T. C. DİYanet iŞleri başkanliği eğİTİm hiZMETleri genel müDÜRLÜĞÜ Program Geliştirme Daire Başkanlığı

TÜRKİYE’DE MİSYONERLİK FAALİYETLERİ

Misyon, Latince “missio” teriminden gelip, kelime olarak; görev, yetki anlamlarında kullanılır. Misyoner ise, görevli olan kişidir. Kavram olarak Hıristiyan geleneğinde Misyoner; Resmi Kilise teşkilatı ya da herhangi bir Hıristiyan cemaati tarafından, Hıristiyan mesajını ve dinini yaymak amacıyla özel olarak yetiştirilen ve özellikle Hıristiyanlık dışı toplumlarda görevlendirilen kişi anlamına gelmektedir. Bu harekete de misyonerlik adı verilir.

Tebliğ; Kabul edilen dinsel öğretilerin, öteki olarak değerlendirilen diğer insanlara duyurulması veya ilan edilmesidir. Evrensel mesajlar taşıyan her inanç sistemi, öğretilerini bütün insanlara yayma isteğine sahiptir ve bunu dini bir vazife addetmektedir. Bu misyonerlikle karıştırılmamalıdır.

Misyonerlik; sıradan ya da rastgele bir tebliğ faaliyetinin ifadesi değildir; o, Hıristiyan geleneğinden kaynaklanan belirli metotları kullanarak Hıristiyan dinsel değerlerinin yayılması ve diğer insanların Hıristiyanlaştırılması için yapılan sistematik aktiviteleri ifade etmektedir.

Hıristiyanlıkta misyonerliğin ilk referansları İsa’ya ait çeşitli ifadelere dayandırılır. Buna göre çarmıh öncesinde İsa, mesajı için sadece Yahudileri hedeflediğini belirtir. İsa: “Ben yalnız İsrail halkının kaybolmuş koyunlarına gönderildim” (Matta 15/24) Ancak çarmıhtan dirilen İsa, Havarilerine“…‘Gökte ve yeryüzünde bütün yetki bana verildi. Bu nedenle gidin, bütün ulusları öğrencilerim olarak yetiştirin, onları Baba, Oğul ve Kutsal Ruhun adıyla vaftiz edin. Size buyurduğum her şeyi onlara öğretin. İşte ben, dünyanın sonuna dek her an sizinle birlikteyim” (Matta 28/18-20) der. AzizPavlus, I. Korintoslulara Mektubu 9/12-23’nda “Ben özgürüm, kimsenin kölesi değilim. Ama daha çok kişi kazanayım diye herkesin kölesi oldum. Yahudileri kazanmak için Yahudilere Yahudi gibi davrandım. Kendim kutsal Yasa’nın denetimi altında olmadığım halde, Yasa altında olanları kazanmak için onlara Yasa altındaymışım gibi davrandım… Ne yapıp yapıp bazılarını kurtarmak için herkesle her şey oldum. Bunların hepsini… Müjdenin uğruna yapıyorum” der.

Kilise, İslam’a karşı mücadele kapsamında 1311-1312’de yapılan Viyana Konsilinde Hıristiyan batı Üniversitelerinde Arapça ve İslam Kültürü okutan kürsüler kurmuştur. Ortaçağda İslam ülkelerine yönelik ilk ciddi misyonerlik girişimi, 1299–1306 yıllarında Raymund Lull’un Tunus’a yaptığı misyon gezisi ile sistematik olarak başlamıştır. Ancak XVIII. yüzyıl ve sonrasında Misyonerlik faaliyetlerinde yoğunlaşma başlamıştır.

Osmanlının ekonomik, siyasal ve askeri yönden zayıflamasına paralel olarak Avrupa devletlerine tanınan ayrıcalıklar, bu devletler tarafından himaye edilen misyoner örgütler için önemli bir fırsat olmuştur. ABD ve İngiltere’nin himayesinde olan misyoner örgütleri Anadolu’da çeşitli illerde açtıkları okulları üs edinerek Hıristiyanlığı yaymaya çalışmışlardır.