Tanzimat Edebiyatı Konu Kavrama Testi I

26. Aşağıdakilerden hangisi Servet-i Fünûn edebiyatı ile Tanzimat edebiyatının ortak özelliklerinden değildir?

A) Sanatçılar Batı uygarlığına özellikle Fransa'ya hayrandırlar.

B) Şiirlerinde konu bütünlüğünü esas tutmuşlardır.

C) Eserlerinde kullandıkları dil sade Türkçe'den uzaktır.

D) Eserlerinde özellikle sosyal konular üzerinde durmuşlardır.

E) Şiiri dar kalıplardan kurtarmışlar, konusunu genişletmişlerdir.

27. ......yazı hayatına I. Dünya Savaşı yıllarında küçük hikaye ve piyeslerle başlamıştır........romanı ile Anadolu'nun pek çok yerinde büyük yankı uyandırmıştır. Diğer eserlerindeki temalar ise yanlış Batılılaşma, dini taassup ve bâtıl inançlardır. Müfettişlik görevi dolayısıyla gördüğü Anadolu'nun yerli hayatını, kişilerini Anadolu Notları isimli eserinde anlatmıştır.

Yukarıdaki boşluklara sırasıyla aşağıdakilerden hangileri getirilmelidir?

A) Refik Halit Karay - Sürgün

B) Yakup Kadri Karaosmanoğlu - Bir Serencâm

C) Reşat Nuri Güntekin - Çalıkuşu

D) Halide Edip Adıvar - Mor Salkımlı Ev

E) Falih Rıfkı Atay – Zeytindağı

28. Aşağıdaki eser-tür eşleştirmesinden hangisi doğrudur?
A) Şermin, Roman

B) Akif Bey, Hikaye

C) Küçük Şeyler, Hikaye

D) Gizli Mabet, Roman

E) Şair Evlenmesi, Şiir
29. Aşağıdaki eserlerin hangisi hikâye türünde yazılmamıştır?

A) Mor Salkımlı Ev

B) Yüksek Ökçeler

C) Küçük Şeyler

D) Letaif-i Rivayat

E) Ali'nin Arabası

30. Edebiyatımızda, romanı bir ayna kabul eden realizm ile romana gözlemin yanında deneyi de getiren natüralizm; şiire sözden ziyade mûsikiye yakın bir hava veren sembolizm ile şiirde plastik güzelliği ön planda tutan parnasizmin etkisinde sanat adamlarını görmek mümkündür.
Aşağıdakilerden hangisi sözü edilen akımlardan etkilenen sanatçılardan değildir?

A) Ahmet Hâşim

B) Hüseyin Rahmi

C) Tevfik Fikret

D) Halit Ziya

E) Namık Kemal

31. Şimdiye kadar hiçbir büyük şairin sınırlı bir insan tabakası dışında anlaşılmış olduğunun ileri sürülemeyeceği kanısındayız. Abartmasız denilebilir ki, herkesin anlayabileceği şiir, yalnızca aşağı seviyedeki şairlerin işidir. Büyük şiirlerin giriş yerleri, kentlerin tunç kanatlı kapıları gibi sımsıkı kapalıdır.
Bu parçada sözü edilen şiir anlayışı aşağıdaki edebi dönemlerden hangisine aittir?

A) Tanzimat

B) Fecr-i Ati

C) Milli Edebiyat

D) Garipçiler

E) Beş Hececiler

8. Aşağıdaki bilgilerden hangisi doğru değildir?

A) Servet-i Fünûn dönemindeki şairlerde parnasizm az da olsa sembolizmin etkisi görülür.

B) Araba Sevdası, Mai ve Siyah ve Sergüzeşt realizme uygun romanlardır.

C) Yazı dili ile konuşma dilinin birleşmesi Tanzimat edebiyatı ile başlamıştır.

D) Servet-i Fünûn sanatçıları toplum sorunlarından uzak oldukları için tiyatroya fazla rağbet göstermemiştir.

E) Tanzimat Sanatçıları gazete, roman ve tiyatronun yanı sıra ancak şiirin muhtevasını değiştirebilmişlerdir.

1. Aşağıdakilerden hangisi, Divan edebiyatının özelliklerinden değildir?

A) Toplumsal olaylar ve günlük yaşam geniş yer tutar.

B) Söz sanatlarına ve secilere çokça yer verilmiş­tir.

C) Dil, Arapça ve Farsça sözcüklerle ve bu dillerin kurallarıyla yüklüdür.

D) Nesirde, cümleler çok uzundur ve noktalama işaretleri yoktur.

E) Duygu, düşünce ve kavramlar, ortaklaşa kulla­nılan mazmunlarla anlatılmıştır.

2. (I) Divan sanatçısı, halk sanatçısı gibi somut ko­nuları ele alamamış, soyut konuları işlemiştir. (II) Soyut konularda aşkı, şarabı işlemelerine karşın toplumsal konularda da halk sanatçıları kadar top­lumu işlemişler ve İstanbul'u anlatmışlardır. (İli) Anlatımda dil ve ölçüde iki grup birbirinden farklı bir yöntem benimsemişlerdir. (IV) Her iki grubun sanatçıları anlatımlarında mecazları kullanmışlar­dır. (V) Bazı şiirlerinde halk edebiyatı şairleri, aruz ölçüsüne ve Osmanlıcaya da yer vermişlerdir.

Bu parçada numaralanmış cümlelerden hangi­sinde bilgi tutarsızdır?
A) I B) II C) III D) IV E) V
3. Tanzimat edebiyatı ile Servet-i Fünun edebiyatının karşılaştırılmasına ilişkin aşağıdaki yargılardan hangisi yanlıştır?

A) Tanzimat edebiyatı sanatçıları, realizm ve parnasizmi, Servet-i Fünün sanatçıları ise romantizmi ve sembolizmi benimsemişlerdir.

B) Tanzimat edebiyatında "halk için sanat" anlayışı ön plana çıkmışken; Servet-i Fünun'da "sanat için sanat" anlayışı hakimdir.

C) Tanzimat edebiyatında dil, Servet-i Fünun dönemine göre daha sadedir.

D) Servet-i Fünûn edebiyatında tiyatro türüne Tanzimat edebiyatındaki kadar önem verilmemiştir.

E) Tanzimat edebiyatında sanatçılar halka yönelmelerine karşın, Servet-i Fünuncular daha çok yüksek zümreye yönelmişlerdir.

4. I. Bir dönemi anlattığı için Tanzimat edebiyatına "Dönem edebiyatı" da denir.

II. Divan edebiyatı belli konuları topluma yaymak amacına hizmet eder.

III. Servet-i Fünûn, belli özelliklere sahip sanatçıların oluşturduğu bir "Nesil edebiyatı" dır.

IV. Fecr-i Ati 1901-1911 yılları arasında görülen uzun süreli bir dönem edebiyatıdır.

V. Milli Edebiyat akımının etkisiyle heceyi ön plana alan "Beş Hececiler" Cumhuriyet Dönemi'nden önce bir araya gelmişlerdir.
Verilenlerden hangi ikisinde bilgi yanlışı vardır?

A) I ve III

B) III ile IV

C) IV ile V

D) II ile IV

E) I ve V

5. Divan edebiyatı ile Tanzimat edebiyatının karşılaştırılmasına ilişkin aşağıdaki yargılardan hangisi yanlıştır?

A) Sanat, Divan edebiyatında bir süs ve söyleyiş ustalığıyla ilgili olmasına karşın, Tanzimat edebiyatında toplumu eğitme aracı olarak kullanılmıştır.

B) Süslü, ağır bir Osmanlıca'nın Latince'nin de kullanıldığı Divan'da dile uygun olarak aruz ölçüsü, Tanzimat'ta ise sanat toplumsal olduğu için hece ölçüsü benimsenmiştir.

C) Soyut konulardan kurtulamayan Divan'a karşı, Tanzimat edebiyatında halkçı, bir anlayış görülür.

D) Divan şiiri biçimleri olan murabba, terkib-i bend, kaside... v.b. biçimler, Tanzimat edebiyatında da kullanılır.

E) Divan edebiyatında da Tanzimat edebiyatında da tam ve zengin uyak kullanılır.

6.Tanzimat sanatçılarının sadeleştirmek isteyip sadeleştiremedikleri dil, Servet-i Fünun'da daha da ağırlaşır. (II) Romanlarında yapay bir edebiyat oluşturan Servet-i Fünuncular tiyatro alanında da çalışmalar yapmışlar Tanzimatçılara göre onu daha da geliştirmişlerdir. (III) Tüm çalışmalara rağmen "Salon Edebiyatı" adlandırmasından kurtulamayan Servet-i Fünuncular (IV) romantizmin etkisindeki Tanzimatçılara karşın parnasizmin etkisindeki kalmışlar, (V) düzyazıda da realizmi ve natüralizmi benimsemişlerdir.

Tanzimat sanatçılarıyla Servet-i Fünûn sanatçılarının karşılaştırıldığı bu parçada bilgi yönünden tutarsız olan cümle aşağıdakilerden hangisidir?

A) I B) II C) III D) IV E) V

7. I. Dönem Tanzimatçılar. sanat anlayışları yönünden II. Dönem Tanzimatçılarla aynı paralelde işlenemez. (II) II. Dönem Tanzimatçılar dilde sadeliği benimsemezler. (III) I. Dönem Tanzimatçılar "Sanat, sanat içindir." den uzaklaşmışlardır. (IV) Zaten I. Dönem Tanzimatçılarla, II. Dönem Tanzimatçılar sanat anlayışları yönünden taban tabana zıttır. (V) Bu nedenle bu iki grubu kendi içinde ayrı ayrı incelemek durumundayız.
Bu parça bütünüyle düşünülürse numaralanmış cümlelerden hangisinde kendi içinde bir karşılaştırma söz konusu değildir?

A) I B) II C) III D) IV E) V

8. Recaizade Ekrem'in öncülüğünde oluşan bir edebi akımdır. Batı edebiyatına yönelişin en güçlendiği edebiyat dönemidir. Düzyazıda realizmin, şiirde ise sembolizmin ve parnasizmin etkileri görülür. Sanatçılar, baskılar nedeniyle "sanat, sanat içindir" ilkesini benimsemişlerdir. Konular, istanbul ve seçkin tabakayla ilgilidir. Bir tür "salon edebiyatı" yapılmıştır.
Parçada_sözü_edilen_Türk_Edebiyatı_dönemi,_aşağıdakilerden_hangisidir'>Parçada sözü edilen Türk Edebiyatı dönemi, aşağıdakilerden hangisidir?

A) Tanzimat Edebiyatı Dönemi

B) Servet-i Fünûn Edebiyatı Dönemi

C) Fecr-i Ati Edebiyatı Dönemi

D) Cumhuriyet Dönemi

E) Milli Edebiyat Dönemi

10. Bu şairler, 1911'de Selanik'te çıkarılan Genç Ka­lemler, dergisiyle başlayan Milli edebiyat akımı il­kelerine bağlı olarak halk şiirinin özelliklerinden, yerli kaynaklardan yararlanarak şiirde aruzdan he­ceye geçişte önemli rol oynamışlardır. Şiirlerinde, Anadolu manzaraları ve Anadolu insanının yaşa­mını coşkulu bir dille anlatmışlardır. Eserlerindeki dil, konuşma dilidir." Yusuf Ziya Ortaç ve Faruk Nafiz Çamlıbel" en ünlü isimlerdir.

Parçada kendilerinden söz edilen edebi toplu­luk, aşağıdakilerden hangisidir?

A) Tanzimatçılar

B) Milli Edebiyatçılar

C) Beş Hececiler

D) Yedi Meşaleciler

E) Fecr-i Aticiler

11. 1911'de "Genç Kalemler" dergisi çevresinde topla­nan bu edebi hareketin öncüleri, edebiyatımızda, yabancı etkilerden sıyrılarak ulusal değerlerimize dönmeyi, halka kendi diliyle seslenmeyi ilke edin­mişlerdir. Bu hareketin doğma nedeni dönemin si­yasal ve toplumsal koşullarıdır. Yeni dil ilkeleri be­nimsenmiş, aruz ölçüsü yerine hece ölçüsü kulla­nılmışsa da bazı sanatçılar aruzu sürdürmüşler­dir. Bu dönemde realist akım etkili olmuştur.

Bu parçada tanıtılan edebi topluluk, aşağıdaki­lerden hangisinde yer alır?

A) Milli Edebiyat B) Cumhuriyet Edebiyatı C) Edebiyat-ı Cedide D) Garipçiler E) Yedi Meşaleciler

12. Bunlar, dildeki karışıklığı yeterli görmemiş gibi Batı'dan bir takım Fransızca, Latince sözcükleri de dile soktular. Ağır bir dil yaratıp, yüksek zümreye hitap etmeyi amaçladılar. Salon edebiyatı yarattılar, "avam" adını verdikleri halktan tamamen uzaklaştılar. Serbest müstezatı geliştirip, Divan nazım şekillerini tamamen bıraktılar. İçe dönük, karamsar, gerçekle hayal çatışması içinde kaldılar.

Verilen paragrafta "bunlar" diye söz edilen ve özelliği açıklanan edebiyat topluluğu, aşağıdakilerden hangisidir?

A) Tanzimatçılar

B) Yedi Meşaleciler

C) Fecr-i Aticiler

D) Servet-i Fünuncular

E) Beş Hececiler

13. Amacım, insanların sadece zevkini arayıp bulmak ve sanata hakim kılmaktır. Bunun için, şiirde mü­zik ve resmi önemsemedim. Şiirde yapı sağlamlı­ğını ve bütün güzelliğini savundum. Mecazlı anla­tımlardan kaçınıp düz ve dolaysız anlatımı yeğle­dim. Şiiri bağlayan kuralları attım. Şairanelikten uzak bir serbest şiir alemini sevdim. Sözleriyle kendini anlatan şair, aşağıdaki ede­bi gruplardan hangisinde yer alır?

A) I. Yeniciler

B) Fecr-i Aticiler

C) Yedi Meşaleciler

D) Beş Hececiler

E) II. Yeniciler

14. Ben bir Türk'üm; dinim, cinsim uludur Sinem, özüm ateş ile doludur

insan olan vatanının kuludur Türk evlad evde durmaz, giderim.

(Mehmet Emin Yurdakul)

Yukarıdaki dizelerin yer aldığı şiir, hangi ede­biyat akımının öncülüğünü yapmaktadır?

A) Tanzimat Edebiyatı

B) Milli Edebiyat Akımı

C) Cumhuriyet Dönemi

D) Fecr-i Ati

E) Garipçiler

15. Bu dönemin tiyatroyla ilgilenen aydınlarını iki önemli kaynağa sırt çevirmekle suçlayabiliriz. Önce, geleneksel tiyatromuzla ilgilenmemeleri, onu aşağılamaları sonra da gerçekliğe yeterince eğilmemeleridir. Romantikliğin ağır basmasının, özellikle doğaya açılma, toplumun gereksinme gösterdiği özgürlük, eşitlik, vatan sevgisi ülkülerini yüceltme bakımından yararı olmuştur.

Parçada "Bu dönem" diye sözü edilen aşağıdakilerden hangisidir?

A) Divan Edebiyatı Dönemi

B) Servet-i Fünûn Dönemi

C) Fecr-i Ati Dönemi

D) Milli Edebiyat Dönemi

E) Tanzimat Edebiyatı Dönemi

16. Şiir, bütün özelliği edasında olan bir söz sanatıdır. Ama ölçü ve uyak kurallarını kırmak, şairane eğilimden kurtulmak, halk insanını anlatmak ve halkın beğenisini, bulmak, klasik biçimlerden yardım ummamak, dize (mısra) düşkünlüğünden ayrılıp şiirde bütünlüğe varmak...

Düşüncelerini parçadaki gibi sürdüren bir sanatçı, aşağıdaki edebi topluluklardan hangisinde yer alır?
A) Beş Hececiler

B) Yedi Meşaleciler

C) Garipçiler

D) Maviciler

E) II. Yeniciler
17. Aşağıdakilerden hangisi, Garip şiirinin özellik­lerinden değildir?

A) Şairane anlatımı benimsemişlerdir.

B) Konuşma dilinden yararlanmışlardır.

C) Sade, süsten uzak bir dil kullanmışlardır.

D) Şiirdeki biçimsel özellikleri kırmışlardır.

E) Anlatımda espriden yararlanmışlardır.

18. Aşağıdaki yargılardan hangisi Tanzimat edebiyatının en belirgin özelliğini vurgulamaktadır?

A) Yeni yazın türleri ilk olarak bu dönemde edebiyatımıza girdi.

B) Batı'ya yönelişle ilk çeviriler bu dönemde görüldü.

C) Batı'lı anlamda tiyatro eserleri verildi.

D) Eski şiirin içeriğine karşıt içerikte bir şiir oluşturuldu.

E) Gazete gibi önemli bir iletişim aracı bu dönemde görüldü.

19. Aşağıdakilerden hangisi Beş Hececiler'in ileri sürdüğü düşünceleri içermez?

A) Şiirde hece ölçüsünü kullanmak.

B) Anadolu insanını ele almak.

C) Sembolist anlatım tarzıyla anlatımı genişlet­mek.

D) Halk dilini ve kültürünü kullanmak.

E) Memleketçi bir edebiyat oluşturmak.

20. Edebiyat-ı Cedide'nin aniden kapatılmasının nedeni aşağıdakilerden hangisidir?

A) Sanatçıların dağılmaları

B) Özgürlük ortamının kalmaması

C) "Mai" denilen hayalle, "siyah" denilen gerçeğin çatışması

D) "Edebiyat ve Hukuk" isimli çeviri makalenin Servet-i Fünûn'da yayımlanması

E) Sanatçıların aşırı karamsarlığı ve zaman zaman hayattan kopmaları