Tarih biLİMİne giRİŞ tariH’in tanimi



Yüklə 445 b.
tarix20.11.2017
ölçüsü445 b.
#32355


TARİH BİLİMİNE GİRİŞ


TARİH’in TANIMI:

  • Toplumların geçmişteki yaşayışlarını, oluşturdukları kültür ve uygarlığı, yer ve zaman göstererek, neden-sonuç ilişkisi içinde, belgelere dayanarak, objektif olarak inceleyen ve anlatan bir sosyal bilimdir.



TARİH’in ÖZELLİKLERİ

  • Geçmişte yaşanmış olayları inceler.

  • İnsanlar meydana getirir.

  • Belgelere dayanmalıdır.

  • Yer ve zaman belirtilmeli.

  • Sebep-sonuç ilişkisi olmalıdır.

  • Objektif olmalı.

  • Tarihi olaylar tekrarlanamaz (deney- gözlem yapılamaz).



TARİHİN KONUSU:

  • TARİHİN KONUSU:

  • İnsanların faaliyetleri ve bunların sonuçlarını inceler.

  • İnsan faaliyetleri önce düşünce olarak ortaya çıkar, daha sonra uygulama alanına konulması ile olgu ve olaylar şekline dönüşür.



“Türk evladı, ecdadını tanıdıkça, daha büyük işler yapmak için kendinde kuvvet bulacaktır.”

  • “Türk evladı, ecdadını tanıdıkça, daha büyük işler yapmak için kendinde kuvvet bulacaktır.”

  • “Büyük devletler kuran atalarımız, büyük ve yaygın uygarlıklara da sahip olmuşlardır. Bunu aramak, incelemek, Türklüğe ve cihana bildirmek, bizler için bir borçtur.”

  • Mustafa Kemal ATATÜRK





M.Ö. M.Ö. 0 M.S. M.S.

  • M.Ö. M.Ö. 0 M.S. M.S.

  • 200 100 (MİLAT) 100 200



M.Ö. YÜZYIL, YARIYIL ve ÇEYREK KAVRAMI

  • 200 175 150 125 100



TARİHİN KAYNAKLARI:

  • Yazısız Kaynaklar:

  • * Her türlü araç ve gereçler,

  • * Toprak, taş ve kemikten yapılmış

  • eşyalar,

  • * Mağara resimleri,

  • * Kabartmalar,

  • * Mezarlar, anıtlar,

  • * İnsan ve hayvan iskeletleri.



Yazılı Kaynaklar:

  • Kitabe,

  • Biyografi, yıllıklar, kitaplar,

  • Resmi yazışmalar, mühürler,

  • fermanlar, kanunnameler,

  • Paralar, takvimler, antlaşmalar,

  • Kil tabletler.



mühür





Tarih Biliminin Yöntemi Kaynakların;

  • Araştırılmasına (belgeler)

  • Sınıflandırmasına (tasnif)

  • Eleştirilmesine (tenkit)

  • Çözümlenmesine (tahlil)

  • Sentezine (terkip-birleştirme)

  • dayanır.



“Tarih yazmak, tarih yapmak kadar zordur. Yazan, yapana sadık kalmazsa hakikat, içinden çıkılmaz bir hal alır.”

  • “Tarih yazmak, tarih yapmak kadar zordur. Yazan, yapana sadık kalmazsa hakikat, içinden çıkılmaz bir hal alır.”

  • Atatürk bu sözü ile belgelerin sentezinde (birleştirme) ne kadar titiz ve tarafsız olunması gerektiğini vurgular.



Sentez yapacak Tarihçide şu özellikler olmalıdır;

  • Olayları neden-sonuç ilişkisi içerisinde ortaya koyarken, onlara etki eden sosyal, psikolojik ve doğal etkenleri kavrayabilmelidir.(zamanın koşulları bilinmelidir)

  • Tarafsız (objektif) olmalıdır.

  • Belgelere dayanmalıdır.

  • Anlatımı akıcı ve anlaşılır olmalıdır.



TARİHE YARDIMCI BİLİMLER:

  • Arkeoloji: Kazı bilimidir. Tarih öncesi araştırmalarda tarihe yardımcı olan en önemli bilimdir.

  • Etnografya: Öz kültür bilimidir.

  • Epigrafya: Anıt, kitabe bilimidir.

  • Paleografya: Eski yazı bilimidir. Tarih devirlerini aydınlatmada tarihe yardımcı en önemli bilimdir.

  • Paleontoloji: Fosilbilim.



Nümizmatik (Meskukat): Eski paralar.

  • Nümizmatik (Meskukat): Eski paralar.

  • Kronoloji: Zaman ve takvim bilimidir.

  • Filoloji: Dil bilimidir.

  • Diplomatik: Belgeler ve yazışmalar bilimidir.(Antlaşma ve fermanları inceler).

  • Antropoloji: Irk bilimidir.

  • Heraldik: Arma bilimidir.

  • Sigilografya: Mühür bilimi.

  • Coğrafya: Yer bilimi.

  • Sosyoloji: Toplum bilimidir.

  • Kimya: C-14 (Karbon 14).





TARİH YAZICILIĞININ GEÇİRDİĞİ AŞAMALAR:

  • Hikayeci (Nakilci) Tarih: Olaylar hikaye biçiminde mübalağalı biçimde ele alınır. Sebep-sonuç ilişkisi yoktur.

  • Öğretici Tarih (Pragmatik): Olaylardan ders çıkarmak suretiyle, toplumun ahlak ve karakterini geliştirmeyi amaçlar. Kahramanlar ön plana çıkartılır.

  • Sosyal Tarih: Olayların duygusal yönlerini dikkate almadan açıklayan tarih anlayışıdır.



Neden-Nasılcı (Bilimsel) Tarih: Olaylar sebep-sonuç ilişkisi içinde, neden ve nasıl sorularına cevap aranarak incelenir.

  • Neden-Nasılcı (Bilimsel) Tarih: Olaylar sebep-sonuç ilişkisi içinde, neden ve nasıl sorularına cevap aranarak incelenir.

  • Kronik Tarih: Her yılın olayları, aralarında herhangi bir bağlantı gözetilmeden arka arkaya sıralanır.

  • Not: Tarih yazıcılığı, Hitit krallarının tutturduğu yıllıklarla (anal) başlar.



TARİH ÇEŞİTLERİ:

  • Zamana Göre: İlkçağ uygarlıkları

  • Fatih Devri.

  • Mekana Göre: Orta Asya Türk Tarihi, Anadolu Tarihi, Avrupa Tarihi.

  • Konuya Göre: Siyasi tarih, Kültür tarihi, İktisat Tarihi, Bilim Tarihi.



TAKVİMLER:

  • Miladi Takvim:

  • Güneş yılı esaslıdır. 365 gün 6 saat.

  • 4 yılda bir Şubat 29 çeker (artık yıl).

  • İlk Mısırlılar buldu, Roma geliştirdi

  • Başlangıç Hz.İsa’nın doğumu.

  • 26 Aralık 1925’te T.C. kabul etti (1 Ocak 1926’da kullanmaya başladı)



Hicri Takvim:

  • Hicri Takvim:

  • Ay yılı esaslıdır(Ay yılı takvimini Sümerler buldu).

  • 354 gün. Ay’ın Dünya etrafında 12 kez dönmesidir.

  • Başlangıç hicrettir (622).

  • Hz. Ömer zamanında kullanılmaya başlandı.



Türkler’in Kullandığı Takvimler:

    • On İki Hayvanlı Türk Takvimi.
    • Hicri Takvim.
    • Celali Takvim (Selçuklu sultanı Celalettin Melikşah’a sunuldu).
    • Rumi(Mali)Takvim (XVIII. ve XIX. yy’da Osmanlı).
    • Takvim-i Garbi (XX.yy başlarında Osmanlı).
    • Miladi Takvim (T.C. dönemi).


TARİHE GİRİŞ ve ÖZELLİKLERİ

  • TARİHE GİRİŞ ve ÖZELLİKLERİ

  • Tarihi olaylarda kesinlikle DENEY-GÖZLEM yapılamaz.

  • Tarihi olayda üç önemli unsur olmalıdır;

  • YER – ZAMAN – İNSAN (Toplum)

  • Tarihçi OBJEKTİF olmalıdır. Olayları, zamanına ve şartlarına göre değerlendirmeli.

  • “Tarih yada Tarih Çağları ne zaman başlamıştır?” gibi bir soruya nasıl cevap verebiliriz?

  • - Yazının icadı, Kil tabletler, Yazılı belgelerin bulunması ile, Sümerlerin yazıyı bulması.



Tarih Öncesi medeniyetler, devirleri aynı anda yaşamamışlardır. Örnek: Mısır medeniyeti Maden devirlerini yaşarken, Anadolu medeniyetleri Cilalıtaş devrini yaşayabiliyordu.

  • Tarih Öncesi medeniyetler, devirleri aynı anda yaşamamışlardır. Örnek: Mısır medeniyeti Maden devirlerini yaşarken, Anadolu medeniyetleri Cilalıtaş devrini yaşayabiliyordu.

  • İki medeniyetin aynı devirleri yaşaması;

  • İhtiyaçların aynı olması ile,

  • Etkileşim (göç, ticaret, savaş) olması ile olabilirdi.

  • Tarih Öncesi devirleri aydınlatmada kullanılan tarihe yardımcı en önemli bilim ARKEOLOJİ.

  • Tarih devirlerini aydınlatmada en önemli yardımcı bilim PALEOGRAFYA ve DİPLOMATİKA.



Farklı mekanlarda ve şartlarda gerçekleştiği için, Tarihin belirli kanun ve kuralları yoktur.

  • Farklı mekanlarda ve şartlarda gerçekleştiği için, Tarihin belirli kanun ve kuralları yoktur.

  • Tarihi olaylar tekrarlanamaz, deney ve gözlem yapılamaz. Bu özelliği ile Fen bilimlerinden ayrılır. Belgelere dayandığı için ve Sebep-Sonuç ilişkisi ile araştırma yaptığı için Tarih bir bilimdir.



Nehir kenarlarına yerleşen toplumlar tarım ile geçinir,

  • Nehir kenarlarına yerleşen toplumlar tarım ile geçinir,

  • Saldırıya açık bölgelerde kurulan devletler güçlü ordular kurar,

  • Yerleşik toplumlarda mimari görülür,

  • Tarım toplumlarının tanrıları da tarım ve doğa ile ilgili olur,

  • Bu durum;

  • Doğal koşulların uygarlıkların oluşmasını belirleyen en önemli etken olduğuna kanıttır.



Tarih öncesi devirleri aydınlatmada kullanılmayan tarihe yardımcı bilimler;

  • Tarih öncesi devirleri aydınlatmada kullanılmayan tarihe yardımcı bilimler;

  • Paleografya (Eski yazı bilimi)

  • Diplomatika (yazışma ve antlaşma)

  • Epigrafya (Anıt, kitabe bilimi)

  • Nümizmatik (eski paraları inceler)



SORU: Tarih öncesi devirlerde toplumlar arası iletişim nasıl olurdu?

  • SORU: Tarih öncesi devirlerde toplumlar arası iletişim nasıl olurdu?

  • Ticaret

  • Göç

  • Savaş



Soru: Hangi tarih daha belirgindir?

  • Soru: Hangi tarih daha belirgindir?

  • 15 Mayısta Yunan askerleri İzmir’e çıktı.

  • Fransız İhtilali XVIII.YY’da olmuştur.

  • Kadeş Barışı M.Ö. 1280’de imzalandı.



Soru: Hangi tarih daha belirgindir?

  • Soru: Hangi tarih daha belirgindir?

  • 15 Mayısta Yunan askerleri İzmir’e çıktı.

  • Fransız İhtilali XVIII.YY’da olmuştur.

  • Kadeş Barışı M.Ö. 1280’de imzalandı.



SORU: Tarih öncesi devirlerin dünyanın her yerinde aynı anda yaşanmamasının en önemli nedeni nedir?

  • SORU: Tarih öncesi devirlerin dünyanın her yerinde aynı anda yaşanmamasının en önemli nedeni nedir?

  • Toplumlar arası iletişimin yavaş olması.



SORU:

  • SORU:

  • Tarih öncesinde yaşayan insanlar eşya ve alet yapımında aşağıdaki maddelerden hangi sırayla yararlanmaya başlamışlardır?

  • A)Toprak-Taş-Maden

  • B)Taş-Maden-Toprak

  • C)Taş-Toprak-Maden

  • D)Maden-Taş-Toprak

  • E)Beton-Prefabrik-Uranyum



SORU:

  • SORU:

  • Tarih öncesinde yaşayan insanlar eşya ve alet yapımında aşağıdaki maddelerden hangi sırayla yararlanmaya başlamışlardır?

  • A)Toprak-Taş-Maden

  • B)Taş-Maden-Toprak

  • C)Taş-Toprak-Maden

  • D)Maden-Taş-Toprak

  • E)Beton-Prefabrik-Uranyum



SORU:

  • SORU:

  • Tarih biliminin yararlandığı aşağıdaki kaynaklardan hangisi öznel ve taraflı bilgi verir?

  • A)Haritalar

  • B)Antlaşmalar

  • C)Fermanlar

  • D)Hatıralar

  • E)Arkeolojik buluntular



SORU:

  • SORU:

  • Tarih biliminin yararlandığı aşağıdaki kaynaklardan hangisi öznel ve taraflı bilgi verir?

  • A)Haritalar

  • B)Antlaşmalar

  • C)Fermanlar

  • D)Hatıralar

  • E)Arkeolojik buluntular



SORU: Toplumların kültür ve medeniyet alanındaki etkileşimlerini aşağıdakilerden hangisinin olumlu yönde etkilediği savunulamaz?

  • SORU: Toplumların kültür ve medeniyet alanındaki etkileşimlerini aşağıdakilerden hangisinin olumlu yönde etkilediği savunulamaz?

  • A)Kağıt ve Matbaa

  • B)Savaşlar

  • C)Hayvancılık

  • D)Ticari etkinlikler

  • E)Yazı



SORU: Toplumların kültür ve medeniyet alanındaki etkileşimlerini aşağıdakilerden hangisinin olumlu yönde etkilediği savunulamaz?

  • SORU: Toplumların kültür ve medeniyet alanındaki etkileşimlerini aşağıdakilerden hangisinin olumlu yönde etkilediği savunulamaz?

  • A)Kağıt ve Matbaa

  • B)Savaşlar

  • C)Hayvancılık

  • D)Ticari etkinlikler

  • E)Yazı



Tarih yazıcılığında;

  • Tarih yazıcılığında;

  • I.Olaylar arasındaki sebep-sonuç ilişkisini dikkate alma

  • II.Tarafsızlığına inandığı kaynakları kullanma

  • III.Yazılı ve yazısız belgelerden yararlanma

  • durumlarından hangilerinin tarih biliminin yöntemleri arasında yer aldığı söylenebilir?

  • A. Yalnız I B. Yalnız II C. Yalnız III

  • D. I ve II E. I, II ve III



Tarih yazıcılığında;

  • Tarih yazıcılığında;

  • I.Olaylar arasındaki sebep-sonuç ilişkisini dikkate alma

  • II.Tarafsızlığına inandığı kaynakları kullanma

  • III.Yazılı ve yazısız belgelerden yararlanma

  • durumlarından hangilerinin tarih biliminin yöntemleri arasında yer aldığı söylenebilir?

  • A. Yalnız I B. Yalnız II C. Yalnız III

  • D. I ve II E. I, II ve III



Hititlerden kalan en önemli belge, Mısırlılar ile yapılan Kadeş Antlaşması’dır.

  • Hititlerden kalan en önemli belge, Mısırlılar ile yapılan Kadeş Antlaşması’dır.

  • Buna göre;

  • I. Diplomasinin gelişmiş olduğu,

  • II. Yönetim şekillerinin benzerliği,

  • III. İlkçağda yaşamış oldukları.

  • durumlarından hangilerine varılabilir?

  • A. I ve II B. I ve III C. II ve III

  • D. Yalnız I E. I, II ve III



Hititlerden kalan en önemli belge, Mısırlılar ile yapılan Kadeş Antlaşması’dır.

  • Hititlerden kalan en önemli belge, Mısırlılar ile yapılan Kadeş Antlaşması’dır.

  • Buna göre;

  • I. Diplomasinin gelişmiş olduğu,

  • II. Yönetim şekillerinin benzerliği,

  • III. İlkçağda yaşamış oldukları.

  • durumlarından hangilerine varılabilir?

  • A. I ve II B. I ve III C. II ve III

  • D. Yalnız I E. I, II ve III



Aşağıdakilerden hangisi tarihin zamana göre sınıflandırılmasına örnek olarak gösterilemez?

  • Aşağıdakilerden hangisi tarihin zamana göre sınıflandırılmasına örnek olarak gösterilemez?

  • A. Prehistorya (Tarih öncesi)

  • B. XIX. Yüzyıl Tarihi

  • C. Sanat Tarihi

  • D. III. Selim

  • E. Ortaçağ Tarihi



Aşağıdakilerden hangisi tarihin zamana göre sınıflandırılmasına örnek olarak gösterilemez?

  • Aşağıdakilerden hangisi tarihin zamana göre sınıflandırılmasına örnek olarak gösterilemez?

  • A. Prehistorya (Tarih öncesi)

  • B. XIX. Yüzyıl Tarihi

  • C. Sanat Tarihi

  • D. III. Selim

  • E. Ortaçağ Tarihi



Yüklə 445 b.

Dostları ilə paylaş:




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©muhaz.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin