Tarihe giRİŞ ve tariH Öncesi DÖnemler: tariH

TARİHE GİRİŞ VE TARİH ÖNCESİ DÖNEMLER:
TARİH: Toplumların geçmişteki yaşayış- larını, oluşturdukları kültür ve uygarlığı, yer ve zaman göstererek, neden-sonuç ilişkisi içinde belgelere dayanarak inceleyen ve anlatan bilimdir.

ÖZELLİKLERİ:

• 
  Geçmiş olayları inceler.
  
• 
  İnsanlar meydana getirir.
  
• 
  Belgelere dayanmalıdır.
  
• 
  Yer ve zaman belirtilmeli.
  
• 
  Sebep-sonuç ilişkisi.
  
• 
  Objektif olunmalı.
  
• 
  Tarihi olaylar tekrarlanamaz(deney- gözlem yapılamaz).
  

TARİHİN KAYNAKLARI:

Yazısız Kaynaklar: Her türlü araç ve gereçler, toprak, taş ve kemikten yapılmış eşyalar, mağara resimleri, kabartmalar, mezarlar, anıtlar, insan ve hayvan iskeletleri.

Yazılı Belgeler: Kitabe, biyografi, yıllıklar, kitaplar, resmi yazışmalar, mühürler, fermanlar, kanunnameler, paralar, takvimler, antlaşmalar ve kil tabletler.
TARİHE YARDIMCI BİLİMLER:

Arkeoloji: Kazı bilimidir. Tarih öncesi araştırmalarda tarihe yardımcı olan en önemli bilimdir.

Etnografya: Öz kültür bilimidir.

Epigrafya: Anıt, kitabe bilimidir.

Paleografya: Eski yazı bilimidir. Tarih devirlerini aydınlatmada tarihe yardımcı en önemli bilimdir.

Nümizmatik (Meskukat): Eski paraları inceler.

Kronoloji: Zaman ve takvim bilimidir.

Filoloji: Dil bilimidir.

Diplomatik: Belgeler ve yazışmalar bilimidir.(Antlaşma ve fermanları inceler).

Antropoloji: Irk bilimidir.

Heraldik: Arma bilimidir.

Sigilografya: Mühür bilimi.

Coğrafya: Yer bilimi.

Sosyoloji: Toplum bilimidir.
TARİH YAZICILIĞININ GEÇİRDİĞİ AŞAMALAR:

Hikayeci (Nakilci) Tarih: Olaylar hikaye biçiminde mübalağalı biçimde ele alınır. Sebep-sonuç ilişkisi yoktur.

Öğretici Tarih (Pragmatik): Olaylardan ders çıkarmak suretiyle, toplumun ahlak ve karakterini geliştirmeyi amaçlar. Kahramanlar ön plana çıkartılır.

Sosyal Tarih: Olayların duygusal yönlerini dikkate almadan açıklayan tarih anlayışıdır.

Neden-Nasılcı (Bilimsel) Tarih: Olaylar sebep-sonuç ilişkisi içinde, neden ve nasıl sorularına cevap aranarak incelenir.

Kronik Tarih: Her yılın olayları, aralarında herhangi bir bağlantı gözetilmeden arka arkaya sıralanır.

Not: Tarih yazıcılığı Hitit krallarının tutturduğu yıllıklarla (anal) başlar.
TARİH ÇEŞİTLERİ:

Zamana Göre: İlkçağ uygarlıkları vs.

Mekana Göre: Orta Asya Türk Tarihi.

Konuya Göre: Siyasi tarih, Kültür tarihi.
TAKVİMLER:

Güneş yılı esaslı (Miladi) Takvim

• 
  Güneş yılı esaslıdır. 365 gün 6 saat.
  
• 
  4 yılda bir Şubat 29 çeker.(artık yıl)
  
• 
  İlk Mısırlılar buldu, Roma geliştirdi
  
• 
  Başlangıç Hz.İsa’nın doğumu.
  
• 
  26 Aralık 1925’te T.C. kabul etti.
  

Ay yılı esaslı (Hicri) Takvim

• 
  Ay yılı esaslıdır.354 gün. Ay’ın Dünya etrafında 12 kez dönmesidir.
  
• 
  Başlangıç hicrettir (622).
  
• 
  Hz. Ömer zamanında kullanılmaya başlandı.
  

Türkeler’in Kullandığı Takvimler:

• 
  On İki Hayvanlı Türk Takvimi.
  
• 
  Hicri Takvim.
  
• 
  Celali Takvim(Selçuklu sultanı Celalettin Melikşah’a sunuldu).
  
• 
  Rumi Takvim (XVIII. ve XIX. yy’da Osmanlı).
  
• 
  Takvim-i Garbi (XX.yy başlarında Osmanlıda).
  
• 
  Miladi Takvim (T.C. dönemi).