Tarjima nazariyasi

Семинар машғулотларнинг тахминий рўйхати
Семинар машғулотларнинг тахминий тавсия этиладиган мавзулари:
- таржима назариясининг фундаментал ҳамда амалий фанлар сифатидаги
вазифалари;
- таржиманинг лексик муаммолари, лексик мос келишнинг турлари;
- таржиманинг грамматик муаммолари, грамматик мос келишининг турлари;
- таржиманинг фразеологик муаммолари, фразеологик мос келиш турлари;
- фразеологик бирликлар таржимаси турлари;
- таржиманинг стилистик муаммолари, ҳар хил вазифавий турдаги матнлар
таржимаси;

MUSTAQIL TA`LIM MASHG`ULOTLARI

Мустақил таълимнинг шакли ва мазмуни
Маъруза ва амалий машғулотларга ажратилган соатларнинг чегараланганлигини ҳисобга олиб, баъзи мавзулар талабаларнинг мустақил мутолаасига ҳавола этилади.
Мавзуларни талабалар мустақил мушоҳада қиладилар ва уларнинг конспектларини тайёрлайдилар. Бу мавзулар албатта амалий машғулотларда кўриладиган масалалар орасидан ўрин олиши шарт. Чунки мустақил ишнинг сифат даражаси доимий назорат остида бўлиши мақсадга мувофиқдир.


Тавсия этилаётган мустақил ишларнинг мавзулари
1. Таржима қилиш муаммоси, унинг моҳияти ва замонавий ҳолати;
2. Таржима тарихи фан сифатида
3. Миллий-маданий сўзларни таржимаси муаммолари.
4. Атоқли отлар таржимаси муаммолари
5. Халқаро ва псеудо-халқаро сўрлар таржимаси муаммолари
6. Сўздан кичик тил бирликлари таржимаси муаммолари
7. Аниқ ва мажҳул нисбат таржимаси муаммолари
8. Герудий тузилиши таржимаси муаммолари
9. Инфинитив тузилиши таржимаси муаммолари
10. Сифатдош тузилиши таржимаси муаммолари
11. Иборалар таржимаси муаммолари
12. Сиёсий услуб матни таржимаси муаммолари
13. Идоравий услуб матни таржимаси муаммолари
14. Илмий-технологик матн таржимаси муаммолари
15. Бадиий матн таржимаси муаммолари


Mustaqil talim savollari

1. 
   Tarjima nazariyasi fanining predmeti nimadan iborat?
   
2. 
   Tarjima nazariyasi fanining vazifasi nimadan iborat?
   
3. 
   Tarjima va madaniyat o’rtasida qanday bog’liqlik bor?
   
4. 
   “Madaniyat” deganda nimani tushunasiz?
   
5. 
   Kiyim, zeb-ziynat, oziq-ovqat buyumlarini tarjima qilishda qanday muammolarga duch kelinadi?
   
6. 
   “beautiful-go’zal”, “handsome-kelishgan”, “lovely-ko’rkam”, “pretty-suluv” so’zlarini qo’llanish doirasini tushuntiring.
   
7. 
   Ingliz klassik adiblaridan kimlarni bilasiz?
   
8. 
   Klassik asarlarning tili haqida nima deya olasiz?
   
9. 
   “Tavrot”ning (“Old Testament”) “Ibtido” (“Genesis”) kitobini birinchi bo’lib kim tarjima qilgan?
   
10. 
    “Bibliya”ni ingliz tiliga kim tarjima qilgan?
    
11. 
    Yevgeniy Nayda qaysi ishi bilan mashhur bo’lgan?
    
12. 
    Abdurahmon Jomiyning “Chil hadis”, “Nafohot ul-uns”, “Nazm ul javohir” kabi asarlarini kim turkiy tilga tarjima qilgan?
    
13. 
    Alisher Navoiy asarlarini kimlar rus tiliga tarjima qilganlar?
    
14. 
    “Beovulf” asari nechta tilga tarjima qilingan?
    
15. 
    “Alpomish” va “Beovulf” asarlari o’rtasida qanday o’xshashlik bor?
    
16. 
    Mukammal tarjima yaratish jarayonida qanday leksik qiyinchiliklar uchraydi?
    
17. 
    Siyosiy terminlar qanday tarjima qilinadi?
    
18. 
    Prezident nutqlari tarjimasidagi siyosiy terminlardan misollar bering.
    
19. 
    Tarjima jarayonida qanday grammatik qiyinchiliklarga duch kelinadi?
    
20. 
    O’zbek tilidagi kelishik qo’shimchalari ingliz tiliga qanday tarjima qilinadi?
    
21. 
    Qiyosiy o’qigan asarlaringizdan kelishik qo’shimchalari tarjimasiga misollar bering.
    
22. 
    Phrazeologik birliklar qanday tarjima qilinadi?
    
23. 
    Amerikalik yozuvchilarning qaysi asarlarini qiyosiy o’qidingiz va unda qanday phrazeologik birliklarni topdingiz?
    
24. 
    Tarjima turlarini talabalarga o’rgatish jarayonida qanday pedagogik texnologiyalardan foydalaniladi?
    
25. 
    Og’zaki-og’zaki tarjima qayerlarda ishlatiladi?
    
26. 
    Yozma-yozma tarjimaga misol bering.
    
27. 
    Badiiy va nobadiiy tarjima o’rtasida qanday farq bor?
    
28. 
    Ketma-ket tarjima qilishning qanday prinsiplari mavjud?
    
29. 
    Konferensiyalarda tarjimaning qanday turidan foydalaniladi?
    
30. 
    “Tarjimonning soxta do’stlari” tuzog’iga tushib qolmaslik uchun tarjimon nimalarga e’tibor berishi kerak?
    
31. 
    Leksik birlik deganda nimani tushunasiz?
    
32. 
    Leksik transformatsiya nima va uning qanday turlarini bilasiz?
    
33. 
    Muqobili bo’lmagan so’zlar qanday tarjima qilinadi?
    
34. 
    Ingliz tilidagi artikl o’zbek tiliga qanday tarjima qilinadi?
    
35. 
    Frazeologik birikmalarni tarjima qilishning qanday bor?
    
36. 
    “to see ups and downs of life” frazeologik birligini o’zbek tilidagi ekvivalentini bering.
    
37. 
    Mashinaviy tarjimaning qanday afzalliklari va noafzalliklari mavjud?
    
38. 
    Ingliz tilidagi “hand” so’zini o’zbek tilida qanday ma’nolari bor?
    
39. 
    Tarjimada qanday sintaktik almashtirishlar ishlatiladi?
    
40. 
    Tarjimaviy transkriptsiya nima? Misol bering.
    

GLOSSARIY

Transformatsiya, transkriptsiya, transliteratsiya, kalka, konkretlashtirish, ixchamlashtirish, umumlashtirish, kompensatsiya, og’zaki tarjima, yozma tarjima, sinxron tarjima, izchil tarjima, fonema, morfema, leksema, sintaksema, textema, referensial ma’no, grammatik ma’no, til ichki ma’no, pragmatik ma’no, stilistik ma’no, frazeologik ma’no, paralingvistik ma’no, evfemizm, metafora, metonimiya, kinoya, adekvat tarjima, mashinaviy tarjima, analogik tarjima, realema.

ILOVALAR

FAN DASTURI

ISHCHI DASTUR