| Fazileti ve İlmi Mertebesi
Ehl-i Sünnet’in bazı kitaplarında onun fazileti ve yüksek ilmi seviyesini anlatan haber ve rivayetler kayıtlıdır. İbn Hacer şöyle nakletmiştir:
Katade demiştir ki: “Hasan’ın üstünlüğünü anlamak için olanlar hariç hiçbir fakihle oturup kalkmadım.” Eyüp, “Gözlerim Hasan’dan daha fakih birisini görmedi.” demiştir. A’meş ise şöyle söylemiştir: “Ne zaman Ebi Cafer’in (İmam Bakır aleyhisselam) yanında Hasan’dan bahsedilse derdi ki: O, konuşması peygamberlerin konuşmasına benzeyen biridir.”990 Fakat İmam Bakır’dan (a.s) bu sözün sâdır olduğu ispatlanamadığından ve Hasan Basri’yi yeren çok sayıda rivayet geldiğinden A’meş’in sözüne istinat edilemez.
Aynı şekilde Davudi onun hakkında şöyle demiştir:
“و کان اماما کبیر الشأن رفیع الذکر رأسا فی العلم و العمل” “O, yüksek mertebede ve şanı yüce bir önder, ilim ve amelde de mümtaz biriydi.”991 Seyyid Murtaza şöyle demiştir: “Hasan, maharetli bir hatipti. Etkili ve insanı yakalayan öğütleri vardı. İlmi çoktu. Tüm konuşmaları nasihat içerirdi ve dünyayı takbih ederdi. Bunların büyük kısmı -lafız ve mana açısından ya da lafız olmaksızın mana ile- Emirülmüminin’den (a.s) alınmıştır.992
Tefsir Kitabı
Hasan Basri’yi tanıtmayı üstlenmiş bazı kimseler, onun yazılı bir eserinin adını ortaya atmamışlardır.993 Ama kimi fihrist yazarları onun eserlerine işaret etmişlerdir. Mesela [İbn] Nedim onun tefsir eserinden şöyle bahsetmiştir: “Kitabu Tefsiri’l-Hasan b. Ebi’l-Hasan el-Basri”994 Davudi şöyle demiştir: “Onun, bir grubun kendisinden rivayet ettiği el-Tefsir kitabı vardır.”995
Zamanın geçmesiyle Hasan Basri’nin tefsiri bulunamaz oldu ve ondan geriye hiç iz kalmadı. Sadece ravilerin ondan naklettiği ve Ehl-i Sünnet’in tefsir ve rivayet kitaplarında kaydedilmiş dağınık rivayetler vardır. Bizim zamanımızda kimi Kur’an araştırmacıları onları biraraya getirmeye çalıştı. Şu anda Tefsir-i Hasan Basri adı altında tefsir rivayetlerine ait iki adet mecmua basılmış durumdadır. Birincisi Dr. Muhammed Abdurrahim tarafından iki cilt halinde 1992’de yayına hazırlanmış ve Kahire’de Darülhadis’de basılmış mecmua996; ikincisi ise Dr. Ömer Yusuf Kemal ve Dr. Şir Ali Şah’ın 1993’te Pakistan’ın Karaçi şehrinde yayınlanmış müşterek eseridir.997
Dostları ilə paylaş: | 
