Tez özetleri Astronomi ve Uzay Bilimleri Anabilim Dalı 2

COŞKUN Mustafa Batuhan

Danışman : Prof. Dr. Melike ERKAN

Anabilim Dalı : Biyoloji

Programı : Zooloji

Mezuniyet Yılı : 2014

Tez Savunma Jürisi : Prof. Dr. Melike ERKAN

Prof. Dr. Tülay İREZ

Doç. Dr. Meliha İNCELİ

Doç. Dr. Gül ÖZHAN

Yard. Doç. Dr. Cenk SESAL

Aflatoksin B₁’in TM3 Leydig Hücreleri Üzerine Etkileri
Bu çalışmada toksik bir mikotoksin olan aflatoksin B₁’in testis TM3 Leydig hücreleri üzerine etkilerinin; enzimatik antioksidanları (katalaz, süperoksit dismutaz), lipit peroksidasyonunu, hidrojen peroksit miktarını, apoptoz ve steroidogenik enzimleri (3β-hidroksisteroid dehidrogenaz, 17β-hidroksisteroid dehidrogenaz) ölçülerek ortaya çıkarılması amaçlanmaktadır.

Tahılların hasatı ya da depolanması sırasında, üreyen küf mantarları tarafından ikincil metabolit olarak sentezlenen mikotoksinlerden canlılar için en zararlı olanı aflatoksin B₁’dir. Tüm dünyada kontamine tahılların tüketilmesi canlıların sağlığını tehdit eden bir sorundur. Aflatoksin B₁ karaciğer aracılığıyla metabolize olur ve böbrekler tarafından da vücuttan uzaklaştırılır. Vücuttan atılamayan aflatoksin B₁ ise doku ve organlarda birikerek hasar meydana getirebilmektedir.

Kontamine olmuş besinlerin özellikle günlük olarak tüketilmesi halinde, aflatoksin B₁’in kanda ve seminal sıvıda belli seviyede sürekli olarak bulunmasına yol açar. Bunun sonucunda da karaciğer ve böbrek üzerinde ciddi hasarlar meydana getirebildiği gibi, testiste dejenerasyona, Leydig hücrelerinde vakuolleşme ve steroidogenik aktivitenin bozulması gibi sonuçlar ortaya çıkardığı bilinmektedir. Hücre içinde de antioksidan enzim seviyelerini azaltıp, DNA üzerinde hasar oluşturan serbest radikalleri oluşturur.

Aflatoksin B₁’in besinlerle tüketilen miktarının in vitro koşullara uyarlanmış düşük (0,3 nM) ve yüksek (1,2 nM) dozları 24 saat süreyle TM3 Leydig hücrelerine uygulanmıştır. Leydig hücrelerinin hücre canlılığı, antioksidan enzimleri ve steroidogenik enzimlerin miktarları, lipit peroksidasyonu, hidrojen peroksit miktarı ve apoptoz oranları ölçülmüştür. Bulgular steroidogenik ve antioksidan enzim miktarlarının azaldığını, hücre canlığı, lipit peroksidasyonu, hidrojen peroksit miktarı, ve apoptotik hücre sayısının arttığını göstermiştir. Elde edilen sonuçlar aflatoksin B₁’in çok düşük dozlarının TM3 Leydig hücrelerinde oksidatif hasara yola açtığını, buna bağlı olarak apoptozu teşvik ettiğini ve steroidogenik enzimleri inhibe ederek testosteron biyosentezini inhibe edebileceğini göstermektedir.