Tez özetleri Astronomi ve Uzay Bilimleri Anabilim Dalı

TÜFEKCİOĞLU İrem

Tez Adı : Belgrad Ormanı’nda Orman Kenarları Kuruluş Özellikleri

Danışman : Prof. Dr. H. Ferhat BOZKUŞ

Anabilim Dalı : Orman Mühendisliği

Programı : Silvikültür

Mezuniyet Yılı : 2013

Tez Savunma Jürisi : Prof. Dr. H. Ferhat BOZKUŞ

Prof. Dr. Gülen ÖZALP

Prof. Dr. Alper H. ÇOLAK

Prof. Dr. Adnan UZUN

Yrd. Doç. Dr. Adil ÇALIŞKAN

Belgrad Ormanı’nda Orman Kenarları Kuruluş Özellikleri
Orman kenarları, orman ile komşu alanlar, başka bir deyişle birbirinden farklı 2 ekosistemin birleştiği alanlar olarak tanımlanmaktadır. Orman kenarı yapılarının ormancılık ve tarımsal faaliyetlerden peyzaj ve rekreasyona, bitki türü çeşitliliğinden rüzgarın orman üzerindeki etkilerine kadar bir çok konu üzerine önemi bulunmaktadır. Orman kenarları kavramı ve orman kenarı alanlarının öneminin vurgulanması amacıyla hazırlanmış olan bu çalışma konusunun Türkiye ormancılığında ilk defa irdelenmesi nedeniyle ileride bu konu üzerine yapılacak çalışmalara kaynak olabilmesi düşünülerek araştırma konsepti, alım yöntemi ve değerlendirme anlayışının da açıklandığı bir altlık oluşturulmuş, kenarların bakım ve koruma çalışmalarına silvikültür ve amenajman planlarında yer verilmesinin sağlanması hedeflenmiştir.
Bu çalışmada; birbirinden farklı komşu alanlara ve derinliklere sahip olan orman kenarları (yol kenarına komşu 3 adet dar, 3 adet orta uzunlukta ve 2 adet geniş orman kenarı yapısını, 1 tanesi yol kenarına komşu yamaç araziyi, 3 adet su kenarına komşu orman kenarı yapısını ve 3 adet açıklıktan ormana geçişi temsilen toplam 15 adet) örnek alan olarak alınmıştır. Bu alanlar Orman Kenarı Kategorileri Yöntemi ile kenar çeşitliliği bakımından, Orman Kenarı Anahtarı Yöntemi ile zon genişlikleri ve ekolojik sınıflandırma bakımından, Braun-Blanquet Örtme Dereceleri ile otsu bitkilerin yoğunluğu bakımından incelenmiştir. Ayrıca ağaç, çalı ve dikenli çalı türleri tespit edilerek orman kenarlarının tür zenginlikleri belirlenmiş, kenar ağaçlarının perdelenmesi ise Schretzenmayr Yöntemi ile değerlendirilmiştir.
Belgrad Ormanı orman kenarları çeşitlilik bakımından oldukça zayıf çıkmış ve birbirinden farklı komşu alanlara ve derinliklere sahip örnek alanlarda belirgin bir farklılık görülmemiştir. Zon genişlikleri ve ekolojik sınıflandırma bakımından yol kenarına komşu geniş yapılı örnek alanlar ile su kenarına komşu örnek alanlar ideal orman kenarı standartlarına uygun ve daha ekolojik olarak belirlenmiştir. Sonbaharda ölçülen otsu bitki yoğunlukları en seyrek su kenarına komşu örnek alanda, en yoğun olarak ise yol kenarına komşu orta uzunluktaki örnek alanda belirlenmiştir. Örnek alanlardaki orman kenarları tür zenginlikleri bakımından sırasıyla yol kenarına komşu yamaç arazi, dar, orta uzunluktaki ve geniş yapılı orman kenarları, su kenarına komşu orman kenarları ve açıklıktan ormana geçişte yer alan orman kenarlarına doğru giderek artmıştır. Kenar ağaçlarının perdelenmesi ise yol ve su kenarına komşu örnek alanlarda topraktan daha yüksek, açıklıktan ormana geçişte yer alan örnek alanlarda ise neredeyse toprağa kadar uzanmıştır.