Tez özetleri Astronomi ve Uzay Bilimleri Anabilim Dalı

Ses Sıkıştırma Tekniklerinin Başarım Analizi

Ses sıkıştırma, sesi kodlama metotları yardımıyla daha az sayısal bitle kodlama işlemi olarak tanımlanmaktadır. Literatürde ses sıkıştırma kavramı ses kodlama kavramıyla eş anlamlı olarak kullanılmaktadır. Sıkıştırma, kayıplı ve kayıpsız sıkıştırma olarak iki ana başlıkta ele alınmaktadır. Bu tezde kayıplı ses sıkıştırma yöntemlerinden olan LPC yöntemi ile son yıllarda yaygınlaşmaya başlayan Dalgacık yöntemleriyle ses sıkıştırmaya ait başarımlar ele alınmıştır. Tezde ayrıca telekomünikasyon sektörünün düzenleyici kuruluşu olan Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu (BTK)’nın ulusal sabit/mobil ve UMTH şebekelerinde taşınan ses kalitesinin modellenmesi amacıyla gerçek bir uygulama yapılmış, başarımlar değerlendirilerek sonuçlar çıkarılmıştır.

Kayıplı ses sıkıştırma algoritmalarından Doğrusal Tahmin Yöntemi (LPC) özellikle mobil uygulamalarda kullanılmaktadır. Tahmini kodlamada, verici ve alıcının ikisi de gönderilmiş işaretin eski değerlerini kaydeder. Verici işareti tekrar göndermek yerine işaretle işaretin tahmin edilmiş değerinin farkı olan tahmin hatasını gönderir. Alıcıda tahmin hatası tahmin edilmiş değere eklenerek işaret tekrar elde edilir. Tezde, LPC tabanlı kodlayıcıların başarımları ele alınmış ve sonuçlar değerlendirilmiştir.

Kayıplı ses sıkıştırma yöntemlerinden bir diğeri olan Dalgacık Tekniği’nin uygulama alanlarına bakıldığında bu tekniğin çok geniş bir uygulama alanı bulduğu görülmektedir. Bu alanlardan birisi de veri sıkıştırmadır. Dalgacık Analizi, diğer sinyal analiz tekniklerinin kaçırdığı yönelimler, yüksek mertebe süreksizliklerini gösterebilme yeteneğine sahiptir. Dalgacık Analizi ihmal edilebilir zayıflama ile sinyali sıkıştırır ve gürültüden arındırır. Bu tezde dalgacıkla sıkıştırma, LPC kodlayıcılarına alternatif olması açısından ele alınacaktır. Referans sesler, değişik oranlarda sıkıştırılarak başarımları değerlendirilecektir.

Ses kalitesi ölçümünde birçok metot kullanılmaktadır. Bu metotlar temel olarak salt matematiksel hesaplamalara dayanan nesnel ölçümler ve insan kulağının işitme özelliklerini modelleyen algısal ölçüm metotlarıdır. Tezde, başarım analizlerinde nesnel ölçümler, algısal ölçümler yanında grafiksel ölçümler de kullanılmıştır.