Navoiyda qo‘llangan arabcha terminlar
|
Terminning Navoiy asarlaridagi ma’nosi
|
Terminning bugungi ma’nosi
|
Varaq
|
Qog‘oz varag‘i.
Yozig‘, yozilgan qog‘oz.
|
Kitob, daftar va shu kabilarning oldinma-orqa har ikki sahifasi.
|
Bob
|
Kitob bo‘limi.
|
Kitob, asar, maqola kabilarning har bir ayrim qismi.
|
Dovot
|
Siyohdon, yozish uchun siyoh solinadigan idish.
|
Siyohdon
|
Jadval
|
1. Sharq kitobatchiligida eng ko‘p qo‘llangan bezak turi.
|
Uning ushbu ma’nosi yo‘qolgan
|
Jild
Juz(v)
|
1. Kitobning muqovasi; kitob jildi.
2. Jild (tom).
1. Kitob sahifalarining birikuvi natijasida to‘plangan bo‘lak, qism, parcha.
2. Qo‘lyozma varaqlarini muqo-valash vaqtida birlashtiriladigan alohida-alohida qismlari
|
1. Jild (tom).
2.«Kitobning muqovasi» ma’nosi qisman yo‘qolgan, uning o‘rnida ikkinchi bir arabcha so‘z – muqova termini qo‘llanadi.
Tikilgan daftar, kitobcha yoki kitobning bir bo‘lagi.
|
Juz(v)don
|
Qog‘oz va yozuvlar solinadigan charmdan ishlangan papka, juzgir.
|
Papka
|
Insho
|
1.Ijod, sochma asar.
2.Yozuv, xat.
|
Terminning «yozuv, xat» ma’nolari yo‘qolgan. Hozirgi o‘zbek adabiy tilida u «ta’lim muassasalarida ona tili va adabiyotdan yozma ish» ma’nosida qo‘llanadi.
|
Kitob
|
1. Kitob.
2. Maktub, xat, risola.
|
Biror matn yozilgan varaqlardan iborat, juzlab tikilgan, muqovalangan qadimgi qo‘lyozma asar; matnli hajmi 48 sahifadan ortiq bo‘lgan nodavriy kitob nashri.
|
Lavh
|
1. Kitob tagligi.
2. Yangi savod chiqaradigan o‘quvchilarning xat mashq qiladigan taxtasi; yozuv taxtasi.
|
Kitobni qo‘yib o‘qish uchun yasalgan maxsus moslama.
|
Lavha
|
1. Sharq kitobatchiligidagi asosiy badiiy bezaklardan birining nomi.
2. Lavh; yoyiq narsa; yozuv taxtasi
|
Kitobning boshiga, bob va fasllari avvaliga sahifaning eni bo‘ylab solingan naqsh.
|
Miqroz
|
Kitobatchilikda qog‘ozlarni ma’lum bir o‘lchamda kesishda qo‘llangan qaychi.
|
Uning bu ma’nosi yo‘qolgan. Hozirgi o‘zbek adabiy tilida «sham so‘xtasini kesadigan kichkina qaychi» ma’nosida qo‘llanadi.
|
Mujallid
|
Qo‘lyozmani kitob holiga keltirib, muqovalovchi usta
|
Mujallid mustaqil termin sifatida iste’moldan chiqib ketgan. Uning o‘rnida muqovasoz yoki muqovachi terminlari qo‘llanadi.
|
|
