4.09.4.5 TMMOB Kocaeli 2. Kent Sempozyumu
06-08 Mayıs 2011, KOCAELİ
Amaç
2007 yılında ilkini gerçekleştirdiğimiz TMMOB Kocaeli Kent Sempozyumunda, bilimsel verilere ve araştırmalara dayalı çalışmaların sonuçları ile, “Kimlikli ve Yaşanabilir Kocaeli” hedefine ulaşılması amaçlanmış ve bu yöndeki kentsel tespit ve öneriler sempozyumunda sunulmuştur.
Geçen üç yıllık zaman içinde TMMOB Kocaeli İl Koordinasyon Kurulu, Bu tespitlerin ve öngörülerin takipçisi olmuş ve kente dair yeni çözümlere ulaşmak amacıyla, ilgili uzmanlar ile birlikte birçok etkinlik gerçekleştirmiş ve bu bilgi birikimlerini de tüm kent ile paylaşmıştır.
Yeni sempozyumda; kentin baskın kimliği olan sanayi, ana tema olarak kurgulanmış ve “Kaotik Sanayi Kenti” yerine “Yaşanabilir Sanayi Kenti” ne ulaşmak için yola çıkılmıştır.
Ekonomik gelişme sadece sanayi ağırlıklı olan Kocaeli kenti, sanayinin tetiklediği “nufus, göç, doğa tahribatları, ulaşım, kirlilik, sağlık ve benzeri…” birçok sorunu çözmek için mücadele vermektedir. Kentin, sanayiyi disiplinize etme isteği ise, uzun bir mücadele süreci başlatmıştır. Yıllardır devam eden bu sürece, kentin diğer potansiyellerinin canlandırılması isteği de eklenmiş ve bu yönde yeni arayışlar başlamıştır.
Bu bağlamda 6-7-8 Mayıs 2011 de gerçekleşecek olan II. Kent Sempozyumunda; bir yandan Kocaeli kent sorunlarının çözümüne, diğer yandan da Kocaeli kent potansiyellerinin canlandırılmasına yönelik, somut önerilerin ve projelerin paylaşılması beklenmektedir.
İkince Kent Sempozyumunda;
- Sanayinin itici gücünün kente olumlu yansımaması için; nitelikli bir sanayi anlayışının yeniden yapılandırılmasına yönelik çözüm önerileri ve yanı sıra sanayinin tahrip ettiği veya arka plana atarak zaman içinde yok ettiği, kent potansiyellerinin canlandırılmasına yönelik öneriler ve bu önerilere dair yeni projeler.
- Ülke, kent ve insan için; sağlıklı ve bilimsel biri gelişme içinde, yaşanabilir bir kentin ve kentlilik bilincinin oluşturulmasını amaçlayan yeni öneriler.
- Kentlerin yönetim politikaları, yerel yönetimlerin çözüm biçimleri, karar süreçlerinde halkın katılımı gibi, kentin yetki sistemine halk gözüyle ve farklı siyasi bakışlarla yönelmek ve daha iyisi için çözümlerin üretilmesi.
Öncelikli hedeflerdendir.
Yürütme Kurulu
Nedim KARA Kocaeli İl Koordinasyon Kurulu
Örgen UĞURLU Çevre müh. Odası Kocaeli İl Temsilciliği
Hacer ŞAFAK Elektrik müh. Odası Kocaeli Şb.
Ferah KUVEL Jeoloji Müh. Odası Kocaeli İl Temsilciliği
Emine AKTAŞ Jeofizik Müh. Odası Kocaeli Şb.
Hakan YİTİM Makina Müh. Odası Kocaeli Şb.
E.Yeşim Özgen KÖSTEN Mimarlar Odası Kocaeli Şb.
Coşkun KARAOĞLU Orman Müh. Odası Kocaeli İl Temsilciliği
Fatma BETOS Peyzaj Mimarları Odası Kocaeli İl Temsilciliği
Aysun ÜNAL Şehir Plancıları Odası Kocaeli Şb.
Özgür YILMAZ Ziraat Müh. Odası Kocaeli Şb.
Düzenleme Kurulu
Nedim KARA Kocaeli İl Koordinasyon Kurulu
Elif GENÇ Çevre Müh. Odası Kocaeli İl Temsilciliği
Özgür TOROMAN Elektrik Müh. Odası Kocaeli Şb.
M.Akif ŞEN Gıda Müh. Odası Kocaeli İl Temsilciliği
Özgür ALGAN İç Mimarları Odası Kocaeli İl Temsilciliği
Belkıs AKBAL İnşaat Müh. Odası Kocaeli Şb.
Ahmet KARAKAŞ Jeoloji Müh. Odası Kocaeli İl Temsilciliği
Hasan BAŞTAN Jeofizik Müh. Odası Kocaeli İl Temsilciliği
Hasan YİTİM Makina Müh. Odası Kocaeli Şb.
Yalçın ERGEN Mimarları Odası Kocaeli Şb.
Harun DEMİR Orman Müh. Odası Kocaeli İl Temsilciliği
Bahar Çetin TURHAN Peyzaj Mimarları Odası Kocaeli İl Temsilciliği
Veli BALGAN Şehir Plancıları Odası Kocaeli İl Temsilciliği
Aykut Sami ÜNAL Ziraat Müh. Odası Kocaeli İl Temsilciliği
Danışma Kurulu
Ercan TOPACA Kocaeli Valisi
Prof.Dr. Sezer KOMSUOĞLU Kocaeli Üniversitesi Rektörü
Mehmet SOĞANCI TMMOB Başkanı
İbrahim KARAOSMANOĞLU Kocaeli B.Şehir Belediye Bşk.
Prof.Dr. Kamuran ÖZTEKİN KOÜ Mimarlık ve Tasarım Fak. Dekanı
Prof.Dr. Savaş AYBERK KOÜ Müh. Fak. Dekanı
Doç.Dr. Yaşar BECEREKLİ KOÜ Bilgisayar Müh. Bölümü Bşk.
Prof.Dr. Semra ÖZTÜRK KOÜ Elektrik Müh. Bölüm Baş.
Prof.Dr. Sarp ERTÜRK KOÜ Elektronik ve Haberleşme Müh. Bölüm Bşk.
Prof.Dr. Alpaslan FIĞLALI KOÜ Endüstri Müh. Bölüm Bşk.
Prof.Dr.Ergün ÖZTÜRK KOÜ İnşaat müh. Bölüm Bşk.
Prof.Dr. Haluk KONAK KOÜ Harita Müh. Bölüm Bşk.
Prof.Dr. Mithat Fırat ÖZER KOÜ Jeofizik Müh. Bölüm Bşk.
Prof.Dr. Ö.Fevzi GÜLER KOÜ Jeoloji Müh. Bölüm Bşk.
Prof. Dr. Veli DENİZ KOÜ Kimya Müh. Bölüm Bşk.
Prof. İbrahim UZMAN KOÜ Makina Müh. Bölüm Bşk.
Prof. Dr. Muharrem YILMAZ KOÜ Mekatronik Müh. Bölüm Bşk.
Ozan ÇITIR Çevre Müh. Odası Kocaeli İl Temsilciliği
H.Avni HAZNEDAROĞLU Elektrik Müh. Odası Kocaeli Şb. Bşk.
Mehmet Akif ŞEN Gıda Müh. Odası Kocaeli İl Temsilciliği
Cankut Dağdal İNCE Harita Kadastro Müh. Odası Kocaeli İl Temsilciliği
Aykut BOZKURT İnşaat Müh. Odası Kocaeli Şb. Bşk.
Özgür ALGAN İç Mimarlar Odası Kocaeli Şb. Bşk.
Tolga ÇETİN Jeofizik Müh. Odası Kocaeli Şb. Bşk.
Ahmet KARAKAŞ Jeoloji Müh. Odası Kocaeli il Temsilciliği
Mehmet Hafim KARABEKİR Kimya Müh. Odası Kocaeli Şb. Bşk.
Nedim KARA Makina Müh. Odası Kocaeli Şb. Bşk.
Yalçın ERGEN Mimarlar Odası Kocaeli Şb. Bşk.
Harun DEMİR Orman Müh. Odası Kocaeli il Temsilciliği
Hülya Tamyüksel ERKAN Peyzaj Mimarları Odası Kocaeli il Temsilciliği
Rahmi Erdal TÜMPALAY Şehir Plancıları Odası Kocaeli il Temsilciliği
Aykut Sami ÜNAL Ziraat Müh. Odası Kocaeli il Temsilciliği
M. Tamer SOLAKOĞLU Kocaeli Baro Bşk.
Cüneyt ÖZKÜRKÇÜGİL Kocaeli Tabipler Odası Bşk.
Murat ÖZYILDIRIM Kocaeli Dişhekimleri Odası Bşk.
Orhan ALTUNTAŞ Kocaeli Veterinel Hekimleri Odası Bşk.
Ender ŞENOL SMMMO Başkanı
Üzeyir KORKMAZ Kocaeli Eczacılar Odası Bşk.
H.ibrahim KELEŞ Kocaeli Ticaret Odası Bşk.
Ayhan ZEYTİNOĞLU Kocaeli Sanayi Odası Bşk.
Hakan TANTA Kocaeli Yüksek Öğretim Derneği Bşk.
SEMPOZYUM PROGRAMI
O6 Mayıs Cuma / 1.Gün
09:00 - 09.30 Kayıt
09.30 - 11.30 Açılış Konuşmaları
TMMOB Kocaeli İKK Sekreteri
Nedim KARA
TMMOB Genel Başkanı
Mehmet SOĞANCI
Kocaeli Üniversitesi Rektör Yrd.
Prof.Dr. Arif DEMİR
Kocaeli Büyükşehir Belediye Başkanı
İbrahim KARAOSMANOĞLU
Kocaeli Valisi
Ercan TOPACA
11.30 - 12.00 SUNUM: "TMMOB KOCAELİ İKK KENT SEMPOZYUMU II ‘YE DOĞRU"
Nilgün Akcan ÖZCAN(TMMOB Kent Sempozyumu II Sekreteri)
12.00 - 12.40 Yemek Arası
12.40 - 14.10 KENT ve PLANLAMA
Oturum Başkanı: Yrd. Doç. Dr. Murat ULUĞ
1-Kent ve Bölge Planları
Necati UYAR (TMMOB ŞPO Genel Başkanı)
2-Kocaeli Çevre Düzeni Planından Kocaeli‘ye bakış
Gökmen MENGÜÇ (Kocaeli Büyükşehir Belediyesi İmar Daire Başkanı)
3-İMP/İstanbul planları üzerinden İstanbul-Kocaeli Etkileşimi
Mücella YAPICI, (TMMOB İstanbul İKK)
4-Tarım Alanlarının Amaç Dışı Kullanımı ve Planlama
Süleyman Mete BALLI (Kocaeli Eski Tarım İl Müdürü)
14.10 - 14.20 Çay Arası
14.20 - 16.10 SANAYİ
Oturum Başkanı: Prof. Dr. Savaş AYBERK
1-Kocaeli ve Sanayi
Ayhan ZEYTİNOĞLU (Kocaeli Sanayi Odası Başkanı)
2-Sanayi, OSB, Desantralizasyon
Prof.Dr. Himmet Murat GÜVENÇ (İstanbul Şehir Üniversitesi)
3-İstanbul Sanayisinin Kocaeli‘ye taşınması
Yrd.Doç.Z.Gamze MERT (Kocaeli Üniversitesi Mimarlık ve Tasarım Fakültesi)
4-Kocaeli‘ndeki Lojistik Faaliyetlerin Mevcut Durumu
Yrd. Doç. Dr. Gülşen AKMAN (Kocaeli Üniversitesi Endüstri Müh.Bölümü)
5-Enerji Politikaları ve Özelleştirmeler
Serdar PAKER (EMO Yönetim Kurulu Başkan Yrd.)
16.10 - 16.20 Çay Arası
16.20 -17.50 DÖNÜŞÜM, KONUT VE YAPILI ÇEVRE
Oturum Başkanı: Prof. Dr. Kamuran ÖZTEKİN
1-Kent Merkezinde Dönüşüm
İzmit Belediyesi
2-Kocaeli Kent Merkezinin Kimliği Ve Dönüşüm Baskısı
Yrd. Doç. Dr. Gül KÖKSAL (Kocaeli Üniversitesi Mimarlık ve Tasarım Fakültesi)
3-Kentsel Dönüşüm ve Konut
Doç. Dr. Murat Cemal YALÇINTAN (MSGSÜ)
4-Elverişli Konut Hakkı:QUO VADIMUS?
Doç. Dr. Müslüm AKINCI (Kocaeli Üniversitesi Hukuk Fakültesi)
17.50 - 18.00 Çay Arası
18.00 - 19.30 PANEL: “SEKA ALANININ GELECEĞİ”
20.00 - ... YEMEK-KYÖD SOSYAL TESİSLERİ
O7 Mayıs Cumartesi / 2. Gün
09.00 - 10.30 ÇEVRE VE ENERJİ
Oturum Başkanı: Özgür TORAMAN
1-Enerjide Çözüm: Enerjinin Etkin Kullanımı ile %100 Yenilenebilir Enerji
Prof. Dr. Tanay Sıdkı UYAR (Marmara Üniversitesi)
2-Kentlerde Yenilenebilir Enerji Kaynaklarının Kullanımı ve
Diyarbakır Güneş Evi Örneği
Yrd. Doç. Dr. Bilal GÜMÜŞ (EMO Diyarbakır Şb. Yönetim Kurulu Üyesi)
3-Nükleer Enerji Politikaları
Erdal APAÇIK (EMO Yönetim Kurulu Yazmanı)
4-Türkiye‘de Enerji Yönetimi ve Enerji Politikaları
Murat TAŞDEMİR (TMMOB ÇMO Genel Merkez YK Bşk.)
10.30 - 10.40 Çay Arası
10.40 - 12.10 ÇEVRE YÖNETİMİ
Oturum Başkanı: Murat TAŞDEMİR
1- Kocaelide Hava Kalitesi ve Hava Kirliliği
Yrd. Doc. Dr. Beyhan PEKEY (Kocaeli Üniv. Çevre Müh. Bölümü)
2-Kocaeli Körfezi Odaklı Riskler ve Tehditler
Ozan Çıtır - Cem KARUL (ÇMO Kocaeli Temsilciliği)
3-Kocaeli‘de Çevre ve Toplum Sağlığı Üzerine Etkileri
Doç.Dr. Nilay ETİLER (Kocaeli Üniv. Halk Sağlığı Ana Bilim Dalı)
4-Kocaelide Çevre Odaklı Mücadelenin Dünü Bugünü
Mehmet TOKER (Kocaeli Çevre Hareketi)
12.10 - 13.00 ÖYKÜ YARIŞMASI ÖDÜL TÖRENİ/ Yemek Arası
13.00 - 14.30 DOĞAL POTANSİYELLER ve TURİZM
Oturum Başkanı: Bahar ÇETİN
1-İzmit Havzası Yer Altı Suyu Potansiyeli Ve
Bu Potansiyelin Korunması İçin Öneriler
Yrd. Doç. Dr.Özkan CORUK (Kocaeli Üniv. Jeoloji Müh. Bölümü)
2-Kocaeli ve Turizm
Adnan ZAMBURKAN (Kocaeli İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü)
3-Turizm ve Spor Kenti Kocaeli
Hakan TANTA (Kocaeli Yüksek Öğrenim Derneği Bşk.)
4-Kentin Turizm Potansiyelleri
Yrd. Doç. Dr. Ö.Erdoğan SİVAS (Kocaeli Üniv. Turizm MYO)
14.30 - 14.40 Çay Arası
14.40 - 16.45 AFETLER
Oturum Başkanı: Yrd. Doç. Dr. Taner YILDIRIM
1-17 Ağustos‘un 10. Yılında Ruh Sağlığı
Prof.Dr.A. Tamer AKER-Nezire ÜZER-Gizem ÖZTÜRK
(KOÜ Tıp Fakültesi, Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Anabilim Dalı)
2-Kocaeli ili Deprem Tehlike Riskinin Belirlenmesi
Mustafa CEVHER (Kocaeli B.Şehir Bld. Zemin Dep. İnc. Şb. Md)
3-Yerel Yönetimlerin Afet Risklerinin Belirlenmesi ve Azaltılması Konusundaki Görev, Yetki ve Sorumlulukları; Kocaeli Örneği
Oktay ERGÜNAY (Jeofizik Müh. Afet İşleri Eski Gn. Md.)
4-Afet ve Acil Durum Planlaması için bir Kampus Uygulaması
Prof. Dr. Oya ÇAKIN - Serpil GERDAN (Kocaeli Üniv. Jeofizik Müh. Böl.)
5-TSUNAMİ ve Kocaeli
Prof. Dr. Şükrü Ersoy (YTÜ Doğa Bölümleri Bölüm Bşk.)
6-Kocaeli Civarında Deprem Oluşturan Kaynakların (Fayların) Geometrileri bütünüyle biliniyor mu?
Dr. Bülent DOĞAN (Kocaeli Üniv. Jeoloji Müh. Böl.)
16.45 - 17.00 Çay Arası
17.00 - 19.30 PANEL: KOCAELİ 2023
O8 Mayıs Pazar / 3.Gün
10:00 - 11.50 ULAŞIM
Oturum Başkanı: Murat Kürekçi
1-Kocaeli Ulaşım Master Planı
Kocaeli B.Şehir Belediyesi Ulaşım Daire Başkanlığı
2-Ulaşım ve Güvenlik
Kocaeli Emniyet Müdürlüğü
3-Ekolojik Ağlar-Yeşil Köprüler
Betül BÜYÜKOĞLU, Muhammed TURAN, Fatma BETOS (PMO Kocaeli Tem.)
4-Körfez ve Ulaşım
Prof.Dr. Necmettin ATKEN (İstanbul Üniversitesi)
5-Toplu Taşıma
Çınar ULUSOY (TMMOB Makina Mühendisleri Odası)
11.50 - 12.00 Çay Arası
12.00 - 13.30 YAPILI ÇEVRE, ESTETİK, SİLÜET VE TARİHİ MİRAS
Oturum Başkanı: Yalçın Ergen
1-Kocaeli‘de Restorasyon Uygulamaları
Volkan Şenel(Kocaeli B.Şehir Beld. Tarihi Mekanlar ve Kent Estetiği Şb. Md.)
2-Simge Mimarlık, Taklit Mimarlık Ve Tarihi Miras
Yrd. Doç. Dr. Oya Şenyurt (Kocaeli Üniv.Mimarlık ve Tasarım Fak.)
3-İzmit Merkez Yürüyüş Yolu Örneğinde Karşılaşılan Sorunlar Ve Çözüm Önerileri
Öğr.Gör.Yusuf Evren Doğan-Yrd. Doç.Dr. Gül Yücel
(Yalova Üniversitesi Yalova MYO)
4-Kentsel Estetik ve Silüet
Kocaeli B.Şehir Bel. Tarihi Mekanlar ve Kent Estetiği Şb,Kent Estetik Kurulu
13.30 - 14.00 Yemek Arası
14.00 - 15.30 ENGELLER, RİSKLER VE KENTLİ HAKLARI
Oturum Başkanı: Prof. Dr.Zerrin Aladağ
1-Kentlerde Engelli Hakları ve Hukuk
Prof. Dr. Z.Gönül Balkır (Kocaeli Üniversitesi Hukuk Fakültesi)
2-Kentsel Risk Analizi"
M.Faruk Küçük-Ayşegül Kural-Sait Yaşar (İzmit Belediyesi)
3-Değirmendere risk analizi
Yrd.Doç Dr. E.Yeşim Özgen Kösten (Kocaeli Üniv. Mimarlık ve Tasarım Fak.)
4-Engelliler için yaşanabilir kent önerisi
Hacıhanım Eraslan-Halil Kesikbaş (PMO Kocaeli Temsilciliği)
15.30 - 15.40 Çay Arası
15.40 - 17.50 EĞİTİM KÜLTÜR SANAT
Oturum Başkanı: Öğretim Gör.Ayşegül Kanbak
1-Temas
Arş. Gör. Gülhis Duygun (Kocaeli Üniv.Mimarlık ve Tasarım Fak.)
2-Sınırlar: Kocaeli`nde Düşünülmeyen Ama Var Olan Kültür Dünyası
Arş. Gör. Bora Erdağı (Kocaeli Kültür Kolektifi)
3-Kurumsallaşma
Yrd. Doç.Dr. Yarkın Biçer, Yrd. Doç.Dr.Özge Ünlütürk Saday
(Kocaeli Üniv.Güzel Sanatlar Fakültesi)
4-Etkileşim: Üniversite Kent İlişkileri
Prof.Dr. Şükrü Hatun (Kocaeli Üniversitesi Tıp Fakültesi)
5-Dünya Kültür Politikalarının Türkiye‘ye ve Kente Yansımaları
Ahmet Akgüner (İZEYAP Başkanı)
6-Kocaeli‘de İlk-Orta Öğretim ve Sertifikalı Eğitimler
Veysel Kaplan (Eğitim Sen Kocaeli Şube Başkanı)
17.50 - 19.00 ÖDÜL TÖRENİ/KOKTEYL
TMMOB Mimarlar Odası Kocaeli Şubesi Tarihi Bina
"Kent Belgesel‘i" FOTOĞRAF YARIŞMASI
"Yol ve Yolculuk" KARİKATÜR YARIŞMASI
KOCAELİ 2. KENT SEMPOZYUMU SONUÇ BİLDİRGESİ
KENT VE PLANLAMA
1980 sonrası ülkemizin eklemlenmeye çalıştığı liberal ekonomiler ve küresel düzende, bütüncül planlamadan çok, projeci ve parçacıl yaklaşımların ön plana çıktığı bir planlama anlayışına geçilmiştir.
Bu doğrultuda tüm dünya ülkelerinde, uluslararası sermayenin yatırımlar yapacağı ve dünya kenti olması hedeflenen bir küresel kent seçilmeye başlanmıştır.
Küresel ölçekte “yarışan kentler” kavramına kendini kaptıran yerel yöneticilerimizin arayışları da hızlanmış ve küresel satışa uygun projeler gündemde yerini almaya başlarken, “bütüncül planlama” kavramı da yerini “projeci” yaklaşımlara terk etmiştir.
Ülkemizde, dünya kenti vasfını İstanbul üstlenmiş, bu doğrultuda İstanbul, mevcut sanayisi ile buna bağlı sektörlerini desantralize ederek, kültür ve turizm kentine doğru dönüşmeye başlamıştır. İstanbul’ un küresel kent vizyonu ile örtüşen bu durumuna bağlı olarak alınan kararlar ve yapılan planlamalar, komşu illeri-bölgeleri ve en çok da İstanbul’un hemen yanı başındaki ilimizi etkilemektedir.
Mega kent İstanbul, üzerindeki fonksiyonel yükleri artık taşımakta zorlanmaktadır ve çözüm olarak alternatif çıkış kapıları ile yükünü azaltma yoluna gitmektedir.
Bu doğrultuda, İstanbul’da yer seçmiş olan ve halen faaliyetlerini sürdüren, ancak güncel ilişkiler bütününde artık İstanbul’da konumlanmasının herhangi bir avantajı kalmamış olan işletmelerin ve faaliyetlerin, Marmara Bölgesi içerisinde alternatif yerlere taşınması planlanmıştır.
2007’de İstanbul planları hazırlanırken Marmara Bölgesi dikkate alınmış, kentler arasında bazı protokoller yapılmış ve Marmara kentleri planları ile İstanbul planları uyumlu hale getirilmek istenmiştir.
İlk sempozyumda altı çizilen, İstanbul ve Kocaeli’nin ayrı planlanmaması gerektiği konusu 4 yıllık süreç içerisinde sağlanmış, hatta Marmara Bölgesi’ndeki bütün kentlerin planları İstanbul ile “uyumlu “ hale getirilmekle kalmamış, tek elden, İstanbul’un sorunlarını çözecek, ancak kendileri için yeni sorunlar yaratacak şekilde kentler planlanmıştır. İstanbul’un yeni vizyonu doğrultusunda, özellikle sanayinin desantralize edilmesi ve bu durumun ilimizdeki sanayi gelişimini tetikleyeceği, göç ve nüfusun artacağı kabulüyle, Kocaeli kentinin, 1/50000 Ölçekli Çevre Düzeni Planı’nda İstanbul’a uyumluluk adına; projeksiyon nüfustan farklı olarak, kentin normal nüfus gelişimine ek olarak 1.600.000 kişi ilave edilerek nüfusu belirlenmiştir. 2025 yılı Planlama nüfusu; 3.600.000’ü kentsel nüfus, 300.000’ni kırsal olmak üzere 3.900.000 kişi olarak belirlenmiştir. 1/100.000 İstanbul Planlarının temelini oluşturan sürdürülebilirlik ilkesi bölgesel yaklaşımı kapsamamakta, bölgesel yaklaşımda ifade edilen işbirliği tek yönlü bir ifadeden ibaret olmakta, bölgedeki yerel potansiyeller sadece sanayi gelişimi için değerlendirilmektedir.
İstanbul etkileşimindeki Kocaeli’nin planlamasında; sanayi yatırımları, göç, yeni çevre sorunları gibi, mevcut sorunlara eklenecek yeni artışlar için alınan tedbir sadece nüfus artışını öngörmekten ibaret olmamalıdır. Aksine, coğrafyasına sıkışan kentin, yeni nüfusuna yetecek kadar potansiyelinin olmadığı dikkate alınmalıdır ki mevcut nüfusu ile kent şimdiden tarım alanlarını yerleşim ve sanayi alanı olarak dönüştürmektedir.
İstanbul’un yeni vizyonu gereği başlattığı dönüşüm, tüm Marmara’yı etkileyeceğinden, bölgesel kararlar diğer kentlerin mekânsal planları içinde tartışılarak alınmalıdır.
Bölgede çevre, sosyal ve ekonomik bileşenlerin dengesini kuracak taşıma potansiyeli üzerine bir çalışma gerçekleşmeli ve tüm aktörlerin katılımı ile yasal ve yönetsel düzenlemeler yapılmalıdır.
Diğer yandan, 2000’li yıllarla birlikte, kentsel mekânda sermayenin etkisiyle yaşanan değişim, boyut değiştirmiş, “imar rantı” kavramı “deprem korkusu” ile birleştirilerek yeni düzenlemeler gerçekleştirilmeye başlanmıştır. Kent merkezine yakın alanlara yönelik bu yeni bakış, deprem korkusu da kullanılarak “kentsel dönüşüm” kavramının ortaya çıkışını sağlamıştır.
Ülkemizde, kentsel dönüşüm adı altında sürdürülen kentsel yenileştirme (yeniden yapılanma)
çalışmaları boyut değiştirmiş, kentsel mekânlar “yaşayanlardan bağımsız” ele alınarak, bu alanlarda yaşayanların tümüyle tasfiyesine neden olan çalışmalara dönüşmüştür.
Kentsel dönüşüm yerine, bölgenin sahip olduğu niteliklere bağlı olarak,
Güçlendirme,
İyileştirme, sağlıklılaştırma, rehabilitasyon,
Koruma ve canlandırma,
Yenileme seçenekleri öncelikle değerlendirilmelidir.
Aslen yoksul kesimlere yönelik olarak sosyal konut üretilmesi amacıyla kurulmuş olan Toplu Konut İdaresi’nin, planlamayı ikinci plana iterek, plan kararlarından bağımsız olarak, sadece ucuz kamu arsası kriteri ile belirlediği projelerin yol açtığı; kentlerin tek tipleşmesine ve kimliksizleşmesine engel olunmalıdır.
SANAYİ
İstanbul’un yeni vizyonu gereği, 1/100.000 ölçekli Çevre Düzeni Planında, İstanbul’da yer seçmiş
olan ve halen faaliyetlerini sürdüren, ancak çevresel ve ekonomik anlamda kente katkısı olmayan faaliyetlerin, öncelikle Marmara Bölgesi olmak üzere, ülke içerisinde uygun yerlere yönlendirilmesi, yani sanayi desantralizasyonu planlanmıştır. Bu kapsamda geliştirilen ve kentimizi ilgilendiren bazı projeler bulunmaktadır;
Kuzey Marmara Otoyolu Projesi
Gebze-İzmir Otoyolu Projesi
Ankara-İstanbul Hızlı Tren Projesi
İzmit Köseköy Lojistik Köyü
10 milyon ton ek kapasiteli “Derince Konteyner Terminali İnşası Projesi ve yine bu etkileşimle Körfez kıyılarında yer almak isteyen birçok sanayi içerikli özel yatırım gerçekleşmekte ve her geçen gün de bu yönde talepler artmaktadır.
Bölgedeki yüksek orandaki sanayileşmeye karşın, kentte işsizlik oranı ülke ortalamasına göre daha fazla görülmektedir. 2008 yılı verilerine göre, işsizlik oranı Türkiye de %11 iken Kocaeli’de %11,6’dır. Kocaeli’nin 55 yıldır içinde bulunduğu hızlı sanayileşme ve kentleşme sorunları çözümlenmemişken, üstüne İstanbul’un desantralizasyon sürecinin getireceği yük eklenmektedir. Çünkü, desantralize kararları ile; nüfusun artması, tarım topraklarının yapılaşmaya açılması, Organize Sanayi Bölgelerinin kent içinde kapladıkları alanın artması, sanayi merkezlerinin İstanbul’da konumlanması, vergilerin İstanbul’da ödenmesi, arsa rantının artması, plansız yapılaşma, işsizliğin artması, ulaşım sorunu, çevre kirliliği, üst düzey hizmetlerin gelişmemesi, kenti yaşamayan çalışanların artması beklenmektedir.
• Bugün Kocaeli’de km²’ye 432 kişi düşerken, 2025 nüfusu gereği bu sayı 1100 olacak ve nüfusun %92’si kent nüfusu olacaktır. Yani kırsal yaşam neredeyse kalmayacaktır. Türkiye illerinin yaklaşık 4,5 katı yoğunluğa sahip olan ilimizde, her geçen gün sanayinin artması ve buna müdahale edilmemesi durumunda, kentin boş kalan toprakları da yapılaşacak ve belki de yetmez hale gelecektir.
Yer seçimlerindeki yanlışlıklar ile çarpık kentleşme yaşayan Kocaeli’nin çevre ve kentleşme sorunları, sanayinin disipline edilmesi için ortaya çıkan OSB’ler ile de amacına ulaşamamıştır.
Kocaeli’nin mevcut sanayisinde görülen yanlış yer seçimleri, OSB uygulamalarında da devam etmektedir. Organize Sanayi Bölgeleri için; tarım alanları sanayiye dönüştürülmüş, doğa tahrip edilmiş ya da OSB - yerleşim alanları komşuluğunda var edilmiştir.
OSB‘lerin denetlenememesi de önemli bir sorun olarak karşımıza çıkmaktadır. Çünkü Organize Sanayi Bölgeleri kurulum aşamasından faaliyete başlayana kadar, ”yerel yönetimler, kamu ve devlet ile ilişkili bir süreç” yaşanmaktadır. Ancak resmi onaylar sonrasında, OSB içinde imar, denetim vb. konularda bu idarelerin hiçbir yetkisi kalmamakta, OSB kendi iç planlaması ile faaliyetlerini sürdürmektedir.
“Tarım işsizliğin sigortasıdır” dense de, sigorta olarak görülen tarım arazileri Organize Sanayi Bölgelerine dönüşebilmektedir. Dilovası da tarımdan sanayiye dönüşümün bir örneğidir.
• Dilovası’nın yapılaşma, çevre ve yaşam sorunlarının çözümü, Kocaeli ve ülkemiz için öncelikli hedef olmalıdır.
• Mevcut sanayi tesislerinin, zaman içinde Organize Sanayi Bölgeleri içinde faaliyetine devamlılığı doğru bir karardır. Ancak, “sanayi alanlarının dönüşümü” süreci; OSB alanı yaratmak için tarım alanlarının dönüştürülmesi, konut gelişme alanlarının, tarım ve orman alanlarının OSB baskısı altında yok olma tehlikesine maruz bırakılması, ya da mevcut OSB’ler yaklaşık %50 doluyken, yeni sanayi alanları yaratılması olarak algılanmamalı ve bu duruma son verilmelidir. Geçmişin yanlış yer seçimlerine karşı acilen radikal kararlar alınması gerekmektedir.
• Marjinal tarım alanlarının verimliliğini yöresel geçim kaynağı olarak görmeyerek, bu tarım
topraklarını imara açmak, insan merkezli bir karar olmasa da, ne yazık ki yasaldır ve ne yazık ki bu durum, “marjinal tarım alanının sanayi alanına dönüşümü” biçiminde yaşanmaktadır. Ranta yönelik olduğunu düşündüğümüz bu dönüşümlerden vazgeçilmelidir.
• Sahip olduğu kıyı - deniz potansiyelleri ile turizm bölgesi ilan edilmiş olan ve kentin verimli tarım topraklarına sahip olan Kandıra, yeni ulaşım yatırımları ile, yeni sanayi yatırımları için cazip bir bölge haline gelmektedir. Bu bağlamda gelecek öngörüsü tarım ve turizm olan ilçenin sanayi tehdidi altında kalmasına, Dilovası’ndaki sürecin burada yaşanmasına engel olunmalıdır.
Dostları ilə paylaş: |