Tog’ jinslari va minerallarning nurashi



Yüklə 90,5 Kb.
səhifə1/3
tarix08.02.2023
ölçüsü90,5 Kb.
#123132
  1   2   3
portal.guldu.uz-ТУПРОҚ (1)

Mavzu: TUPROQ HOSIL BO”LISH JARAYONI

Nurash jarayoni

Nurash tiplari

  • Uch xil nurash tipi ajraniladi:
  • Fizik nurash
  • Kimyoviy nurash
  • Biologik nurash

Fizik nurash

  • Fizik nurash deb – tog’ jislari va minerallarning tashqi kuchlar tasirida kimyoviy tarkibini o’zgartirmagan holda yemirilishiga aytiladi.
  • Bunda, temperaturaning mavsumiy o’zgarishi, suvning muzlashi, tuz kristallarining ta’sirida bo’ladi.

Kimyoviy nurash

  • Kimyoviy nurash jarayonida tog’ jinslari va minerallar dastlabki kimyoviy tarkibini o’zgartiradi.
  • Bu jarayonga tasir kiluvchi omillarga suv va havo kiradi.
  • Suv tasirida gidroliz va gidratatsiya jarayonlari yuzaga keladi.
  • Gidroliz jarayonida mineral tarkibidagi ishqoriy elementlarning, suvning dissotsatsiyalanishi natijasida hosil bo’lgan vodorod kationi bilan almashinishiga aytiladi.
  • Bu jarayon sxematik tarzda kuyidagi ko’rinishga ega:
  • KAISi3O8 + H2O = HAISi3O8 + KOH
  • 2KOH + CO2 = K2CO3 +H2O

Kimyoviy nurash

  • Gidratatsiya jarayonida suv vf mineral zarrachalari qo’shiladi.
  • Masalan:
  • 2Fe2O3 + 3 H2O = 2Fe2O3 * 3 H2O
  • Gematit limonit
  • Bu jarayon tog’ jinslarining ustki qatlamlarini yumshatib, keyingi nurash uchun sharoit yaratadi.

Kimyoviy nurash

  • Oksidlanish –bu temir va boshqa oksidlanuvchi elementlari bo’lgan tog’ jinslarida havo ta’sirida yuzaga keladi.
  • Masalan:
  • 2FeS2 + 7O2 + 2H2O = 2FeSO4 + 2H2SO4
  • 12FeSO4 + 2H2O + 3O2 = 4Fe2(SO4)3+4Fe(OH)2
  • 4Fe2(SO4)3+ 2H2O = 2Fe2O3 * 3H2O + 6H2SO4

Yüklə 90,5 Kb.

Dostları ilə paylaş:
  1   2   3




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©muhaz.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin