Toshkent davlat pedagogika universiteti

2.7. Didaktik vositalar.

1. Jihozlar va uskunalar, moslamalar Darslik, ma'lumotnoma, jadval, eskiz, rasmlar, plakatlar, ko’rgazmali plakatlar, laboratoriya ishlarini bajarish ko’rsatmasi, diagramma, ish daftari, sxemalar, o’qitish qo’llanmalari, ma'ruza konspekti, o’quv ob'ekti, tarqatma material, laboratoriya daftar, xarita, o’quv dastur, nazorat dasturi, maket, harakatlanuvchi model, chizmalarlardan foydalanish maqsadga muvofiq.

2. Video-audio uskunalar diapozitiv, kinofragment, televizion namoyishlar, stereofilm, slaydlar, diafilm, kinofilm, diaskop, kadroproektor, kodoskop, diaproektor, videomagnitafon, magnitafon, mikrofon, radiopriemnik, magnitafon-informator, maslaxat-televizion majmuasi, ko’rsatish pulti, filmoproektor, stereoproektor, videomagnitafon, televizion namoyish qurilmasi, diktafon, radiomikrofon, displey, lazer ko’rsatkich, yorug’likni sozlovchi elektrorazetka

3. Kompyuter va multimediali vositalar bosma o’quv qo’llanmalari, kompyuter ta'limi, audio dasturlari, video dasturlari, bosma o’quv metodik materiallar, elektron ko’rinishdagi o’quv metodik, qo’llanmalar, radio, retranslyatsion tarmoq, audioyozuvlar, audiokonferentsiya, ovozli pochta, qayta aloqani ta'minlovchi televidenie, asta-sekin skanerdan o’tkazuvchi televidenie, televizion videokonferentsiya, videotelefon, magnit lentalarida qayd etiluvchi video yozuvlar, an'anaviy pochta, elektron e'lonlar doskasi, dasturiy ta'minot vositalari

2.8. Oraliq nazorat savollari.

1. 
   Mehnat ta`limi metodikasi, kasb tanlashga yo’llash fani va uning vazifasi
   
2. 
   Mehnat ta`limi darslarida texnik vositalardan foydalanish.
   
3. 
   Mehnat ta`limining didaktik tamoyillari. Politexnik tamoyili.
   
4. 
   Mehnat ta`limi metodlari amaliy, muammoli.
   
5. 
   Mehnat ta`limi o’qituvchisiga qo’yiladigan talablar.
   
6. 
   O’quv ustaxonalari, ularni jihozlanishiga qo’yiladigan talablar.
   
7. 
   Maktab o’quv jarayonida mehnat ta`limining quyilishi va uning tarixiy taraqqiyoti.
   
8. 
   Mehnat ta`limida rejalashtiruvchi xujjatlar va har birini izohlab bering.
   
9. 
   «Ta`lim to’g`risida»gi qonunda mehnat ta`limiga taallukli masalalar.
   
10. 
    Mehnat ta`limi didaktik sistemasi.
    
11. 
    Mehnat ta`limi o’qitish shakllari.
    
12. 
    Mehnat ta`limida o’qitish metodlari.
    
13. 
    Mehnat ta`limi metodlari: og`zaki, ko’rsatmali.
    
14. 
    Mehnat ta`lim (V-IX sinf) dasturlarini mazmuni.
    
15. 
    Mehnat ta`limi dasturi, mazmuni va yo’nalishi.
    
16. 
    O’quv ustaxonalarida texnik xavfsizlik va sanitariya gigiena talablari.
    
17. 
    Suhbat metodini yoritib bering.
    
18. 
    Mehnat ta`limida didaktik sistemalar.
    
19. 
    Muammoli metodning mazmuni.
    
20. 
    Didaktik tamoyillardan onglilik va aktivlik.
    
21. 
    O’qitishning frontal, zveno, yakka-yakka, aralash formalari qay vaqtda qo’llaniladi.
    
22. 
    O’qitishning aralash formasi nimadan iborat.
    
23. 
    Mehnat ta`limini o’qitishning maqsad va vazifalari nimalardan iborat.
    
24. 
    O’quv ustaxonasini jihozlashda nimalarga e`tibor beriladi.
    
25. 
    Mehnat ta`limi mazmuni nimalardan iborat.
    
26. 
    Uzluksiz ta`lim deganda nimani tushunasiz.
    
27. 
    Operatsion buyum sistemasi qaerlarda qo’llaniladi va uning afzalligi nimada.
    
28. 
    Motorli mashq sistemasi qanday sistema.
    
29. 
    YOsh va individual xususiyatlarni hisobga olish ish ob`ektini tanlash.
    
30. 
    Mehnat ta`limi darslarining moddiy texnika bazasi.
    
31. 
    Mehnat ta`limida qanday o’qitish formalarini bilasiz.
    
32. 
    Mehnat ta`limini o’qitish metodikasi qanday asosiy masalalarni hal qiladi.
    

2.9. Yakuniy nazorat savollari.

1. 
   Mehnat ta`limi metodikasi, kasb tanlashga yo’llash fani va uning vazifasi. Politexnik ta`lim mohiyati, metodologik asoslari.
   
2. 
   Mehnat ta`limi darslarida texnik vositalardan foydalanish.
   
3. 
   Mehnat ta`limining didaktik tamoyillari. Politexnik tamoyili.
   
4. 
   Dars rejasi va uning elementlarini izohlab bering.
   
5. 
   Kalendar-tematik rejaning mazmunini yoritib bering.
   
6. 
   Mehnat ta`limi metodlari amaliy, muammoli, dasturlashtirilgan ta`lim.
   
7. 
   Mehnat ta`limi o’qituvchisiga qo’yiladigan talablar.
   
8. 
   O’quv ustaxonalari, ularni jihozlanishiga qo’yiladigan talablar.
   
9. 
   Maktab o’quv jarayonida mehnat ta`limining quyilishi va uning tarixiy taraqqiyoti.
   
10. 
    Mehnat ta`limida rejalashtiruvchi xujjatlar va har birini izohlab bering.
    
11. 
    «Ta`lim to’g`risida»gi qonunda mehnat ta`limiga taallukli masalalar.
    
12. 
    V-sinf «Yog`ochlarni randalash» mavzusini o’tishni metodik yoritib bering.
    
13. 
    O’quv ustaxonalarida yasaladigan buyumlar ro’yxati (yo’nalish bo’yicha).
    
14. 
    Mehnat ta`limi didaktik sistemasi.
    
15. 
    Mehnat ta`limi o’qitish formalari.
    
16. 
    Mehnat ta`limida o’qitish metodlari.
    
17. 
    Ta`limiy-ilmiy tsikldagi fanlarning o’zaro bog`lanish jadvalini tuzing.
    
18. 
    O’qituvchining ish o’rniga quyiladigan talablar.
    
19. 
    Mehnat ta`limi metodlari: og`zaki, ko’rsatmali.
    
20. 
    Mehnat ta`lim (V-IX sinf) dasturlarini mazmuni.
    
21. 
    «Ta`lim to’g`risida» gi qonunda ta`lim-tarbiyaning isloh kilishning asosiy yo’nalishlari.
    
22. 
    Mehnat ta`limining asosiy yo’nalishlari va ularni izohlang.
    
23. 
    Mehnat ta`limida ish ob`ektlarini tanlash.
    
24. 
    Dars reja konspekti.
    
25. 
    Mehnat ta`limi dasturi, mazmuni va yo’nalishi.
    
26. 
    O’quv ustaxonasini tashkil etish va jihozlash.
    
27. 
    Mehnat ta`limida darslar jarayonida o’qituvchilarni bilim, malaka va ko’nikmalarini baholash mezonlari.
    
28. 
    O’quv ustaxonalarida texnik xavfsizlik va sanitariya gigiena talablari.
    
29. 
    Texnik modellash va konstruktsiyalash darslarini tashkil etish.
    
30. 
    Mehnat ta`limi bo’yicha yarim yillik kalendar tematik reja.
    
31. 
    Maktab o’quv ustaxonalarida laboratoriya, amaliy mashg`ulotlarining mazmuni.
    
32. 
    Suhbat metodini yoritib bering.
    
33. 
    O’qituvchi va o’quvchining ish o’rnini tashkil qilishga qo’yiladigan talablar.
    
34. 
    Mehnat ta`limida didaktik sistemalar.
    
35. 
    Muammoli metodning mazmuni.
    
36. 
    Instruktaj turlari.
    
37. 
    Mehnat ta`limi o’qituvchisining kasb tanlashga yo’llashda ahamiyati.
    
38. 
    Metallarga mexanik ishlov berishga oid dars ishlanmasi tayyorlang.
    
39. 
    Kasbga yo’naltirish bosqichlarining mazmunini yoritib bering.
    
40. 
    Mehnat ta`limi o’qituvchisining darsga va o’quv yiliga tayyorgarligi.
    
41. 
    Mehnat ta`limi darslari jarayonida o’quvchilarni bilim, malaka va ko’nikmalarini baholash mezonlari.
    
42. 
    Didaktik tamoyillardan onglilik va aktivlik.
    
43. 
    O’qitishning frontal, zveno, yakka-yakka, aralash formalari qay vaqtda qo’llaniladi.
    
44. 
    Baholash mezonlarini aytib bering.
    
45. 
    O’qitishning aralash formasi nimadan iborat.
    
46. 
    O’qitish metodlari necha guruhga bo’linadi.
    
47. 
    Joriy nazorat qanday bajariladi.
    
48. 
    Amaliy ishlarni baholashda qanday faktorlar hisobga olinadi.
    
49. 
    Kirish, joriy va yakuniy instruktajlar qachon va qay tarzda qo’llaniladi.
    
50. 
    Mehnat ta`limi darslarida o’quvchilarni qanday rag`batlantiriladi.
    
51. 
    Mehnat ta`limida rejalashtiruvchi xujjatlar nechta.
    
52. 
    Mehnat ta`limini o’qitishning maqsad va vazifalari nimalardan iborat.
    
53. 
    Aniq mavzu yuzasidan dars rejasi qanday tuziladi.
    
54. 
    O’quv ustaxonasini jihozlashda nimalarga e`tibor beriladi.
    
55. 
    Mehnat va kasb ta`limining uzviyligi deganda nimani tushunasiz.
    
56. 
    O’quv ustaxonasida yasaladigan buyumlar ro’yxati qanday printsiplarga asoslanib tuziladi.
    
57. 
    Mehnat ta`limi darslarida o’quvchilar qanday bilimlarni egallaydilar.
    
58. 
    «Ta`lim to’g`risida»gi qonunning tarkibi va mazmuni.
    
59. 
    Mehnat ta`limi mazmuni nimalardan iborat.
    
60. 
    Uzluksiz ta`lim deganda nimani tushunasiz.
    
61. 
    To’garaklar nimaga asoslanib tashkil qilinadi.
    
62. 
    «Kadrlar tayyorlash milliy dasturi»ni amalga oshirish bosqichlari.
    
63. 
    Operatsion buyum sistemasi qaerlarda qo’llaniladi va uning afzalligi nimada.
    
64. 
    Motorli mashq sistemasi qanday sistema.
    
65. 
    Yosh va individual xususiyatlarni hisobga olish ish ob`ektini tanlash.
    
66. 
    Amaliy mashg`ulotlarni tashkil qilish turlari.
    
67. 
    Maktabda texnik modellashtirish deganda nimani tushunish kerak.
    
68. 
    Mehnat ta`limi darslarining moddiy texnika bazasi.
    
69. 
    Mehnat ta`limida qanday o’qitish formalarini bilasiz.
    
70. 
    Dars kuzatishga qanday talablar qo’yiladi.
    
71. 
    Mehnat ta`limini o’qitish metodikasi qanday asosiy masalalarni hal qiladi.
    
72. 
    Dars bosqichlarini tahlil qilishni aytib bering.
    
73. 
    V-IX sinflarda kasb-hunarga doir tayyorgarlik mazmuni.
    
74. 
    Mehnat ta`limi dars jarayonida kasb tanlashga yo’llash.
    
75. 
    Mehnat ta`limi darslarida laboratoriya darslarini tashkil qilish.
    
76. 
    Mehnat ta`limi jarayonida tarbiya.
    
77. 
    Mehnat ta`limiga oid metodik ishlar.
    
78. 
    Unumli mehnat asosida o’qitish printsiplari.
    
79. 
    Sinfdan va maktabdan tashqari ishlar (to’garak ishlari).
    
80. 
    Umumo’rta ta`lim maktablarida kasb tanlashga yo’llash.
    

2.10.Baholash mezonlari

“Mehnat ta`limini o’qitish metodikasi” fani bo’yicha o’zlashtirish ko’rsatkichini nazorat qilishda quyidagi namunaviy mezon asosida baholanadi.

a) 86-100 ball uchun talabaning bilim darajasi quyidagilarga javob berishi lozim:

- mehnat ta`limi mazmunining ishlab-chiqarish bilan bog’liqligini bilish shaxsiy xulosa va qarorlar qabul qilish, mehnat ta`limida o’qitish shakllari, metodlari va tamoyillarini yaxshi o’zlashtirish va ularni amaliyotga tadbiq etishi, mehnat va ishlab chiqarish faoliyatida uzluksizlikni ta`minlash to’g’risida tasavvurga ega bo’lishi, shaxsiy xulosa va qarorlar qabul qilish mehnat ta`limi, kasb tanlashga yo’llash mazmuni shaxsiy xulosa va qarorlar qabul qilish, mehnat jarayonining tahlili va mehnat ta`limi, kasb tanlashga yo’llashda didaktik tushunchalar mehnat ta`limida rejalashtiruvchi xujjatlarni o’zlashtirishi va taxlil qila olishi, shaxsiy xulosa va qarorlar qabul qilish, mehnat qurollarini qo’llashi va uning mohiyatini tushuntirib berishi, shaxsiy xulosa va qarorlar qabul qilish, texnika xavfsizlik qoidalarini bilishi va aytib berishi mehnat ta`limida darslarni yangi pedagogik texnologiyalar asosida olib borishi va o’quvchilarni to’g’ri baxolashi, darslarni taxlil qilishi, darslarni tashkil qilish va o’tkazish ko’nikmalariga ega bo’lishi lozim.

b) 71-85 ball uchun talabaning bilim darajasi quyidagilarga javob berishi lozim:

- mehnat ta`limi mazmunining ishlab-chiqarish bilan bog’liqligini bilish shaxsiy fikrga ega bo’lish, mehnat ta`limida o’qitish shakllari, metodlari va tamoyillarini yaxshi o’zlashtirish va ularni amaliyotga tadbiq etishi fikrga ega bo’lish, mehnat va ishlab chiqarish faoliyatida uzluksizlikni ta`minlash to’g’risida tasavvurga ega bo’lishi fikrga ega bo’lish, mehnat ta`limi, kasb tanlashga yo’llash mazmuni shaxsiy xulosa va qarorlar qabul qilish, mehnat jarayonining tahlili va mehnat ta`limi, kasb tanlashga yo’llashda didaktik tushunchalar mehnat ta`limida rejalashtiruvchi xujjatlarni o’zlashtirishi va taxlil qila olishi, shaxsiy xulosa va qarorlar qabul qilish, mehnat qurollarini qo’llashi va uning mohiyatini tushuntirib berishi, shaxsiy xulosa va qarorlar qabul qilish, texnika xavfsizlik qoidalarini bilishi va aytib berishi mehnat ta`limida darslarni yangi pedagogik texnologiyalar asosida olib borishi va o’quvchilarni to’g’ri baxolashi, darslarni taxlil qilishi, darslarni tashkil qilish va o’tkazish ko’nikmalariga ega bo’lishi lozim.

v) 55-71 ball uchun talabaning bilim darajasi quyidagilarga javob berishi lozim:

- mehnat ta`limi mazmunining ishlab-chiqarish bilan bog’liqligini bilish, mehnat ta`limida o’qitish shakllari, metodlari va tamoyillarini yaxshi o’zlashtirish va ularni amaliyotga tadbiq etishi, mehnat va ishlab chiqarish faoliyatida uzluksizlikni ta`minlash to’g’risida tasavvurga ega bo’lishi, mehnat ta`limi, kasb tanlashga yo’llash mazmuni shaxsiy xulosa va qarorlar qabul qilish, mehnat jarayonining tahlili va mehnat ta`limi, kasb tanlashga yo’llashda didaktik tushunchalar mehnat ta`limida rejalashtiruvchi xujjatlarni o’zlashtirishi, mehnat qurollarini qo’llashi va uning mohiyatini tushuntirib berishi, texnika xavfsizlik qoidalarini bilishi va aytib berishi mehnat ta`limida darslarni yangi pedagogik texnologiyalar asosida olib borishi, darslarni taxlil qilishi, darslarni tashkil qilish va o’tkazish ko’nikmalariga ega bo’lishi lozim.

g) 0-54 ballgacha talabaning bilimi quyidagi hollarda baholanishi mumkin:

- mehnat ta`limi mazmuni haqida aniq tasavvurga ega bo’lmasligi, mehnat ta`limida o’qitish shakllari, metodlari va tamoyillarini bilmasligi, mehnat faoliyatida uzluksizlikni ta`minlash to’g’risida tasavvurga ega bo’lmasligi, mehnat ta`limida rejalashtiruvchi xujjatlarni farqlay olmasligi, mehnat qurollarini qo’llay olmasligi, texnika xavfsizlik qoidalariga rioya qilmasligi, darslarni tashkil qila olmasligi.

Reyting jadvali.

Maksimal ball – 100 b. Saralash ball – 55 b.

JN (joriy nazorat) – maks. 40 b. 86-100 ball – “5” baho.

ON (oraliq nazorat) – maks. 30 b. 71-85 ball – “4” baho.

YN (yakuniy nazorat) – maks. 30 b. 55-70 ball – “3” baho.

0-54 ball – “2” baho

VII- semestr

Nazorat turi	Nazorat shakllari	Har bir nazorat uchun maks. ball	Nazorat soni	Nazorat shakli bo’yicha belgilangan maks. ball
Joriy nazorat (JN)	1. Seminar	1X17=17	17	17
	2. Amaliy ish	1x10=10	10	10
	3. Laboratoriya	1x1=13	10	13
Jami			37	40
ON	1. Yozma ish	15x1=10	1	15
	2. Test	15x1=10	1	15
Jami			3	30
YN	Og’zaki (yakuniy nazorat shakli fakultet kengashi bilan kelishib, rektor buyrug‘i bilan tasdiqlangan)	30x1=30	1	30
Umumiy			40	100

III. O’quv-uslubiy adabiyotlar va elektron ta’lim resurslari ro’yxati

Asosiy adabiyotlar

№	Мuallif	Adabiyot nomi	Nashr yili	Adabiyotning ARMdagi shifri	Adabiyotning ARMdagi inventar raqami
1	N.A.Muslimov Sh.S.Sharipov V.N.Sattorov K.Davlatov.	Mehnat ta`limi o’qitish metodikasi O’quv qo’llanma.	Toshkent 2009 427 b.	28.081ya 13 T98	U-5344
2	K. Davlatov	Mehnat va mehnat ta`limi, tarbiyasi hamda mehnat tanlash nazariyasi va metodikasi. О‘quv qо‘llanma.	“O`qituvchi” 1992.	74.200.52	Д-14

Qo’shimcha adabiyotlar.

1. 
   Boltaboev S.A., Ismoilova M.M. Mehnat ta`limini o’qitish metodikasi fanidan kurs ishlari. (Metodik qo’llanma). T.: Nizomiy nomli TDPU, 2002. 20 b.
   
2. 
   Qo’ysinov O.A., Sattorov.V.N., YAkubova H.S. Mehnat ta`limidan amaliy mashg’ulotlarni tashkil etish metodikasi. (Metodik qo’llanma). T.: Nizomiy nomli TDPU, 2011. 79 b.
   
3. 
   Muslimov N.A., Qo’ysinov O.A. Mehnat ta`limi o’qituvchilarini tayyorlashda mustaqil ta`limni tashkil etish. (Metodik qo’llanma). T.: TDPU, 2006. 52 b.
   
4. 
   Sharipov Sh. S., Abralova M. Maktablar o’quv va o’quv ishlab chiqarish ustaxonalari uchun xavfsizlik texnikasi va ishlab chiqarish sanitariyasi qoidalari. Metodik yo’riqnoma. –T: RTM. 2002.
   
5. 
   Sharipov Sh.S., Jalilov T. Mehnat ta`limi ustaxonalari uchun davlat ta`lim standartlariga muvofiq ko’rgazmali qurollar ro’yxati. Metodik qo’llanma. Toshkent, Respublika ta`lim markazi. 2002.
   
6. 
   Tolipov O’.Q., Sharipov Sh.S., Xolmatov P.Q. Umumiy o’rta ta`lim maktablari va maktabdan tashqari muassasalar to’garak rahbarlari uchun namunaviy dastur. Toshkent, Nizomiy nomidagi TDPU, 2003.
   
7. 
   Sharipov Sh.S, Yakubova H.S. Mehnat ta`limi metodikasi fanidan labaratoriya mashg’ulotlari. Metodik qo’llanma. Toshkent-2008.
   
8. 
   Sharipov SH.S, Yakubova H.S Pedogogik amaliyot jarayonida talabalar kasbiy moslashishining tashkiliy-metodik omillari. Metodik qo’llanma. Toshkent-2007.
   

Elektron ta`lim resurslari

1.http://www.istedod.uz

2.http://www.pedagog.uz

3. http://www.ziyonet.uz

4. http://www.tdpu.uz

5.http://www.Abduqodirov.pbnet.ru

“Kasb ta’limi metodikasi”

kafedrasi mudiri v.b. ___________ p.f.n., dotsent O.A.Qoysinov