Turizmda transmilliy korporatsiyalar


Turizm biznesining xalqarolashuvining maxsus sabablari



Yüklə 71,65 Kb.
səhifə19/19
tarix25.11.2023
ölçüsü71,65 Kb.
#134120
1   ...   11   12   13   14   15   16   17   18   19
Turizmda transmilliy korporatsiyalar

Turizm biznesining xalqarolashuvining maxsus sabablari. Turizmda kompaniyaning milliy chegaradan tashqariga chiqishi ko'p jihatdan turistik mahsulotning o'ziga xosligi bilan oldindan belgilanadi. Yuqorida aytib o'tilganidek, bu turist tomonidan sotib olingan xizmatlar va ba'zi tovarlar to'plamidir. Ulardan ba'zilari turistning kelib chiqishi mamlakati bilan, boshqasi - sayohat yo'nalishida joylashgan va tranzit orqali o'tgan mamlakatlar va mintaqalar bilan, uchinchisi - boradigan mamlakat bilan bog'liq. Jadvalda. 56-bandda xalqaro turistning ob'ekt va fazoviy bo'limlarda xarajatlari ko'rsatilgan. Ularning aksariyati (47%) belgilangan manzilda.
Turistlar tomonidan sotib olingan tovarlar va xizmatlar bir-birini to'ldiradi, ᴛ.ᴇ. to'ldiruvchi. Juda muhim natijaga erishish uchun ular birgalikda ishlatilishi kerak. Yetkazib beruvchi o'z mahsulotiga bo'lgan talab boshqa turistik tovarlar va xizmatlarga bo'lgan talabni anglatishini biladi. Shu sababli, birinchidan, har bir ishlab chiqaruvchi maksimal foyda olish maqsadini boshqargan holda, o'z faoliyatini turizmning boshqa sohalarida ham kengaytirishga intiladi. Masalan, aviakompaniyalar ishlab chiqarishni integratsiyalashgan holda 30-35% dan 93% gacha (11+35+47) turizm xarajatlaridagi ulushini oshirishi mumkin.
Ikkinchidan, bir nechta elementlardan, birinchi navbatda transport va turar joydan iborat inklyuziv turlarni sotish kompaniyaga qo'shimcha foyda keltiradi, xususan, marketingni tejash.
Uchinchidan, boruvchi mamlakatlarda joylashgan firmalar ushbu mamlakatlardagi turizm talabi va sayohat bozori tendentsiyalarini yaxshi bilish orqali raqobatdosh ustunlikka erishadilar va bu bilimlardan maqsadli mamlakatlarning mahsulotlarini bozorga chiqarishda foydalanadilar.
56-jadval
Xalqaro sayyohning qisqa muddatli sayohatga ketadigan xarajatlari tarkibi, % da (A. Bull, 1991 y.)
Turizm sanoati korxonalari ko'pincha o'z oldilariga mavjud sayohat bozoridagi o'z ulushlarini oshirishni bevosita maqsad qilib qo'ymasdan, o'z faoliyat turlarini kengaytirmoqda. Kompaniyalarning sa'y-harakatlari umuman turizmni yanada rivojlantirishni rag'batlantirishga qaratilgan bo'lib, bu ularning faoliyatining asl yo'nalishlarida qo'shimcha imkoniyatlar paydo bo'lishiga olib keladi. Amalda, bu xorijiy kompaniyalar aktsiyalariga yangi ulushli investitsiyalar, investitsion bo'lmagan boshqaruv shartnomalarini tuzish, ayniqsa so'nggi paytlarda turizmda ommalashgan.
Turizm ishlab chiqarishni baynalmilallashtirish tashabbusi ko'p jihatdan turizmdan eng ko'p foyda ko'ruvchi mamlakatlardan keladi.
Aytaylik, faqat uchta A, B va C turizm kompaniyalari mavjud. nʜᴎ bir xil nomdagi mamlakatlarda turizm mahsulotlarini milliy ishlab chiqaruvchi va xorijiy filiallarga ega emas.
A kompaniyasi sayyohlik oqimini yaratuvchi va fuqarolarning chet elga sayohati bilan bog'liq to'liq xizmatlarni ko'rsatadigan mamlakatda joylashgan. C kompaniyasi belgilangan mamlakatda joylashgan. U xorijlik mehmonlarni qabul qilish va belgilangan manzilda bo‘lish vaqtida ularga xizmat ko‘rsatishni tashkil qiladi. B kompaniyasi turistlar tranzit o'tadigan uchinchi davlatga tegishli. Ushbu firma yo'lovchilarni A mamlakatdan C davlatiga B orqali tashishni ta'minlaydi.
Agar uchta kompaniyaning har biri qolgan ikkitasini sotib olish imkoniga ega bo'lsa, unda A kompaniyasi oldingi 11% (8,5 baravar ko'p) o'rniga 11 + 35 + 47 \u003d 93%, B kompaniyasi - 93 daromad oladi. 35% (2,7 baravar ko'p), C kompaniyasi - 47% o'rniga 93 (deyarli 2 baravar ko'p). Dᴀᴋᴎᴍ ᴏϬᴩᴀᴈᴏᴍ, A kompaniyasi ishlab chiqarishni xalqarolashtirish orqali eng yaxshi iqtisodiy natijalarga erishadi (daromadni oshirish va ehtimol foyda).
Turizm sohasidagi TMKlarning aksariyati "Triada" deb ataladigan mamlakatlarda joylashgan: AQSh - G'arbiy Evropa (Frantsiya, Buyuk Britaniya) - Yaponiya va yaqinda Sianggang (Gonkong). TMK shtab-kvartiralarining geografiyasi shuni tasdiqlaydiki, turizm biznesining xalqarolashuvi turistik oqimlarni yaratuvchi va xorijiy investitsiyalarni amalga oshiruvchi mamlakatlarda vujudga keladi.
Yüklə 71,65 Kb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   11   12   13   14   15   16   17   18   19




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©muhaz.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin