Turizmdə mühasibat uçotu və auditin təşkili istiqamətləri” mövzusunda magistr dissertasiyasi

Cədvəl 7. Əməliyyatların mühasibat uçotunun hesablarında yazılışları

Əməliyyatların məzmunu	Hesabın debeti	Hesabın krediti	Məbləğ 1000 man
Tapşırığı icra etmək üçün-konsulluq haqqı vasitəçiyə köçürülmüşdür.	217,435,538 № “ Vasitəçilərlə hesablaşmalar” subhesabları	223	1200
Vasitəçiyə mükafatlandırma köçürülmüşdür	217,435,538 № hesabların “ Divident və digər alınası gəlirlər üzrə hesablaşmalar” subhesabları	223	900
Malsatandan alınmış xidməti- sənədlər baxılmaq üçün konsulluq orqanına verilmişdir	201 № hesabın “ Material dəyərlərinin tədarükü və əldə edilməsi” subhesabları	431, 531	1200
Vasitəçiyə mükafat hesablanmışdır	201 № hesabın “ Material dəyərlərinin tədarükü və əldə edilməsi” subhesabı	217, 435, 538 № hesabların “ Divident və digər alınası gəlirlər üzrə hesablaşlar” subhesabları	762
Vasitəçiyə hesablanmış mükafatdan ƏDV	521,2	417, 435,538 № hesabların “ Divident və digər alınası gəlirlər üzrə hesablaşlar” subhesabları	137
Xidmətin müəyyən edilmiş həqiqi maya dəyəri	205	201 № hesabın “ Material dəyərlərinin tədarükü və əldə edilməsi ” subhesabları	1962
Xidmətin maya dəyərindən ƏDV	521,2	521,2	137

Turoperatorun, agent (müvəkkil-inanılmış komisyoner), kimi çıxış etməsini təsdiq edən müqaviləyə, əsasən gedilən ölkədə yaşamaq, eks­kursiya xidməti göstərmək, sığorta, çarter reyslərə aviabiletlərin və di­gər əlavə xidmətlərin satışını da daxil etmək olar. Sözügedən və analoji olan əməliyyatların mühasibat uçotu sistemində əks etdirilməsi cədvəl 8-də verilmişdir.

Turoperatorların, xidmət göstərdiyi prosesdə aviaşirkətlərə aktiv təsir göstərir. Bununla əlaqədar olaraq hava daşımaları üzrə göstərilən xidmətə görə hesablaşmaların uçotunun təşkili xüsusi əhəmiyyət kəsb edir.

Cədvəl 8. Turoperatorun (agentin, komisyonerin, inanılmış tərəfin) va­sitəçi kimi çıxış etməsi hallarında baş vermiş əməliyyatların müha­sibat uçotu hesablarında aparılan yazılışları.

Əməliyyatın məzmunu	Yazılışın aparılmasında istifadə edilən sənəd	Hesabın debeti	Hesabın krediti
Komisyon mallarına görə mal alanlardan pul vəsaitinin daxil olması	Bank çıxarışı	221, 223, 223\1	177, 217№ hesabların “ Komisyon mallarına görə alıcılarla hesablaşmalar” subhesabı
Komisyon mallarına görə alıcılardan daxil olmuş pul vəsaitinin komitentə köçürüləsi	Vasitəçinin hesabatı	435, 538 hesabların “ Komitentlərlə hesablaşmalar” subhesabı	223, 223\1
Verilmiş tapşırığın yerinə yetirilməsinə görə mükafatın hesablanması	Mühasibat arayışı	170,211	601
Vasitəçinin mükafat məbləğindən hesablanmış ƏDV	Mühasibat arayışı , vasitəçinin hesabatı	435, 538 № hesabların “Komitentlərlə hesablaşmalar” subhesabları	241
Mükafat məbləği çıxılmaqla alıcıdan alınmış komitentə köçürülmüş pul vəsaiti	Ödəmə tapşırığı , bankın çıxarışı, vasitəçinin hesabatı	435, 538 № hesabların “Komitentlərlə hesablaşmalar” subhesabı	171, 211
Satılmaq üçün komtentlərdən qəbul edilmiş mallar	Müqavilə komitentlərdən yükləmə sənədi	“Komisiyaya qəbul edilmiş mallar” balansarxası hesab

Hesablar planının tətbiqinə dair təlimatı əldə rəhbər tutaraq avia hesab blanklarını agent (müvəkkil) müqaviləsi dairəsində "Ciddi hesabat blankları balansarxası hesabında, aviabiletlərin satışını isə hesablaşmaları uçota alan 171, 211 “Alıcı və sifarişçilərin uzun/qısamüddətli debitor borclar: 177, 217, 435, 538 №-li hesablan tətbiq etməklə uçota almaq olar.