| Seyyid Ahmed Mirza: Temür'ün torunudur. 1435'te amcası Şahruh'a sunduğu Taaşşuk-nâme adlı bir mesnevîsi vardır. Tek nüshası bilinen mes-
410 Ahmet B. ERCİLASUN
nevî on aşk mektubundan oluşur. Her mektubu bir gazel ve "sözün hulâsası" başlıklı bir bölüm takip eder. Eser, 320 beyittir (Eraslan 1986: 611).
Gedâî: 15. yüzyılda yaşamış ve 90 yıldan fazla ömür sürmüştür. Yüzyılın başlarında doğduğu tahmin edilmektedir. Eckmann, Gedaî'nin kudretli bir şair olduğunu, aruzu iyi kullandığını, üslûbunun tabiî ve dilinin basit olduğunu belirtir (Eckmann 1996: 344). Tek nüshası Paris'te Bibliotheque Nationale'de bulunan divanı J. Eckmann tarafından metin, sözlük ve tapkıbasım olarak yayımlanmıştır: The Dîvân of Gadâ'î, Bloomington 1971.
Atâî: Yesevî dervişi İsmail Ata'nın torunlarından olduğu için Atâî mahlâsını almıştır. Leningrad Asya Müzesinde 260 gazel ihtiva eden bir divanı vardır. Nevayı, Atâî'nin "manzumelerini çok türkâne (Türk gibi)" söylediğini belirtir. Bununla klâsik şiirin kaidelerine önem vermediğini anlatmak istemiştir. Yine Nevaî'ye göre "şiirlerinin şöhreti Türk halkı arasında yaygındır". Bazı manzumeleri 1927'de Samoyloviç tarafından yayımlanmıştır (Köprülü 1945: 294; Eraslan 1992: 113-115). Kemal Eraslan, Samoyloviç tarafından Arap harfleriyle yayımlanan 17 gazeli, transkripsiyonlu metni, bugünkü dile aktarması ve sözlüğü ile yayımlamıştır: "Çağatay Şairi Atâyî'nin Gazelleri", TDAY Belleten 1987, Ankara 1992.
Ahmedî: 14. yüzyılın ikinci yarısı ile 15. yüzyılın ilk yarısında yaşamıştır. Telli sazların münazarasıyla ilgili 130 beyitlik bir mesnevîsi vardır. Konusu; tanbur, ud, çeng, kopuz, yatuğan, rebâb, gıçek ve kingirenin meyhânede atışıp birbirlerine üstünlük davası gütmeleri; meyhanecinin ikazı üzerine bu boş tartışmadan vazgeçip hakikati anlamalarıdır. Temsilî bir eser olan mesnevi devrin musikî kültürü hakkında bilgi verir. İfadesi canlı, konusu çekicidir (Eraslan 1986: 628-629). Tek nüshası British Museum'da bulunan eser Kemal Eraslan tarafından yayımlanmıştır: "Ahmedî, Münazara (Telli sazlar atışması), TDED; XXIV; İstanbul 1986.
Yakînî: Heratlı Türk emirlerindendir. Tek nüshası British Museum'da bulunan, nazım-nesir karışık olarak yazılmış küçük bir münazarası vardır. Eser Fahir İz tarafından İngilizce tercümesiyle yayımlanmıştır: "Yakînî's Contest of the Arrow and the Bow", Nemeth Armağanı, TDK, Ankara 1962.
Dostları ilə paylaş: |
