Türk Dili Tarihi Ahmet B. Ercilasun Akçağ Yayınları / 603 Araştırma İnceleme / 50



Yüklə 2,38 Mb.
səhifə192/218
tarix03.01.2022
ölçüsü2,38 Mb.
#36460
1   ...   188   189   190   191   192   193   194   195   ...   218
2.1.2. BİÇİM ÖZELLİKLERİ

  1. Teklik 1. şahıs ekinin v'li biçimleri ortadan kalkmıştır. 17. yüzyılda -
    In'lı biçim de ortadan kalkar; sadece -Am ve Um'lu biçimler kullanılır:
    aluram, olurum (daha sonra alırım). -Am arkaik bir biçim olarak 19. yüzyıla
    dek ulaşır.

  2. Çokluk birinci şahıs eki -vUz 16. yüzyılda da sürer; sonra yerini -k'ye
    bırakır: alsak.

  3. Çokluk ikinci şahıs eki -sIz, 18. asırda azalır; yerini -sIŋIz' a bırakır:
    alırsıŋız.

  4. Gelecek zaman eki -Isar 16. asırda da görülür; 17. asırdan itibaren
    yerini -AcAk'a bırakır: alacak.

  5. Şimdiki zaman eki -yor Osmanlı Türkçesi içinde ortaya çıkar: alayor.
    Tahminen 19. asırda ortadaki ünlü daralır: alıyor.




  1. Birinci şahıslardaki olumsuz geniş zaman eki -mAz 19. yüzyıla dek
    devam eder.

  2. İstek eki -A Osmanlı Türkçesi döneminde de kullanılır; 19. yüzyılda
    iyice seyrekleşir.

  3. durur'un bildirme eki olarak kullanılması 15. yüzyıldan itibaren sey-
    rekleşmiş, 17. yüzyılda kaybolmuştur.

  4. -mAdIn zarf-fiil eki 16. yüzyıldan itibaren yerini -mAdAn'a. bırak­
    mıştır. -IcAk ve -gAç zarf-fıil ekleri gittikçe seyrekleşerek 19. yüzyılda ar­
    kaik hâle gelir. Buna karşılık -mAğlA, -mAğln gibi bağlayıcı şekiller yay­
    gınlaşır.




  1. -UbAn zarf-fıil eki de Osmanlı Türkçesi içinde gittikçe seyrekleşir.

  2. -gll pekiştirme eki de aynı şekilde seyrekleşerek devam eder; 19.
    yüzyılda arkaik bir şekil hâlini alır.

464 Ahmet B. ERCİLASUN


Yüklə 2,38 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   188   189   190   191   192   193   194   195   ...   218




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©muhaz.org 2025
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin