İhtiyaç: Karşılandığında kişiyi mutlu eden, karşılanmadığında mutsuzluk yaratan her şey. İhtiyaç: Karşılandığında kişiyi mutlu eden, karşılanmadığında mutsuzluk yaratan her şey



Yüklə 445 b.
tarix09.01.2019
ölçüsü445 b.
#94092



İhtiyaç: Karşılandığında kişiyi mutlu eden, karşılanmadığında mutsuzluk yaratan her şey.

  • İhtiyaç: Karşılandığında kişiyi mutlu eden, karşılanmadığında mutsuzluk yaratan her şey.

    • Birincil (Temel)İhtiyaçlar: İnsanların yaşamını sürdürmesi için gerekenler.
    • İkincil (Sosyal ve Psikolojik) İhtiyaçlar: İnsan yaşamının ilk yıllarından itibaren ortaya çıkar ve çok önemli rol oynayarak sonuna kadar devam eder.




Serbest Mal: Doğada istenildiği kadar bol olduğu veya kıt olmadığı için parayla alınıp satılmayan mallar.

    • Serbest Mal: Doğada istenildiği kadar bol olduğu veya kıt olmadığı için parayla alınıp satılmayan mallar.
    • Faydalı olmalarına rağmen parasal değeri olmayan mallar.
    • Kıt Mal: Faydalı olmalarına karşın doğada herkese yetecek kadar bol miktarda bulunmayan mallar.
      • Ekonomik Mal: Faydalı,
      • Kıt ve belli bir fiyatı var.


Hizmet: Bir tarafın diğer tarafa sunduğu, temel olarak dokunulamayan ve herhangi bir şeyin sahipliğiyle sonuçlanmayan faaliyet ve faydadır.

  • Hizmet: Bir tarafın diğer tarafa sunduğu, temel olarak dokunulamayan ve herhangi bir şeyin sahipliğiyle sonuçlanmayan faaliyet ve faydadır.

    • Hizmetin temel özellikleri: Soyutluk
    • Ayrılmazlık
    • Değişkenlik
    • Dayanıksızlık


Fayda: Mal ve hizmetlerin insan ihtiyaçlarını giderme niteliği.

  • Fayda: Mal ve hizmetlerin insan ihtiyaçlarını giderme niteliği.



İktisat biliminde; her türlü fayda yaratmaya, iktisadi mal ve hizmetler meydana getirmeye üretim denir.

  • İktisat biliminde; her türlü fayda yaratmaya, iktisadi mal ve hizmetler meydana getirmeye üretim denir.

  • Üretim; insan ihtiyaçlarını gideren mal ve hizmetleri elde etmek amacıyla yapılan her türlü çaba ve faaliyet.

  • Üretim Faktörleri: Mal ve hizmetleri ortaya koyabilmek için gerekli bulunan öğeler.





İktisat Bilimine Göre;

  • İktisat Bilimine Göre;



Girişimci

  • Girişimci



İktisat: Malların kıtlığı.

  • İktisat: Malların kıtlığı.

  • Kıt kaynakların etkin ve rasyonel kullanımı.

  • Davranış Bilimleri: İnsan (çalışan, tedarikçi, müşteri, aracı)

  • Psikoloji, sosyoloji, sosyal psikoloji, çalışma psikolojisi vs.

  • Matematik- İstatistik: Kalite kontrol, denetim, pazarlama araştırmaları vs.

  • Hukuk: İnsanlar, kurumlar arasındaki ilişkilerin düzenlenmesi





Üretim araçlarının sahipliği yönünden ekonomik sistemler

  • Üretim araçlarının sahipliği yönünden ekonomik sistemler

    • Kapitalist sistem: mülkiyet özel kişilerin
    • Sosyalist sistem: mülkiyet toplumun ve devlet tarafından işletilir
    • Karma sistem: mülkiyet hem özel hem kamusal
  • Ne / Ne kadar / Kaça / Nasıl üretilecek ?

  • GSMH, kişi başına gelir, harcamalar, istihdam, faiz ve kur politikaları, rekabet koşulları, dış ticaret uygulamaları



Yasama organının yaptığı yasalar

  • Yasama organının yaptığı yasalar

  • Yürütme organının uygulamaları ve düzenlemeler

  • Siyasi çevreler yasalara ve uygulamalara yön verir

    • Örn: çevreye duyarlı toplumda siyasetçiler çevre korumasına yönelik yasa ve uygulamaları öne çıkarırlar
    • Sigara kullanımının sınırlandırılması, reklamının yasaklanması, Efes Pilsen
  • Borç-alacak ilişkileri, uluslararası ilişkiler, işletme-çalışan ilişkileri,işletme yönetiminde yetki ve sorumluluk ilişkileri



İletişim ve dil, inançlar ve tutumlar, değerler ve normlar, eğitim, estetik anlayışı, giyim ve görünüm, yeme içme alışkanlıkları gibi kültürel faktörler

  • İletişim ve dil, inançlar ve tutumlar, değerler ve normlar, eğitim, estetik anlayışı, giyim ve görünüm, yeme içme alışkanlıkları gibi kültürel faktörler

  • Demografik özellikler

    • Nüfus miktarı, dağılımı, eğitim durumu, gelir, cinsiyet gibi
  • İletişim araç ve tekniğindeki değişimler

  • Fransız otomotiv sanayinin ünlü Renault firması, Renault 5 model otomobillerinin Fransa’daki tanıtımında sevimli otomobil imajını kullanırken, Almanya’da daha ciddi bir yaklaşımla emniyetliliği öncelikle vurgulamış, İtalya’da ise üstün yol tutuşu ve kısa sürede ivme kazanması üzerinde durmuştur



Yeni ürünler yaratma, yeni pazarlar oluşturma ve yeni pazarlama fırsatları yakalama etkenleri

  • Yeni ürünler yaratma, yeni pazarlar oluşturma ve yeni pazarlama fırsatları yakalama etkenleri



Doğal kaynaklar, yerleşim yerlerinin dağılımı, toprak büyüklüğü, coğrafik yerleşim, iklim, akarsular, göller, denizler, ormanları içerir.

  • Doğal kaynaklar, yerleşim yerlerinin dağılımı, toprak büyüklüğü, coğrafik yerleşim, iklim, akarsular, göller, denizler, ormanları içerir.

  • Doğal kaynakların bilinçli / bilinçsiz kullanımı

  • Sanayileşmenin olumsuz etkileri

  • Örn: Enerji kaynaklarının azalması (petrol, doğalgaz) sonucunda oluşan kıtlık nedeniyle artan fiyatlar, suyun azalmasının pek çok endüstride üretimi etkilemesi gibi.



Genel Amaçları

  • Genel Amaçları





Ekonomik Açıdan

  • Ekonomik Açıdan



İşletmelerin Ekonomik Yapı Bakımından Sınıflandırılması

  • İşletmelerin Ekonomik Yapı Bakımından Sınıflandırılması

    • Üretici İşletmeler
    • Satıcı İşletmeler
    • Hizmet İşletmeleri
  • Tüketicilerin Türüne Göre İşletmelerin Sınıflandırılması

    • Nihai Tüketiciler İçin Mal ve Hizmet Üreten İşletmeler
    • Diğer İşletmeler İçin Mal ve Hizmet Üreten İşletmeler


  • İşletmelerin Faaliyet konuları Bakımından Sınıflandırılması



İşletmelerin Sermaye Mülkiyeti Açısından Sınıflandırılması

  • İşletmelerin Sermaye Mülkiyeti Açısından Sınıflandırılması

    • Özel Sektör İşletmeleri
    • Kamu Sektörü İşletmeleri
      • Sermayesinin Tümü Devletçe Konan İşletmeler
      • Kamu İktisadi Teşebbüsleri (KİT)
        • İktisadi Devlet Teşekkülleri (İDT): Sermayesinin tamamı devlete ait, iktisadi alanda ticari esaslara göre faaliyet göstermek üzere kurulan KİT’lerdir.
        • Kamu İktisadi Kuruluşları(KİK): Sermayesinin tamamı devlete ait olup, tekel niteliğindeki mal ve hizmetleri kamu yararı gözeterek üretmek ve pazarlamak üzere kurulan ve gördüğü bu kamu hizmeti dolayısıyla ürettiği mal ve hizmetler imtiyaz sayılan KİT’lerdir.
    • Yabancı Sermayeli İşletmeler


Genel merkezi belli bir ülkede olduğu halde faaliyetini bir veya birden fazla başka ülkede kendisi tarafından koordine edilen şubeler, yavru şirketler veya bağlı şirketler aracılığıyla kararlaştırılan bir işletme politikasına uygun olarak yürüten büyük şirketlerdir.

  • Genel merkezi belli bir ülkede olduğu halde faaliyetini bir veya birden fazla başka ülkede kendisi tarafından koordine edilen şubeler, yavru şirketler veya bağlı şirketler aracılığıyla kararlaştırılan bir işletme politikasına uygun olarak yürüten büyük şirketlerdir.



  • Büyüklüklerine Göre İşletmelerin Sınıflandırılması



İşçi Sayısı : 1-9 Mikro İşletme

  • İşçi Sayısı : 1-9 Mikro İşletme

    • 10-49 Küçük İşletme
    • 50-150/250 Orta Büyüklükte İşletme
    • 150/250- Büyük İşletme
    • KOBİ’ler: Bir yandan kendi başlarına büyüklerle rekabet içinde nihai mal ve hizmet üretmek suretiyle ekonomik kalkınmaya katkıda bulunurken diğer yandan da büyük işletmeleri tamamlayarak veya destekleyerek birlikte katkıda bulunurlar. Yan sanayi kurarak büyük işletmelerle ortak bir yaşam kurarlar.


Bireysel ya da şahıs ortaklığı

  • Bireysel ya da şahıs ortaklığı

  • Sahip yönetici modeli egemen

  • Bağımsızlık

  • Uzmanlaşma sınırlı boyutlarda

  • İşçi- işveren, işletme-müşteriler arasında yakın ilişkiler

  • Sınırlı sermaye, finansman öz kaynaklardan

  • Yatırım güçleri zayıftır.

  • Satış hacmi ve pazar payları sınırlıdır.

  • Tedarik ve pazarlamada pazarlık güçleri zayıftır.

  • İstihdam oranı düşüktür, aile bireyleri çalışır.

  • Yeniliğe açık dinamik bir yapıya sahiptirler.



KOBİ’lerin Üstünlükleri

  • KOBİ’lerin Üstünlükleri

    • Sermaye ihtiyacı az olduğundan yatırımcıları teşvik eder.
    • Daha esnektir, değişen koşullara daha kolay uyum sağlar.
    • Yakın ilişkiler verimlilik, mutluluk sağlar.
    • İstihdam az olduğundan etkili kontrol sistemi vardır.
    • Hızlı karar alınması ve kararların hızlı uygulanışı söz konusudur.
    • Personelin farklı departmanlarda çalıştırılması ile işletmenin her safhasını bilen eleman yetiştirilmesi.


Büyük İşletmelerin Üstünlükleri

  • Büyük İşletmelerin Üstünlükleri

    • Gelişmiş üretim metotları ve makineler
    • Büyük hacimde üretim, yığın-kitle üretim. Birim başına düşen sabit maliyet giderleri azalır, satış fiyatı düşer.
    • İyi organizasyon ve planlama, artan verimlilik.
    • Kredibilitesi yüksek, sermaye bulma olanağı geniş.
    • Satın almada avantajlı(büyük hacim, indirimli fiyat).
    • Ar-ge ve reklam olanağı var.
    • Üretim sonucu ortaya çıkan döküntüleri ve atıkları değerlendirme imkanı var.


Hukuki Yapılarına Göre İşletmelerin Sınıflandırılması

  • Hukuki Yapılarına Göre İşletmelerin Sınıflandırılması

    • YENİ TÜRK TİCARET KANUNU’NA GÖRE
    • ÖDEV
    • Sonraki slaytlarda kanun değişmeden önceki halleri var. Sizden ne istediğimin anlaşılmasına örnek olması açısından silmiyorum.


Tek Kişi İşletmeleri

  • Tek Kişi İşletmeleri

    • En eski, en basit ve en çok görülen işletme tipidir.
    • İşletmenin sahibi, aynı zamanda tek yetkili ve sorumlu kişidir. Tüm kar ve risk kendisine aittir.
    • İşletmenin tüzel kişiliği yoktur.
    • Az sermaye gerektiren küçük işletmeler için en uygun hukuki şekildir.


Yararları

  • Yararları



Ortaklıklar

  • Ortaklıklar

    • Şirket: Birden fazla kimsenin ekonomik bir faaliyetten elde edilecek kârı paylaşmak ve zarara katlanmak için emek ve sermayelerini bir araya getirdikleri birliktelik
    • Şirketin unsurları:
        • Birden fazla kurucu kişi
        • Ortak bir amaç
        • Bu amaca ulaşmak için ortaklar arasında bir anlaşma
        • Sermaye, emek, vs.




Adi şirket, kanunen yasak olmayan her türlü amaç ve konu için kurulabilir.

  • Adi şirket, kanunen yasak olmayan her türlü amaç ve konu için kurulabilir.

  • Borçlar Kanunu’nca kuruluşu özel bir şekle bağlanmıştır.

  • Adi şirketin tüzel kişiliği yoktur.

  • Ortaklar, şirket borçlarından tüm malvarlıkları ile sınırsız sorumludurlar.

  • Adi şirketin ortakları gerçek veya tüzel kişiler olabilir.

  • Kâr ve zararın paylaşılması konusunda sözleşmede bir hüküm yoksa paylaşım eşit olarak gerçekleşir.

  • Yönetim, bütün ortaklara aittir.



Ticaret şirketlerinin tümü tüzel kişiliğe sahiptir.

  • Ticaret şirketlerinin tümü tüzel kişiliğe sahiptir.

  • Şirket sözleşmeleri yazılı olmak zorundadır.

  • - Şahıs şirketleri: Kuruluş ve faaliyetler süresince ortakların kendi varlıklarının, yeteneklerinin ve kişiliklerinin büyük önemi vardır.

  • - Sermaye şirketleri: Ortakların kişiliği değil, koydukları sermaye payları önemlidir.



En az iki gerçek kişi arasında kurulabilir. Tüzel kişiler kollektif şirkete ortak olamaz.

  • En az iki gerçek kişi arasında kurulabilir. Tüzel kişiler kollektif şirkete ortak olamaz.

  • Şirket ortakları şirket borçlarından dolayı tüm malvarlıklarıyla ikinci derecede, sınırsız ve ortaklaşa sorumludurlar.



AVANTAJLARI

  • AVANTAJLARI

  • Kollektif şirket, yakın geçmişe kadar ülkemizde en fazla rağbet gören bir şirket türüdür.

  • Bunlar genellikle, ortakların kişisel emek ve çabalarına ya da ismine gereksinim gösterildiği, işletme konusunun fazla risk taşımadığı küçük ya da orta çaptaki ticari işletmelerdir.

  • Her ne kadar yasal bir zorunluluk yoksa da, ortak sayıları fazla değildir; ortaklar birbirini tanır ve güvenir, hatta ortaklar arasında çoğu durumda bir akrabalık ilişkisi bile vardır.

  • Kollektif şirket ortakları, şirket borçlarından tüm mal varlığı ile sınırsız olarak sorumludurlar. Bu nedenle, şirket iş ve çıkarlarına büyük önem verirler.

  • Kollektif şirkette kuruluş işlemleri basit, çabuk ve ucuzdur.



SAKINCALARI

  • SAKINCALARI

  • Kişi ve güven unsurunun büyük önem taşıması nedeniyle, ortaklardan birinin ölümü ya da şirketten ayrılması, şirketin varlığını tehlikeye sokar.

  • Şirket borçlarından tüm ortaklar sınırsız ve kişisel olarak sorumlu olduğundan, bir ortağın hatalı ya da hesapsız davranışı sonucu diğer ortaklar da tüm mal varlıklarını yitirebilirler.

  • Ortakların kişiliği ve aralarındaki güven ilişkisinin önemi sonucu, kollektif şirketlerde ortak sayısı sınırlı kalır ve ortaklık sermayesinin büyümesine engel olur.

  • Şirketin uğraşı alanının riskli bir girişim olduğu durumlarda da kollektif şirket türü elverişli değildir.



Kollektif şirkete gibi kişi ortaklığıdır.

  • Kollektif şirkete gibi kişi ortaklığıdır.

  • Tüzel kişiliği vardır.

  • Farkı, ortakların sorumlulukları noktasında ortaya çıkar.

  • Komandite ortaklar, kollektif şirket ortağı gibi gerçek kişi olmak zorundadır ve üçüncü kişiler karşı sorumlulukları sınırsızdır.

  • Komanditer ortaklar, gerçek veya tüzel kişi olabilir, üçüncü kişilere karşı koyduğu sermaye ile sınırlı sorumluluğa sahiptir.



Sermaye şirketlerinin en tipik örneğidir.

  • Sermaye şirketlerinin en tipik örneğidir.

  • Anonim şirketler kanunen yasak olmayan her türlü iktisadi amaç için kurulabilirler.

  • Hukukumuzda bazı faaliyet konularında ticari işletme işletmek ancak Anonim Şirket şeklinde örgütlenmiş olmakla mümkündür. Örneğin: Bankacılık, sigortacılık, finansal kiralama (leasing), aracı kurumlar, döviz büroları, holdingler, Radyo ve TV şirketleri vb.

  • Anonim şirketin tüzel kişiliği vardır.

  • Sermayenin tabana yayılmasına hizmet ederler.



Sermayesi belirli ve paylara bölünmüştür.

  • Sermayesi belirli ve paylara bölünmüştür.

  • En az 50.000 TL ile kurulabilir.

  • Gerçek veya tüzel kişilerden oluşan en az beş kurucu ortak olmalıdır.

  • Ülkemizde yalnızca Anonim Şirketler “hisse senedi” çıkarabilirler.

  • Anonim şirketler borçlarından dolayı sadece kendi malvarlığı ile sorumludur. Sermaye payını ödeyen ortağın mal varlığı, şirket borcu dolayısıyla takip edilemez.



AVANTAJLARI

  • AVANTAJLARI

  • Kapitalist ekonomik sisteme en uygun şirket türüdür.

  • Küçük tasarrufları bünyesinde toplayarak büyük sermaye oluşumlarına olanak verir.

  • Girişim riskinin bir çok ortak arasında paylaştırılarak küçültülmesini sağlar.

  • Profesyonel yönetici yetiştirilmesine, geliştirilmesine en uygun ortaklıktır.

  • Büyük ve çağdaş işletme örgütlerinin kurulmasına olanak verdiğinden, ileri yönetim teknikleri uygulayarak büyük üretim ve yatırımlara girişebilecek güçlerin bir araya gelmesini sağlar. Bu da ekonomik gelişmeye katkı yapar.

  • Ortakların sorumlulukları payları ile sınırlıdır.

  • Şirketin veya payların devri kolaydır, şirket uzun süre yaşayabilir.

  • Büyüme yeteneği fazladır.

  • Devlet denetimine en kolay olanak veren türdür.



SAKINCALARI

  • SAKINCALARI

  • Kuruluş ve yönetim bakımından biçimsel işlemler çoktur.

  • Yönetim ve örgütlenme maliyetleri yüksektir.

  • Karar alma mekanizması kişi ortaklıklarına (örn: Koll. Şti.) ve az ortaklı Limited Şirketlere oranla daha ağır işler.

  • Bazı durumlarda aslında azınlıkta kalan ortaklar, Genel Kurulda çoğunluğu elde ederek kendi çıkarlarına uygun kararlar alabilirler.

  • Ortaklar arasındaki tek önemli bağ yalnızca maddi bağdır. Ortaklar, çoğu zaman birbirlerini tanımazlar bile.

  • Yöneticilerin ihmal ya da kötü niyetli davranışları, çoğunluğu oluşturan masum ortakları büyük zararlara uğratabilir.

  • Ekonomik etkinin yanında toplumsal ve siyasal etki gücü ülke yönetiminde kendini gösterebilir.



Ortak sayısı en az 2 en fazla 50 olabilir.

  • Ortak sayısı en az 2 en fazla 50 olabilir.

  • Gerçek veya tüzel kişiler tarafından kurulabilir.

  • Limited şirketler bankacılık ve sigortacılıkla uğraşamazlar.

  • Her ortağın bir payı var.

  • Sermayesi paylara bölünmüştür.

  • Ortaklar tarafından konulan sermaye için hisse senedi çıkarılamaz.

  • Alacaklılara karşı sorumlu olan, şirketin tüzel kişiliğidir. Sermaye payını ödeyen ortağın mal varlığı, şirket borcu dolayısıyla takip edilemez.

  • Limited Şirketler hisse senedi ve benzeri menkul kıymetler çıkaramazlar.

  • Limited şirketler halka açılamazlar.

  • Ortak sayısına getirilen üst sınır dolayısıyla büyüme kapasiteleri sınırlıdır.



Sermayesi paylara bölünen ve ortaklarından bir veya birkaçı şirket alacaklılarına karşı bir kollektif şirket , diğerleri bir anonim şirket ortağı gibi sorumlu olan şirkettir.

  • Sermayesi paylara bölünen ve ortaklarından bir veya birkaçı şirket alacaklılarına karşı bir kollektif şirket , diğerleri bir anonim şirket ortağı gibi sorumlu olan şirkettir.

      • ???? Bu şirket türünün komandit şirketten farkı nedir?
      • ???? Bu şirket türünün anonim şirketlerden farkı nedir?


Ortakların iktisadi çıkarlarını ve özellikle meslek ve geçimlerine ilişkin ihtiyaçlarını işgücü ve parasal katkılarıyla karşılıklı yardım ve dayanışma yoluyla sağlamak ve korumak amacıyla kurulan tüzel kişiliğe sahip ortaklıklardır.

  • Ortakların iktisadi çıkarlarını ve özellikle meslek ve geçimlerine ilişkin ihtiyaçlarını işgücü ve parasal katkılarıyla karşılıklı yardım ve dayanışma yoluyla sağlamak ve korumak amacıyla kurulan tüzel kişiliğe sahip ortaklıklardır.

  • Temel amaç, ortakların gereksinimlerini hep birlikte daha kolay ve ucuza sağlamaktır. Temel amaç “kar etmek” değildir.

  • Türlerine göre ev sahibi olmak (yapı kooperatifleri), tüketim maddelerini toptancıdan temin etmek (tüketim kooperatifleri), ürünleri pazarlarda doğrudan doğruya satmak (pazarlama kooperatifleri), üretim faktörlerini almak (üretim kooperatifleri) gibi konularda ortakların ekonomik çıkarlarını korumak için kurulurlar.

  • En az 7 ortak tarafından kurulurlar.

  • İLKELERİ

  • * Açık ortaklık: Gönüllü üyelik, giriş ve çıkış isteğe bağlı

  • * Demokratik yönetim: Tüm üyelerin eşitliği

  • * Sermayeye sınırlı faiz ve işletme fazlalarının oranlı dağıtımı

  • * Maliyetine hizmet

  • * Irksal, dinsel ve siyasal tarafsızlık



Kural olarak dernekler işletme kurup işletemezler. Ancak, Medeni Kanun’umuz derneklerin asıl amaçları iktisadi olmayan işletmeler kurabilmelerine imkan vermiştir.

  • Kural olarak dernekler işletme kurup işletemezler. Ancak, Medeni Kanun’umuz derneklerin asıl amaçları iktisadi olmayan işletmeler kurabilmelerine imkan vermiştir.

  • Dernekler ve vakıflar, sadece manevi amaçlar için kurulabilirler. Ancak denek ya da vakıf, bu manevi amacın gerçekleştirilmesi için bir ticari işletme işletmek durumunda kalabilir. Örneğin, mali kaynak sağlamak üzere lüks bir otel işletebilir.

  • Yasak olan kar elde etmek amacına sahip olmak değil; elde edilen karı üyeler arasında paylaştırmaktır. Elde edilen karın, kazanç paylaşmak dışındaki amaç için kullanılmasında herhangi bir sakınca yoktur.

  • Örneğin Kızılay derneği, Kristal Kar Oteli, Kızılay Doğal Kaynak Suyu, Kızılay Mineralli Su ve Kızılay Çadır Üretim İşletmesini işletmektedir. Bu işletmelerden elde edilen gelir, Kızılay derneğinin esas amacı doğrultusunda harcanmak durumundadır.



Birlikler

  • Birlikler

    • Centilmenlik Anlaşmaları: Güven esasına dayanır. Yasal bağlayıcılığı yoktur. Belli amaçları gerçekleştirmek için yazılı ve sözlü olarak yapılabilir.
    • Konsorsiyumlar: Büyük çaplı taahhüt işlerinde ihaleyi kazanabilmek için aynı veya farklı ülkelerden, aynı dalda veya farklı ihtisas dallarındaki işletmelerin finansal olanaklarını veya teknolojik ya da diğer üstünlüklerini birleştirip işbirliği yapmaları.
      • Boğaz Köprüsü, Keban Barajı…


Birlikler

  • Birlikler

    • Karteller: Aynı dalda faaliyet gösteren işletmelerin aralarındaki rekabeti kaldırmak için hukuki bağımsızlıklarını yitirmeden yaptıkları anlaşma ile oluşturdukları tekelci birlik.
    • Sermayeler birleşmez, iktisadi bağımsızlık tam olmasa da vardır.
    • Sermaye güçlerini belirli bir amaç için birlikte kullanırlar.
    • Kartel oluşabilmesi için kartele katılan işletmelerin söz konusu üretim alanında en büyük paya sahip olması, güçlü ve etkin olması gerekir.
    • (ya kartele uyarsın, ya da piyasadan çekilirsin)


Birlikler

  • Birlikler

    • Konsern: Daha az firmanın daha yakın ilişkilerle bir araya gelerek kârlarını arttırmaya çalışmasıdır. Hukuki bağımsızlık vardır ama iktisadi bağımsızlık ortadan kalkar.


Birlikler

  • Birlikler

    • Tröstler : İki veya daha çok işletmenin hukuki ve iktisadi bağımsızlıklarını yitirerek sermaye ve yönetimlerini birleştirmeleridir.
      • Kartelden farkı; hukuki iktisadi bağımsızlığın kaybedilmesi ve belli bir dalda olmayıp farklı üretim dalları arasında da yapılabilmesidir.
      • Üstünlükleri: kuvvetli sermaye yapısı,
      • yönetimin tek elde toplanması,
      • işletmelerarası rekabetin hemen hemen ortadan kalkması,
      • işletmelerin büyük kârlar sağlaması.
      • Sakıncaları : bürokrasinin ve üretim masraflarının artması,
      • büyük ekonomik gücün politik baskı aracı olarak kullanılması.


Birlikler

  • Birlikler

    • Holdingler: Bir şirketin başka bir şirketin hisse senetlerinin büyük bir bölümünü satın alarak onların yönetim ve denetimini ele geçirmesiyle oluşan şirketler grubudur.
    • Holdingi oluşturan tüm şirket ve işletmeler yasal açıdan varlıklarını ve görünüşlerini korurlar. Fakat yasal açıdan bağımsızlıklarını zayıflatmış ve yitirmiş sayılırlar.


Birlikler

  • Birlikler

    • Tam Birleşme (Füzyon): iki veya daha fazla işletmenin tek işletme haline gelmesi.
    • Biri diğerini satın alır, ona katılır ya da ikisi beraber yeni bir işletme olarak ortaya çıkabilir.
    • Avantajları: Yönetim, ar-ge ve pazarlamada tasarruf,
    • Tekelci güç,
    • Daha fazla uzmanlaşma,
    • Finansal güç.


İŞLETMENİN KURULUŞ SORUNLARI

  • İŞLETMENİN KURULUŞ SORUNLARI

    • Talep
    • Uygunluk
    • Rekabet Durumu
  • Kuruluş sorunları dışında çeşitli konularda yatırımla ilgili bir ön çalışmanın yapılması veya teknik, ekonomik, mali veya finansal açıdan değerlendirilmesi gerekir.



Bir toplumda belli bir zaman süresi içinde, mal ve hizmetlerin üretimini artırmak için bazı olanakları yaratma, geliştirme ve/veya genişletmeye yönelik öneridir.

  • Bir toplumda belli bir zaman süresi içinde, mal ve hizmetlerin üretimini artırmak için bazı olanakları yaratma, geliştirme ve/veya genişletmeye yönelik öneridir.

  • Kapsamı:

    • Yatırım projeyle belirli ve uzun ömürlü bir kapasite yaratmalı,
    • Ekonomiden fiziki girdiler almalı,
    • İç ve dış ekonomilere mal ve hizmet arz etmeli.


Yatırım

  • Yatırım

    • Ekonomi bilimine göre; bir dönem içinde üretim mallarına veya sermaye teçhizatına yapılan ilavelerdir.
    • İşletme biliminde sabit sermaye yatırımları ve stok yatırımları olmak üzere 2’ye ayrılır.
      • YENİLEME YATIRIMLARI
      • GENİŞLEME YATIRIMLARI
        • Tevsi Yatırımlar
        • Mevcut faaliyetine ilave olarak yeni mal ve hizmet üreterek
      • MODERNİZASYON YATIRIMLARI




En uygun işletme büyüklüğünün veya üretim kapasitesinin seçimi

  • En uygun işletme büyüklüğünün veya üretim kapasitesinin seçimi

  • En uygun üretim teknolojisinin veya üretim yönteminin seçimi

  • En uygun kuruluş yerinin seçimi



Fabrikanın kurulacağı bölgenin seçimi

  • Fabrikanın kurulacağı bölgenin seçimi

  • Bölge içindeki kuruluş yöresinin seçimi

  • Seçilen il veya ilçede kurulacağı konumun veya arsanın seçimi

  • Endüstriyel işletmelerin kuruluş yerlerinin seçimi kararında 2 grup ölçütten yararlanılır:

    • Devlet planlama organlarının yatırımları yönlendirmek amacıyla kullandıkları kriterler
      • Ulusal geliri en üst düzeye çıkarmak,
      • Ülkenin işgücünü tam ve etkin olarak kullanmak
      • Geri kalmış bölgeleri kalkındırmak
      • Yerleşimin yoğun olduğu bölgelerdeki sosyolojik ve ekolojik sorunlara çözüm getirmek
    • Bir işletmenin kendi amacını gerçekleştirmeye yönelik ölçütler
      • İleride işletme karını maksimum kılacak bir yerde olmak
      • Toplam maliyetleri minumum kılmak
      • Toplam karı maksimum kılmak


Üreticiler, toptancılar, perakendeciler, finansal kurumlar ve tüm hizmet işletmeleri bu sorunla karşı karşıyadır.

  • Üreticiler, toptancılar, perakendeciler, finansal kurumlar ve tüm hizmet işletmeleri bu sorunla karşı karşıyadır.

  • Şubeler ve ek bürolar oluşturulması

  • Yer seçiminde, işletme giderlerinin en düşük ve işletme gelirlerinin en yüksek olduğu, yani en yüksek karın ya da en büyük yararın sağlandığı yer aranır.

  • Rakiplere göre yüksek kuruluş yeri maliyeti, yeni kuruluş yeri maliyeti (yer değiştirme maliyeti)



Kuruluş yeri etmenleri, belirli bir üretim/pazarlama biriminin belirli bir coğrafi konuma kurulması durumunda, bu birimin maliyeti, satış hasılatı ve sermaye yapısı üzerinde etkili olan tüm konumsal özellikleri kapsamalıdır.

  • Kuruluş yeri etmenleri, belirli bir üretim/pazarlama biriminin belirli bir coğrafi konuma kurulması durumunda, bu birimin maliyeti, satış hasılatı ve sermaye yapısı üzerinde etkili olan tüm konumsal özellikleri kapsamalıdır.

  • Kuruluş yeri seçimini etkileyen faktörler üretim ve hizmet işletmelerinde farklılık göstermektedir.



Hammadde

  • Hammadde

  • Ulaştırma (Taşıma)

  • Pazara yakınlık

  • İnsan gücü (Emek)

  • Enerji ve yakıt

  • Su

  • İklim koşulları

  • Artıkların atılması

  • Özendirme önlemleri

  • Diğer faktörler



Bir endüstrinin kullandığı hammaddeler 2 çeşittir

  • Bir endüstrinin kullandığı hammaddeler 2 çeşittir

    • Doğadan ham olarak elde edilmiş işlenmemiş maddeler
    • Bazı endüstriler için son ürün olarak bitmiş mallar ve yarı bitmiş mallar
  • Hammadde özellikleri – kuruluş yeri seçimi ilişkisi

  • HM’si doğal kaynaklara dayanan endüstri

  • HM çabuk bozulan bir tarımsal ürünse

  • HM’nin taşınması özel ve pahalı ambalaj gerektiriyorsa

  • HM mala dönüşünce hacim ve ağırlık kaybı oluyorsa

  • HM’si her yerde bulunuyorsa

  • HM sürekli ve güvenilir olarak sağlanabiliyorsa



İşletmelerin üretimde kullanacakları çeşitli girdileri en uygun koşullarla taşıyabilecekleri yerleri seçmeleri ve ayrıca ürettikleri ürünleri hedef alıcılara en düşük maliyetle ulaştırılabilecekleri bölgelere konumlanmaları gerekmektedir.

  • İşletmelerin üretimde kullanacakları çeşitli girdileri en uygun koşullarla taşıyabilecekleri yerleri seçmeleri ve ayrıca ürettikleri ürünleri hedef alıcılara en düşük maliyetle ulaştırılabilecekleri bölgelere konumlanmaları gerekmektedir.

  • Ulaşımda kuruluş yerini etkileyen ana faktörler

    • Yolların durumu
    • Taşıma araçlarının ve taşınacak ürünlerin özellikleri
    • Ulaştırmada kullanılacak yolların çeşitliliği
    • İşletmelerin türleri


Ulaştırma sistemi kötüyse pazara yakın kuruluş yeri seçmek zorunda kalınabilir

  • Ulaştırma sistemi kötüyse pazara yakın kuruluş yeri seçmek zorunda kalınabilir

  • İşletmenin bölgesel, ulusal ve uluslararası yapısı

  • Taşınması zor ve pahalı ürünler için pazara yakınlık önemlidir

  • Onarım ve bakım gibi yoğun satış sonrası hizmet gerektiren mallar üreten işletmeler özellikle pazara yakın kurulmalıdır

  • Yaygın satılan ürünler için PY dağıtım ağı önemlidir

  • Büyük işletmelere ürün satan işletmeler genelde PY yerlerde kurulurlar

  • Nüfusun yoğun olduğu alanlar, müşterilerin kolay ulaşacağı yerler olduğu için işletmeler PY yerlere kurulurlar



İşgücünün büyüklüğü

  • İşgücünün büyüklüğü

  • İşgücünün becerisi

  • Ücret düzeyleri

  • Sendikalaşma derecesi

  • Çalışanların işe ilişkin tutumları



İşletmelerin kullanacakları enerji türüne göre bunların kolay, rahat, nitelikli ve ucuza elde edileceği bölgelere yönelmeleri gerekir

  • İşletmelerin kullanacakları enerji türüne göre bunların kolay, rahat, nitelikli ve ucuza elde edileceği bölgelere yönelmeleri gerekir

  • Enerji gereksinimi sektöre göre değişir

  • Enerji sağlamanın bir yolu da kendi enerjini üretmektedir

  • İşletmelerin büyük çoğunluğu gerekli olan elektrik enerjisini satın almaktadır



Su temini ve kullanılması bazı sektörlerde en önemli faktörlerden birisidir.

  • Su temini ve kullanılması bazı sektörlerde en önemli faktörlerden birisidir.

    • 1 otomobil üretmek için 150 ton
    • 1 ton çelik üretmek için 240 ton
    • 1 kutu meyve/sebze konservesi üretmek için 35lt
    • 1 kg kumaş üretmek için 200 lt
    • 1 fıçı bira üretmek için 5.6 ton
    • 1 varil ham petrolü rafine etmek için 7 ton
  • Metalürji ve kimya, kağıt, dokuma,demir-çelik endüstrilerinde su çok önemlidir

  • Akarsu, göl, yeraltı ve üstü su kaynakları ve yerel yönetimlerden su satın alma



İşletmenin daha verimli çalışması bir iklim koşuluna bağlı olabilir

  • İşletmenin daha verimli çalışması bir iklim koşuluna bağlı olabilir

  • Fazla sıcak ve soğuğun verimliliğe etkileri

  • İklimin üretilen mallar üzerindeki etkisi

    • İngiltere’de 19. YY’da tekstil (az rutubet)
    • Şarap üretimi (üzümün yetiştiği yöre)
  • Eskiye göre daha az etkili bir faktör

  • Doğal afet tehlikesinin etkileri



Endüstri artıkları katı, sıvı ve gaz olarak bulunabilir

  • Endüstri artıkları katı, sıvı ve gaz olarak bulunabilir

  • Değerlendirilmeyecek olan artıkların en düşük maliyetle atılacağı yerler KY seçimini etkiler

  • Atıklar zararlıysa işletme yerleşim yeri dışına kurulur ancak zamanla çevrede yerleşim artabilir

  • Sağlıkla ilgili yasal düzenlemeler, belediye kuralları ve kent planları çeşitli endüstrilerin nerelerde kurulacağına ilişkin kurallar koyar



Devlet, halkın çıkarlarını korumak için işletmelerin belli yerlerde kurulmasını teşvik etmek veya zorlaştırmak için önlemler alabilir.

  • Devlet, halkın çıkarlarını korumak için işletmelerin belli yerlerde kurulmasını teşvik etmek veya zorlaştırmak için önlemler alabilir.

  • Özendirme önlemleri, devletin, ülkenin ekonomik ve toplumsal amaçlar çerçevesinde ekonomik etkinliklere sağladığı maddi ve hukuki kolaylıklar, desteklerdir.

  • Mali ve ekonomik özendirme

    • Altyapı yatırımlarının devletçe yapılması
    • Vergi ayrıcalığı ya da indirimi sağlamak
  • Organize sanayi bölgeleri ve sanayi siteleri



Yerel yönetimlerin tutumu

  • Yerel yönetimlerin tutumu

  • Toplumsal ve kültürel koşullar

  • Dışsal ekonomiler

  • Siyasi etki ve yeğlemeler



Kuruluş yeri seçimini etkileyen faktörler analiz edilip bölge seçimi gerçekleştirildikten sonra, sıra o bölge içinde en uygun arsanın belirlenmesine gelir

  • Kuruluş yeri seçimini etkileyen faktörler analiz edilip bölge seçimi gerçekleştirildikten sonra, sıra o bölge içinde en uygun arsanın belirlenmesine gelir

  • Arsa özellikleri, belediye imar planları ve kuralları, ulaştırma, doğal faktörler (özellikle rüzgar)

  • Kent merkezinden uzaklaştıkça arsa fiyatı düşer ancak personelin karşılanması gereken gereksinimleri artar



Toptancı işletmelerin kuruluş yeri

  • Toptancı işletmelerin kuruluş yeri

    • Perakendecilere yakınlık, ulaşım ağına yakınlık, benzer işletmelerin yer aldığı bölgelere yakınlık
  • Perakendeci işletmelerin kuruluş yeri

    • Yaya trafiği, bulunulan bölgenin gelişme olanakları, otopark olanakları, AVM’lere ve toplanma bölgelerine yakınlık, rakiplere yakınlık, mağaza kirası ya da satış fiyatı, kent içinde ya da dışında kalma isteği
  • Servis ve büroların yerleşimi

    • Trafiğin yoğun olduğu yerler (benzin istasyonları, motel, lokantalar gibi)
    • Kent merkezleri (avukatlık, muhasebe, mimarlık)


Kuruluş yerinin seçimini etkileyen faktörlerin en uygun dengeyi sağlayan alanın seçilmesi gerekir.

  • Kuruluş yerinin seçimini etkileyen faktörlerin en uygun dengeyi sağlayan alanın seçilmesi gerekir.

  • Bazı faktörler farklı işletmeler için farklı önem derecesine sahip olmaktadır.

  • Pek çok yöntem kullanılabilir

    • Matematiksel modeller
    • Karşılaştırmalı yöntemler
      • Ağırlıklı puanlama yöntemi
      • Karlılıkların karşılaştırılması
      • Maliyetlerin karşılaştırılması


İşletme için en önemli 3 faktör; hammadde, işçilik ve taşıma olsun.

  • İşletme için en önemli 3 faktör; hammadde, işçilik ve taşıma olsun.

  • Hammaddenin ağırlığı 20 Puan

  • İşçiliğin ağırlığı 35 Puan

  • Taşımanın ağırlığı 60 Puan olsun

  • 4 ayrı bölgenin aldığı puanlar aşağıdadır.



Pazar şartları ve talep durumu

  • Pazar şartları ve talep durumu

  • İşletme kurucularının finansman sağlama yetenekleri

  • Yönetim yeteneği

  • Optimum işletme büyüklüğü; ortalama maliyet giderlerinin en düşük olduğu işletme büyüklüğüdür.



Kapasite Planlaması: Değişik üretim kapasitelerindeki işletme büyüklükleri arasından belirli bir ölçüte göre en iyisinin “nerede” ve “ne zaman” kurulacağını kantitatif ve kalitatif yöntemlerle saptayan bir işlemdir.

  • Kapasite Planlaması: Değişik üretim kapasitelerindeki işletme büyüklükleri arasından belirli bir ölçüte göre en iyisinin “nerede” ve “ne zaman” kurulacağını kantitatif ve kalitatif yöntemlerle saptayan bir işlemdir.

    • Amaç: Girişimcinin amacına göre işletme kazancını veya satış gelirlerini maksimum ve/veya maliyetlerin, özellikle de yatırım maliyetlerinin minimizasyonudur.
    • Tartışma Soruları
    • Ölçüt olarak hangisi alınmalıdır? Neden?
    • Optimum büyüklük belirlemek neden önemlidir?


Mal ve hizmet üretebilme yeteneği ve olanakları hakkında fikir veren bir kavramdır.

  • Mal ve hizmet üretebilme yeteneği ve olanakları hakkında fikir veren bir kavramdır.

  • Belirli bir sürede üretilen mal veya hizmetlerin fiziksel birim sayısı kapasite ölçüsü olarak kullanılır.

  • Ekonomik kapasite: üretim yöntemi değişmediğinde bir işletmenin minumum maliyetler düzeyinde üretebileceği ürün miktarı.



Maksimum (Teorik) Kapasite

  • Maksimum (Teorik) Kapasite

  • Normal Kapasite (Pratik) Kapasite

  • Fiili (Gerçek) Kapasite

  • Atıl (Aylak, Boş) Kapasite

    • Atıl Kapasite= N.K-G.K
    • Çalışma Derecesi= Gerçek Kapasite/ Normal Kapasite


BBN’nda

  • BBN’nda

  • Toplam Gelirler=Toplam Giderler

  • Toplam Gelir(TR)= Satılan Ürün Miktarı(Q) x Birim Ürün Fiyatı (P)

  • Toplam Gider(TG)= Toplam Sabit Giderler(S) x (Birim Başına Değişken Giderler (a) x Q)

  • BBN eşitliği QP=S+aQ

  • BBN’ndaki Üretim Miktarı Q= S/ (P-a)

  • KAR= QP- (S+ aQ)



Vizelerde hepinize başarılar dilerim…

  • Vizelerde hepinize başarılar dilerim…

  • Not: Sınavda sorumlu olduğunuz konular bu slaytlarla sınırlı olmayıp, ödevlerinizden ve derste konuşulan her şeyden sorumlusunuz…



Yüklə 445 b.

Dostları ilə paylaş:




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©muhaz.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin