ETKİLENİLEN EDEBİ AKIMLAR
KLASİSİZM(17.YÜZYIL-FRANSA)
Batıda “1660 Ekolü” diye bilinir. Daha çok şiir ve tiyatro alanında görülmüştür. Ya da Klasik akıma bağlı olanlar daha çok şiir ve tiyatro yazarlarıdır.
Klasisizm akımı, Rönesans döneminde, burjuvaların ortaya çıkıp saraylara(monarşik ortama) girdiği ve yeni kültürü taşıdıkları bir zamanda ortaya çıkmıştır. Akılcılığı öne çıkaran filozof Descartes, bu akımın felsefi öncüsüdür. Bu yüzden bu akımda akıl, sağduyu ön plana çıkmıştır. Duygular denetim altına alınmıştır. Akıma göre insan aklının kabul etmediği hiçbir şey doğru değildir. Bu yüzden insan duygularına, tutkularına, ihtiraslarına bağlı olmamalı, onlara karşı rasyonel bir irade gücü göstermelidir.
Akımın kurucusu Boileau(Bovalo)’dur. Klasisizm’de konular, mitoloji ve tarihten alınır. Çünkü klasikler en mükemmel sanatın eskide olduğunu düşünmüşlerdir. Klasikler için önemli olan “akıl, sağduyu ve tabiat” ifadesindeki tabiat insan tabiatıdır, gerçek tabiat değildir. Çünkü temel konu, aklın ışığında insanı, ideal(mükemmel, erdemli) insanı bulmak ve anlatmaktır. Örneğin cimri, cömert, riyakâr, içten insan her dönemde vardır. O, klasiktir. Akıma adına veren klasisizm “her dönemde olmak” anlamını buradan alır.
Klasik sanatçılar, nesnel bir üslupla yazmışlar, kişiliklerini eserlerde gizlemişlerdir. Bu yüzden kişisel duyguları anlatmaktan uzak durmuşlardır. Onlar eserlerinde klasik tipler yaratmış, izleyiciyi bu soyut, evrensel veya klasik tipe çevirmişlerdir.
Klasikler mükemmel anlatımı öne çıkarmışlardır. Sanatsallıktan uzak anlatımı kusur olarak görmüşler, kuralcı ve disiplinli bir anlayışla eser yazmışlardır. Onların dili, en mükemmel dil olmalıdır. Süslü anlatımdan uzak durmuşlar, anlaşılır ancak kusursuz bir anlatımı seçmişlerdir. Anlaşılır bir dil için dilin milli olması da şarttır.
Klasik tiyatroda konular tarihten ve mitolojiden alınmıştır. Üç birlik kuralına(olay-yer-zaman birliği) uymuşlar, kişiler tanrı, yarı tanrı veya üst zümredendir. Kaba-saba sözlere ve çirkin olaylara sahnede yer vermemişler, trajedi veya komedi yazmışlardır.
KLASİK SANATÇILAR
Dostları ilə paylaş: |
