TÜRK TARAFINDAN RUS TARAFINA YÖNELTİLEN SORULAR
Gemi (tekne) satın almış olan veya Türkiye’de ya da diğer bir ülkede gemi imalatı için sipariş vermiş olan Rus gemi sahibi bu geminin Rusya’da ikinci sicil kaydını yapabilir mi. Söz konusu geminin tescili için herhangi bir ödeme yapılması ( gümrük vergileri, KDV vb.) gerekir mi? Gerekirse eğer ne kadar ödenmeli?
Rus gemi (tekne) sahibi, gemiyi Rusya Federasyonu gümrüğünden indirmenin ve tescil işlemleri için devlet harcını ödemenin (geminin brüt tonajına göre sabit oranlarla hesaplanan) ardından 45 gün içinde Rusya Uluslararası Gemi Kayıt (RUGK) Kurumunda tescil ettirmesi halinde, ithalat gümrük vergisi ve KDV ödemeden söz konusu geminin RUGK’ da sicil kaydını gerçekleştirebilir.
(Gemiyi Rusya Uluslararası Gemi Kayıt (RUGK) Kurumu kayıtlarına geçirme ve her yıl bu kaydı yenileme (onaylatma) durumunda ödenmesi gereken harç tutarı Vergi Kanunu 333.33 maddenin 1. fıkrası, 108. ve 109. bendinde aşağıdaki düzende belirlenmiştir:
108. bent - Rusya Uluslararası Gemi Kayıt (RUGK) Kurumunda yapılacak gemi kayıt işlemleri için:
- 80-3 000 arasında brüt tonaj için - 52 00 Ruble artı her tonaj birimi için 9,4 ruble ;
- en az 3000 – 8 000 arasında brüt tonaj için- 54 000 ruble artı her tonaj birimi için 8,8 ruble ;
- en az 8 000- 20 000 arasında brüt tonaj için- 96 000 ruble artı her tonaj birimi için 5,0 ruble;
- en az 20 000 brüt tonaj için- 134 000 ruble artı her tonaj birimi için 3,2 ruble.
109. bent – her yıl gemi (tekne) sicil kaydını yenilemek (onaylatmak) için :
- 80-8.000 arasında brüt tonaj için- 14 000 Ruble artı her tonaj birimi için 22,4 ruble;
- en az 8.000 – 20.000 arasında brüt tonaj için- 104.000 ruble artı her tonaj birimi için 14,2 ruble ;
- en az 20.000 – 45.000 arasında brüt tonaj için- 204.000 ruble artı her tonaj birimi için 9,2 ruble;
- en az 45.000 brüt tonaj için- 260.000 ruble artı her tonaj birimi için 8 ruble.
Ayni zamanda “ Mal gümrük işlemleri ile ilgili gümrük vergi oranları hakkında” başlıklı 28 Aralık 2004 tarih ve 863 sayılı Rusya Federasyonu Hükümet Kararnamesine göre deniz, karma (nehir-deniz) yelkenli teknelerin gümrük işlemleri yapılırken, yurt içi tüketim için serbest gümrük rejimi (serbest dolaşım ) altında Rusya Federasyonu gümrüğünden geçirilen ve Rusya Uluslararası Gemi Kayıt (RUGK) Kurumunda tescil edilmeleri gereken tekneler dahil olmak üzere, ilgili teknenin gümrük bedelinin en az 30 milyon ruble 01 kopek olması halinde, bu teknelerin gümrük işlemleri için 100 bin ruble gümrük vergisi ödenmelidir.
Bu tekneler sadece uluslararası yük, yolcu ve bagaj taşımacılığı ve yedeğe almak (araç çekmek) için ( elde edilen hasılattan kar vergisi alınmaz), keza Rusya Federasyonu deniz limanları arasında taşımacılık ve araç çekmek (kabotaj) için ( kabotaj çalışmalarından elde edilen hasılattan kar vergisi kesilir) kullanılabilir.
Türkiye tersanelerinde gemi üretimi için sipariş vermeyi engelleyen veya bunu daha az cazip kılan ekonomik veya ekonomik olmayan faktörlerden söz edilebilir mi?
Rus gemi (tekne) sahipleri gemi inşaat şirketini, sipariş yerini ve gemi yapımını seçmekte özgürdür.
Üstelik “Rus gemi inşaat ve denizcilik sektörü için hükümet desteği önlemlerinin uygulanması ile ilgili bazı RF yasalarında yapılan değişiklikler “ başlıklı 07.11.2011 tarih ve 305-FZ sayılı federal yasada, 01 Ocak 2010 tarihinden sonra Rus tersanelerinde inşa edilen ve RUGK’da tescil edilen, ana motor gücü en az 55 kilovat olan motorlu gemiler, en az 80 kapasitede olan motorsuz gemiler için önemli vergi indirimleri öngörülmektedir- bu deniz araçları gemi şirketleri tarafından KDV ödenmeden satın alınabilir ve her türlü ticari denizcilik için kullanılabilir. Ayrıca bu gemilerin hem uluslararası trafik, hem kabotaj için kullanımından elde edilen gelirler, geminin RUGK’da kayıtlı kaldığı tüm bu dönem içinde vergiden muaftır.
Teknik, ekonomik ve denizcilik gereksinimlerine uygunluk açısından Rus şirketinin Türkiye’de veya diğer bir ülkede satın almış olduğu geminin (teknenin) RF’da yapılacak tescil işlemleri için geçerli ek düzenleyici veya belgeleme kuralları var mıdır? (uluslararası kurallar dışında).
Rusya Federasyonu’nun taraf olduğu uluslararası antlaşma gereksinimlerine uygunluk açısından gemileri sınıflandırmak ve muayene etmek üzere RF hükümeti tarafından yetkilendirilmiş Rus kurumları gemi sınıflandırma ve inşa etme, gemi yapım teknik inceleme, gemi inşası için gerekli malzeme ve ürün teknik inceleme kurallarını belirler ve gemilerin bu kurallara uygunluğunu doğrulayan sınıflandırma sertifikaları verir.
Gemi Devlet Kayıt İdaresi veya RUGK tarafından tescili yapılan yolcu, yük, petrol, araç çekmek için tahsis edilen gemiler ve ana motor gücü en az 55 kilovat olan motorlu gemiler, en az 80 kapasitede olan motorsuz gemiler, gemi sınıflandırmak ve belgelendirmekle yetkilendirilmiş Rus kurumları (Rusya Denizcilik Kayıt İdaresi) veya RF Hükümeti tarafından ilgili haklarla yetkilendirilmiş yabancı sınıflandırma kuruluşları ( şu anda Det Norske Viritas ile Germanishen Lloid) tarafından sınıflandırılmalı ve belgelendirilmelidir. RUGK’da tescilli gemi sınıflandırma ve belgelendirme işlemi, gemi sahibinin seçimine göre ya gemi sınıflandırma ve belgelendirmekle yetkili Rus kurumları, ya da adı geçen yabancı sınıflandırma kuruluşları tarafından gerçekleştirilir.
Gemi inşa edildikten sonra RF’da tescil işlemlerinin yapılması için 12.08.2010 tarih ve 620 sayılı RF Hükümet Kararnamesi ile onaylı “Deniz taşımacılığı tesis güvenliğine ilişkin teknik düzenleme” madde 247 uyarınca gemi ile ilgili ilk belgelendirme prosedürü gerçekleştirilir.
Geminin Rusya Federasyonu’nun taraf olduğu uluslararası antlaşmalarda yer alan gereksinimlere uygun olması halinde, gemi sınıflandırma ve belgelendirmekle yetkili Rus kurumları ya da yabancı sınıflandırma kuruluşları, yetkileri dahilinde bu gemiyi sınıflandırır ve 5 yıl geçerlilik süresi ile, her yıl yenilenmesi (onaylanması) gereken sınıflandırma sertifikası verir.
Rus şirketleri, gemi satın alırken veya yurt dışından ülkeye gemi getirirken RF’ da resmi kurumlardan herhangi bir lisans veya izin belgesi almalı mı?
RF’ da resmi kurumlardan hiçbir lisans veya izin belgesi alınması gerekmez.
Gemi üretim ekipmanı ve malzemesi için vergi ( ithalat gümrük vergisi, KDV) ödenir mi?
RF Vergi Kanunu 150. maddenin 7. fıkrası uyarınca Rusya Federasyonu’nda başka bir benzeri olmayan bir teknolojik ekipmanın ( ilgili bileşenleri ve yedek parçaları dahil) RF Hükümeti tarafından onaylanan listeye göre Rusya Federasyonu’na ve onun yetkisinde olan topraklara ithal edilmesi halinde vergi ödenmez ( KDV muafiyeti).
Günümüzde bu ekipmana dahil olanlar: gemi donatım buhar kazanları, içten yanmalı motor (dizel veya yarı dizel), yeni gemiler, araç çekme (yedeğe alma) gemileri ve askeri gemiler, en fazla 7500 metreye kadar derinlikte ve 54450 gros ton kapasitede petrol ve gaz sondaj ve işletim kuyuları için yüzer yarı dalgıç sondaj kuleleri.
Söz konusu ithal teknolojik ekipman ve bileşenleri için ( KDV muafiyeti) gümrük vergileri (resimleri) ödenmez. Listede adı geçmeyen gemi teknolojik ekipman ve bileşenler ( KDV ödenmeyen) için, kendilerine verilen dış ekonomi emtia koduna göre maliyetlerinden % 5-15 tutarında gümrük vergisi ödenmelidir.
Gemi inşaatında kullanılan ekipman ve malzeme ithalatı için Rus tersanelerinin herhangi bir vergi ödemesi gerekir mi. Serbest ekonomi bölge ile normal bölgeler arasında bu konuda herhangi bir fark var mıdır?
Rus tersaneleri normal iktisadi faaliyet rejimi kapsamında, gemi yapım/ inşaatında kullanılan ithal donatım ve malzeme için ithalat gümrük vergileri ve KDV ödemelidir, yukarıda belirtilen istisnalar hariç.
Ayni zamanda yukarıda adı geçen 07.11.2011 tarih ve sayılı 305-FZ federal yasanın yürürlüğe girmesi ile 22.07.2005 tarih ve Rusya Federasyonu özel ekonomik bölgelere ilişkin 22.07.2005 tarih 116-FZ sayılı federal yasada öngörülen “özel ekonomik sanayi üretim bölgeleri” (ÖESÜB) çerçevesinde, 49 yıl süre ile kurulmuş olan bu bölgelere ait işletmeler statüsü alan ( 30.11.2011 tarih ve 365-FZ sayılı federal yasaya göre bundan önce ÖESÜB’ler sadece 20 yıl süre ile kurulabilirdi) Rus gemi inşa kuruluşlarının coğrafi konumu ve üretim faaliyet özelliklerine göre bu bölgelerin özel bir türevi olan gemi inşa eğilimli ÖESÜB’ lerin kurulması mümkün olmuştur ( bu ÖESÜB’ler genelde mevcut gemi inşaat şirketler temelinde kurulacaktır).
Bu yasada özellikle aşağıdaki hususlar öngörülmektedir:
-
ÖESÜB’lere ait gemi inşa kuruluşlarının, hem Rusya Uluslararası Gemi Kayıt (RUGK) Kurumunda tescili yapılması gereken gemiler, hem de ihracat çerçevesinde yabancı müşteriye pazarlanan gemilerin üretim ve yapım modernizasyonu için ithal edilen bileşenler ve donatımlar için (RF Hükümet kararnamesi ile onaylanan Rusya Federasyonu’nda başka benzeri olmayan mal çeşitliliği ile ilgisi olmayan) vergiden muaf tutulması.
-
İşlenmiş bir Rus ürünü olarak inşa edilen ve ÖESÜB’ lerden diğer RF bölgelerine ithal edildiklerinde RUGK’a dahil edilen gemilerin, keza ihracat çerçevesinde yabancı müşteriye satılan gemilerin KDV’den muaf tutulması.
Gemi inşa alanında Rusya’nın işbirliği içinde bulunduğu ülkeler hangisidir? Bu işbirliğinin özellikleri nelerdir?
Alınan bilgilere göre Rus gemi inşa pazarında bu konuda genelde Güney Kore gemi inşa kuruluşları ile aşağıdaki formatlarda işbirliğinden söz edilebilir:
-
Daewoo Shipbuilding&Marine Engineering ( uzmanlık alanı- gaz taşıma gemileri, yüzer LNG tesisleri, deniz alanları için platformlar, dünya gemi inşaat sektörünün % 10’nu ve inşa edilen gaz taşıma gemilerinin % 30’nu elinde bulundurmakta; şirketin yıllık cirosu 8 milyar USD olup, Kore, Çin, ABD ve Romanya’da tersaneleri vardır). Şirket, Kasım 2010 tarihinde Birleşmiş Gemi İnşa Şirketi ( BGİŞ) A.Ş. ile Bolşoy Kamen Körfezinde “Yıldız- DSME” adı altında modern bir tersane inşaatı için ortak bir yatırım projesi kapsamında bir anlaşma imzalamıştır. Tersanede gemi tankerleri ve uzunluğu 350 m, eni 60 m olan, 200 bin tonaja kadar buz sınıfı gaz taşıyıcıları inşa edilmesi öngörülmekte. Projenin tahmini maliyeti 800 milyon USD civarında olup, Güney Kore tarafı bunun % 25’ni karşılamaktadır.
Projeye göre 600 civarında Rus gemi uzmanının, ortak şirketin Kore Cumhuriyeti’nde Güney Kore kökenli ortağa ait tersanede inşa etmeyi planlamakta olduğu ilk birkaç gemi tanker ve gaz taşıyıcıları inşasında pratik alması ve deneyim kazanması öngörülmektedir. Bolşoy Kamen Körfezinde, ortak şirkete ait üretim birimlerini devreye alma etaplarına göre ayrı gemi blokları inşa edilecek ve buna göre deniz üzerinden Kore Cumhuriyetine tedarik edilecektir. Böyle bir gemi inşa şemasına ait geçiş dönemi 2011 yılından itibaren 2 yıl uzatılacaktır.
-
Samsung Heavy Industries- Şubat 2009 tarihinde Birleşmiş Gemi İnşa Şirketi (BGİŞ) A.Ş. ile sivil gemi inşa alanında, Gazprom A.Ş. tarafından Shtokman ve Yamal projeleri kapsamında kullanılmak üzere tahsis edilen sondaj platformları ve koruyucu zarlı metan taşıyıcı gemi (bu gibi 8 adet geminin maliyeti 1,6 milyar USD civarında) yapımında teknolojik işbirliğini öngören bir işbirliği anlaşması imzalamıştır.
Kuzey (Severnaya) Tersaneleri ve Baltık Fabrikasının eski sahibi olan Birleşmiş Gemi İnşa Şirketi (BGİŞ) A.Ş., ayni zamanda Mayıs-Nisan 2009 tarihinde gemi inşa alanında işbirliği için Daewoo Shipbuilding&Marine Engineering ve Samsung Heavy Industries şirketleri ile RF’nin Kuzey-Batısında Kuzey Tersaneleri modernizasyon ve teknik açıdan yeniden donatma temelinde büyük tonajlı gemi, sondaj platformları, teknolojik bakım gemileri ve offshore yapımı için kuru rıhtımlı modern bir gemi inşa kompleksi kurulmasını öngören mutabakat anlaşması imzalamıştır.
-
STX Shipbuilding & Offshore Engineering- 17 Haziran 2011 tarihinde Yeni Admiralty ( Deniz Kuvvetleri Komutanlığı) Tersanesi unvanı altında bir ortaklık kurmak için Birleşmiş Gemi İnşa Şirketi (BGİŞ) A.Ş., ile bir anlaşma imzalamıştır. Birleşmiş Gemi İnşa Şirketi (BGİŞ) A.Ş.’nin katılım payı % 75. Yeni tersanenin maliyeti 720 milyon USD civarında olup, bu işletme arktik enlemler için gemi ( özellikle 200 bin tona kadar taşırma su kapasiteli buz kıran ve arktik gemi) inşa teknolojileri geliştirme ve oluşturma merkezine dönüşecektir
Güney Kore tarafından teknik destek, bu tersaneye ait işgücü eğitim ve faaliyet yazılım (know-how) transferi öngörülmektedir. Güney Kore tarafı ayni zamanda Admiralty Tersanesi A.Ş. üretim tesislerinin Kotlin Adası’na yerleştirilmesi için destek sağlayacaktır. Tersanenin 40 ay içinde inşa edilmesi ve 50-70 dönümlük yeni alan üzerine birikmesi öngörülmektedir.
-
Şu anda Transmashhoding A.Ş. ile Wartsila şirketi (Finlandiya), Penza’da gemiler için de dahil olmak üzere, ortak bir motor fabrikası kurmaktadır.
Gemi yapımı için RF’da resmi devlet desteği ile teminatlar ve kredilerden söz edilebilir mi? Böyle bir destek sağlanılması halinde, gemi veya tersane sahibi ( gemi yapımcısı) bundan faydalanabilir mi?
Rusya Federasyonu’nda deniz (nehir) taşımacılığı şirketlerine destek sağlamaya yönelik komple önlemler uygulanmaktadır. Bu yöndeki desteklerden biri, Rus tersanelerinde inşa edilen sivil gemi satın almak için 2008-2010 yılları arasında Rus kredi kuruluşlarından alınan kredi faiz maliyetinin geri ödenmesi, keza Rus tersanelerinde inşa edilen sivil gemi satın almak için 2008-2010 yılları arasında Rus leasing şirketleri ile yapılan leasing sözleşmeleri kapsamında leasing ödemelerinin yapılması için Rus nakliye ve deniz nakliyat şirketlerine yardım sağlama Kurallarının onaylanmasına ilişkin 22.05.2008 tarih ve 383 sayılı RF Hükümet Kararnamesi istinaden uygulanmaktadır.
Sağlanan bu desteklerin ana amacı Rus tersanelerinde nakliye şirketleri ve deniz nakliyat şirketleri tarafından sivil gemi yapımını teşvik etmektir.
07.11.2011 tarih ve 305-FZ sayılı federal yasada, gemi nakliye şirketleri için gemi bedelinden % 40 tutarında avans geri ödeme teminatı dahil olmak üzere muhtelif banka garantileri ile ÖESÜB’ lere ait gemi inşa kuruluşlarına garanti desteği sağlaması için Dış Ticaret Bankasına yetki verilmesi öngörülmüştür, ki bu durum yerli tersanelerde yeni bir filo inşa organizasyon ve finansman koşullarının önemli ölçüde geliştirilmesini sağlayacaktır.
Rusya’nın ihtiyaçları için Türkiye’de gemi yapımında böyle bir devlet kredisi almak mümkün müdür?
Yukarıda yazılanlar doğrultusunda böyle bir imkan sağlanmaz.
Yine de alınan bilgilere göre, böyle bir kredi hattı açma çözümünün makul olduğuna dair kredi başvurusunda bulunan kişilerin teklifleri ve argümanları konusunda mutabakat sağlanması ve başvurunun onaylanması halinde, Dış Ticaret Bankası ve Rusya Sberbank ilgili kredi hattını açabilir.
Şu anda bu konuda ağırlık, Rusya’da uygulanmakta olan yatırım projeleri için banka finansmanı sağlamaya verilmektedir.
Özellikle 23.02.2011 tarihinde Dış Ticaret Bankası ile Rusya Sberbank arasında imzalanan mutabakat anlaşmasına göre, “modernizasyon ortaklığı” proje çerçevesinde, mevcut duruma göre ve tarafların taleplerine, proje inceleme ve değerlendirme kriterlerine yansıyan özellikler ve kısıtlamalar dikkate alınarak hem kredi sağlama ve teminat verme, hem de sermaye yatırımı halinde Dış Ticaret Bankası ile Rusya Sberbank olarak bu iki finans kuruluşunun her biri tarafından 500 milyon USD ’ye kadar finansman sağlanabilir.
Gemi inşa ve denizcilik devlet desteği önlemlerinin uygulanması ile ilgili olarak
bazı RF yasalarında değişikler yapılmasına ilişkin 07.11.2011 tarih ve
305-FZ sayılı federal yasada öngörülen
( 09.11.2011 tarihinde Rusya Resmi Gazetede yayımlanmış)
gemi inşa ve denizcilik
alanında tanınmakta olan kolaylıklar (imtiyazlar) hakkında
BİLGİLER
-
Denizcilik alanında
1) Rusya Uluslararası Gemi Kayıt (RUGK) Kurumu’nun faaliyet kapsamını teknik parametrelere uygun her tip gemiler için genişletmek- 01 Ocak 2010 tarihinden sonra Rus gemi inşa şirketleri tarafından inşa edilen, RF KTM 2. maddede öngörülen her türlü ticari denizcilik amaçları için kullanılabilen ve RUGK’da kayıtlı olmalarından dolayı ilgili teşviklerden (kolaylıklardan) faydalanan ana motor gücü en az 55 kilovat olan motorlu gemiler, en az 80 tonajlı motorsuz gemiler.
(Gemilerini ilgili kurumda tescil ettirmiş olan ve ilk kayıt işlemleri ve yıllık tescil yenileme işlemleri için devlet harcını yatırmış olan Rus gemi sahipleri, uluslararası deniz taşımacılığında gelir vergisinden, varlık vergisinden, taşıt vergisinden, ithal gemiler için ithalat gümrük vergisinden ve KDV’den muaf tutulmakta, keza Rus tersanelerinde inşa edilen deniz araç satışları için sıfır oranlı KDV’ne tabi tutulmakta.)
Federal yasada yer alan bu husus, Rus gemi sahiplerini yeni filo oluşturmaya ve yeni gemi siparişlerini yerli tersanelere vermeye teşvik etmektedir.
RF KTM 33. maddenin 7. fıkrasının yeni versiyonu ile ilgili yasa tasarısında, RUGK’da yapılacak gemi kayıtları için sınırlamalar öngörülmektedir, şöyle ki uluslararası yük, yolcu ve bagaj deniz taşımacılığında ve araç çekme (yedeğe alma) işlemlerinde kullanılan, yabancı ülkede gemi kaydı bulunan ve gemi kira anlaşması ile mürettebat hariç (çıplak gemi kiralama sözleşmesi koşullarında, bu sözleşme süresi içinde geminin yabancı ülke bandırası altında sefer gerçekleştirme hakkı elinden alınır) Rus gemi kiracısına sunulan gemi en fazla 15 yıllık olmalıdır. Ayni zamanda taşımacılık ve yedeğe almak (kabotaj) için (RF deniz limanları arasında) kullanılan gemiler için de yaş sınırlamaları uygulanır.
RUGK’da kayıtlara geçme ve RUGK’da kayıtlı olmanın sağladığı kolaylıklardan (teşviklerden) faydalanma imkanı 01 Ocak 2010 tarihinden sonra Rus gemi inşa şirketleri tarafından inşa edilen ve RF iç su yolları üzerindeki limanlar arasında ve RF deniz limanları ile RF iç su yolları üzerindeki limanlar arasında dahil olmak üzere, denizcilikte kullanılan iç su gemilerine de sağlanır.
RUGK’da, araştırma ve deniz yatağı ve deniz altı mineral ve cansız kaynaklar geliştirme, hidro teknik ve su altı mühendislik gemileri, yani RF petrol, gaz ve offshore yataklarını benimseme ve liman alanlarında tarama gemi kayıtları da yapılabilir.
2) 01 Ocak 2012 tarih itibariyle gemi sınıflandırma ve belgelendirme hizmetleri için KDV muafiyeti.
3) RUGK’ da kayıtlı gemi pazarlama (satış) işlemleri için 01 Ocak 2012 tarih itibariyle kar vergisi muafiyeti, keza 01 Ocak 2010 tarihinden sonra Rus tersanelerinde inşa edilen ve RUGK’da kaydı yapılan kabotaj taşımacılık işlemleri için gelir vergisi muafiyeti.
RUGK faaliyeti ile ilgili pratik uygulamalar ve kabotaj işlemlerinde yabancı bandıralı gemi kullanımına izin verilmesi ile ilgili pratik uygulamalar arasında yapılan karşılaştırmalı analiz şunu göstermiştir: kabotaj işlemlerinde kullanılan yabancı bandıralı gemi kar vergisine tabi tutulmazken, RUGK’da kayıtlı gemiler eşit kabotaj koşullarında kar vergisi ödemek zorundadır. Federal yasada yer alan ilgili hususlarla, yerli tersanelerde filo inşası teşvik edilirken aynı zamanda eşit koşullar sağlanmaktadır.
4) 01 Ocak 2012 tarih itibariyle gemilerin RUGK’da 10 yıl kayıtlı kalma gerekliliği ortadan kalkmakta ( hem Rusya’da inşa edilen, hem Rus gemi sahipleri tarafından ithal edilen gemiler için geçerli).
RF Vergi Kanunu’nda bundan önce yer alan maddeye göre geminin, ilk tescil işlemlerinin ardından zorunlu olarak 10 yıl süre RUGK’da ile kayıtlı kalması gerekirdi ( buna göre geminin vadesinden önce kayıtlardan silinmesi halinde, bundan önce gemiyi RF ‘na ithal ederken ödenmemiş olan ithalat gümrük vergisi ve KDV, Rusya’da inşa edilen gemi için ise- KDV ödenmeliydi). Bu durum aşırı bürokrasi ve kayıtlılık zorunluluğundan dolayı kurum konseptine aykırıydı.
Dahası bu durum Rus denizcilik şirketlerinin yabancı bandıra ve RF devlet bandırası altında çalıştırmakta oldukları yurt dışı yapımı modern ileri teknoloji gemi dönüşü ile ilgili çözümlerin uygulanmasını engellemekteydi.
Şu anda pratik olarak, inşa edilen ve Rus denizcilik şirketleri tarafından yabancı banka kredileri ile satın alınan tüm bu gemiler ipoteklidir.
Öte yandan bankalar, bu gemilerin kredi hattının geçerlilik döneminde RF devlet bandırasına transfer olmaları için onay vermeleri halinde, kritik bir durumun çıkması ve RUGK’da 10 yıl kayıtlı kalma koşulu zorunluluğunun verilen krediyi geri alma olanaklarını önemli derecede kısıtladığını endişesi taşımaktaydı. Buna göre bankalar, kredi geri ödenene kadar bu geminin gerçek sahibi konumundaydı ve dolayısı ile kredi sözleşmesinin feshedilmesi ve gemiyi geri verme halinde KDV ve gümrük vergilerini ( gemi bedelinden % 23 tutarında) ödemekle mükellefti.
-
01 Ocak 2012 tarih itibariyle bundan önce Gümrük Birliği alanına ithal edilen ve RUGK’da kayıtlara geçen gemiler için uygulanan yeniden ihraç (reexport) gümrük rejiminde yapılan ihracatlar KDV’den muaftır.
Bu tür kısıtlamalar yurt dışı kayıt işlemlerinde uygulanmaz, böylece RUGK gemi sahiplerinin geminin kayıtlı olduğu bandıra seçimini yapmaları konusunda çekiciliğini önemli ölçüde kaybetmekteydi. Federal yasa ile RUGK’a kaydolmaya dair kararla ilgili bu caydırıcı faktör ortadan kaldırılmakta, zira gemi sahibi olumsuz yönde piyasa değişiklikleri durumunda, yapay olarak RUGK içeriğini korumaya yönelik ek vergi yükünün altında kalmadan, gemiyi RUGK kayıtlarından sildirebilmelidir (örneğin pazarlama /satış işlemleri için).
-
01 Ocak 2012 tarih itibariyle, deniz seferi çıkış limanı veya varış limanının RF sınırlarında bulunması durumunda time-charter koşullarında gemi kiraya verirken alınan navlun için sıfır oranlı KDV ödenir.
Federal yasada ilgili madde, deniz seferi limanlarından birinin Rusya’da bulunması nedeni ile navlundan KDV kesildiği durumlarda time-charter koşullarında gemi kiraya verme sözleşmeleri yapılırken, Rus gemi sabinin yabancı gemi sahibine göre eşitsiz pozisyonunu ortadan kaldırmaya yöneliktir.
Bu durum, uluslararası ithalat-ihracat yük taşımacılığının büyük ölçüde yabancı bandıralı gemilerle yapılmasına yol açmaktaydı.
-
01 Ocak 2012 tarih itibariyle RUGK’da kayıtlı olan gemi mürettebatına maaş ödemekte olan ve diğer ödemeler yapmakta olan denizcilik şirketleri, bu ücretler ve ödemelerle ilgili olarak 2027 yılına kadar RF Emeklilik fonu, RF sosyal sigortalar fonu ve federal sağlık fonuna prim ödemekten muaf tutulur.
Rusya’daki uygulamalardan ve uluslararası ve yurt dışında uygulamalardan da görüldüğü üzere denizciler, tercihlerini minimum sosyal güvenlik koşulları sağlayan ülkelerden yana değil de serbest seçim yapmalarına olanak tanıyan daha cazip finansal koşullar sunan ülkelerden yana kullanmakta.
Federal yasada yer alan bu husus, vasıflı deniz personelinin çalışanları motive etmek için sunulan büyük fırsatlarla RF bandıralı gemilere dönmelerini sağlamaya yönelik olup, denizcilik şirketlerinin % 30 tutarında işlem maliyetlerinin azalmasını sağlayacaktır.
-
01 Ocak 2012 tarih itibariyle RF bandıralı gemi mürettebat üyeleri için, RF dışında fiili kalış sürelerine bakmaksızın, % 13 gelir vergisi rejimi uygulanmaktadır.
En nitelikli ve deneyimli deniz ticaret memurları ve sıradan personel yüksek ücret ödeyen ve gelir vergisi uygulamayan yabancı bandıralı gemilerde çalışmayı tercih etmekte.
Federal yasada yer alan bu husus, denizci maaşına uygulanan mevcut % 30 gelir vergisini (ödeme kaynağının RF’da kayıtlı olması halinde, bir de denizcinin Rus limanına girmeden yılda 183 günden fazla bir süre yurt dışı seferinde bulunmasına rağmen, uygulanmaktaydı ve bu durumda vergi mükellefi olan denizci sanki RF’da nüfus kaydı bulunmayan kişi olarak algılanmaktaydı) denizcinin yurt dışı seferinde ne kadar kaldığına ve RF’da ne kadar süre bulunmadığına bakmaksızın ülke düzeyinde % 13’e düşürmekte olup, RF bandıralı gemilerde çalışmayı daha cazip duruma getirmektedir.
-
RUGK’da kayıtlı gemi mürettebatı üyeleri ile taraflar arasında anlaşma ile belirli süreli iş sözleşmeleri yapma olanaklarının sağlanması.
Şu anda Rus denizcilik şirketleri, gemide çalıştıracak nitelikli mürettebat bulmakta ciddi sıkıntılar yaşamakta. RUGK’da kayıtlı gemi mürettebat üyeleri ile taraflar arasında anlaşmaya bağlı belirli süreli iş sözleşmelerinin imzalanmasını denizci işgücü piyasasında mevcut uluslararası uygulamalar gerektirmektedir.
Federal yasada yer alan bu husus, iç su operasyonlarının sezonluk bir iş olduğu ve denizde çalışma özelliği (değiştirmeli veya vardiyalı olarak- 4 ay gemide, 4 ay sahilde) dikkate alınarak hem denizcinin, hem de gemi sahibinin çıkarlarını ve haklarını daha iyi planlamayı ve uygulamayı sağlamaktadır.
Önerilen değişiklik, iş mevzuatına göre denizcilere sağlanan tüm sosyal garantileri ve kolaylıkları korumakta olup, yabancı gemi sahipleri çıkarına belirli süreli iş sözleşmeleri yapan deniz seyahat acentelerine rakip olmak üzere Rus denizcilik şirketlerinin personel departmanları için eşit çalışma koşulları yaratmaktadır. Denizci, sadece yabancı bandıralı gemi ve gemi sahibi değil, Rusya bandıralı gemi ve gemi sahibi de seçebilmelidir.
II. Gemi inşa alanında
-
Özel ekonomik bölgelere ait arazilerin yasal statüsü, mülkiyet konuları ve coğrafi konumu üzerinde kısıtlamaların kaldırılmasına yönelik olan, bu bölgelere ait kuruluşlar statüsü alan gemi inşa şirketlerinin coğrafi konumuna ve üretim faaliyetine göre “özel ekonomik sanayi üretim bölgeleri” (ÖESÜB) çerçevesinde özel sanayi bölge birimlerinin oluşturulmasını öngören ve aşağıdaki önlemlerin alınmasını sağlayan (bu ÖESÜB’ lerin genelde mevcut gemi inşa şirketleri temelinde kuruldukları hesaba katılarak) “ RF özel ekonomik bölgeleri hakkında “ başlıklı 22.07.2005 tarih ve 116-FZ sayılı federal yasa değişiklikleri:
-
ÖESÜB dahil olmak üzere özel ekonomik bölgelerin birkaç belediye sınırı içine yerleştirilmesi;
-
ÖESÜB’lere özel mülkiyet olan arazileri dahil etme.
“Rusya Federasyonu özel ekonomik bölgeleri hakkında” federal yasada değişiklikler yapılmasına ilişkin 30.11.2011 tarih ve 365-FZ sayılı federal yasaya ve Rusya Federasyonu’nda geçerli diğer düzenlemelere göre tüm özel ekonomik belgeler istisnasız olarak 49 yıl süre ile oluşturulur, bundan önce sadece 20 yıl süre ile oluşturulabilirdi.
-
ÖESÜB’lere ait gemi inşa şirketlerini, hem Rusya Uluslararası Gemi Kayıt (RUGK) Kurumunda kaydedilmesi gereken gemilerin, hem ihracat işlemleri çerçevesinde yabancı müşteriye satılan gemilerin üretim ve yapım modernizasyonu için kullanılan bileşen ve ekipman ithalatı yapılırken gümrük vergileri ve KDV’den muaf tutmak.
RF’da gemi donatımının büyük bir kısmı üretilmemekte ve yurt dışından satın alınmakta. Bu bileşenler için ithalat gümrük vergisi ( % 30 ) ve KDV uygulanır. İç piyasa ihtiyaçları için gemi inşa edilirken ithal bileşenler kullanıldığında geminin maliyeti % 20-25 ile artmakta. Bu siparişlerde toplam vergi yükü son ürün maliyetinden % 30’u bulmakta.
Bununla ilgili olarak 07.11.2011 tarih ve 305-FZ sayılı federal yasada ÖESÜB’lere ait olan gemi inşa şirketlerinin, RF Hükümet kararnamesi ile onaylanan RF’ da üretilmeyen başka bir benzeri olmayan ürün listesi ile bağlantılı olmadan, sonradan Rusya Uluslararası Gemi Kayıt (RUGK) Kurumunda tescil edilmesi gereken gemilerin üretim ve yapım modernizasyonu için kullanılan ithal ekipman için ithalat gümrük vergisi ve KDV’den muaf tutulmaları öngörülmektedir.
Bu muafiyet hem Rusya Uluslararası Gemi Kayıt (RUGK) Kurumunda kaydedilmesi gereken gemilerin, hem ihracat işlemleri çerçevesinde yabancı müşteriye satılan gemilerin Rus tersaneleri tarafından yeni gemiler olarak satışa sunulması sırasında yaratılan dengesizliği ortadan kaldırmakta.
-
ÖESÜB’lere ait gemi inşa şirketlerini, işlenmiş bir Rus ürünü olarak inşa edilen ve ÖESÜB’lerden diğer RF bölgelerine ithal edildiklerinde RUGK’a dahil edilen gemilerin, keza ihracat çerçevesinde yabancı müşteriye satılan gemilerin KDV’den muaf tutmak.
-
ÖESÜB’lere ait gemi inşa şirketlerini, bundan önce bu gemi şirketleri için geçerli olan 5 yıl yerine 10 yıl süre ile gemi inşa ve denizcilik sektöründe kullanılan araziler için toprak vergisinden ve mal varlığı için varlık vergisinden muaf tutmak.
Gemi inşa eğilimli ÖESÜB’lerin mevcut gemi inşa şirketleri temelinde oluşturulacağı hesaba katılarak, söz konusu kolaylıklar hem şirket bilançosunda kayıtlı mal varlığı, hem de şirketin ÖESÜB’ne ait olduğu süre içinde, yani 49 yıl boyunca şirket tarafından oluşturulan ve satın alınan mal varlığı için geçerlidir.
Federal yasada yer alan bu husus gemi inşa şirketlerinde geniş kapsamlı modernizasyon gerçekleştirilmesini teşvik etmeye yöneliktir.
Kolaylık tanıma süresi gemi inşa şirketlerinin modernizasyon projesini geri ödeme süresi ile karşılaştırılabilir, ancak inşa edilmekte olan söz konusu ürün özellikleri genel anlamda makine yapımcılığına göre çok daha uzun bir süre gerektirmektedir.
5) ÖESÜB’lere ait gemi inşa şirketleri, sözü edilen kolaylıklara ek olarak aşağıdaki teşviklerden yararlanabilir:
RF kurumsal yasaları ile ÖESÜB’lere ait gemi inşa şirketleri dahil olmak üzere, özel ekonomik bölgelere ait işletmeler için, özel serbest ekonomik bölge faaliyetinden elde edilen gelir (gider) muhasebe kayıtları ile özel ekonomik bölge dışında faaliyetten elde edilen gelir (gider) muhasebe kayıtlarının ayrı olarak tutulması halinde, serbest ekonomik bölgede gerçekleştirilen faaliyetlerden elde edilen gelir üzerinden Rusya Federasyonu kurumlar bütçesine yatırılması gereken kar vergisi daha düşük tutulabilir ( toplam % 18 tutarında). Bu durumda söz konusu vergi oranı en fazla % 13,5 olabilir ( 30.11.2011 tarih ve 365-FZ sayılı federal yasa versiyonunda, şöyle ki yerel yönetimlerle mutabakat içinde vergi oranı 13,5’in altına da düşebilir; bu kural 01 Ocak 2012 tarih itibariyle geçerlidir).
Bu şirketler belirli koşullarda vergi yatırım kredisi alma hakkını ( vergi erteleme hakkı) kullanabilirler.
6) ÖESÜB’lere ait gemi inşa şirketlerine “Kalkınma Bankası Hakkında” başlıklı 17.05.2007 tarih ve 82 FZ sayılı federal yasada ilgili değişiklikler yapılarak Dış Ticaret Bankası tarafından garanti desteği sağlanması için bankayı yetkilendirmek.
Yeni filo inşası, geri ödeme süresinin uzun olacağı büyük miktarda bir yatırım yapılmasını gerektirmektedir.
Gemi bedelinden % 40 tutarında avans geri ödeme teminatı sunma yolu ile ÖESÜB’lere ait gemi inşa şirketlerine Dış Ticaret Bankası tarafından garanti desteği sağlanması için yasal gerekçeler sunulmasını öngören federal yasada yer alan bu madde, yerli tersanelerde yeni filo inşa etmeye yönelik organizasyon ve finansman koşullarını ciddi ölçüde iyileştirecektir.
Dostları ilə paylaş: |