Türkiye'de Engellilik Temelinde Ayrımcılığın İzlenmesi Raporu: 1 Ocak-30 Haziran 2010
Yüklə 0,64 Mb.
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Hukuki Düzenlemeler
- Hükümetin Eylem ve Politikaları
- Tespit Edilen Ayrımcılık Vakaları
- Medyaya Yansıyan Vakalar
SAĞLIK HİZMETLERİSağlık İstatistikleri Yıllığı verilerine göre63 kurum ve kuruluşlar ile sağlık profesyonellerinin sayıları aşağıdaki gibidir: Tablo-11 / Hastaneler
Tablo-12 / Diş Hastaneleri
Tablo-13 / Birinci Basamak Sağlık Kuruluşları
Tablo-14 / Sağlık Profesyonelleri
Herkes için “Sağlık Hakkı” ertelenemez bir haktır. Engellilerin de sağlık hizmetlerinden diğer bireylerle eşit şartlarda yararlanmaları hatta bazı özel durumlarda engelli bireylere öncelik tanınması gerekmektedir. Sağlık Bakanlığı’nın 2006/113 sayılı Genelgesi64 de bu yöndedir. Hiç şüphesiz sağlık hakkının tesis edilebilmesi için sosyal güvenlik sisteminin herkes tarafından da erişilebilir (hem fiziki hem de hakkın tesisi yönünden) olması gerekmektedir. Birinci, ikinci ve üçüncü basamak sağlık kuruluşlarında engellilerle ilgili ne gibi düzenlemelerin yapıldığı bilinmemektedir. İstanbul’un en büyük iki üniversite hastanesi olan İstanbul Üniversitesi’ne (İ.Ü.) bağlı İstanbul Tıp Fakültesi (İTF) ve Cerrahpaşa Tıp Fakültesi’nde (CTF) yapılan yerinde incelemelerde65 özellikle fiziksel erişilebilirlikle ilgili ciddi sıkıntılar tespit edilmiş, sedyelere, hastane yataklarına ve görüntüleme cihazlarına ortopedik engellilerin transferlerinin zor şartlarda gerçekleştiği görülmüştür. Eğitimsiz hasta bakıcılar hastaları nasıl taşıyacaklarını bilmediklerinden profesyonel hizmet verilememektedir.
Devlet, engellilerin de aralarında bulunduğu yoksul kesimlere sağlık hakkını 3294 Sayılı Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışmayı Teşvik Kanunu’nda belirtilen esaslara göre66 sunmaktadır. Ancak söz konusu Kanun maddesi incelendiğinde tedavi giderlerinin karşılanmasının sağlık hakkının bir gereği olarak değil, bir sosyal yardım olarak addedildiği görülmektedir. Hükümetin Eylem ve Politikaları2002 senesinde 15 adet olan fizik tedavi ve rehabilitasyon merkezi sayısının 2008’de 12 adete düştüğü görülmüştür.67 Özellikle engellilerin ve iş kazası veya hastalığı (nöromüsküler hastalıklar, felçler, yüksekten düşme yaralanma vb.) geçirmiş bireylerin sıkça müracaat ettiği İstanbul Bahçelievler’de bulunan İstanbul Fizik Tedavi Rehabilitasyon Eğitim ve Araştırma Hastanesi (İFTREAH) yanı başına yapılan alışveriş merkezi inşaatı sebebiyle ağır hasar almış ve hastanenin büyük bir bölümü kullanılamaz hale gelmiştir. 140 yataklı yetişkin servisi, 35 yataklı çocuk servisi, son teknoloji ile yapılan 2 laboratuarı, konferans salonu, kütüphanesi ile 2 hidroterapi havuzu ve girdap banyosu hizmet dışı kalmıştır. Türkiye Sakatlar Derneği’nin (TSD) hastane hakkında yaptığı bilgi edinme başvurusunu Sağlık Bakanlığı İnşaat ve Onarım Dairesi Başkanlığı “Bakırköy 6. Asliye Hukuk Mahkemesinde dava sürecinin devam ettiği, davanın sonuçlanmasını müteakip hastane inşaatına başlanılacağı” şeklinde yanıtlamıştır.68 İFTREAH bu alanda ve özelliklere sahip iki hastaneden biridir. Hastaların hizmet alabilecekleri alternatifler bulunmamaktadır. Böylesine önemli bir hastane hakkında onarım için hiçbir işlem yapılmaması engellileri ve sağlık ihtiyaçlarını görmemek anlamına gelmektedir. Türkiye çapında, devletin işletme ve denetiminde bulunan 2.029 adet 112 Acil Ambulans’ı bulunmaktadır. Diğer ambulanslarla sayısı toplam olarak 5.960’ı bulmaktadır.69 Özellikle işitme ve konuşma engellilerin acil hatları araması ve iletişim kurması için bir çalışma yapılmamıştır. Sağlık hizmetleri almak isteyen işitme ve konuşma engelliler için Tablo-14’te yer alan sağlık profesyonellerine başta iletişimi kolaylaştırıcı olmak üzere ne gibi eğitimler verildiği belirsizdir. Hastanelerde işaret dili bilen—ki eğitim politikaları sebebiyle işaret dili bilen işitme engelli sayısı da azdır ve kullanılan dil standart değildir—sağlık profesyonelleri bulunmamaktadır. Örneğin jinekolojik ya da psikiyatrik muayeneye giren bir kadının doktorla hasta arasındaki tüm iletişimi yakınları tarafından kurulmaktadır. Yakınlar ise genellikle eşler veya çocuklardır. Hastanın tedavi süreci, hastaya detaylı olarak anlatılmamaktadır. Görme, zihinsel ve işitme ve konuşma engelliler için aydınlatılmış onam konusunda bir düzenleme bulunmamaktadır. Sağlık Bakanlığı, 2010-2014 Stratejik Planı’nın nihai amacını “Halkımızın sağlık düzeyini yükseltmek ve geliştirmek” olarak belirlemiştir.70 Stratejik Plan incelendiğinde engellilerin sağlık düzeyini yükseltmek ve geliştirmek için ne gibi tedbirlerin alınacağı ve izlenecek olan yöntemlerin neler olduğu belirlenmemiştir. Sağlık Bakanlığı’nın Stratejik Planı’nda engellilerin özel ihtiyaçlarının görmezden gelinmesi engellilerin yok addedilmesi demektir ki bu da açık bir ayrımcılıktır. Yine Sağlık Bakanlığı’na bağlı sağlık tesislerinin fiziksel erişilebilirlikleriyle ilgili bilgi edinilememiştir. Konuyla ilgili olarak TBMM’de Van Milletvekili Fatma Kurtulan tarafından verilmiş tek bir soru önergesi bulunmaktadır fakat soru önergesinin içeriği engellilik temelinde ayrımcılığın izlenmesine veri oluşturabilecek nitelikte değildir.
Yargıya İntikal Eden VakalarSGK’ya Karşı Türkiye Kas Hastalıkları Derneği DavasıSağlık Uygulama Tebliği (SUT) Protez Ortez Listesinin, Diğer Ortez-Protezler İle Mobilite ve Aktivite Destekleyici Araç ve Gereçler Bölümünde71 yer alan “Diğer Ortez-Protezler İle Mobilite ve Aktivite Destekleyici Araç ve Gereçler”in, 3713 sayılı Kanuna göre aylık bağlanmış malûller ile aynı Kanun kapsamına giren olaylar sebebiyle vazife malûllüğü aylığı alan er ve erbaşlara uygulanması halinde bedeli Kurumca karşılanacağına yönelik düzenleme, eşitlik ilkesinin açık ihlali gerekçesiyle Danıştay’da dava konusu edilmiştir. Bu rapor yazıldığı sırada dosyanın henüz tekemmülde (görüşmede) olduğu anlaşılmıştır. Medyaya Yansıyan VakalarMedyada engellilik temelinde herhangi bir ayrımcılık haberine rastlanmamıştır. Yüklə 0,64 Mb. Dostları ilə paylaş:
|