TüRKİYE’de interneti İncelemek konulu

Tartışma ortamına ya da sohbet odasına katılanlar araştırma konusu olduklarını nasıl bilecekler?
E posta ile yapılan görüşme tekniğinde e-posta yazarının araştırmaya katılması konusunda izni alınmaktadır. Ancak, sohbet odası gibi gerçek-zamanlı iletişimin gerçekleştiği BDİ biçiminde araştırmacı, ortamdakilerden nasıl izin alacaktır? Araştırmacının araştırma konusu, amaçları hakkında bilgi vermesi mümkünse bile, sohbet odasındaki iletişimin anındalığından ötürü katılımcılar araştırmacıya ne şekilde tepki göstereceklerdir? Eğer grubun ve ya odanın belirli bir yöneticisi varsa ondan araştırma ile ilgili bilgi vererek, araştırma öncesi izin alınma yoluna gidilebilir. Örneğin Norman Denzin tartışma gruplarını incelediği araştırmasında ne gruptan araştırma için izin ne de gruptaki tartışmaları alıntıladığında izin almıştır. Benzer şekilde Hodkinson’da Goth adlı İngiltere’deki bir hayran sitesini incelediği katılımlı gözlem çalışmasında, site yönetici ve kullanıcılarından izin almamıştır. Ortamdaki varlığının doğal etkileşimi bozacağını düşünmüş, ancak çalışmayı tamamladıktan sonra, söz edimlerini alıntıladıklarından izin almayı denemiştir (Mann ve Stewart 2002:53). BDİ ortamını inceleyen araştırmacı katılımcıların ortamdaki takma adlarını da değiştirme kararı alabilir. Sherry Turkle, kendi araştırması ile ilgili olarak, İnternet ortamındaki kimlikleri gerçek yaşamdaki kimliklerinin ayrılmaz parçası haline gelen kişilerin, MUD (“multi user dungeon/dimension/domain”) adlarını, karakter adlarını ve kent adlarını değiştirdiğini belirtmektedir (1995:324). İnternette giderek sayıları artan yeni-Nazi gruplarının, ırkçıların ve kökten dincilerin “nefret siteleri” de gerek e-posta zinciri ile gerekse çeşitli tartışma forumlarındaki propaganda içerikli tartışmalar ile karşımıza çıkmaktadır. Özel olarak üye olunmadığı sürece, İnternet ortamındaki tüm bu tartışmalar kamunun malı sayılmaktadır. Araştırmacının burada “metinlere” sorabileceği soru, bu sitenin sahiplerinin kimler olduğu, bu metinler aracılığı ile dolaşıma sokulan bilgilerin ne kadar kamunun yararına olduğu vb. sorulardır. Bu vb. sitelerin incelenmesinde araştırmacı “metin çözümlemesi “yapmayı genelde yeğlemektedir. Bu tür tartışma gruplarına üyelik durumunda araştırmacı kimliği açıkça tanımladığında karşılaşacağı durum, ortamdaki katılımcıların sözlü şiddetine, örneğin cinsiyetçi hakaretlere ve tacize maruz kalmasıdır. Böyle bir durumda, araştırmacı maruz kaldığı söylemsel şiddet karşısında nasıl bir tavır takınıp, ne şekilde davranacaktır? Üstelik BDİ ortamını incelerken araştırmacının yaşı, cinsiyeti, etnik kimliği de katılımcılar ile ilişkisini özellikle güvenin kazanılması/temini konusunda önemli rol oynamaktadır. Bu etkenler göz önüne alındığında araştırmacı ortamdakilerin “güvenini” nasıl kazanacaktır?
Araştırmacı için “ötekinin sırları” değerli bir metadır.” (Kulick 2000:29). Araştırmacı bu metaya ulaştığı, ötekini açtığı ölçüde başarı kazanır. Pekiyi, araştırmacı kendi sırlarını, duruşunu, konumunu ne ölçüde ve ne kadar dürüst bir şekilde araştırma konusuna/katılımcılarına açar ya da açabilir? Bu da araştırmacı ve araştırmasına katılanlar arasındaki farklı iktidar konumuna işaret etmektedir.
Araştırmacının kimliğini gizleyerek ya da açıklamadan BDİ ortamına dahil olması durumunda hem araştırmacı hem de ortamın sakinleri açısından bir maskelemenin söz konusu olduğu söylenebilir. Her iki tarafın takındığı maskeler artık karnaval maskeleri değil, dijital maskelerdir. Bazı araştırmacılar online maskeler/maske takma ile gerçek yaşamda maskelemenin farklarını da ele alabilirler. İnternet’de özelikle kimliğin gizlenebilmesi, diğer bir deyişle farklı kimliklere bürünebilmesinden ötürü BDİ ortamının katılımcıları da kendisinin araştırmacı olduğunu iddia eden kişinin “gerçekten” böyle bir kimliğinin olup olmadığına nasıl güven duyacaktır? Örneğin Danimarka’daki etnik sohbet odalarında göçmen kimliğinin kurulması pratiğini inceleyen araştırmacı (Binark 2003b), önce sohbet odasındakilere “araştırmacı” olduğunu açıklamışsa da, sohbet odasının katılımcıları araştırmacının kimliğine inanmayarak, sözlü şiddet ediminde bulunmayı tercih etmişlerdir. Bu durumda araştırmacı, ortamda tıpkı Denzin’in yaptığı gibi “gözlemci” olarak kalmayı yeğlemiştir. Araştırmacının söz konusu sohbet odası üzerine çalışmasında karşılaştığı diğer ilginç bir durum ise, başka bir araştırmacının ortamdaki varlığıdır. Bu kişi de genel kanalda araştırmacı olduğu bilgisini vermemiş, özel kanalda seçtiği/tıkladığı kişiler ile sohbet yaparak incelemesine veri toplamıştır. BDİ ortamındaki “öteki” araştırmacı, araştırmacının takma adını -“idil”- ilginç bulduğu için tıkladığını belirtmiş, her iki araştırmacı konuşmaya başladıklarında birbirlerinin araştırmacı olduklarından kuşku duymuşlardır. Öteki araştırmacı, Danimarka’da yaşayan göçmenlere yönelik hizmet veren bir devlet bürosunda çalıştığını, etnik sohbet odasındaki araştırma konusunun zorla evlendirme olgusu karşısında ortamdaki katılımcıların tutumlarını öğrenmek olduğunu belirtmiştir. Ayrıca, ortamda tanıştığı katılımcılar ile yüzyüze iletişim de kurduğunu, gerekli bulduğu durumlarda yüzyüze iletişim aracılığı ile psikolojik danışmanlık hizmeti sağladığını da sözlerine eklemiştir. Araştırmacının öteki araştırmacı ile ikinci kez karşılaşmasında, öteki araştırmacı takma adını değiştirmiş bulunmaktadır. Bunun nedeni sorulduğunda, öteki araştırmacı, Danimarka medyasında yaptığı görüşmelerden ötürü etnik sohbet odasında kimliğinin ortaya çıktığını bu nedenle takma ad değiştirip ortamda yeni bir kimliğe büründüğünü açıklamıştır.
Araştırmacının BDİ. Ortamında karşılaşabileceği bir diğer etik sorumluluk içeren durum da, araştırmasının katılımcısı ile yüzyüze iletişim kurma kararının alınmasıdır. Araştırmacı tartışma gruplarından ya da sohbet odalarından tanıdığı katılımcı ile, e-posta ya da telefon üzerinden görüşerek, yüzyüze iletişim kurmayı isteyebilir. Bu durumda araştırmaya daha etkin bir şekilde katılması talep edilen kişinin güveninin kazanılması gerekmektedir.