Twitter bağlaminda sanal aktiVİzm ve kanaat önderliĞİ Özet
Yüklə 167,04 Kb.
|
|
TWITTER BAĞLAMINDA SANAL AKTİVİZM VE KANAAT ÖNDERLİĞİ Özet Sanayi toplumu için kilit unsur enerjiydi; ucuz, erişilebilir, seyyar enerji kaynaklarına ulaşıldıkça, insan bedeninin enerjisi de artmış ve aklın gelişim süreci başlamıştır. Ağlar oluşturma becerisi ise, 1970’lerdeki telekomünikasyon ve bilgisayar teknolojilerindeki gelişmelerden sonra mümkün olmuştur. Ortaya çıkan enformasyon teknolojisi devrimi, yeni ve küresel ekonominin yaratılması için parçalanamaz maddi bir temel hazırlamıştır (Castells, 2008:203). 1990’lardan itibaren hayatımıza dahil olan internet, zamansal ve uzamsal anlamda yaşamımızın akışını değiştirmiştir. İnternet bir anlamda dünya üzerindeki en büyük ve en yaygın ağın ismi olarak değerlendirilmiştir. Ortaya çıkan enformasyon teknolojisi günümüzde insanların fiziki ortamlarda bir araya gelmelerine gerek kalmadan sosyalleşmelerine olanak sağlamıştır. İnternet ortamında sosyal ağlar sayesinde insanların sosyalleşmeleri hatta toplumsal hareketleri başlatabilecekleri genel kanısı yaygındır. Castells’e göre; sosyal hareketler, internet üzerinden sosyal ağlar yoluyla başlamakta olup, kent uzamını işgal etmektedir. Toplumsal hareketlerin yeni uzamsal biçimi özerklik uzamı olmaktadır. Resmi liderlik ihtiyacına gerek kalmadan ağlarla yatay işbirliği ve dayanışma sağlanmaktadır (Castells, 2013: 191-196). Bu görüşlerin aksine Türkiye’de, sosyal ağlarda özellikle twitter üzerinden gelişen toplumsal hareketlerde, kanaat önderlerinin sıradan insanlar olma olasılığı oldukça zayıf görünmektedir. Tanınmış insanların ya da başka bir ifade ile geleneksel kitle iletişim araçları aracılığıyla popüler olmuş kişilerin twitter‟da da kanaat önderi olma olasılıkları yüksektir. Bu çalışmada, twitter’ı en çok kullanan 18-22 yaş aralığında, akıllı telefonu olan ve sanal ortamları kullanma olasılığı yüksek kitle olarak üniversite gençliği özel olarak seçilerek alan araştırması yapılacak ve kanaat önderi olma olasılıkları araştırılacaktır. Anahtar Kelimeler; Twitter, Sanal Aktivizm, Kanaat Önderliği Abstract Energy is the key element for the industrial society. Mind development process has begun due to accessible, cheap and portable energy sources. In 1970s computer and telecommunication t echnologies had developed so network society had been emerged. In addition new and global economy has been occured by information technologies revolution (Castells, 2008:203) Internet come into our lives in 1990s and it changes our lives. By the way internet is the huge communication networks . As a result of information technology, people come together without physical communication, they socialize. In general people believe that internet can socialize and even social movements are started by internet. According to Castells, social movements start via internet and then this movements continue on the streets. In addition to this, social movements don‟t need to leadership and there is horizontal cooperation and solidarity are provided (Castells, 2013: 191-196). On the other hand, in Turkey social movements especially via twitter, opinion leaders seem to be ordinary people likely quite weak. Traditional communication medium create opinion leaders and they lead this king of movements in internet. In this study, questionnaire will be made. University students who use mostly twitter, is between age of 18-22 will ask questions and likely to be opinion leaders will be researched. Keywords: Twitter, Online Activism, Opinion Leader Ağ Toplumu Günümüzde özellikle de enformasyon teknolojilerinin gelişme göstermesiyle birlikte yeni bir sosyal organizasyon türü ortaya çıkmıştır. Ağlarla örülü bu organizasyona, “Ağ Toplumu” adı verilmektedir. Bu toplumun ağ kavramı ile özdeşleştirilmesi ya da birlikte anılması, onun ağ temeli üzerine kurulmuş (sosyal, ekonomik, politik) ilişkileri, yoğun bir şekilde kullanıyor olmasından kaynaklanmaktadır (Göker ve Doğan, 178). Castells’e göre, ağla sağlanan işbirliğinin yeni biçimleri, toplumsal grupları tepeden aşağıya emretme mantığından ve liderlere ihtiyaç duymaktan kurtarmaktadır. Ağlar; kendi üreten, kendi geliştiren ve kendi yöneten bir toplumun ön resmi olup, toplumun bilgi ütopyası doğrultusunda yeniden örgütlenmesine model oluşturmaktadır (Gerbaudo, 2014:39,41). Bu
Hardt ve Negri ise; modern ulus-devleti dünya sahnesinden uğurlarken, yerine “çokluk” koymaktadır. Asıl meselenin çokluğa dayatılan bir zorunluluğu-bütün modern dönem boyunca yerel sefaletten ve sömürüden kaçış çizgisi olarak bizatihi çokluk tarafından belli bir ölçüde istenen zorunluluğu- bir özgürlük imkanına, insanlığın bu yeni alanındaki yeni bir olabilirlik koşuluna dönüştürme meselesi olduğunu söylemektedir (Hardt ve Negri, 2012:68). Hardt ve Negri’ye göre, 20. yüzyılın başlarında egemen olan klasik emperyalizm modeli, günümüzde yerini küreselleşmenin tek bir dünya pazarı yarattığı bir imparatorluk sistemine bırakmıştır. Emperyalizmin tersine imparatorluk, toprak temelli bir iktidar merkezi yaratmadığı gibi, değişmez sınır veya engelleri de tanımamaktadır (Uluç, 2008: 202-203). Sosyal Ağlar Sosyal ağlar; bireyleri internet üzerinde toplum yaşamı içinde kendilerini tanımlayarak yine insanlara internet iletişim metotları ile iletişime geçmek için ve aynı zamanda normal sosyal yaşamda yapılan çeşitli jestleri simgeleyen sembolik hareketleri göstererek insanların yarattığı sanal ortamdaki sosyal iletişimi kurmaya yarayan ağlara verilen genel isim olarak ortaya çıkmaktadır (Sosyal Ağ nedir, Erişim:30.06.2014). Günümüzde teknolojik gelişmelere paralel olarak hızla artan kullanımıyla sosyal ağlar, ana akım medyanın tahtını sallar duruma gelmiştir. Ağ toplumunda bireyler arasında hiyerarşiden uzak yatay bir iletişim bulunmaktadır. Sosyal ağlar yoluyla birbiriyle iletişim kuran bireyler arasında hızlı bir bilgi akışı olmaktadır(Türk, Erişim: 23.06.2014, http://inet-tr.org.tr/inetconf18/bildiri25.pdf). Kendi düşüncelerini sosyal medya denilen platformlarda paylaşan kullanıcılar, diğer kullanıcıların görüşlerine de anında yorum yapabilmektedir. Bireyi, vatandaşı merkeze alan sosyal ağlar ana akım medyadan farklı olarak mesajları daha geniş kitlelere çok daha hızlı iletmekte ve bir kez verilen mesajın defalarca tekrar edilebilmesi nedeniyle pekişme sağlamaktadır. İnternet ve sosyal ağlar ana akım medyanın aksine interaktif bir iletişim sağlamakta ve bireylerin fikirlerini paylaşmasını ve başka insanlara duyurmasını, tartışmasını, bilgi sahibi olmasını kısaca demokratikleşmesini sağlamakta, kendisi gibi düşünen diğer insanların farkına vararak suskunluk sarmalını kırıp daha cesurca hak arayışına çıkmasına zemin hazırlamaktadır. Bununla birlikte toplum söz hakkı istemekte, kendini ifade etmekte, siyasetçilerin iletilerine yorum yapmakta, desteklemekte ya da karşı çıkmaktadır (Türk, Erişim: 23.06.2014, http://inet-tr.org.tr/inetconf18/bildiri25.pdf). Kuşkusuz sosyal medyanın olumlu ve olumsuz taraflarının tartışılması günümüzün en önemli tartışma konularından birisini ortaya çıkarmaktadır. Sosyal medyayı olumlayan düşünürlerden biri olan Shirky sosyal medyanın iki tarafını anlatırken, pozitif tarafın demokrasiyi olumlu etkilediğinin üzerinde durmaktadır. Shirky‟e göre; sosyal medya eşittir ve daha çok demokrasi, daha çok özgürlük demektir (Fuchs, Erişim: 17.06.2014). Sosyal medya, radikal siyasal düşünüşün hem toplumsal hem de bireysel anlamda gelişiminde hem de eyleme geçirilmesinde önemli olanaklar sağlamaktadır. İktidarların sosyal medyayı düşmanlaştırmasının sırrı da bu olanakların gücünde yatmaktadır (Çoban, 2014:8). Buna karşın mesaj ve takipçi sayısı gibi nicel veriler, katılımın kendisi bir veri olarak alındığında anlamlı olsa da asıl değer karar alma süreçlerinde yaratılan etkide yatmaktadır.Kararlar üzerinde etkili olmayan katılım sadece görünüşte bir katılım ile sınırlı kalmaktadır. Ayrıca özgür bir şekilde kamuoyu oluşturulmasını sağlayacak bir kamusal tartışma forumu, tüm yorumları açık bir şekilde göstermeli ve yönetimin geri bildirimlerini içermelidir (Çoban, 2014:152) Kısaca ağ toplumunun temelini teknoloji ve bilgi akışı oluşturmaktadır. Sosyal ağların temelini oluşturan teknoloji sayesinde mekana bağlı olmadan siyasi, kültürel, ekonomik alanlarda bilgi alışverişi yapılmaktadır. Ağ toplumunun bir parçası olan sosyal medya son yıllarda dünyanın farklı ülkelerinde meydana gelen toplumsal hareketlerin yaygınlaştırılmasında önemli bir rol üstlenmiştir. Bir Sosyal Ağ Olarak Twitter Twitter, bir sosyal ağ ve mikroblog sitesi olarak değerlendirilmektedir. Logosunda yer alan ünlü mavi kuş Larry adında erkek kuştur. Kullanıcılarına İngilizcede “cıvıldama” anlamına gelen tweet (en fazla 140 karakterlik metinler) yazma imkânı veren Twitter, çeşitli araçlarla daha etkin kullanılabilen yeni nesil iletişim ortamı konumuna gelmiştir. 2006 yılında California’da Jack Dorsey tarafından geliştirilmesinden bu yana Twitter, dünya çapındaki popülaritesini gün geçtikçe arttırmış ve içerdiği uygulamaların programlama ara yüzünün kısa mesaj gönderim ve alımı konusundaki olanaklarıyla internet dünyasının SMS'i olarak anılmaya başlamıştır. 25 Nisan 2011 tarihinden itibaren Türkçe olarak da kullanılabilir hale gelmiştir (twitter, Erişim: 05.05.2014). Twitter 2006 yılının Mart ayında faaliyete geçmesine rağmen, 2007’nin ilk çeyreğine kadar dikkate değer bir kullanıcı kapasitesine erişememiştir. Ancak günümüzde seçimler de dahil pek çok duyuru için tercih edilmektedir. Bilişim uzmanları, ünlüler, üniversite öğrencileri tarafından aktif olarak kullanılmaktadır. Ayrıca, Opinion Journal, Wall Street Journal, Reuters gibi gazete ve ajansların twitter profilleri bulunmaktadır (Educause learning Initiative, 7 Things You Should Know About Twitter, Erişim:27.05.2014). 2013 yılı Sosyal Medya İstatistiklerine göre, dünyada yaklaşık 600 milyon tweetter kullanıcısı bulunmakta ve günde ortalama 1.7 milyon mesaj gönderilmektedir (Iosifidis, Erişim:05.05.2014). Sosyal medya takibi ve ölçümlemesi hizmeti sunan Monitera Şirketi’nin 2013 yılı verilerine göre, Türkiye’ de 9.6 milyon Twitter kullanıcısı bulunmaktadır. Bu kullanıcıların %53′ü kadın, %47′si ise erkek olarak belirlenmiştir. Kullanıcılardan 6.2 milyonu aylık olarak Twitter‟ı aktif kullanırken, 4.3 milyon kullanıcı ise haftalık olarak Twitter‟ı aktif şekilde kullanmaktadır. Ortalama bir Twitter kullanıcısının 320 takipçisi bulunduğu ve en çok çarşamba günleri tweet atarken, günün en aktif saatleri ise 22:00 ve 23:00 arası olarak belirlenmiştir. En çok paylaşım yapılan şehir ise İstanbul olmuştur. Yine şirketin paylaştığı istatistiklere göre; Türkiye‟de günde 8 milyon adet tweet atılırken, %61 oranla resim ilk sırada yer almaktadır, sırasıyla video, lokasyon ve haber içerikleri ardından gelmektedir. Haber paylaşımları kategorisinde Hürriyet en üstte yer alırken, Radikal, Ntvmsnbc, Habertürk sıralamasıyla devam etmektedir (Koca, Erişim:24.06.2014). Sosyal ağlar- Sosyal hareketler: Twitter Devrimi Sanal ağlar ve hayatın genelindeki ağlar arasında yakın bir bağlantı bulunmaktadır. Hareketler genellikle internette kurulan sosyal ağlar olarak başlarken, kamusal meydanların sürekli işgali olsun ısrarlı sokak gösterileri olsun kent uzamını işgal ederek bir hareket haline gelmektedir. Hareketler hem yerel hem küresel ölçekte gerçekleşmektedir. (Castells, 2013:192,200). 14 Ocak 2011‟de Tunus'ta “Yasemin Devrimi” ya da diğer adıyla “Twitter Devrimi” ile başlayan sosyal medyanın ateşlediği özgürlük hareketleri, giderek Kuzey Afrika ülkelerine ve Orta Doğu'ya yayılmıştır. Bu devrimlerin ortak özelliği uzun süren dikta rejimlerine karşı olması ve eğitimli gençler tarafından sosyal medya vasıtasıyla örgütlenmesiydi. Global krizlerin gerçekleştiği yıllar olarak 2008, 2009, 2010 yılları gösterilmektedir. Ancak 2011‟i özel kılan; devrimlerin, protestoların ve farklı sosyal hareketlerin yaşandığı yıl olmasından kaynaklanmaktadır. Alan Badiou‟ya göre, bu süreç tarihin yeniden doğuşu olarak nitelenmektedir. Slavoj Zizek‟e ise, Badiou‟nun analizine katkıda bulunarak, 2011 yılını “tehlikeli bir rüya” olarak değerlendirmektedir. 2011 insanların farklı bir dünya olabileceğini hayal ettikleri ve bunu gerçekleştirmeye cesaret ettikleri yılı işaret etmektedir. Tarih liberalizmi sorgulamaya başlarken, yanlış bir yerde olduğunu da kanıtlamıştır. 2011 farklı bir dünya hayal etmenin politik bir pratiğini gözler önüne sermiştir (Fuchs, http://www.triple- c.at/index.php/tripleC/article/view/459, Erişim: 17.06.2014). Teknolojik gelişmeler ve değişimlerle, hayal edilebilen olayların artık gerçeğe dönüşebileceğinin yollarını açmıştır. Castells; sosyal medya yoluyla pek çok vatandaşın bilinçlendiğini ve kamusal alanının bir itiraz alanı olarak kullanılmaya başlandığını belirtmektedir. Politik enformasyonun teknik ulaşılabilirliği ile kolektif bilincin uyanması ve politik protestoların artması arasında doğrusal bir iletişim olduğunu söylemektedir. (Çoban, 2014:132) İnternet ve sosyal medya sosyal hareketleri genişletmiştir. Mısır devriminde, telefonla iletişim ve yüz yüze konuşma kadar sosyal medya ile bilgi paylaşımı da çok önemli yer tutmuştur. Fakat kaç tanesinin Tahrir Meydanı’ndaki protestolara katılan Mısırlı kullanıcılara ait olduğu tam olarak bilinmemektedir. Sosyal medya devrimlerinin Türkiye‟ye yansıması 27 Mayıs-15 Haziran 2013 tarihlerinde Taksim Gezi Parkı’ndaki protestolar olarak değerlendirilmektedir. Sürecin yaratılmasında temel mesele, örgütlenmesinin sağlanmasıdır. “…bu süreçte sosyal medya etkin bir biçimde kullanılmıştır, hareketin yaratılması, yeni tarz yatay ve açık örgütlenme biçimlerinin kullanımı, sürdürülmesi, duyurulması, kendini ifade etmesi vb. sürecinde sosyal medya, özellikle Twitter etkin bir biçimde kullanılmıştır” (Çoban, 2014:13). New York Üniversitesi Sosyal Medya ve Siyasi Katılım (SmaPP) laboratuarı, Türkiye’de yaşanan Gezi protestolarının Twitter’da yarattığı trafiği ölçmüş ve 31 Mayıs gününü kapsayan araştırma, protestoyla ilgili 24 saatte en az 2 milyon tweet atıldığını ortaya koymuştur. Atılan 2 milyon tweet’in büyük kısmı üç hashtag altında belirlenmiştir. Cuma günü yerel saatle 16.00 ile Cumartesi 16.00 arasında atılan tweet konuları ve sayıları şu şekildedir: #direngeziparkı: 950 bin tweet, #occupygezi: 170 bin tweet, #geziparki: 50 bin tweet (Bilişim Dergisi, Erişim:23.06.2014). Habermas; demokratik bir sistemin, olmazsa olmaz ilkesi olarak nitelediği kamunun, bu durumu değiştirilmedikçe, demokrasinin/liberal hukuk devletinin sürdürülemeyeceğini bu nedenle “sistemin emredici kiplerinin yaşam dünyası alanlarına dönük sömürgeleştirici tecavüzlerine set çekilmesi” işlevi gören bir kamunun varlığının sürekli kılınması gerektiğini vurgulamıştır. Bu dönüşüm gerçekleştirilmesi görevini yüklenen kamunun en büyük gücü yeni medya teknolojileri olmuştur (Türk, Erişim: 23.06.2014). Yeni medya sayesinde her seviyeden insan aktifleşerek, demokratikleşmenin kilit unsuru olmuştur. “Mark Poster, günümüz toplumunda bir araya gelme aracı olarak yerin yerini medya’nın aldığı kanaatindedir. Sosyal medya, hiç kimsenin öncülük etmediği, çünkü doğası gereği “katılımcı” olduğu, onları kullanan insanların basitçe iletişim kurdukları, paylaştıkları, katıldıkları izlenimini uyandırır. Bununla birlikte basit’ iletişimin içine, web 2.0 ortamının etkileşimli ve katılımcı niteliğinden faydalanan ‘yumuşak’ liderlik biçimleri yerleşmiştir” (Gerbaudo, 2014: 55,231). Sanal Aktivizm ve Kanaat Önderleri Sosyal medyanın pek çok alanın yanında gündelik hayatımızın bir parçası olmasıyla birlikte sanal aktivizm bir başka adıyla dijital aktivizm kavramı hayatımıza girmiştir. Özgür Uçkan‟a göre dijital aktivizim, “ARPANET” projesinde çalışan akademisyen ve öğrenciler BBS’lerde (Bulletin Board System) bir yandan bilim kurgu ve siber-punk muhabbeti yapıyor, diğer yandan da gizli gizli, anonimliği korumak için bireylerin güçlü şifre algoritmaları kullanma hakkına sahip çıkan “kripto-anarşist”, bilginin özgür dolaşımını savunan hacktivist faaliyetler örgütlüyor, yani “dijital aktivizm” yapıyorlardı. (Uçkan, Özgür, http://www.ozguruckan.com/kategori/makaleler/31721/dijital-aktivizm- hacktivizm-kripto-anarsizm-ve-siber-savas-2). Dijital aktivizm son zamanlarda yaşanan toplumsal olaylarla daha çok kendinden söz ettirmeye başlamıştır. Sosyal medya kullanıcılarının çevrelerinde yaşanan olaylara tepki göstermeleri, görüşlerini paylaşmaları bu etkileşimli alanı, aktivizm platformu haline getirmiştir. Aynı zamanda bu dijital platform, sokaktaki eylemler için bir haberleşme, örgütlenme mecrası olarak kullanılmaktadır.
Twitter‟da etkileşim bireylerarası ya da kamusal bağlamlarda gerçekleşebilmektedir. Hashtag(#) kullanımı çerçevesinde katılımcılar düşüncelerini –kendi ağlarından bağımsız olarak- kamuyla paylaşmakta ve ortamdaki gündemi (trendtopics) takip edebilmekte, yanıtla(@) özelliğiyle de bu ortamdaki başka katılımcılarla doğrudan etkileşim kurmaktadırlar (Çoban, 2014:132) Ülkemizde Twitter hesabından en fazla (7.251.547 kişi) takip edilen kişi olarak ünlü komedyen Cem Yılmaz görülmektedir. O‟nu 5.084.486 takipçi ile eski Cumhurbaşkanı Abdullah Gül ve 4.853.317 takipçi ile Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan izlemektedir (Twittürk, Erişim: 08.10.2014). Twitter gibi öne çıkan mikroblogların müzakereci etkinlikler açısından aynı zamanda, yurttaşlar ve politikacılar arasında etkileşimi sağlamak amacıyla bir zemin olarak da kullanıldığı görülmektedir. Seçim dönemleri dışında twitter kamuya bilgi aktarmak ve doğrudan iletişim kurma amaçlı olarak da kullanılmaktadır (Çoban, 2014:132). Ancak seçim zamanları oldukça yoğun kullanımının altında yatan neden bireyleri ikna etme çabasının sonucu olarak ortaya çıkmaktadır. Temsil krizinin asıl nedeni siyasetin sürekli olarak yinelenen seçimlere indirgenmiş olarak ve meşrulaştırmanın bunun üzerinden kurulmasından kaynaklanmaktadır. Demokratik seçimler kamusal tartışmaya değil, daha çok onaylamaya dayanmaktadır. (Şen, Erişim: 05.05.2014). Bu nedenle siyasetçilerin Twitter‟ı sonuç odaklı kullanmayı tercih etmektedirler. AK Parti Gençlik Kolları Dış İlişkiler Başkanlığı‟nın, “Sosyal Medyanın Siyasi Seçimlere Etkisi” konulu araştırmasına göre, sosyal medyanın kullanımı arttıkça, halka ulaşmak için oldukça ucuz ve kolay bir yol olarak siyasi seçimlerde propaganda aracı olarak kullanılması kaçınılmaz hale gelmektedir.Uzmanlar tarafından belirtildiğine göre, 2008 yılındaki Amerika seçimlerinde, sosyal medyanın Obama‟nın oylarına yüzde 8 civarında etki etmişt ir. Sosyal ağların kullanımının artmasıyla birlikte 2012 yılındaki ABD seçimlerinde bu oranın yüzde 10‟un üzerine çıktığı tahmin edilmektedir. İstatistikler, Amerika seçimlerinde sosyal medyada birçok rekorun kırıldığını ortaya koymaktadır.Seçim günü Twitter üzerinden seçimle ilgili yaklaşık 32 milyon mesaj gönderilmiştir. Obama‟nın “Four more years” (Dört yıl daha) dediği Twitter mesajı yaklaşık bir milyon kere paylaşılmış ve bugüne kadar en çok paylaşılan mesaj olmuştur (AK Parti DİB, Erişim:05.05.2014). Twitter‟ın bir diğer kullanımı alanı da onun doğasına uygun olduğu üzere aktivistler tarafından kullanımı olmaktadır. Twitter, günümüzün hareketleri açısından, gerçek zamanlı iletişime dayalı bir merkez ya da odak noktası oluşturmaya, bütün bilgilerin orada toplanabileceği ve dağınık yerlerdeki katılımcılarla sempatizanların bir yerde toplanmasını sağlayabilecek tek bir platformu temsil etmeye başlamıştır. Aktivistler de, internet teknolojilerini kullanarak örgütlenme ve insanları harekete geçirme pratiğini kullanmaktadır. Sosyal medya da bu anlamda 2011‟den bu yana hareketleri meydanlara dökme ve protesto eylemlerini kolaylaştırması bakımından önemli rol oynamıştır. Sosyal medya, orta sınıftan birçok genç insanın ortak sorunlarla (başarısız ekonomi, yozlaşmış siyasal sistem, polis şiddeti ve kamusal alanların yokluğuyla) karşılaştıklarında bir kolektif aidiyet ve dayanışma duygusunu geliştirmesini sağlayan kimlik inşa etmenin ve bilinç yükseltmenin yeri olmuştur (Gerbaudo, 2014:242,xiv). İnsanların neden ve ne şekilde sosyal medya platformlarında yer almakta olduğunu kullanımlar ve doyumlar yaklaşımı çerçevesinde ele aldığı çalışmasında Shao; bireylerin sosyal medyada tüketim, katılım ve üretim olmak üzere üç farklı şekilde yer alabileceklerini ve bu üç farklı davranış biçiminin farklı motivasyonlar tarafından yönlendirilebileceğini belirtmektedir. Shao‟ya göre; bireyleri sosyal medyayı tüketme konusunda motive eden unsurlar bilgi ve eğlence gibi ihtiyaçlardan kaynaklanmaktadır. Shao, bireyleri sosyal medyaya katılmak konusunda motive eden unsurların ise, sosyal etkileşim ve topluluk gelişimi olduğunu belirtmektedir. Shao‟ya göre bireyleri sosyal medyada üretimde bulunmak konusunda motive eden unsurlar ise, kendini ifade etme ve kendini gerçekleştirmedir. Bireyler sosyal medyada kendi oluşturdukları bloglar, videolar, fotoğraflar vb. gibi içerikleri yayınlayarak kendilerini dış dünyaya ifade edebilmekte ve diğerlerinin kendileriyle ilgili izlenimlerini kontrol edebilmektedirler (Koçak, Yayınlanmamış Doktora Tezi, s.84).
Twitter‟ı kaç yıldır kullanıyorsunuz?
Twitter‟ı ne için takip ediyorsunuz?
Kaç kişiyi takip ediyorsunuz?
Bugüne kadar hiç Hashtag açtınız mı?
Hashtag açtıysanız bunlar trend topic oldu mu?
DEĞERLENDĠRME ve SONUÇ Twitter, Bilişim Uzmanları, ünlüler, üniversite öğrencileri tarafından aktif olarak kullanılmaktadır. Yapılan anketlerin sonuçlarına göre fiziksel olarak iletişim kurmayan grupların twitter üzerinden etkileşimli bir şekilde haber, resim, video takip ettiği görülüp, ağırlıklı olarak haber takip edildiği dikkat çekmektedir. Twitter sürpriz bir şekilde oldukça yoğun bir genç kitleye sahip görünmektedir. Twitter kullanıcılarının yüzde 27'si 18-29 yaş aralığında. Yüzde 16'lık bir kısım da 30'lu ve 40'lı yaşlarda. (Aktüel, http://www.aktuel.com.tr/ozel/2013/10/22/hangi-sosyal-medyayi-kim- kullaniyor , Erişim:15.10.2014). Üniversite öğrencilerinin günlük yaşam içinde twitter da geçirdikleri sürenin günde yaklaşık 1-3 saat civarında olduğu görülürken, takip ettikleri kişi sayısı ile kendilerini takip eden kişi sayısı da ortalama 100 ile 500 aralığında seyretmektedir. Öğrencilerin büyük çoğunluğu tweet atarken, başkaları tarafından atılan tweetleri de takip etmektedir. Sıradan, ünlü olmayan kişiler olarak öğrencilerin hashtag açtığını söylemek oldukça zor olurken açan sınırlı sayıda öğrencinin de trend topic olamadığı gözlenmektedir. Öğrencilerin twitter kullanması genel olarak yazılanları takip etmek şeklinde gerçekleşmektedir. Geleneksel medya aracılığıyla ün kazanmış kişilerin twitterda da kanaat önderi konumunda olarak izlendiği ve sıradan insanların twitter üzerinden kanaat önderi olamadığı bu araştırma sonucunda da görülmüştür. Twitter kullanan üniversite öğrencileri geleneksel kitle iletişim araçlarının belirlediği kanaat önderlerini twitter üzerinden de izlemekte olup, kendileri hashtag açmamaktadır. Hashtag yazmamaları yazılanların trend topic olmaması sıradan insanların kanaat önderi olduğu düşüncesini zayıflatmaktadır. Twitter üzerinden sosyalleşme sanal aktivizmden ileriye gidememektedir. 1990'larda yaygınlaşmaya başlayan internet ağlarının sayısını ve teknolojisini geliştirdikçe kurulan sosyal ağlarla yaratmış olduğu sanal aktivizmle adından yoğun olarak söz ettirmiştir. Ancak bu hızlı gelişim ve yayılım sosyal ağlar üzerinden kurulan bağlantıların özellikle twitter söz konusu olduğunda geleneksel medyadan çokta bağımsız olmadığını göstermektedir. Twitter etkili ve hızlı haberleşme sağlayan bir ağ olmasına rağmen kanaat önderlerinin etkisi ve gücü de varlığını sürdürmektedir. KAYNAKÇA Başaran Funda, Marks Geri Döndü (Derleme),Notabene Yayıncılık, Ankara, 2014. Castells Manuel, Ağ Toplumunun Yükselişi, İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları, İstanbul, 2008.
Çoban Barış, Sosyal Medya Devrimi, Su Yayınları, İstanbul, 2014. GerbaudoPaolo, Twitler ve Sokaklar, Agora Kitaplığı, İstanbul, 2014. Hardt M.,A.Negri, Ġmparatorluk, Ayrıntı Yayınları, İstanbul, 2012. Heidegger Martin, Tekniğe Ġlişkin Soruşturma, Paradigma Yayınları, İstanbul,1998. Uluç Güliz, Küreselleşen Medya: Ġktidar ve Mücadele Alanı, Anahtar Kitaplar Yayınevi, İstanbul, 2008. Zizek Slavoj, Tehlikeli Rüyalar Görme Yılı,Encore Yayınları, İstanbul, 2013. Enzensberger Hans Magnus, Bir Kitle Ġletişimi Teorisinin Oluşturucu Öğeleri, çev. Ünsal Oskay, Birikim Dergisi, 58-59, s.7-37. Uçkan Özgür, Dijital Aktivizmin Sınır Boyunda Hacktivizm: Anonoymous ve RedHack örnekleri…,Alternatif Bilişim, İstanbul, Temmuz 2013. Aktüel, http://www.aktuel.com.tr/ozel/2013/10/22/hangi-sosyal-medyayi-kim-kullaniyor Erişim:15.10.2014) AK Parti Gençlik Kolları DİB (Dış İlişkiler Başkanlığı), Sosyal Medyanın Siyasi Seçimlere Etkisi,http://dibakgenc.org/wpcontent/uploads/2013/02/sosyal_medyanin_siyasi_sec3a7imlere_etkisi. pdf, Erişim: 05.05.2014. Ateş Duygu, Erişim: 25.06.2014, http://duyguates.files.wordpress.com/2009/07/yazılar. Bilişim Dergisi, Sosyal Medyanın “Gezi”deki Rolü, http://www.bilisimdergisi.org/s156, Erişim:23.06.2014. Ergül Hakan, Ġsyan ve Umut Ağları Üzerine, Moment Dergi, Cilt: 1, sayı: 1, 2014, Erişim: 27.06.2014, http://www.momentdergi.org/index.php/momentdergi/article/view/34/40 Educause learning Initiative, 7 Things You Should Know About Twitter, https://net.educause.edu/ir/library/pdf/eli7081.pdf,Erişim:27.05.2014. FuchsCristian, Some Reflections on Manuel Castells’ Book Networks of Outrageand Hope. Social Movements in the Internet Age, Triple C, Vol.10, No:2 (2012) http://www.triple-c.at/index.php/tripleC/article/view/459 , Erişim: 17.06.2014. Göker Göksel ve Adem Doğan, Ağ Toplumunda Örgütlenme: Facebook’ta Çevrimiçi Tekel Eylemi, http://perweb.firat.edu.tr/personel/yayinlar/fua_1664/1664_69454.pdf, Erişim: 05.05.2014. IosifidisPetros, Social Media, Democracy and Public Service Media, http://www.cmdconf.net/2014/pdf/38.pdf, Erişim:05.05.2014. Koca Ali Altuğ, Türkiye’deki Twitter kullanıcılarının sayısı 9.6 milyona ulaştı, http://webrazzi.com/2013/02/12/twitter-turkiye-istatistikleri-2013/Erişim:24.06.2014. Koçak Gizem, Bireylerin Sosyal Medya Kullanım Davranışlarının Ve Motivasyonlarının Kullanımlar Ve Doyumlar Yaklaşımı Bağlamında Ġncelenmesi: Eskişehir’de Bir Uygulama, Yayınlanmamış Doktora Tezi, s.84. Sosyal Ağ nedir, http://tr.wikipedia.org/wiki/Sosyal_a%C4%9F, Erişim:30.06.2014. Şen Fulya, Toplumsal Hareketler Ve Medya: “Wall Street Ġşgali”Nin Medyada Temsili, http://globalmediajournaltr.yeditepe.edu.tr/makaleler/GMJ_4._sayi_Bahar_2012/pdf/Sen.pdf Erişim: 05.05.2014. Türk Gül Dilek, Demokrasinin Dördüncü Kuvveti Yeni Medya Teknolojileri, httpinet-tr.org.trinetconf18bildiri25.pdf, Erişim: 23.06.2014. Twitter, http://tr.wikipedia.org/wiki/Twitter, Erişim: 23.06.2014. Twittürk, http://twitturk.com/twituser/users/turkErişim: 24.06.2014. Twitter'da Yeni Sansür Şekli 'Hesap Buzlama' Nedir, Neden Hesap Gizlenir, http://www.kadinhaberleri.com/teknoloji/twitterda-yeni-sansur-sekli-hesap-buzlama-nedir- neden-hesap-gizlenir-h143591.html,Erişim: 24.06.2014. Uçkan, Özgür, “Dijital aktivizm ne kadar etkili?”, Gennaration, S:5, Mayıs 2010, http://www.gennaration.com.tr/yazarlar/dijital-aktivizm-ne-kadar-etkili/ ;Erişim: 15.10.2014 Uçkan, Özgür. Dijital Aktivizm Hacktivizm kripto anarşizm ve siber savaş. http://www.ozguruckan.com/kategori/makaleler/31721/dijital-aktivizm-hacktivizm- kripto-anarsizm-ve-siber-savas-2. Eri?im Tarihi: 05.05.2014 Yüklə 167,04 Kb. Dostları ilə paylaş:
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||