Ünden bugüN

HİZMET SEKTÖRÜ

Ekonominin tarım, madencilik, imalat sanayii, enerji üretimi ve inşaat dışında kalan, her türlü toplumsal ve kişisel hizmet üreten kesimi. Hizmet sektörü, sözcüğün dar anlamında hizmet işçiliğini (ev hizmetleri, garsonluk, hamallık) içerir, geniş anlamda ise bankacılık ve sigortacılıktan ulaşım, ticaret, turizm hizmetlerine kadar çok daha geniş alanları kapsar, bu kapsama savunma, yargı vb gibi devlet etkinlikleri de girer.

İstanbul kenti, tarihinin bütün dönemlerinde bu sektörün ağırlık taşıdığı bir merkez olmuştur. Sanayinin gelişip görece ö-ne çıkmaya başlaması 1950'ler sonrasında-dır. Her çeşit hizmetin ve hizmet erbabının İstanbul'da yoğunlaşmış olmasının başlıca nedeni, kentin Osmanlı döneminde payitaht, Cumhuriyet döneminde ise gerek dış bağlantılar gerekse ulusal yaşam açısından Türkiye'nin en büyük, en önemli, en kalabalık merkezi olmasıdır. Öte yandan, hem deniz, hem kara ve günümüzde de hava yollarının kıtalararası buluşma noktasında yer alması, İstanbul'da ulaşım, haberleşme, ticaret ve turizmin ülkenin diğer şehirleriyle kıyaslanamayacak boyutlarda gelişmesine yol açmış; bu durum adı geçen alanlardaki hizmetlerin kentte gelişmesini ve çalışanların sayısının hızla artmasını beraberinde getirmiştir.

Osmanlı döneminde, özellikle de 19. yy'a kadar devlet ve saray ihtiyaçları çevresinde örgütlenmiş olan ekonomide hizmet kesiminin ağır basması doğaldı. Ordu ve saray, kendi başlarına hizmetlerin büyük bölümünü emiyordu. Bir dönem boyunca İstanbul, üretenden çok, ülkenin ve dünyanın dört bir yanından gelen her çe-