Ünden bugüN

HATİCE SULTAN TÜRBESİ

Şehzadebaşı'nda, Şehzade Camii hazire-sindedir. Türbenin bir cephesi caminin dış avlu duvarına oturtulmuştur.

Kitabesi bulunmayan bu türbeyi Tahsin Öz, III. Murad'ın (hd 1574-1595) kızı olduğunu söylediği Hatice Sultan'a mal etmektedir. Fakat Alderson dışında Osmanlı soyağacım veren yayınların hiçbirinde III. Murad'ın Hatice Sultan adıyla geçen bir kızının olmadığı görülmektedir. Sicill-i Os-wfl«f deki Hatice sultanlardan, I. Selim'in (Yavuz) kızı Hatice Sultan'ın, bir oğluyla iki kızının Şehzade Camii'nde gömülü oldukları öğrenilmektedir. Bu bilgiler ışığında, görünümü ve haziredeki diğer türbelerin durumu göz önüne alındığında, 16. yy'm sonlarıyla 17. yy'm ilk çeyreğine ta-rihlendirilebilen türbenin, Sultan Selim Camii haziresinde gömülü olan Hatice Sultan'ın çocuklarına ait olduğu bir varsayım olarak ileri sürülebilir.

Türbe, bir kenarı farklı olmak üzere, sekizgen plana sahip, kubbe ile örtülü, basit bir yapıdır. Caddeye bakan batı cephesi köşe tromplarıyla alt hizada uzatılarak avlu duvarıyla bitiştirilmiştir. Yapı, alt hizada madeni şebekeli dikdörtgen, üst hizada sivri kemerli ufak pencerelere sahiptir. Sivri kemerli pencerelerin yer aldığı üst bölüm sıva ile kaplı olup günümüzde pembe badanalıdır. Türbenin alt bölümü ise taştan inşa edilmiştir. Birer dikdörtgen pencerenin yer aldığı cepheler birbirlerinden köşeli sütunlarla ayrılmaktadır. Yuvarlak kemerli, bezemesiz ahşap kanadı, sade bir kapının yer aldığı giriş cephesinde ise hiç pencere bulunmamakta, buna karşın caddeye bitişik olan cephesinde birbirinden farklı boyutta üç dikdörtgen pencere ol-

Hatice Sultan Türbesi'nin batıdan görünüşü. Yavuz Çelenk, 1994

düğü görülmektedir. Kubbe doğrudan sekizgen gövde üzerine oturmakta ve saçak hizasında, türbenin yegâne süsleme öğesi olan iki sıralı kirpi saçak dizisi dikkati çekmektedir.

Günümüzde, türbenin içinin, dışına nazaran daha harap olduğu ve hiçbir bezemeye sahip olmadığı görülmektedir.

Bibi. A. D. Alderson, The Structure ofOtto-man Dynasty, Oxford, 1956; G. Oransay, Osmanlı Devletinde Kim Kimdi, I, Ankara, 1969, s. 61, 179; Uluçay, Padişahların Kadınları, 32, 45, 46; Öz, istanbul Camileri, I, 140; T. Uzel, "Şehzade Camii Türbeleri", (İÜ Edebiyat Fakültesi yayımlanmamış sanat tarihi lisans tezi), ist., 1961; Unsal, Türbeler.

BELGİN DEMİRSAR