ÜNİversitelerin sayiştay bulgu sonuçlari

Kamu idaresi cevabında; 6085 sayılı Sayıştay Kanunu’nun 38 inci maddesinde yer alan “...Denetim raporları, kamu idaresinin üst yöneticisi tarafından, raporun alındığı tarihten itibaren otuz gün içinde cevaplandırılır...” şeklindeki düzenlemeye göre 30 gün içerisinde kamu idaresi tarafından denetim raporlarına cevap verilmesi gerekmektedir. Raporumuz 13.04.2016 tarihinde tebliğ edilmesine rağmen Kamu İdaresi tarafından yasal süresi içerisinde cevap gönderilmemiştir.

Sonuç olarak Bilimsel araştırma projelerine ayrılan kaynakların bilimsel araştırma projeleri için harcanması ve bu kapsamda ihtiyaç duyulan mal ve hizmetlerin 4734 sayılı Kanun başta olmak üzere ilgili mevzuatla belirlenen usul ve esaslar çerçevesinde temin edilmesi önerilmektedir.

Üniversitelerde yaygın bir şekilde ortada somut bir proje olmaksızın bilimsel araştırma projeleri kaleminden mal ve hizmet alımı yapılmaktadır. Bu kapsamdaki alımlar bilimsel araştırma projeleri için tanınan istisna gereği 4734 sayılı Kanun’la öngörülen ihale hukuku kuralları dikkate alınmaksızın yapılmaktadır. Bu nedenle bilimsel araştırma projelerinin üniversite dışında bir idare tarafından kontrol edilmesi ve benzeri kriterler getirilmesi amacıyla konunun YÖK’e bildirilmesinin uygun olacağı düşünülmektedir.

ABANT İZZET BAYSAL ÜNİVERSİTESİ

1. 
   ENETİM GÖRÜŞÜNÜ ETKİLEMEYEN TESPİT VE DEĞERLENDİRMELER
   

BULGU 1: Alt İşveren Çalışanlarının Kıdem Tazminatlarının Tahakkuk Kaydının Yapılmaması

Kamu idarelerinde, hizmet alımları kapsamında çalışan yüklenici işçilerinin haklarına yönelik olarak 6552 sayılı Kanunda değişiklik yapılmış ve çalışanların kıdem tazminatlarının ödenmesi yükümlülüğü idarelere verilmiştir.

"MADDE 8 - 4857 sayılı Kanunun 112 nci maddesine aşağıdaki fıkralar eklenmiştir.

“4/1/2002 tarihli ve 4734 sayılı Kamu İhale Kanununun 62 nci maddesinin birinci fıkrasının (e) bendi kapsamında alt işverenler tarafından çalıştırılan işçilerin kıdem tazminatları;

1. 
   Alt işverenlerinin değişip değişmediğine bakılmaksızın aralıksız olarak aynı kamu kurum veya kuruluşuna ait işyerlerinde çalışmış olanların bu şekilde çalışmış oldukları sürelere ilişkin kıdem tazminatına esas hizmet süreleri, aynı kamu kurum veya kuruluşuna ait işyerlerinde geçen toplam çalışma süreleri esas alınarak tespit olunur. Bunlardan son alt işverenleri ile yapılmış olan iş sözleşmeleri 1475 sayılı İş Kanununun 14 üncü maddesine göre kıdem tazminatı ödenmesini gerektirecek şekilde sona ermiş olanların kıdem tazminatları ilgili kamu kurum veya kuruluşları tarafından,
   
2. 
   Aynı alt işveren tarafından ve aynı iş sözleşmesi çerçevesinde farklı kamu kurum veya kuruluşlarında çalıştırılmış olan işçilerden iş sözleşmeleri 1475 sayılı İş Kanununun 14 üncü maddesine göre kıdem tazminatı ödenmesini gerektirecek şekilde sona ermiş olanlara, 4734 sayılı Kanunun 62 nci maddesinin birinci fıkrasının (e) bendi kapsamında farklı kamu kurum ve kuruluşuna ait işyerlerinde geçen hizmet sürelerinin toplamı esas alınarak çalıştırıldığı son kamu kurum veya kuruluşu tarafından,
   

işçinin banka hesabına yatırılmak suretiyle ödenir."

Bu sorumluluğun mali tablolarda bir karşılığı bulunmaktadır. İdarelerin alt işveren işçisi olarak çalışanların kıdem tazminatlarını tahakkuk kaydı olarak mali tablolarında göstermesi gerekir.

Üniversitede çalışan kişilerin, çalışma süreleri dikkate alınarak 472 nolu Kıdem Tazminatı Karşılığı Hesabında gerekli kıdem tazminatı karşılıklarının tahakkuk olarak yer alması gerekir.

Kamu idaresi cevabında; Kamu idarelerinde hizmet alımları kapsamında çalışan işçilerin haklarına yönelik 6552 sayılı Kanuna göre kıdem tazminatlarını ödeme yükümlülüğü kamu idarelerine verilmiştir.

Bu kapsamda İdari ve Mali işler ile Sağlık Kültür ve Spor Daire başkanlığı altında çalışan (Güvenlik, Temizlik ve Yemekhane) kişilerin kıdem tazminatları ilgili birimler tarafından hesaplanarak 472 kıdem tazminatları karşılığı hesabına tahakkuk kayıtları yapılacaktır.

Sonuç olarak İdare tarafından iletilen cevabi yazıda kıdem tazminatı karşılıklarına ilişkin gerekli hesaplamaların yapılarak muhasebe kayıtlarına alınacağı belirtilmiştir. Her ne kadar idare gerekli düzeltici işlemleri yapacağını belirtmişse de konunun Maliye Bakanlığı'nı ilgilendiren yönünün de olması cihetiyle bulgunun TBMM'nin bilgisine sunulabilmesi açısıdan raporda denetim görüşünü etkilemeyen tespit ve değerlendirmeler kısmına alınmasının uygun olacağı değerlendirilmektedir.

BULGU 2: Proje Özel Hesabındaki Dövizler İçin Ay Sonunda Düzenli Olarak Değerleme Yapılmaması

Üniversitenin proje özel hesabında yer alan Avrupa Birliği hibeleri için ay sonu döviz değerleme işlemlerinin yapılmadığı görülmüştür.

Merkezi Yönetim Muhasebe Yönetmeliğinin 104 Proje Özel Hesabı bölümünün “hesabın niteliği” başlıklı 23 üncü maddesinde;

“(1) Proje özel hesabı; dış finansman kaynağından, kamu idareleri adına dış proje kredisi olarak Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası veya uygun görülen diğer bankalar nezdinde açılan özel hesaplara aktarılan tutarlar, bu tutarlardan yapılan giderler, verilen avanslar, açtırılan akreditifler ile avans ve akreditiflerden nakden geri alınanların ve hesap bakiyesinin değerlemesi sonucu ortaya çıkan kur farklarının Devlet Borçları Muhasebe Birimi veya genel bütçe kapsamı dışındaki kullanıcı kamu idareleri muhasebe birimlerince izlenmesi için kullanılır.”

“Hesabın İşleyişi’ başlıklı 25 inci maddesinin 6 ncı fıkrasında;

“Özel hesaplardaki dövizlerin ay sonlarında Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası döviz satış kuru üzerinden yapılacak değerlemesi sonucunda oluşan kur artışı farkları bu hesaba borç, 600-Gelirler Hesabına alacak kaydedilir.”

Denilmektedir.

Yukarıdaki mevzuat hükümlerine göre hibe kapsamında elde edilmiş olan dövizler için ay sonu değerleme işlemi yapılması gerekmekte olup, ortaya çıkan kar/zarar durumuna göre gelir ya da gider hesaplarının çalıştırılması gerekmektedir.

Abant İzzet Baysal Üniversitesi söz konusu hesabın döviz değerlemesinin yalnızca hesabın hareket gördüğü günlerde yapıldığı ancak ay sonlarında yapılmadığı tespit edilmiştir. Dolayısıyla ilgili hesap en son 23.12.2015 tarihinde işlem gördüğü için 23.12.2015 tarihinde değerlemeye tabi tutulmuştur. 31.12.2015 tarihi itibari ile hesapta toplam 175.182,87 € bulunduğundan dolayı ay sonu değerleme işlemi yapılmış olsa idi hesabın yıl sonu bakiyesi 557.659,63 TL olması gerekmekte iken kurum yıl sonu bilançosunda 569.750,94 TL olarak gözükmektedir. Netice itibariyle ilgili hesabın bakiyesi yıl sonu bilançosunda 10.987,66 TL tutarında yüksek gözükmektedir.

Kamu idaresi cevabında; Konu incelenmiş olup, Proje hesaplarının işleyişinin 25.maddesi 6’ıncı fıkrasında “özel hesaplar ay sonlarında Merkez Bankası döviz kuru üzerinden değerlenerek, kur farkları 600 hesaba gelir 630 hesaplara gider kaydedilir’’ denilmektedir.

Mevcut uygulamamızda, döviz değerlemeleri hesaplarda hareket olduğu zaman yapılmakta olup ay sonlarında değerleme yapılmamakta idi. Nisan 2016 sonu itibariyle ay sonlarında kur farkı değerlemesi yapılmaya başlanılacaktır.

Sonuç olarak İdare tarafıdan iletilen cevabi yazıda konunun Nisan 2016 döneminden itibaren düzeltileceği belirtilmiş olduğundan konunun izlenecek hususlar kısmına alınmasının uygun olacağı değerlendirilmektedir.

ADNAN MENDERES ÜNİVERSİTESİ

1. 
   DENETİM GÖRÜŞÜNÜ ETKİLEMEYEN TESPİT VE DEĞERLENDİRMELER
   

BULGU 1: Hizmet Alımı Suretiyle Çalıştırılan İşçiler İçin Kıdem Tazminatı Karşılığı Ayrılmaması

Strateji Geliştirme Daire Başkanlığı muhasebe kayıtlarında hizmet alımı suretiyle çalıştırılan personel için kıdem tazminatı karşılığı ayrılmadığı görülmüştür.

Kamu İhale Kanununa Göre İhale Edilen Personel Çalıştırılmasına Dayalı Hizmet Alımları Kapsamında İstihdam Edilen İşçilerin Kıdem Tazminatlarının Ödenmesi Hakkında Yönetmeliğin 8’inci maddesinde, hizmet alımı suretiyle alt işveren tarafından çalıştırılan işçilerin bu Yönetmelik hükümlerine göre tespit edilen sürelere ilişkin kıdem tazminatlarının doğrudan işçinin banka hesabına yatırılacağı belirtilmiştir.

Diğer taraftan, Merkezî Yönetim Muhasebe Yönetmeliğini hükümleri doğrultusunda ilgili mevzuatı gereğince hesaplanarak ayrılan uzun vadeli kıdem tazminatları karşılıklarının izlenmesi için 472 kodlu “Kıdem Tazminatı Karşılığı Hesabı”nın kullanılacağı belirtilmiştir. Buna göre; faaliyet döneminden sonraki yıllarda ödenecek kıdem tazminatları için ayrılan karşılıklar bu hesaba alacak, 630 kodlu hesaba borç, izleyen dönemde ödeneceği öngörülen kıdem tazminatı karşılıkları dönem sonunda bu hesaba borç, 372 kodlu “Kıdem Tazminatı Karşılığı Hesabı”na alacak kaydedilir. Ödenen kıdem tazminatı tutarları ise bir taraftan 372 kodlu hesaba borç, 103 kodlu hesaba veya ilgili diğer hesaplara alacak kaydedilir.

Bu çerçevede hizmet alımı kapsamında çalışan işçiler için faaliyet döneminde tahakkuk eden kıdem tazminatlarının hesaplanarak karşılık ayrılması ve ilgili hesaplarda muhasebeleştirilmesi gerekmektedir.

Kamu idaresi cevabında; 4734 sayılı Kamu İhale Kanununun 62 ‘inci maddesinin birinci fıkrasının ( e) kapsamında Üniversitemizde hizmet alımı suretiyle çalıştırılan personel için kıdem tazminatı karşılıkları, İdari ve Mali İşler Daire Başkanlığınca yapılan hesaplama neticesinde ilgili hesaplarda takip edilmeye başlanmıştır. (EK-3)

Sonuç olarak Denetim bulgusuna idarenin gönderdiği cevapta hizmet alımı kapsamında çalışan işçiler için kıdem tazminatının hesaplanarak 372 Kıdem Tazminatı Karşılığı Hesabına alındığı ve muhasebeleştirildiği bildirilmiş olup, konu izleyen yıl denetiminde dikkate alınacaktır.
AFYON KOCATEPE ÜNİVERSİTESİ

1. 
   DENETİM GÖRÜŞÜNÜN DAYANAKLARI
   

BULGU 1: Taşınmaz Envanter İşlemlerinin Tamamlanmamış Olması

Afyon Kocatepe Üniversitesinde 2015 yılı taşınmaz envanteri işleminin yapılmadığı tespit edilmiştir.

2006/10970 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı’yla Kamu İdarelerine Ait Taşınmazların Kaydına İlişkin Yönetmeliğin 6’ncı maddesinde aynen;

“Taşınmaz kayıt ve kontrol işlemleri ile görevli birim ve personelin;

a) Kayıtların mevzuata uygun, saydam ve erişilebilir şekilde tutulmasını ve bu kayıtlara ilişkin bilgisayar programı, defter ve belgelerin denetime hazır şekilde muhafaza edilmesini sağlamakla,

... yükümlüdür.” denilmektedir.

Yukarıda belirtilen görevlerin yerine getirilmemesi sonucunda üniversite mülkiyetinde yer alan 109.700.819,26 TL tutarındaki taşınmazların mali rapor ve tablolarda yer almadığı görülmüştür. Bu yüzden mali tablolarda yer alan taşınmazlara ilişkin hesapların gerçeği yansıtmadığı düşünülmektedir.

Kamu idaresi cevabında; Bulguda tespit edilen hususla ilgili olarak Üniversitemize ait taşınmazların envanter işlemleri Yapı İşleri ve Teknik Daire Başkanlığınca, “Taşınmaz Yönetim Sistemi” programı yazım işleri ise Bilgi İşlem Daire Başkanlığı tarafından yapılmaktadır. Program, Bilgi İşlem Daire Başkanlığınca tamamlandıktan sonra taşınmazlara ilişkin tüm veriler Yapı İşleri ve Teknik Daire Başkanlığı tarafından programa aktarılıp, muhasebeleştirilmeye esas belgeler Strateji Geliştirme Daire Başkanlığı Muhasebe Birimine iletilerek muhasebe kayıtlarına alınacaktır.

Muhasebeleştirme İşlemleri tamamlandıktan sonra 2016 yılı sonunda taşınmazların fiili durumu ile kaydî durumları uyumlu hale getirilecek ve bundan sonra da program sayesinde sürdürülebilir bir sistem tesis edilmiş olacaktır.

Sonuç olarak Kamu idaresi cevabında bulgumuza istirak etmekte olup, üniversite tarafından kullanılacak olan yeni programla birlikte 2016 yılı sonunda ilgili hesapların kayıtları düzeltileceği belirtilmiştir.

Üniversite mülkiyetinde yer alan taşınmazların envanter işlemlerinin tamamlanmamasından dolayı mali tablolarda 109.700.819,26 TL hataya neden olmaktadır.

BULGU 2: Geçici Kabul İşlemleri Yapılan Yatırımlara İlişkin Tutarların İlgili Maddi Duran Varlıklar Hesabına Aktarılmaması

Üniversitede, 2015 yılında geçici kabulü yapılan binaların 31.12.2015 tarihine kadar 252-Binalar Hesabına aktarılmayıp, 258-Yapılmakta Olan Yarımlar Hesabında izlenmeye devam edildiği tespit edilmiştir.

Merkezi Yönetim Muhasebe Yönetmeliği’nin “hesabın işleyişi” başlıklı 188'inci maddesinin (b) bendinde aynen,

“Tamamlanıp geçici kabulü yapılan işlere ilişkin tutarlar 258-Yapılmakta Olan Yatırımlar Hesabına alacak, ilgili maddi duran varlık hesabına borç kaydedilir.” denilmiştir.

Buna göre, muhasebe kayıtlarının, tam açıklama ilkesine de uygun olarak, Kurum hesap planında belirtilen uygun hesaplar/ekonomik kodlar kullanılmak suretiyle gerçekleştirilmesi gerekmektedir.

Geçici kabulü 2015 yılı içerisinde yapılan ve 258-Yapılmakta Olan Yatırımlar Hesabında izlenen yapım işlerinin ilgili hesaplara aktarılmaması sonucunda mali tablolarda toplam 6.188.093,41 TL hataya neden olmuştur.

Kamu idaresi cevabında; Üniversitemizde geçici kabulü yapılan binalar, Say2000i sistemi, 252- Binalar Hesabına aktarılmak istendiğinde sistem, maliyet değeri 34.000,00-TL ve üzerindeki taşınmazlar için bir sicil numarası girilmesini istemektedir. Ancak, Üniversitemizde taşınmaz işlemlerinin izlenebilmesi için mevcut bir yazılım olmadığından, binalara sicil numarası verilememiştir. Bu yüzden 258-Yapılmakta Olan Yatırımlar Hesabında kayıtlı olup, geçici kabulü yapılan binaların 252-Binalar Hesabına aktarma işlemi tamamlanamamıştır.

Cevap- 18’de belirtilen ve Üniversitemizce yazılım çalışmaları sürdürülen “Taşınmaz Yönetim Sistemi” programı tamamlanıp, binalara sicil numarası verildiğinde, geçici kabulü yapılan binalarda ilgili hesaba aktarma işlemi yapılacaktır.

Sonuç olarak Kamu idaresi cevabında bulgumuza istirak etmekte olup, gerekli yazılım programına sahip olunduktan sonra geçici kabulü yapılan taşınmazların ilgili hesaplara aktarılacağı belirtilmiştir. İzleyen yıl denetimlerinde konuya ilişkin denetim ekiplerince gerekli takip yapılacaktır.

2. 
   DENETİM GÖRÜŞÜ
   

Afyon Kocatepe Üniversitesi 2015 yılına ilişkin yukarıda belirtilen ve ekte yer alan mali rapor ve tablolarının, “Denetim Görüşünün Dayanakları” bölümünde açıklanan nedenlerden dolayı Maddi Duran Varlıklar ile Binalar hesap alanları hariç tüm önemli yönleriyle doğru ve güvenilir bilgi içerdiği kanaatine varılmıştır.

3. 
   DENETİM GÖRÜŞÜNÜ ETKİLEMEYEN TESPİT VE DEĞERLENDİRMELER
   

BULGU 1: Bazı Yevmiye Kayıtlarının Merkezi Yönetim Muhasebe

Yönetmeliğine Uygun Şekilde Düzeltilmemesi

Afyon Kocatepe Üniversitesi 2015 yılı hesaplarının incelenmesi neticesinde, hatalı bazı yevmiye kayıtlarının Merkezi Yönetim Muhasebe Yönetmeliği’ne uygun olmayan şekilde düzeltildiği tespit edilmiştir.

Merkezi Yönetim Muhasebe Yönetmeliği’nin 5’inci maddesinde aynen;

“Muhasebe işlemleri, yevmiye tarihi ve müteselsil sıra numarasına göre maddeler hâlinde önce yevmiye defterine kaydedilir, buradan da usulüne göre büyük defter ve yardımcı hesap defterlerine sistemli bir şekilde dağıtılır ” denilmektedir.

Yine aynı Yönetmelik’in 532’nci maddesinde aynen;

“Kurumsal, fonksiyonel ve finansman tipi sınıflandırma kodlarında yapılan kayıt hatalarının düzeltilmesi durumu dâhil olmak üzere, yevmiye kayıtlarında meydana gelebilecek her türlü yanlışlık ancak muhasebe kaydıyla düzeltilir.” denilmektedir.

Yukarıdaki mevzuat hükümlerinden de anlaşılacağı üzere yevmiye işlemleri yevmiye tarihi ve müteselsil sıra numarasına göre atlama yapılmadan sıralanmalıdır. Ancak yapılan incelemeler neticesinde hatalı yevmiyelerin söz konusu yönetmeliğe uygun şekilde ters kayıt yaparak düzeltilmediği ve bu yevmiyelerin iptal edilerek boş bırakıldığı tespit edilmiştir.

Kamu idaresi cevabında; Üniversitemiz Strateji Geliştirme Daire Başkanlığı Muhasebe birimi, muhasebeleştirme işlemlerini Merkezi Yönetim Muhasebe Yönetmeliği hükümleri doğrultusunda Maliye Bakanlığı’nın sahip olduğu Say2000i sistemi üzerinden yürütmektedir.

Yıl sonu muhasebeleştirme işlemleri Say2000i sisteminde yer alan “Yıl Sonu

Muhasebeleştirme İşlemleri’ menüsü kullanılarak gerçekleştirilmektedir. İşlemler tamamlandıktan sonra hazırlanan raporların incelenmesinde tespit edilen hataların düzeltilebilmesi için, sistemde yılsonu işlemlerinin tekrar yapılması gerekmektedir. Bu durumda oluşturulmuş olan “Yılsonu Muhasebe İşlem Fişleri’ sistem tarafından otomatik olarak iptal edilmekte, ancak yevmiye numaraları korunmaktadır. Tekrar oluşturulan Yılsonu Muhasebe İşlem Fişlerine sistem tarafından yeni yevmiye numaraları verilmektedir.

Bulguda sözü edilen hatalı yevmiye kayıtları bu nedenle oluşmaktadır. Bu işlemleri, Say2000i sisteminde ters kayıt yapmak suretiyle düzeltme imkânı bulunmamaktadır.

Sonuç olarak Kamu idaresi tarafından verilen cevapta, bulguda belirtilen hatalı olarak düzeltilen muhasebe işlemlerinin sadece yıl sonu işlemlerinde yapıldığı belirtilmiştir. Ancak yevmiye kayıtları incelendiğinde yıl içinde de muhtelif zamanlarda muhasebe kayıtlarının hatalı bir şekilde düzeltildiği görülmektedir. Gelecek yıl yapılacak denetimlerde ilgili konu denetim ekiplerince takip edilecektir.

BALIKESİR ÜNİVERSİTESİ

1. 
   DENETİM GÖRÜŞÜNÜ ETKİLEMEYEN TESPİT VE DEĞERLENDİRMELER
   

BULGU 1: Üniversite Bünyesinde Yürütülen Soruşturmalarda Usul Hatalarının Bulunması

Balıkesir Üniversitesi bünyesindeki hukuka aykırı davranışlarda bulunduğu iddia edilen akademik ve idari personel ile öğrenciler aleyhine yapılan soruşturmalardan idari yargıya intikal eden dava dosyaları ve sonuçları incelendiğinde, 21 dava dosyasından 17’sinin idare aleyhine iptalle sonuçlandığı görülmüştür. İdare aleyhine sonuçlanan davaların 16’sının ise soruşturma usullerine uyulmamasından kaynaklandığı görülmüştür.

Usul hükümlerine uyulmamasından dolayı davalar kaybedilmekte olup, yargılama gideri ve vekalet ücreti ödenmektedir. Ayrıca soruşturma kararlarının mahkemelerce iptal edilmesi sonucu ceza alması gereken personel ve öğrencinin ceza almaması ile sonuçlanan süreç neticesinde hukuka güven zedelenmektedir.

Balıkesir Üniversitesindeki soruşturma ile görevli ve yetkili olanların usul hükümlerine uymasında, gerek maddi kayıpların azaltılması gerekse cezasız kalmaması gereken fiillerin cezasız kalması gibi bir duruma sebep olunmaması açısından büyük önem vardır. Soruşturma usulleri konusunda eğitim başta olmak üzere gerekli tedbirlerin alınmasının faydalı olacağı düşünülmektedir.

Kamu idaresi cevabında; "Hukuk Müşavirliğince Üniversitemiz Yöneticilerine

11. 
    01.2016 tarihli İdari Koordinasyon Toplantısında gerekli açıklamalarda bulunulmuş, Üniversitemizin tüm birimlerine Hukuk Müşavirliğinin 26.04.2016 tarihli ve 57684473-663.07-E,18134 sayılı yazısı ile gerekli bilgilendirme yapılmış, yine 27.04.2016 tarihli ve 57684473-663.07-E,18404 sayılı yazımız ile personel ve öğrenci disiplin soruşturmalarının usul ve esas bakımından başlatılması, yürütülmesi ve sonuçlandırılması ile ilgili olarak mevzuat ve yargı kararları çerçevesinde eğitim verileceği ve gerekli hizmet içi eğitim çalışmalarının başlatılması gerektiği Personel Daire Başkanlığına bildirilmiştir. Süreç içerisinde disiplin soruşturmalarında yapılan usul hatalarının önlenmesi ve soruşturmaların hukuka uygun şekilde yürütülmesinin sağlanması için Hukuk Müşavirliğince gerekli eğitim ve seminerler de verilecektir. Buna ait tüm yazıların bir örneği yazımız ekindedir." denilmektedir.
    

Sonuç olarak İdarenin de katıldığı denetim bulgusunda yer alan hususla ilgili olarak, konunun gelecek yıllara ilişkin denetimlerde izlenmesinin uygun olacağı düşünülmektedir.

BULGU 2: Memur Kadrolarına Geçirilen Sözleşmeli Personele ilişkin Giderlerin Üniversite Öz Gelirlerinden Karşılanması

Balıkesir Üniversitesi bünyesindeki sözleşmeli personelin memur kadrolarına geçirilmesi neticesinde söz konusu personele ilişkin giderlerin üniversite öz gelirlerinden karşılandığı görülmüştür.

632 sayılı “Devlet Memurları Kanunu’nun 4’ üncü maddesinin (B) fıkrası ile 4924 Sayılı Kanun Uyarınca Sözleşmeli Personel Pozisyonlarında Çalışanların Memur Kadrolarına Atanması Amacıyla Devlet Memurları Kanununda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Hükmünde Kararname” nin 1’ inci maddesi ile 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’na eklenen geçici 37’ nci madde hükmü uyarınca 190 sayılı Genel Kadro ve Usulü Hakkında Kanun Hükmünde Kararnameye ekli cetvellerde yer alan memur kadrolarına atanan sözleşmeli personelin aylıklarının, 5018 sayılı Kamu Malî Yönetimi ve Kontrol Kanunu’nun 13’ üncü maddesinin (g) fıkrası hükümlerine aykırı olarak Üniversite öz gelirlerinden karşılanmakta olduğu görülmüştür.

632 sayılı KHK’nın 1’inci maddesi ile 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’na eklenen geçici 37’nci madde hükmü uyarınca 657 sayılı Kanun’un 4/B maddesi uyarınca sözleşmeli olarak istihdam edilen personelin 190 sayılı Genel Kadro ve Usulü Hakkında Kanun Hükmünde Kararnameye ekli cetvellerde yer alan memur kadrolarına atanmaları öngörülmüştür.

Anılan KHK’nin 1’inci maddesinin son fıkrasında da “Bu maddenin uygulamasında ortaya çıkabilecek tereddütleri gidermeye Maliye Bakanlığı ve Devlet Personel Başkanlığı yetkilidir.” denilerek uygulamada çıkabilecek sorunları giderme noktasında Maliye Bakanlığı ve Devlet Personel Başkanlığı yetkilendirilmiştir.

Buna istinaden Maliye Bakanlığı ve Devlet Personel Başkanlığının uygulamada ortaya çıkan tereddütleri gidermeye matuf olarak müştereken çıkardığı “632 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin Uygulanmasına İlişkin Tebliğ” 22.6.2011 günlü, 27972 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanmıştır.

Bu düzenlemeye istinaden Balıkesir Üniversitesi 4.8.2011 günlü işlemleriyle Üniversite bünyesinde 657 sayılı Kanun’un 4/B maddesi uyarınca sözleşmeli olarak istihdam edilen 61 personel 190 sayılı Genel Kadro ve Usulü Hakkında Kanun Hükmünde Kararnameye ekli cetvellerde yer alan memur kadrolarına atanmıştır.

Ardından Maliye Bakanlığı Bütçe ve Malî Kontrol Genel Müdürlüğü tarafından “632 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin Uygulanmasına İlişkin Rehber” çıkarılmıştır ve bu rehberin, Il/d bölümünde yer alan “Buna göre, kapsama dahil sözleşmeli personelden memur kadrolarına atanmak isteyenlerin kadroları, sözleşmeli personelin pozisyon unvanları; merkez teşkilatına vizeli olanlar için merkez teşkilatında, taşra teşkilatına vizeli olanlar için taşra teşkilatında, döner sermayeye vizeli olanlar için döner sermayede ve yükseköğretim kurumları adına giderleri öz gelirlerden karşılanmak üzere sağlık, kültür ve spor dairesi başkanlığı adına vize edilenler için tüm giderleri öz gelirlerden karşılanmak üzere merkez teşkilatında ihdas edilmiş sayılacaktır.” ibaresi dayanak alınarak; 190 sayılı Genel Kadro ve Usulü Hakkında Kanun Hükmünde Kararnameye ekli cetvellerde yer alan memur kadrolarına atanan sözleşmeli personele ilişkin giderler Balıkesir Üniversitesi’nin öz gelirlerinden karşılanmaktadır.

5018 sayılı Kanun’un 1’inci maddesinde, “kalkınma planları ve programlarda yer alan politika ve hedefler doğrultusunda kamu kaynaklarının etkili, ekonomik ve verimli bir şekilde elde edilmesi ve kullanılmasını, hesap verebilirliği ve malî saydamlığı sağlamak üzere, kamu malî yönetiminin yapısını ve işleyişini, kamu bütçelerinin hazırlanmasını, uygulanmasını, tüm malî işlemlerin muhasebeleştirilmesini, raporlanmasını ve malî kontrolü düzenlemek” kanunun amacı olarak sayılmıştır.

Aynı Kanun’un 5’inci maddesinin (e) fıkrasında kamu malî yönetiminin malî disiplini sağlaması yükümlülüğü kamu maliyesinin temel ilkeleri arasında zikredilmiş; 13’üncü maddesinin (g) fıkrasında da belirli gelirlerin belirli giderlere tahsis edilememesi bütçe ilkeleri arasında sayılmıştır.

Bir kanunun ya da kanun hükmünde kararnamenin uygulanmasına ilişkin tereddütleri gidermeye yönelik olarak yapılacak idari işlemlerin yürürlükte olan kanun hükümlerine aykırılık teşkil edemeyeceği açıktır. Yukarıda da zikredilen 5018 sayılı Kanun’un 13’üncü maddesinin (g) fıkrasında belirli gelirlerin belirli giderlere tahsis edilememesi öngörülmüştür. Hal böyle iken yılı bütçesinin uygulanması sürecinde elde edilecek olan üniversite öz gelirlerinin 190 sayılı Genel Kadro ve Usulü Hakkında Kanun Hükmünde Kararnameye ekli cetvellerde yer alan memur kadrolarına atanan sözleşmeli personele ilişkin giderlere tahsis edilmesi mümkün değildir.

Öte yandan KHK’nin 1’inci maddesinin son fıkrasında da “Bu maddenin uygulamasında ortaya çıkabilecek tereddütleri gidermeye Maliye Bakanlığı ve Devlet Personel Başkanlığı yetkilidir.” denilerek uygulamada çıkabilecek sorunları giderme noktasında Maliye Bakanlığı ve Devlet Personel Başkanlığı birlikte yetkilendirilmiş olmasına karşın; 632 sayılı Kanun Hükmünde Kararname ile öngörülmeyen bir biçimde Maliye Bakanlığı Bütçe ve Malî Kontrol Genel Müdürlüğü tarafından tek taraflı olarak hazırlanan bir rehberle yeni uygulama esasları getirilmesi ve/veya 5018 sayılı Kanun’da zikredilen esaslar dışında esasların getirilerek uygulanması da mümkün değildir.

Kamu idaresi cevabında; ''Sorguda belirtilen sözleşmeli pozisyonundan; 190 Sayılı Genel Kadro ve Usulü Hakkındaki Kanun Hükmünde Kararnameye ekli cetvellerde yer alan memur kadrolarına atanan personele ilişkin giderler Maliye Bakanlığı Bütçe ve Mali Kontrol Genel Müdürlüğünce çıkarılan 632 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin Uygulanmasına İlişkin Rehbere ve bütçe hazırlık rehberine göre öz gelirden karşılanmakta olup, bakanlıkça hazırlanan bütçe tertiplerinin icmal tutarlarına üniversitemizin müdahale imkanı bulunmamaktadır. Üniversitemizce 2017 yılı bütçe çalışmalarında ilgili personelin ödeneklerinin hazineden karşılanması için Maliye Bakanlığı Bütçe ve Mali Kontrol Genel Müdürlüğüne sorun iletilecektir." denilmektedir.

Sonuç olarak İdare cevabında, 190 Sayılı Genel Kadro ve Usulü Hakkındaki Kanun Hükmünde Kararnameye ekli cetvellerde yer alan memur kadrolarına atanan sözleşmeli personele ilişkin giderlerin Maliye Bakanlığı Bütçe ve Mali Kontrol Genel Müdürlüğünce çıkarılan 632 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin Uygulanmasına İlişkin Rehbere ve bütçe hazırlık rehberine göre öz gelirlerden karşılandığı; Bakanlıkça hazırlanan bütçe tertiplerinin icmal tutarlarına üniversitenin müdahale imkanı bulunmadığı; 2017 yılı bütçe çalışmalarında ilgili personelin ödeneklerinin hazineden karşılanması için Maliye Bakanlığı Bütçe ve Mali Kontrol Genel Müdürlüğüne sorunun iletileceği ifade edilmektedir.

Hukuki güvenlik ve belirlilik ilkeleri hukuk devletinin önkoşuludur. Anayasa Mahkemesi'nin 13.11.2014 günlü, 2013/95 Esas, 2014/176 Karar sayılı kararında " Hukuki güvenlik ile belirlilik ilkeleri, hukuk devletinin önkoşullarındandır. Kişilerin hukuki güvenliğini sağlamayı amaçlayan hukuki güvenlik ilkesi, hukuk normlarının öngörülebilir olmasını, bireylerin tüm eylem ve işlemlerinde devlete güven duyabilmesini, devletin de yasal düzenlemelerinde bu güven duygusunu zedeleyici yöntemlerden kaçınmasını gerekli kılar. Belirlilik ilkesi ise yasal düzenlemelerin hem kişiler hem de idare yönünden herhangi bir duraksamaya ve kuşkuya yer vermeyecek şekilde açık, net, anlaşılır ve uygulanabilir olmasını, ayrıca kamu otoritelerinin keyfi uygulamalarına karşı koruyucu önlem içermesini ifade etmektedir.” denilmektedir. Normlar hiyerarşisinde herbir norm dayanağını bir üst hukuk normundan almaktadır. Üst hukuk normuna dayanmaksızın yapılan düzenleme nihai olarak bir belirsizliğe yol açmaktadır.

Denetim bulgusuna Anayasa Mahkemesi kararı açısından bakıldığında; sorunun kaynağı 632 sayılı KHK’nın 1’inci maddesinin son fıkrasında “Bu maddenin uygulamasında ortaya çıkabilecek tereddütleri gidermeye Maliye Bakanlığı ve Devlet Personel Başkanlığı yetkilidir.” denilerek uygulamada çıkabilecek sorunları giderme noktasında Maliye Bakanlığı ve Devlet Personel Başkanlığı yetkilendirilmiş olmasına rağmen; bu hükmün hilafına üst norm olan 632 sayılı KHK ile verilmiş bir yetki olmaksızın Maliye Bakanlığı Bütçe ve Malî Kontrol Genel Müdürlüğü tarafından “632 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin Uygulanmasına İlişkin Rehber” çıkarılarak; bu rehberde yine bir üst norm olan 5018 sayılı Kanun'un 13'üncü maddesinin (g) fıkrasına aykırı olarak belli bir gelirin belli bir gider için tahsis edilmesine cevaz verilmesidir.

Bir kanunun ya da kanun hükmünde kararnamenin uygulanmasına ilişkin tereddütleri gidermeye yönelik olarak yapılacak idari işlemlerin öncelikle verilen yetki çerçevesinde ve yürürlükte olan kanun hükümlerine aykırılık teşkil etmeyecek şekilde yapılması zorunluluktur. 5018 sayılı Kanun’un 13’üncü maddesinin (g) fıkrasında belirli gelirlerin belirli giderlere tahsis edilememesi öngörülmüştür. Hal böyle iken yılı bütçesinin uygulanması sürecinde elde edilecek olan üniversite öz gelirlerinin 190 sayılı Genel Kadro ve Usulü Hakkında Kanun Hükmünde Kararnameye ekli cetvellerde yer alan memur kadrolarına atanan sözleşmeli personele ilişkin giderlere tahsis edilmesi mümkün değildir.