KEÇMIŞDƏKILƏR IBRƏTDIR Keçmişdə baş verənləri mütaliə etmək ibrət üçün ən yaxşı
yoldur. İncə tarixi faktlar insan ruhuna böyük tə’sir göstərir.
İnsan bu tanışlıq nəticəsində hər şeydən əvvəl dünyanın
müvəqqətiliyini anlayır. Qədim sultanlıqlar, saraylar,
hökumətlər, şəxsiyyətlər fəna olduğu kimi, biz də fəna olasıyıq.
Dünya dayanacaq yeri yox, keçid yeridir. Necə tikilib başa
gəldiyi hələ də mə’lum olmayan Misir ehramlarını
(piramidalarını) yada salın. Bu ehramlarda yatan fir’onlar bir
zaman hökm sahibi idilər. Hanı o qüdrətli insanlar? Onlar da
başqa ölülər tək səsini çıxarmır. Eyş-işrət içində yaşayıb ölənlə
fəqirlik içində dünyasını dəyişən arasında nə fərq görürsünüz?
Bütün bu deyilənlər bizim də başımıza gələsidir. Dünyanın
sonu ölümdür. Dünya həyatı əbədi, sonsuz deyil. Amma
ölümdən sonrakı həyat əbədidir. Həmin həyatda heç nəyə, heç
nəyə ölüm yoxdur.
Məsələn, bu dünyada sadə bir yanıq insanın ölümünə səbəb
olur. Amma dünya odundan min dəfələrlə güclü cəhənnəm odu
günahkara əzab versə də, heç vaxt onu yox etmir. Allah-təala
buyurur: “...Dəriləri yanıb bişdikcə onları yenisi ilə əvəz
edəcəyik ki, əzabı həmişə dadsınlar.” Başqa bir ayədə
45
buyurulur ki, cəhənnəm əhli əzab mələyinə ölüm arzusu ilə
müraciət edərlər. Amma onların istəyi rədd edilər.
