VETERİNER HİZMETLERİ KANUNU TASARISI
BİRİNCİ KISIM
Genel hükümler
BİRİNCİ BÖLÜM
Amaç, Kapsam ve Tanımlar
Amaç
MADDE 1 - (1) Bu Kanunun amacı, hayvanlardan ve hayvansal kökenli hammadde ve ürünlerden insan ve hayvanlara geçen hastalıklardan korunulması, bulaşıcı hayvan hastalıkları ile mücadele edilmesi, hayvan maddeleri ve hayvansal ürünlerin güvenliğinin sağlanması, hayvanların korunması ve refahına yönelik faaliyetlerin icrasına dair usul ve esasların belirlenmesidir.
Kapsam
MADDE 2 - (1) Bu Kanun;
-
İnsan ve hayvanların hayvan hastalıklarına karşı korunması, bulaşıcı hayvan hastalıklarının kontrol altına alınması, hastalıkların ihbarı, hayvanların tanımlanması ve kayıt altına alınması, canlı hayvan ve hayvansal kökenli tüm ürünlerin hareketleri ile ithalatına, ihracatına ve transit geçişlerine ilişkin koşulları,
-
Veteriner hizmetlerinin yürütülmesinde görev alan kurum, kuruluş ve kişilerin yetki ve sorumluluklarının belirlenmesini,
-
Çiftlik hayvanı, yetiştiriciliği yapılan yabani hayvanların korunması da dahil üretiminden tüketimine kadar olan süreçteki ithalat, ihracat ve transit geçişlerine ilişkin veteriner kontrollerinin yapılması ve bunlara ilişkin kayıtların tutulmasını,
ç) Ev ve süs hayvanlarının ithalat, ihracat ve transit geçişlerine ilişkin veteriner kontrollerinin yapılması ve bunlara ilişkin kayıtların tutulmasını,
-
İnsanlar tarafından tüketimi amaçlanan hayvansal kökenli hammadde ve bunların ürünleriyle, hayvansal kökenli yemlerin sağlık açısından kontrolünü,
-
Çiftlik hayvanlarının refahına ilişkin düzenlemeleri,
-
Hayvansal yan ürünlerin değerlendirilmesi ve bertaraf edilmesine ilişkin düzenlemeleri,
-
Veteriner tıbbi ürünlerinin kontrollerine ilişkin düzenlemeleri,
ğ) Veteriner hizmetleri konularındaki harcamalar ile kontrollerde alınacak ücret ve gelirlere ilişkin düzenlemeleri,
-
Çevre sağlığını korumayı ve hayvancılık işletmelerinde biyogüvenlik önlemlerinin alınmasını,
ı) Gıda güvenliğinin sağlanmasını,
-
Bu Kanun çerçevesinde geçerli olan cezaları,
kapsar.
Tanımlar
MADDE 3 - (1) Bu Kanunun uygulanmasında;
-
Bakanlık: Tarım ve Köyişleri Bakanlığını,
-
Birincil mihrak: Epidemiyolojik olarak hastalığın ilk çıktığı mihrakını,
-
Çiftlik av hayvanı: Çiftlik hayvanları olarak belirtilenlerin dışında kalan, yetiştiriciliği yapılan uçamayan kuşlar ve kara memelilerini,
ç) Çiftlik hayvanı: Evcil tek tırnaklılar, Bison Bison ve Bubalus Bubalus türleri dahil sığır, domuz, koyun, keçi, tavşan, kanatlı, balık, arı ve ipekböceğini,
-
Ev ve süs hayvanı: Zevk için sahiplenilen, satışı ve başka bir sahibe verilmesi amaçlanmayan hayvanları,
-
Geçici kordon: Hastalık teşhisi kesinleşinceye kadar uygulanan kordonu,
-
Gözetim bölgesi: Yetkili veteriner idaresince mihrak çevresindeki koruma bölgesini çevreleyecek şekilde oluşturulan geniş alanı,
-
Hastalık mihrakı: Hastalığın görüldüğü yeri,
ğ) Hastalık şüpheli hayvan: Açık veya tam olmayan hastalık belirtisi gösteren hayvanlar veya herhangi bir belirti göstermemelerine rağmen bir hastalığa yakalanmış oldukları kabul edilen hayvanları,
-
Hayvan: Suda yaşayan hayvanlar, sürüngenler ve amfibik hayvanlar dahil omurgalı ve omurgasız hayvanlar ve arıları,
ı) Hayvansal kökenli hammaddeler ve ürünleri: Hayvanlardan elde edilen ve gıda amaçlı kullanılan et, süt, yumurta, havyar gibi hayvansal ürünler ile bunlardan işlenerek elde edilen ürünleri,
-
Hayvansal kökenli ürün: İnsan tüketimine sunulan hayvansal ürün , hayvansal yan ürün ve üreme ürünleri dahil tüm hayvansal kökenli ürünleri,
-
Hayvan maddeleri: Hayvanların insan tüketimi amaçlı olmayan ama başka amaçlı kullanılabilen ürünleri,
-
Hayvan pasaportu: Bakanlıkça düzenlenen ve hayvan nakillerinde hayvanla beraber taşınması gereken belgeyi,
-
Hayvansal yan ürün: İnsan tüketimi amaçlanmayan hayvansal kökenli ürünler veya hayvanların tüm vücut veya parçaları,
-
İhbarı mecburi hastalık: Bakanlıkça belirlenen ve ilgililere önceden bildirilen hastalıkları,
-
İkincil mevzuat: Bu Kanunla ilgili olarak, çıkarılacak tüzük, yönetmelik ve diğer düzenleyici işlemleri,
-
İkincil mihrak:Birincil mihraka bağlı olarak çıkan ikinci veya daha çok hastalık mihrakını,
ö) İmmunbiyolojik müstahzar: Hayvanlarda aktif ya da pasif bağışıklık oluşturmak, bağışıklığı artırmak veya bağışıklığın seviyesini ölçmek için hazırlanmış aşı, serum gibi tabii ya da biyolojik kökenli tıbbi madde ihtiva eden tıbbi müstahzarları,
-
İpekböcekçiliği:İpekböceği yetiştiriciliğini,
-
İstenmeyen etki: Bir veteriner müstahzarın etikete ve prospektüsüne uygun olarak ya da etiket dışı kullanımı sonucu müstahzara maruz kalan insan, hayvan veya çevrede görülen zararlı etkiler veya istenmeyen durumları,
-
Kanatlı hayvan: Tavuk, hindi, ördek ve kaz gibi yetiştiriciliği yapılan kanatlı hayvanlarla; uçamayan kuşlar hariç olmak üzere bıldırcın, güvercin, sülün ve keklik gibi yetiştiriciliği yapılan kuşlar dahil kanatlı hayvanları,
ş) Karantina: Hayvanların, hayvansal kökenli ürünlerin ve hayvansal yan ürünlerin koruma amaçlı ve geçici olarak diğerlerinden ayrılmasına ilişkin bütün tedbirleri,
-
Kordon: Hastalık görülen alanın giriş ve çıkışlarının kontrol altına alınması faaliyetlerini
-
Kovan: Arı kolonilerinin yaşadığı kutuları,
ü) Koruma Bölgesi: Yetkili veteriner idaresince mihrakın çevresinde mihrak ile gözetim bölgesi arasında kalan dar alanı,
-
Onaylı işletme, enstitü veya merkez: Daimi, coğrafik olarak sınırlandırılmış, yetkili idare tarafından ruhsatlandırılmış, bir veya daha çok hayvan türünün alışıldığı şekilde tutulduğu veya yetiştirildiği, ticari amaçlı olsun olmasın, münhasıran aşağıdaki amaçların biri veya daha fazlası için faaliyet gösteren tesisi;
-
Hayvanların sergilenmesi ve halk eğitimi,
-
Türlerin korunması,
-
Temel ve uygulamalı bilimsel araştırma veya hayvanların bu tür araştırma amaçları için yetiştirilmesi,
y) Onaylanmış veteriner hekim: Yetkili veteriner idaresi tarafından onaylanmış ve bu idarenin kontrolü altında, işletmelerin epidemiyolojik gözetimi ve yetkili veteriner idaresi tarafından karar verilen koruyucu önlemlerin alınması konularında çalışan veteriner hekimi,
z) Orijin belgesi : Hayvanın orijin aldığı yeri belirten belgeyi,
aa) Özel bitkisel ürünler: Hayvan besleme amaçlı kaba yem ve saman ile altlık olarak kullanılan sapı,
bb) Özel veteriner hekim: Mesleğini serbest olarak icra eden veteriner hekimi,
cc) Patojenik etken: İmmünolojik veteriner tıbbi ürünleri hariç, herhangi bir canlıda hastalığa yol açabilen, tek başına veya maniple edilmiş bir organizmalar topluluğu veya kültürü şeklinde var olan organizmalar topluluğu veya kültürü ya da bunların herhangi bir türevi ve hayvansal bir patojen taşıyan veya bulaştıran bu organizmaların değişikliğe uğramış her türlü türevleri ya da bir hayvansal patojenin taşınmasına veya bulaşmasına aracı olan doku, hücre kültürü, salgı veya dışkıları,
çç) Resmi veteriner hekim: Bu Kanunun uygulanması ve takibi amacıyla, Bakanlık tarafından atanan ve Bakanlık adına görev yapan veteriner hekimi,
dd) Sağlık işareti: Uygulandığında, bu Kanuna göre resmi kontrollerin yapılmış olduğunu gösteren bir işareti,
ee) Sınır kontrolü: Ülke dışından gelen canlı hayvanlar ve hayvansal ürünler üzerinde, Türkiye topraklarındaki sınır noktasında yapılan muayeneyi,
ff) Su kültürü hayvanı: Yabani olarak tatlı ve tuzlu sularda yaşayanlar ile çiftlikte yetiştirilen ve yetiştirme amaçlı yabani hayattan çiftliğe getirilen canlı balık, kabuklular ve yumuşakçaları,
gg) Tanımlayıcı işaret: Sağlık işaretinin uygulanmasına gerek olmayan durumlarda, bu Kanun hükümlerine uygunluğunu gösteren, işletmeci tarafından uygulanan işareti,
ğğ) Tavşangiller: Evcil ve yabani tavşan ile kemirgenleri,
hh)Tazminatlı hastalık: Bedelleri devlet tarafından ödenmek üzere hayvanların kısmen veya tamamen imha edilmesi veya işleme tabi tutulması gerektiren ve Bakanlıkça belirlenen hastalıkları,
ıı) Üçüncü ülke: Türkiye ve Avrupa Topluluğu devletleri dışında kalan diğer ülkeleri,
ii) Üreme ürünleri: Hayvan yetiştiriciliğinde kullanılan semen, yumurta ve embriyoyu,
jj Veteriner biyosit: Pestisitler ve benzerleri gibi herhangi bir zararlı organizmayı yok eden, ortadan kaldıran, faaliyetini önleyen, zararsız hale getiren, hareketsiz bırakan ya da etkisini kontrol altına alan ve hayvan için kullanılan tabii, sentetik, kimyevi ya da biyolojik kökenli madde ihtiva eden veteriner müstahzarları,)
kk) Veteriner hekim reçetesi: Veteriner hekim tarafından eczacıya ya da ilaç satmakla yetkili diğer bir veteriner hekime hitaben düzenlenen ve imzalanan; söz konusu veteriner hekimin kimlik ve adres durumunu, düzenlendiği tarihi, reçeteye sebep hayvanları, bunlarla ilgili tavsiye ettiği veya uyguladığı müstahzarların veya terkiplerin adları, miktarı ve sayısı ile gerektiğinde kullanış ve hazırlanış şekli ile alınacak tedbirleri ve uyarıları ihtiva eden belgeyi,
ll) Veteriner ilaç etkin maddesi: Hayvanları hastalıklardan korumak, tedavi etmek, fizyolojik fonksiyonları istenen yönde değiştirmek ve/veya hayvan organizmasındaki organik ve fonksiyonel bozuklukları düzeltmek amacıyla kullanılan veya bir hastalığı teşhis etmek amacıyla hayvana uygulanan ya da hayvan için kullanılan tabii, sentetik, kimyevi ya da biyolojik kökenli tıbbi maddeleri,
mm) Veteriner laboratuarı: Veteriner hizmetlerine yönelik teşhis, analiz, kontrol ve üretim çalışmalarını yürüten laboratuarları,
nn) Veteriner müstahzar: Hayvana uygulanmak ya da hayvan için kullanılmak amacıyla tüm imalat aşamalarından geçerek kullanıma hazır hale getirilmiş ilaç niteliğinde tıbbi madde ihtiva eden ve tıbbi olmayan tüm mamül terkipleri,
oo) Veteriner sağlık sertifikası: Resmi veteriner hekim tarafından düzenlenen sağlık belgesini
öö) Veteriner sınır kontrol noktası: Canlı hayvan ve hayvansal kökenli ürünlerin ithalatı, ihracatı ve transit geçişi için Bakanlık ve Gümrük Müsteşarlığı tarafından yetkilendirilen gümrük kapılarını ve sınır kontrol noktalarını,
pp) Veteriner tıbbi müstahzar: Tüm imalat aşamalarından geçerek özel bir isim altında ve özel bir ambalaj içinde hayvana uygulanmak için hazırlanmış, ilaç anlamında kullanılabilecek şekilde veteriner ilaç etkin maddesi içeren müstahzarları,
rr) Yabani hayvan: Sadece avcılık yoluyla faydalanılabilen, tek başına ve/veya sürü halinde yaşayabilen, üremeleri insanların kontrolü dışında olan, çiftlik hayvanları ve diğer evcil hayvanlar için bulaşıcı hastalık taşıyabilen yabani ortamda bulunan hayvanları,
ss) Yardımcı sağlık personeli: Veteriner hekim gözetiminde görev yapan veteriner sağlık teknikeri, veteriner sağlık teknisyeni ve laborantı,
şş) Yetkili veteriner hekim: Ev ve süs hayvanlarının başta kuduz hastalığı olmak üzere, köpek gençlik hastalığı, parva viral enterit ve bunlar gibi hastalıklarına karşı aşılanması, iç ve dış parazit mücadelesi yapılması, muayene edilmesi, numune alınması,, tedavi edilmesi ve pasaportlarının çıkartılması için yetkili veteriner idaresi tarafından yetkilendirilmiş herhangi bir veteriner hekimi,
tt)Yetkili veteriner idaresi: Bu Kanunda belirtilen veteriner hizmetlerinin uygulanmasına yönelik kontrol, denetim ve takip faaliyetlerini yerine getirmek üzere en az genel müdürlük düzeyinde, taşra bağlantısı olan ve ayrı bütçeye sahip Bakanlık kurumunu,
uu) Yük: Bu Kanunda yer alan ve nakil araçlarıyla taşımacılığı yapılan canlı hayvan, hayvansal kökenli ürün, hayvansal yan ürün gibi malları,
üü) Zoonoz hastalık: Doğal koşullarda hayvanlardan insanlara bulaşabilen bulaşıcı ve paraziter hastalıkları,
ifade eder.
İKİNCİ KISIM
Veteriner Hizmetleri
BİRİNCİ BÖLÜM
Hayvan Sağlığı
Bulaşıcı hastalıkların kontrolü
MADDE 4 - (1) Sığırların süngerimsi beyin hastalığı (BSE) dahil bulaşıcı hastalıkların kontrolü konusunda aşağıdaki hususlar uygulanır;
a) Yetkili veteriner idaresi, ek-2’deki listede yer alan hastalıkların varlığı veya şüphesi durumunda gerekli inceleme ve teşhisi yaparak ve yaptırarak gerekli kontrol ve koruma önlemlerini almakla yükümlüdür.
b) Bu maddenin (a) bendinde belirtilen hastalıkların şüphesi veya ortaya çıkması halinde ya da canlı veya ölü hayvanlarda hastalığın bulunabileceğine dair belirtilerin olması halinde, hayvanın sahibi veya bakıcısı aşağıdaki hükümlere uymakla yükümlüdür;
-
Hastalıkla ilgili durumu yetkili veteriner idaresine veya resmi veteriner hekime derhal bildirmek, hasta ve şüpheli hayvanları diğerlerinden ayırmak,
-
Bu Kanun ile bu Kanun kapsamında Bakanlık tarafından çıkartılan ikincil mevzuat hükümlerine uymak.
c) Yetkili veteriner idaresi, bu maddenin (a) bendinde belirtilen bir hastalığın ortaya çıkması veya şüphesi halinde; koruma ve gözetim bölgelerinin oluşturulması, hastalığın araştırılması ve yayılmasının önlenmesi amacıyla; gerekli teşhis, kontrol, örnek alma ve diğer incelemeler, aşılama, hayvanların izole edilmesi veya itlaf ve imha edilmesi, ilgili şahısların gerekli önlemleri almaksızın hareketlerinin ve bir araya gelmelerinin salgın veya salgın kuşkusu yönünden kısıtlanması veya yasaklanması, suni tohumlama ve ıslah çalışmalarının durdurulması ile ilgili gerekli her türlü talimatı verir.
ç) Yetkili veteriner idaresi, bu maddenin (c) bendinde belirtilen önlemlerin uygulanmasını sağlamak için ulusal ve yerel acil durum planlarını hazırlar, hazırlatır ve uygulanmasını sağlar.
d) Bakanlık, hastalıkların önlenmesi ve kontrolü ile ilgili özellikle aşağıdaki konularda ayrıntılı kuralları içeren ikincil mevzuatı hazırlar;
1) Bu maddenin (a) bendinde belirtilen hastalıklar ile gerekli durumlarda diğer tehlike arz eden bulaşıcı ve veteriner hizmetlerine tabi hastalıklara ait listenin düzenlenmesi,
2) Tazminatlı hastalıklar listesinin düzenlemesi,
3) Hayvan sahibi veya bakıcılarının yükümlülükleri ile yetkili veteriner idaresine yapılacak bildirimleri,
4) Hastalığın teşhisi ve diğer araştırmalara ilişkin kuralları,
5) Hastalık şüphesi veya görülmesi halinde alınacak önlemleri,
6) Veteriner laboratuarlarının görev ve sorumlulukları,
(2) Ek-4’deki listede belirtilen diğer önemli hayvan hastalıklarının görülmesi halinde, Bakanlık tarafından ulusal veya bölgesel düzeyde kontrol ve eradikasyon programı uygulanır. Ek 2, 3 ve 4’deki listelerde yer almayan diğer salgın hastalıklarla ilgili olarak kontrol ve eradikasyon programı uygulanmasında Bakanlık yetkilidir.
Hastalık İhbarı
MADDE 5 - (1) Ülke içerisinde ihbarı yapılacak hastalıklar Bakanlık tarafından belirlenir. Bulaşıcı hayvan hastalıklarının ülke içerisinde yetkililere bildirimi, diğer ülkeler ve uluslararası kuruluşlara yapılacak raporlamalar konusunda aşağıdaki hususlar uygulanır;
(2) Ülke içerisinde ihbar;
a) İhbarı mecburi bir hastalık mihrakı ve şüphesi durumunda veya canlı ya da ölü hayvanlarda ihbarı mecburi bir hastalığın oluştuğuna ilişkin herhangi bir belirti bulunması halinde, hayvan sahipleri veya bakıcıları durumu anında yetkili veteriner idaresine ya da resmi veteriner hekime bildirmek ve söz konusu hayvanları diğerlerinden ayırmakla yükümlüdür.
b) Aşağıda belirtilen şahıslar bu Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (b) bendinde belirtilen durumlarda yetkili veteriner idaresine ya da resmi veteriner hekime hastalık ihbarını yapmakla yükümlüdür;
1) Hayvan bakıcıları,
2) Köy muhtarları,
3) Korucu, bekçi, çoban, balıkçı, su ürünleri çiftliği işletmecileri ya da sahipleri veya çiftlik ya da meralarda geçici olarak hayvanları gözetimleri ve kontrolleri altında bulunduran kişiler,
4) Hayvan taşımacılığı ve ticareti yapanlar .
c) Bu Kanun hükümleri gereğince aşağıda belirtilen kişiler de yetkili veteriner idaresine hastalık ihbarı yapmakla yükümlüdür;
1) Resmi, askeri ve özel görev yapan veteriner hekimler ile kolluk kuvvetleri,
2) Veteriner laboratuarlarının müdürleri,
3) Veteriner hizmetleri ile ilgili çalışan diğer yardımcı sağlık personeli,,
4) Et muayenesi yapmakla görevli veteriner hekimler,
5) Mezbaha personeli ve kasaplar,
6) Hayvancılık işletmelerinde Bakanlık adına görev yapan ziraat mühendisleri ve denetçiler,
7) Kadavra ve mezbaha atıkları toplayan ya da imha eden kişiler.
ç) Hastalıkların ulusal veya yerel düzeyde bildirimi ve hastalık bildirim sistemi ile ilgili detay hususlar Bakanlık tarafından çıkartılacak ikincil mevzuat ile belirlenir.
Diğer ülkelere bildirim
MADDE 6 – (1) Bulaşıcı hayvan hastalıklarının Avrupa Birliği üye devletleri ve kuruluşlarına bildirimi
a) Yetkili veteriner idaresinin genel müdürü 24 saat içerisinde Avrupa Komisyonu ve üye devletlere, ek-2’deki listede yer alan, ülke sınırları içerisinde teyit edilmiş birincil mihrakın çıkışını ve bu hastalığın eradikasyonunu takiben önlemlerin kaldırıldığını bildirir,
b) Bu maddenin birinci fıkrasındaki (a) hükümlerine ek olarak, yetkili veteriner idaresinin genel müdürü, ek-2’deki listede yer alan, ülke sınırları içerisinde teyit edilmiş ikincil mihrakların çıkışını, haftanın ilk iş gününde Avrupa Komisyonu ve üye devletlere bildirir. Bu bildirim bir önceki Pazar gününün gece yarısına kadar olan süreye ait vakaları kapsar,
c) Bu maddenin birinci fıkrasının (a) ve (b) bentlerinde belirtilen bildirimler Avrupa Topluluğu ve Avrupa Birliği’nin bildirim sistemi olan hayvan hastalıkları bildirim sistemine uygun olarak yapılır,
ç) Bunun dışında, veteriner idaresinin genel müdürü ek-3 ve 4’deki listelerde belirtilen ve ulusal izleme programında yer alan hastalıklarla ilgili durumu yıllık olarak Avrupa Komisyonu’na bildirir..
(2) Bulaşıcı hayvan hastalıklarının Dünya Hayvan Sağlığı Teşkilatına, diğer ilgili uluslararası kuruluşlar ile komşu ülkelere bildirimi:
a) Yetkili veteriner idaresinin genel müdürü, Dünya Hayvan Sağlığı Teşkilatı’nın formlarını kullanarak ülkedeki hastalık durumunu söz konusu kuruluşa bildirir.
b) Yetkili veteriner idaresinin genel müdürü talep edilmesi halinde diğer uluslararası kuruluşlar ile komşu ve diğer ülkelere hayvan hastalıklarının durumu hakkında bilgi verir.
c) Yetkili veteriner idaresinin genel müdürü bu maddenin birinci fıkrasındaki (a), (b), (ç) ve ikinci fıkrasındaki (a) ve (b) bentlerinde belirtilen yetkisini gerektiğinde genel müdürlükteki başka veteriner hekimlere devredebilir.
Hayvanların tanımlanması, tescili ve kayıt altına alınması
MADDE 7 - (1) Hayvanların tanımlanması, tescili ve kayıt altına alınması aşağıdaki hususlara göre yapılır;
a) Hayvanlar, sahipleri ve/veya bakıcılarının sorumluluğu altında tanımlanır ve kimlik bilgilerinin kaydı Bakanlıkça tutulur. Kayıt altına alınacak hayvan türleri ile uygulanacak tanımlama sistemleri ve bunların kayıtlarına ilişkin hususlar Bakanlıkça çıkarılacak ikincil mevzuat ile belirlenir. Bakanlık hayvanların tanımlanması, tescili ve kayıt altına alınması ile ilgili hususlarda gerçek ve tüzel kişileri görevlendirebilir.
b) Hayvan sahipleri ve/veya bakıcıları aşağıda belirtilen esasları yerine getirir;
1) Hayvanların güncel kayıtlarının tutulması,
2) İşletmedeki hayvan alım-satımı veya bağış yolu ile gerçekleşen hayvan giriş-çıkışlarının, doğum ve ölüm tarihlerini de belirtmek suretiyle, yetkili veteriner idaresince belirlenen süre içerisinde yetkili idareye bildirilmesi,
3) Bakanlıkça istenmesi halinde yetkili idareye hayvanların orijini ile tanımlama bilgilerinin temin edilmesi,
4) Ayrıca biliniyorsa sahibi olduğu ve/veya bakıcılığını yaptığı, taşıdığı, pazarladığı ya da kesilen hayvanların gönderileceği yerlere ilişkin bilgilerin de temin edilmesi.
c) Bakanlık aşağıdaki hususlarla ilgili ikincil mevzuatı çıkarır;
1) Büyükbaş hayvan, koyun, keçi ve domuzların asgari olarak aşağıda belirtilen unsurları içeren kimlik ve kayıt sistemlerini ve bunların uygulanma koşullarını oluşturmak;
a) Hayvanları bireysel olarak tanımlayabilmek için kulak küpesi ya da diğer tanımlama araçları,
b) Avrupa Birliği’nin ilgili mevzuatında değişiklik olması durumunda ev ve süs hayvanları ile koyun ve keçiler için elektronik kimlik,
c) Merkezi olarak hayvanların kayıtlarının tutulması için bilgisayarlı veri tabanı,
ç) Gerekli durumlarda bireysel hayvan pasaportları,
d) Her işletmenin bireysel kaydının tutulması,
e) Bunların uygulanması için gerekli şartlar.
2) Gerekli durumlarda, tektırnaklı hayvanlar, ev ve süs hayvanları ve diğer evcil hayvanların kayıt edilmesi ve tanımlanması.
ç) Yetkili veteriner idaresinin bu maddenin birinci fıkrasının (a) ve (b) bentlerinde belirtilen tüm bilgilere sürekli erişimi olmalıdır.
d) Makul bir mazerete dayalı olarak konu ile ilgilenen gerçek ve tüzel kişiler ile tüketici koruma organizasyonları ve diğer organizasyonlara bu maddenin birinci fıkrasının (a) ve (b) bentlerinde belirtilen, gizlilik arz etmeyen ve özel ikincil mevzuatlarla veri koruması gerektirmeyen bilgilere ulaşım kolaylığı sağlanır..
e) Hayvan kimlik ve kayıt sistemine ilişkin veri ve bilgiler talep üzerine diğer ülkelere ve uluslararası kuruluşlara verilebilir.
f) Et ve et ürünleri etiketlerle özel olarak etiketlenecek ve hayvan karkası, etin kısımları, parçaları ile ilgili bilgileri sağlayacak şekilde tanımlanacak olup;
1) Etin elde edildiği her hayvanın tanımlanması, kimliği,
2) Verilen bilginin doğruluğunun kontrolü açısından yeterliyse hayvan gruplarının tanımlanması belirtilir.
(2) Sadece ülkedeki kayıt sistemine dahil olan hayvanların verim ve üretim kayıtları yetiştirici birlikleri tarafından tutulur.
Canlı hayvanların ve üreme ürünlerinin hareketlerine ilişkin sağlık koşulları
MADDE 8 - (1) Canlı hayvanların ve üreme ürünlerinin hareketlerinde aşağıdaki hususlara uyulur;
a) Ek-1’deki listede yer alan ev ve süs hayvanları dışındaki canlı hayvan ve üreme ürünlerinin hareketlerinde aşağıdaki kurallar aranır:
1) Yetkili veteriner idaresinin gözetimindeki onaylanmış bir kurum, kuruluş ya da merkez gibi bir toplama merkezi veya pazarından çıkmış olmaları veya ek-2’deki listede belirtilen hastalıkların kontrolü ve önlenmesi amacıyla belirlenmiş bir bölge ve işletmeden alınmış olmaları,
2) Bu amaçla kullanılmak üzere, onaylı işletmelerde daha önceden temizlenmiş ve onaylanmış kayıtlı dezenfektanlarla dezenfekte edilmiş nakil araçlarıyla taşınmış olmaları,
3) Dağıtıcıların onaylanmış ve yetkili kılınmış olması.
b) Sınırlardan kaçak yollarla girecek canlı hayvanların nakline izin verilmez.
c) Ek-3’deki listede belirtilen hayvan hastalıklarından korunma ve kontrol amacıyla, işletmeler ve bölgeler bu hastalıkların durumuna göre sınıflandırılabilir.
ç) Canlı hayvan ve üreme ürünlerinin hareketleri veteriner hekim kontrollerine ve sertifikasyona tabidir. Bu konuda ayrıntılar Bakanlıkça çıkarılacak ikincil mevzuatta belirtilir.
d) Embriyolar, sadece ilgili toplama ve nakil ekibinin onaylanmış olması koşuluyla taşınabilirler
e) Canlı hayvan ve üreme ürünlerinin hareketleri yalnızca bu maddenin birinci fıkrasının (a), (b), (ç) ve (d) bentlerinde belirtilen şartlara uygun olarak gerçekleştirilir.
f) Ek-3’deki listede belirtilen hastalıkların önlenmesi ve kontrol altına alınması amacıyla, hayvan sahipleri ve bakıcıları ile bu Kanunun 5 inci maddesinin ikinci fıkrasının (b) ve (c) bentlerinde belirtilen şahıslar, herhangi bir hastalık şüphesi veya hastalık çıkışı halinde yetkili veteriner idaresine bildirimde bulunmakla yükümlüdür.
g) Sığır türü hayvanlar, domuzlar, tektırnaklı hayvanlar, koyun ve keçiler, kanatlı hayvanlar ve kuluçkalık yumurtalar ile su kültürü hayvanları ve bunların ürünleri, sığır türü hayvanların embriyoları, sığır türü hayvan ve domuz semeni ve bunların dışında kalan diğer hayvanlar ve bunların semenleri, yumurtaları ve embriyoları ile ilgili ayrıntılı sağlık şartları, sertifikasyon, sevk ve taşınmasına ilişkin ilave şartlar Bakanlıkça çıkarılacak ikincil mevzuatla belirlenir.
(2) Ev ve süs hayvanlarının hareketleri bu Kanunun 11 inci maddesine göre yapılır.
Hayvan alım ve satımları
MADDE 9 - (1) Şehir ve kasabalarda hayvan alım ve satımlarının hayvan park, pazar veya panayırlarında yapılması mecburidir.
(2) Kurbanlık hayvan alım ve satımları bu madde hükmüne tabi değildir.
(3) Teşhir için fuar ve sergilere getirilen hayvanların orijin belgesi veya veteriner sağlık sertifikasının bulunması ve bu yerlerde hayvanların devamlı surette sağlık kontrolü altında tutulması şarttır.
(4) Hayvan panayırlarının açılış zamanı ve süresi için açılışından en az 20 gün önce Bakanlığa bildirerek izin alınır.
Ülkeye üçüncü ülkelerden giriş yapan canlı hayvan ve üreme ürünlerine ilişkin ithalat şartları
MADDE 10 - (1) Ülkeye üçüncü ülkelerden giriş yapan canlı hayvan ve üreme ürünlerine ilişkin ithalat aşağıdaki kurallara uygun yapılır;
a) Bu Kanunun 8 inci maddesinde belirtilen canlı hayvanlar ve üreme ürünleri, 18 inci maddesinde belirtilen veteriner sınır kontrolüne tabi üçüncü ülkelerden, bu Kanunda ve Bakanlık tarafından çıkartılacak ilgili ikincil mevzuatta belirtilen şartları yerine getirmeleri koşuluyla ithal edilebilir;
1) Ülkeye ithal edilecek canlı hayvan ve üreme ürünleri, onaylanmış bir üçüncü ülke veya üçüncü ülkenin onaylanmış bir bölgesinden çıkmış olmalıdır,
2) Üçüncü ülkeden ithal edilecek canlı hayvan ve üreme ürünleri, onaylanmış toplama merkezlerinden, hayvanların halka sergilenmek veya temel ve uygulamalı çalışmalarda kullanılmak amaçlarıyla tutulduğu veya barındırıldığı enstitü ve merkezlerden orijin almalıdır,
3) Üçüncü ülkeden ithal edilecek canlı hayvan ve üreme ürünlerinin orijin ülkenin yetkili makamı tarafından düzenlenmiş bir sertifikası olmalıdır.
b) Yetkili veteriner idaresi Bakanlıkça onaylanmak ve yayınlanmak üzere aşağıdakileri hazırlar;
1) Ülkeye canlı hayvan ve üreme ürünü ithalatı için onaylanmış üçüncü ülkelerin listesini,
2) Üçüncü ülkeden canlı hayvan ve üreme ürünlerinin ithal edileceği onaylanmış toplama merkezleri ile hayvanların halka sergilenmek veya temel ve uygulamalı çalışmalarda kullanılmak amaçlarıyla tutulduğu veya barındırıldığı enstitü ve merkezlerin listesini,
3) Çeşitli canlı hayvan türleri ve üreme ürünlerinin ithalatında kullanılacak sertifika örneklerini.
(2) Sığır türü hayvan, domuz, tek tırnaklı hayvan, koyun ve keçiler, kanatlı hayvanlar ve kuluçkalık yumurtalar ile su kültürü hayvanları ve bunların ürünleri, sığır türü hayvanların embriyoları, sığır türü hayvan ve domuzların semeni ve bunların dışında kalan diğer hayvanlar ve bunların semenleri, yumurtaları ve embriyoları ile ilgili ayrıntılı sağlık şartları Bakanlık tarafından çıkartılacak ikincil mevzuatla belirlenir.
Ev ve süs hayvanlarının ticari olmayan hareketlerine ilişkin hayvan sağlığı şartları
MADDE 11 - (1) Ek-1’deki listenin A ve B bölümlerinde belirtilen ev ve süs hayvanı türlerinin ülke içerisinde ticari olmayan amaçlarla hareketi için hayvan sahibi ve/veya hayvandan sorumlu olan kişi yanında söz konusu hayvana ilişkin aşı karnesi ve veteriner sağlık sertifikasını taşımalıdır. Hayvanın sahibi veya sahibi adına hayvandan sorumlu olan kişi herhangi bir kontrol sırasında ev ve süs hayvanının kimliğinin okunabilmesi için gerekli şartları sağlar.
(2) Avrupa Birliği üye devletlerinden ülkeye ticari olmayan nedenlerle getirilen ya da tekrar giriş yapan ek-1’deki listenin A ve B bölümlerinde belirtilen ev ve süs hayvanı türlerine uygulanacak hayvan sağlığı şartları ile bunların hareketlerinin kontrolünde aşağıda yer alan kurallar uygulanır;
a) Ülkeye getirilen ev ve süs hayvanları; bu Kanunun 7 inci maddesi uyarınca tanımlanmalı ve hayvan sahibinin adı ve adresine ilişkin ayrıntılar belirtilmiş olmalıdır. Hayvanın sahibi veya sahibi adına hayvandan sorumlu olan kişi herhangi bir kontrol sırasında ev ve süs hayvanının kimliğinin okunabilmesi için gerekli şartları sağlar.
b) Söz konusu hayvan, Dünya Sağlık Teşkilatı (OIE) standartlarına göre doz başına en az bir antijenik birim içeren inaktif bir kuduz aşısı ile aşılandığını veya eğer üretici laboratuar öneriyorsa aşı tekrarının yapıldığını gösteren, Avrupa Birliği üye devletinin yetkili veteriner idaresince onaylanmış bir veteriner hekim tarafından düzenlenen bir pasaport eşliğinde taşınır.
c) Üç aylıktan küçük ve aşısız ev ve süs hayvanları bir pasaport eşliğinde taşınmalı, doğduğu tarihten itibaren aynı yerde bulundukları, hastalığa yakalanmış olması muhtemel yabani hayvanlarla temasta bulunmadıkları veya annelerinin refakatinde oldukları belgelenmelidir.
(3) Ülke’den Avrupa Birliği’ne üye bir devlete gidecek olan ev ve süs hayvanı, gideceği üye devletin ilgili kuralları uyarınca tanımlanmalı, varış yeri olan üye devletin ve talep edildiği durumlarda transit geçiş yapacağı üye devletin de sağlık şartlarını yerine getirmelidir. Kuduz hastalığı için antikor titrasyon testi gerektiğinde, yetkili veteriner hekim tarafından numune alınmalı ve söz konusu test Avrupa Birliği tarafından onaylı bir laboratuarda yaptırılmalıdır.
(4) Üçüncü bir ülkeden ülkeye getirilen ev ve süs hayvanları;
a) Bu Kanunun 7 inci maddesi uyarınca tanımlanmalı ve hayvan sahibinin adı ve adresine ilişkin ayrıntılar belirtilmelidir. Hayvanın sahibi veya sahibi adına hayvandan sorumlu olan kişi herhangi bir kontrol sırasında ev ve süs hayvanının kimliğinin okunabilmesi için gerekli şartları sağlamalıdır;
b) Söz konusu hayvan, OIE standartlarına göre doz başına en az bir antijenik birim içeren inaktif bir kuduz aşısı ile aşılanmalı ve eğer üretici laboratuar öneriyorsa aşı tekrarı yapılmalıdır.
c) Aşının yapıldığı tarihten en az 30 gün sonra ve seyahatten üç ay önce yetkili bir veteriner hekim tarafından alınan numune en az 0.5 IU/ml veya üzerinde nötralize eden bir antikor titresine sahip olmalıdır. Testin, bu amaç için Avrupa Birliği’nin şartlarına uygun olarak onaylanmış bir laboratuar tarafından yapılması gereklidir. Üreticinin önerdiği aralıklarla tekrar aşılanan ev ve süs hayvanları üzerinde antikor titrasyon testinin yenilenmesine gerek yoktur. Bu üç aylık süre, pasaportu veya belgesinde hayvanın Türkiye sınırlarını veya Avrupa Birliği üye devletini terk etmeden önce titrasyon yapıldığı ve olumlu sonuç alındığına ilişkin bilgi bulunan hayvanın tekrar girişinde uygulanmaz.
ç) Resmi veteriner hekim tarafından verilmiş bir sertifika taşımalı veya tekrar girişte beraberinde bu madde hükümlerine uygun bir pasaport veya belgesi bulunmalıdır.
(5) Avrupa Birliği üye devletlerinden veya üçüncü bir ülkeden gelen ve ek-1’deki listenin C bölümünde belirtilen hayvan türleri, kuduza karşı herhangi bir şarta tabi tutulmayacaktır. Gerektiği takdirde, hayvan sayısındaki muhtemel limitler dahil özel bazı şartlar ve bu tür hayvanların diğer hastalıklar bakımından beraberinde bulundurulacak ilgili Avrupa Birliği mevzuatına uygun sertifika örneği Bakanlık tarafından belirlenir.
(6) Yetkili veteriner idaresi;
a) Ülkeye ve Avrupa Birliği sınırlarına ticaret dışı amaçlarla seyahat eden ev ve süs hayvanlarının sağlık koşullarını ve hangi koşullarda bu bölgelere giriş veya tekrar giriş yapılabileceğine ilişkin bilgileri açık ve kolay ulaşılabilir bir şekilde kamuya temin eder. Giriş noktalarındaki görevlilerin de bu kuralları eksiksiz bilmelerini ve tam olarak uygulamalarını sağlar,
b) Üçüncü bir ülkeden, ülke sınırlarına getirilecek ev ve süs hayvanlarının aşağıda belirtilen şartlara tabi tutulması için gerekli önlemleri alır;
1) Beraberinde beş veya daha az ev ve süs hayvanını getiren yolcunun, ülke topraklarına giriş yaptığı noktada hayvanların belge ve kimlik kontrolünün yapılması,
2) Beş veya daha fazla ev ve süs hayvanının bulunması durumunda ise bu Kanunun 18 inci maddesinde belirtilen şartlara uyması ve kontrollerin yapılması.
c) Ev ve süs hayvanlarının ülkeye giriş yaptıkları noktaların listesini hazırlar,
ç) Avrupa Birliği üye devletlere ve Avrupa Komisyonu’na alınan önlemlere ilişkin bilgi ve giriş noktalarının listesini temin eder.
(7) Ev ve süs hayvanlarının ülkeye hareketinde hayvan sahibi veya hayvandan sorumlu olan gerçek kişi kontrollerden sorumlu yetkililerce talep edilen ve hayvanın bu tür harekete uygun olduğunu belgeleyen pasaport, sertifika veya dokümanı göstermek zorundadır. Özellikle, hayvanı tanımlamak üzere, genelde Avrupa Birliği tarafından yaygın olarak kabul edilen standarda uymayan bir okuyucu kullanılması halinde, hayvan sahibi veya hayvandan sorumlu olan gerçek kişi kontrol esnasında kimliğin okuyucu ile okunması için gerekli olan imkanları temin etmek zorundadır. Kontroller sonucunda hayvanın bu maddede belirtilen hükümlere uymaması halinde, yetkili veteriner idaresi, resmi veteriner hekimle istişare ederek aşağıdaki kararları verir;
a) Hayvanın orijin aldığı ülkeye iadesi,
b) Resmi kontrol altında sağlık şartlarını yerine getirmesi için gerekli olan süre boyunca, masrafları sahibi veya hayvandan sorumlu olan gerçek kişi tarafından ödenmek üzere, hayvanın tecrit edilmesi veya,
c) Son tedbir olarak, hayvanın iadesi ve karantinada tutulmasının mümkün olmadığı durumlarda herhangi bir maddi tazminat ödemeden ötenazi yapılması..
ç) Yetkili veteriner idaresi, ülke topraklarına giriş izni verilmeyen hayvanların, orijin ülkesine iadeleri veya herhangi bir idari kararın alınması sürecinde resmi kontrol altında barındırılmalarını sağlar.
(8) Bakanlık bu konuda aşağıda belirtilen hususlarla ilgili ikincil mevzuat çıkarır;
a) Bu maddenin birinci fıkrasında belirtilen ev ve süs hayvanlarının bazı üçüncü ülkelerden gelmesi durumunda aranacak özel şartlar ve bu üçüncü ülkelerin listesi ile ilgili koşulların, ilgili üçüncü ülkeler için Avrupa Birliği tarafından saptanan şartlara uygun olarak belirlenmesi,
b) Bakanlık tarafından talep edilen sertifika ve belge örneklerinin Avrupa Birliği şartlarına uygun olarak düzenlenmesi,
c) Bu maddenin üçüncü, dördüncü, altıncı ve yedinci fıkralarındaki hükümlerin uygulanması için gerekli olan ayrıntılı kurallar.
(9) Bir üye devlet veya üçüncü ülkede herhangi bir kuduz vakası ortaya çıkarsa, bu Kanunun 16 ve 18 inci maddelerinde belirtilen güvenlik önlemleri uygulanır.
(10) Bu maddede belirtilen önlemler, yabani fauna ile ilgili uluslararası mevzuata halel getirmeden uygulanır..Hayvan sağlığı şartlarının dışındaki nedenlere dayalı olan ve belirli bazı ev ve süs hayvanı türlerinin veya ırklarının hareketlerini kısıtlamayı amaçlayan şartlar bu mevzuattan etkilenmez.
Tüketimi amaçlanan hayvansal kökenli ürünlerin üretim, işleme, dağıtım ve satışına ilişkin hayvan sağlığı kuralları
MADDE 12 - (1) İnsanlar tarafından tüketilmesi amaçlanan hayvansal kökenli ürünler ve bunların ürünleri yalnızca bu Kanunda belirtilen şartlara ve çıkarılacak olan ikincil mevzuata uygun olarak resmi veteriner kontrollerine tabi tutulması halinde üretilebilir, işlenebilir, dağıtılabilir, nakledilebilir, depolanabilir, pazara sürülebilir, ticareti yapılabilir ve üçüncü ülkelerden ithal edilebilir. Bu ürünlerin aşağıda belirtilen koşullardaki hayvanlardan elde edilmesi gerekir;
a) Ek-2’deki listede yer alan bulaşıcı bir hastalık salgını ya da şüphesinden dolayı herhangi bir kısıtlamaya tabi olmayan hayvanlar,
b) Ek-2’deki listede yer alan bulaşıcı bir hastalık salgını ya da şüphesinden dolayı herhangi bir kısıtlamaya tabi olan ancak,
1) Özel bir işaretle işaretlenen,
2) Bulaşıcı hastalık etkenini yok eden bir yöntem ile muamele ve işlem gören hayvanlar.
(2) Gıda sektörü işletmecileri hayvansal kökenli gıdaların ülke içindeki üretim, işleme, dağıtım dahil tüm aşamalarında hayvanlara bulaşabilen hastalıkların yayılmasını önleyecek tedbirleri bu Kanunda yer alan şartlara uygun olarak almak zorundadır.
(3) Gıda sektörü işletmecileri hayvansal kökenli gıdaların, ilgili veteriner mevzuatında yer alan hayvan sağlığı şartlarını yerine getiren hayvanlardan elde edilmesini garanti edecek önlemleri almak zorundadır.
(4) Bakanlık, Avrupa Birliği mevzuatı ile uyumlu olarak bu maddenin 1 inci fıkrasında belirtilen şartların yerine getirilmesi için gerekli olan genel hayvan sağlığı kurallarını belirler.
(5) Mezbaha, et kombinaları, kesim yerleri ile hayvansal kökenli gıda maddeleri işleyen tesislerin sağlık şartlarına uygunluğuna yönelik denetimler yetkili veteriner idaresi tarafından Bakanlıkça çıkartılacak ikincil mevzuat çerçevesinde yürütülür.
(6) Bu maddede belirtilen hükümler aşağıdaki ürünler için geçerlidir;
Dostları ilə paylaş: |