2.Xəzərin biomüxtəlifliyinə təsir göstərənə sosial (antropogen) amillər
(a) Xəzərə tökülən çayların tənzimlənməsi.
Buraya bəndlərin və su anbarlarının tikilməsi aiddir. Bu bir çox ekoloji (problemlərin yaranmasına, o cümlədən çaylarda suyun həcminin və su rejiminin azalmasına, məs; bəndlərdə suyun axıdılmasına və su anbarlarında biogen qidalı maddələrin toplanmasına səbəb olur.
(b) gəlmə (introduksiya olunmuş) növlərin təsiri.
Bu növlər əslində Xəzərdə yaşamayıb kənardan gətirilənlərdir.
XX əsrdə ən çox Qara və Aralıq dənizindən gətirilən növlərin miqdarı olduqca artmışdır. Bu insanın fəaliyyəti nəticəsində Xəzər dənizinin digər dənizlərlə kanallar vasitəsi birləşdirilməsi ilə əlaqədardır. Misal olaraq, XX əsrin sonunda gəmilərin ballast suları ilə Xəzərə gətirilmiş 2 növ xərçəngkimilərini (Calanipeda aquaedulcis, Acartia clausi) və (Mnemiopsis leidyi) Dog’s Tail misal göstərmək olar. Xərçəngkimilərin 2 növü balıqların qidasına çevrilərək Xəzərin zooplanktonunun qiymətli tərkib hissəsinə çevrilmişdir. Dog’s Tail isə Xəzərin biomüxtəlifliyinə mənfi təsir göstərə külli miqdarda planktonla qidalanaraq balıqların qida mənbəyini məhv edir.
Dostları ilə paylaş: |