Yargıtay/Hukuk 48/78
YÜKSEK MAHKEME HUZURUNDA.
Mahkeme Heyeti: Ahmet İzzet, Salih S. Dayıoğlu, N. Ergin Salâhi. İstinaf eden: Kemal İsmail, Lefkoşa.
ile
Aleyhine istinaf edilen: Kemal Salih, Mağusa.
a r a s ı n d a.
İstinaf eden tarafından: Kıvanç M. Riza.
Aleyhine istinaf edilen namına: Fuat Veziroğlu.
Yetki - Bölgesel yetki itirazı - İstinaf edenin ihtilâfın Mağusa'da
bulunan bir taşınmaz malla ilgili olduğunu ve Lefkoşa Kaza
Mahkemesinin davayı dinlemeye yetkisi olmadığını iddia etmesi-
aleyhine istinaf edilenin ise ihtilâfın taşınmaz mal ile ilgili
almadığını, anlaşmazlığın bir inşaat sözleşmesinden doğduğunu
iddia etmesi - Yargıtayın dava konusunun 9/76 sayılı Mahkemeler
Yasasının 24(2) maddesi anlamında "taşınmaz mal ile ilgili bir
mesele" olmadığını, ihtilâfın taraflar arasında maliyetle ilgili
bir anlaşmazlık olduğunu belirtmesi ve davanın 9/76 sayılı
Mahkemeler Yasasının 24(1)(b) maddesi uyarınca Davalının ikamet
ettiği Lefkoşa Kaza Mahkemesinde açılabileceği sonucuna varması.
Hukuk Usulü: - Mahkemenin bölgesel yetkisine İlk Mahkemede değil İstinaf aşamasında itiraz edilmesi - Yargıtayın, öncelikle yetki konusunu tezekkür etmesi - Yargıtayın Mahkemenin bölgesel yetkisine karşı itirazın her safhada yapılabileceğini belirtmesi Yargıtayın taraflar arasındaki anlaşmazlığın bina inşaatının maliyetine ilişkin hesaplamadan kaynaklandığını belirtmesi ve davanın 9/76 sayılı Mahkemeler Yasasının 24(1)(b) maddesi uyarınca Davalının ikamet ettiği yer olan Lefkoşa Kaza Mahkemesinde açılabileceği sonucuna varması.
OLAY: Davacı ile Davalı sözlü bir anlaşma yaparak Mağusa'da ortaklaşa
satın aldıkları arsa üzerinde apartman inşa ettiler. Davacı
Lefkoşa Kaza Mahkemesinde açtığı bir davada Davalının apartmanın
inşası için payına düşen miktarı ödemediğini iddia etti ve
Davalıdan ödenmemiş bakiyeyi talep etti.
Davalı müdafaasında maliyetin taraflar arasında eşit olarak
bölüneceğini kabul etmedi ve yaptıkları sözlü anlaşmaya göre
Davacının inşaatı K.L.21000.-ye yapmayı veya yaptırmayı, Davalının
da bu miktarın yarısını Davacıya ödemeği kabul ettiğini, muhtelif
tarihlerde ödediği meblağın bu miktarın yarısını aştığını iddia
etti ve mukabil davasında ödemiş olduğu fazlalığı geri talep etti.
İlk Mahkeme sözlü anlaşmanın Davacının iddia ettiği şekilde
olduğu kanaatine vararak Davacı lehine hüküm verdi.
Davalı istinafında dava konusu taşınmaz malın Mağusa
Kazasında olduğunu ve Lefkoşa Kaza Mahkemesinin bu davayı görmeye
yetkisi olmadığını iddia etti.
SONUÇ: Yüksek Mahkeme, yetki itirazının daha önce İlk Mahkemede öne
sürülmediğini, ancak yetki ile ilgili itirazın herhangi bir
safhada yapılabileceğini belirtti ve konuyu incelemeye karar
verdi. Taraflar arasındaki anlaşmazlığın taşınmaz mala ilişkin
olmadığını, anlaşmazlık satın alınan arsanın veya inşa edilen
apartman dairelerinin ne şekilde veya hangi oranda bölüşüleceği
ile ilgili olmuş olsaydı istinaf edenin itirazında haklı
olacağını, ancak ihtilâfın taraflar arasında maliyet konusunda
ortaya çıkan anlaşmazlıkla ilgili olduğunu belirtti ve davanın
9/76 sayılı Mahkemeler Yasasının 24(1)(b) maddesi uyarınca
Davalının ikamet ettiği yer olan Lefkoşa Kaza Mahkemesinde
açılabileceği kanısına vardı. Bu nedenle Yüksek Mahkeme yetki
itirazına ilişkin istinafı reddetti.
-----------------
A R A K A R A R
Ahmet İZZET:
Aleyhine istinaf edilen (davacı) Mağusa'da inşaat malzemesi satıcısı idi. İstinaf eden (davalı) ise Türk Bankası Mağusa Şubesinin müdürü idi. Dava ikame edildiği zaman davalı Lefkoşa'da ikamet etmekte idi.
Davacı Lefkoşa Kaza Mahkemesinde 10 Ocak 1974 tarihinde dosyaladığı bir dava ile Temmuz 1970 tarihlerinde davalı ile yaptığı sözlü bir anlaşma uyarınca Mağusada yapmış oldukları Uğur Apartmanının maliyet fiatından davalının hissesine düşen meblâğdan bakiye kalan
K.L.3982.850 mili talep etti. Davacının iddiasına göre. yapıları sözlü anlaşmâ uyarınca,
-
(i) Taraflar ortaklık esaslarına uygun olarak bir arsa satın
alacaklar;
(ii) Satın alacakları ortak arsa üzerine, yine ortaklık
esaslarına göre, dört katlı ve 8 dairelik bir apartman
inşa edecekler; ve
(iii) Davacı gerekli inşaat malzemesini tedarik edip gereken
masrafı yapacak ve davalı ise mezkûr maksat için ihtiyaç
duyulacak meblağı temin edecekti.
Davacıya göre sözü edilen anlaşma uyarınca taraflar 25 Temmuz 1970 veya o tarihlerde müşterek bir arsa satın alıp isimlerine kaydettiler. Yaklaşık olarak 16 Eylül 1970 tarihinde apartmanın inşaasına başladılar ve Aralık 1971'de sözü edilen apartmanı bitirerek "Uğur Apatman" olarak isimlendirdiler. Apartmanın maliyeti davacıya göre K.L.31466.650 mil idi. Bundan davalının hissesine düşen miktar ise K.L.15733.325 mildir. Davalının ödediği K.L.12958.475 mil bu meblâğdan çıktıktan sonra davalının davacıya borcu K.L.2774.850 mil kalır, ancak buna inşaatın kontrol edilmesi için, sekreter için ve faiz olarak ödenen miktarların yekününden davalının hissesine düşen meblâğ ilâve edildiği zaman davalının davacıya mütebaki borcu K.L.3932.850 mildir.
Davalı müdafaasında, davacı ile yapılan sözlü anlaşmanın yukarıda bahsolunan (i) ve (ii). kısımlarını kabul etmekle beraber maliyetin taraflar arasında eşit olarak bölüneceğini kabul etmedi ve yaptıkları sözlü anlaşmaya göre, davacı bu inşaatı K.L.21,000.-ya yapmağı veya yaptırmayı, davalı da bu miktarın yarısını davacıya ödemeyi deruhte etti. Davalı diğer bazı hususlarda yapılan masrafları da dikkate alarak davalıya ödenmesi gereken miktarın net olarak K.L.11,932.- olduğunu, kendisirıin ise K.L.12,958.475 mil ödediğini, böylece K.L.1,026.475 milin yanlışlıkla fazla olarak ödendiğini iddia ederek, bu miktarı mukabil talep ile talep etti.
Alt Mahkeme her iki tarafı ve şahitlerini dinledikten sonra taraflar arasındaki sözlü anlaşmanın davacının iddia ettiği şekilde cereyan ettiği kanaatına vararak davacı leyhine K.L.1406.275 mil için hüküm verdi. Davalı bu hükümden istinaf etmiştir. 1. istinaf sebebine göre, davanın konusu, taşınmaz mal ile ilgili olup bu taşınmaz mal Mağusa Kazası içindedir ve Lefkoşa Kaza Mahkemesinin bu davayı görmeye yetkisi yoktur.
İstinafın duruşmasında, ilk önce bu istinaf sebebini ele almaya ve icap ederse daha sonra diğer istinaf sebeplerini incelemeye tarafların onaması ile karar verdik.
İstinaf eden tarafından ileri sürülen ve mahkemenin bölgesel yetkisi ile ilgili olan istinaf sebebi Alt Mahkemede ileri sürülmüş değildir Ancak, yetki ile ilgili bir itiraz herhangi bir safhada yapılabileceği açık olduğundan İstiraf Mahkemesi olarak yetki hususunu incelemeye karar verdik.
9/1976 sayılı 1976 Mahkemeler Yasasının kaza mahkemelerinin hukuk meselelerinde bölgesel yetkisi ile ilgili 24. maddesi aynen şöyledir:
"24. (1) Kaza Mahkemesi, Arıayasa veya yasalar uyarınca Yüksek
Mahkemeye ilk mahkeme olarak yetki veren kurallar saklı
kalmak koşuluyla:
-
dava sebebinin tamamen veya kısmen, mahkemenin
yetki alanı sınırları içinde doğmuş olması;
-
davalının veya davalılardan herhangi birinin,
davanın ikame edildiği zamanda, Kaza Mahkemesi
yetki alanı içinde ikamet etmesi veya iş yapmış
olması;
-
dava sebebinin tamamen veya kısmen Kıbrıs Türk
Federe Devleti sınırları dışında Kıbrıs'ta doğmuş
olması ve davacının, davanın ikame edildiği zaman
Kaza Mahkemesinin yetki alanı içinde ikamet
etmesi,
halinde 25. madde kurallarına uygun olarak davaya bakıp
karara bağlamaya yetkilidir. Ancak, tarafların dava
açıldığı zaman Kıbrıs Türk Federe Devleti sınırları
dışında ikamet etmesi halinde yetkili mahkeme Lefkoşa
Kaza Mahkemesidir.
-
Bir davanın konusu taşınmaz malın taksimi veya satışı
veya taşınmaz mal ile ilgili bir mesele ise, dava,
taşınmaz malın bulunduğu yerin Kaza Mahkemesinde
görülür."
İstinaf edenin avukatı, taraflar arasındaki sözlü anlaşmanın ortaklaşa bir arsa satın almak ve satın alacakları arsa üzerine bir bina inşa etmek hususunda olduğunu, taraflar arasında yapılan bu anlaşmanın "taşınmaz mal ile ilgili bir mesele" olduğunu ve Mahkemeler Yasasının 24(2) maddesine göre yetkili mahkemenin, tsşınmaı malın bulunduğu yer olan Mağusa Kaza Mahkemesinin olduğunu iddia etmiştir.
Aleyhine istinaf edilenin avukatı ise, meselenin taşınmsz mal ile ilgili olmadığını, arsa ve dairelerin taraflar arasında ayrılarak üzerlerine koçan edildiğini ve anlaşmazlığın bir inşaat mukavelesinden doğduğunu iddia etmiştir.
Taraflar arasındaki anlaşmazlığın, satın alınan arsanın veya inşa edilen apartman dairelerinin ne şekilde veya hangi oranda taksim edilecekleri ile ilgili olmuş olsaydı, belki istinaf edenin iddiası dağru olabilirdi. Ancak, taraflar arasında bu hususta hiçbir anlaşmazlık yoktur. Bunun aksine, dava açıldığı zaman arsa da, apartman daireleri de, ayrılıp tarafların isimlerine kaydedilmişti. Aralarındaki anlaşmazlık, kısmen ortaklığın ne şekilde olacağı, yani maliyet fiatına göre mi yoksa davalının iddia ettiği gibi daha ewelce anlaşılan bir miktara göre mi taksim edileceği, kısmen ise, gerek davacı gerekse davalı tarafından ileri sürülen hususların hesaplamaya dahil olup olamayacağı ile igilidir. Örneğin davacı, kontrol ücretinin, sekretere ödenen paranın ve davacı tarafından ödenen faizin hesaba katılacağını iddis etti. Davalı ise mimar ve mühendis parasının bir kısmının anlaşılan miktara dahil edilmediğirıi, Belediyenin talimatı üzerine K.L.2000.-mal olan bir bodrum yapıldığını, elektrik kablolarının yer altından geçirilmesi için K.L.464.- fazla bir masraf yapıldığını ve extra olarak K.L. 550.-ya mal olan parke yapıldığını, bütün bunların hesaplanması gerektiğini iddia etti.
Bütün bunlardan, hakikaten dava konusunun Mahkemeler Yasasının 24(2) maddesi anlamında "taşınmaz mal ile ilgili bir mesele" olmadığı, ihtilâfın taraflar arasında maliyet hususunda yapılan anlaşma ile ilgili olduğu kanısına vardık. Bu nedenle dava, Mahkemeler Yasasının 24(1)(b) maddesi uyarınca davalının ikamet ettiği yer olan Lefkoşa Kaza Mahkemesinde açıldığı için yetkili Mahkeme huzurunda açılmıştır.
1. istinaf sebebi reddolunur.
İstinafın duruşmasına, mukayyit tarafından saptanacak bir günde devam edilecektir.
(Ahmet İzzet) (Salih S. Dayığlu) (N. Ergin Salâhi)
Yargıç Yargıç Yargıç
2 Şubat, 1979
- 328 -
Dostları ilə paylaş: | 
