Yazılı sembolleri sözcüklere çevirme

Yeni cümleler oluşturmak için sözcük değiştirme. Öğrencilere varolan cümledeki bir sözcüğün yerine başka bir sözcük koydurtarak yeni cümleler oluşturtun. Örneğin: “Şapkamı çıkarttım”. Atkımı çıkarttım”. “Çocuk okuyor”. Çocuk koşuyor”.

Dedektif oyunu. Öğrencilere saklanmış bir nesnenin yerini bulmak için sorular

oluşturmalarında yardım edin.

Sözel dil becerilerini uygulama

Sözel ifade edici dilde yetersizliği olan öğrenciler pratik yapmaya ve sözcükleri kullanmak ve cümleler oluşturmak için fırsatlara gereksinim duyarlar. Öğrencilerin konuşma becerilerini uygulayabilmeleri için planlama yapılmalıdır. Yapılacak planlamalar şunlardır:

Sözel dil etkinlikleri. Bu etkinlikler arasında karşılıklı konuşmalar (sohbetler), tartışmalar, kukla, dramatik oyun, görüşme, öykü anlatma, bilmeceler, birlikte konuşma vb. vardır.

Nesneleri tartışma. Öğrencilere bir nesnenin özelliklerini anlatmaları ve

nesneyi diğer nesnelerle karşılaştırmaları (rengi, büyüklüğü, şekli, ana parçaları, bileşimi vb.) için yardımcı olun.

Kategoriler. Kategorileri öğretmek için gruplandırılabilen maddeleri bir kutuya yerleştirin; oyuncaklar, giyecekler, hayvanlar, mobilya ve meyve vb. Öğrencilerden bir araya gelecekleri bulmalarını ve ne olduklarını söylemelerini isteyin. Bu etkinliği kategorileri isimlendirmelerini isteyerek çeşitlendirebilirsiniz.

Anlama. Öğrencilere düşünmelerini ve cevaplar oluşturmalarını gerektiren sorular sorun. Ör.: “Eğer komik giyinseydin ve bir sirkte olsaydın, ne olurdun”?

“Bir giysiyi uzatmak kısaltmaktan neden daha zordur”?

Anlat nasıl? Oyunu.

“Anlat nasıl dişini fırçalarsın”?

“Anlat nasıl okula gidersin”? vb.

“Anlat nerede .............. ?

“Anlat neden ..............?

Bu gibi sorular uygulama için iyi fırsatlar sağlarlar.

Öyküleri tamamlama. Bir öyküye başlayın ve çocuğa tamamlatın. Örneğin: “Ayşe yabancı bir şehre teyzesini ziyaret etmek için gitti. Uçak indiğinde Ayşe teyzesini havaalanında göremedi. ...................”

KONUŞMAYI TEŞVİK EDEN ETKİNLİKLER

Öğretmenler çocukların dil gelişimlerini konuşmayı teşvik eden etkinliklerle desteklemelidir. Bu etkinlikler etkili konuşma için gereken konuşma, ses ve beden hareketlerini geliştirmeye yardımcı olur. Aynı zamanda eğlencelidir ve çocuklar severek katılırlar. Sözel iletişim programında çocukların gereksinim ve ilgilerine göre çok çeşitli etkinlikler yer alabilir. Aşağıdakiler sözel anlatım etkinlikleri arasındadır:

Sohbet

Telefon konuşması

Tartışma

Sunu

Parmak oyunu

Yaratıcı drama

Kukla

Öykü anlatma

Koro konuşma

Rol oynama, pandomim de dramanın içinde yer alan diğer etkinliklerdir.

Sohbet

Sosyalizasyon bireyi toplum içinde yaşamaya hazırlayan bir süreçtir. Diğer bireyleri tanıma ve birlikte olmanın yolu sohbettir. Bu spontan, yapılandırılmamış ve informal yolla arkadaşlarımızı, komşularımızı daha iyi tanırız. Çocuklar da sınıfta doğal olarak konuşmak, mutluluklarını, düşüncelerini, yorumlarını vb. paylaşmaktan hoşlanırlar. Öğretmen bu gereksinimi anlamalı ve çocuklara spontan, informal, yapılandırılmamış bir konuşma çevresi ve zaman sağlamalıdır. İyi bir sohbet katılımcısı olmak bireylere diğerleriyle daha bağımsız iletişim kurma fırsatı verir ve benlik kavramlarını güçlendirir.

Telefon Konuşması

Öğretmenler çocuklara telefonla iletişim kurmayı öğretmelidir. Çocuklar telefona ince ve hoş bir şekilde cevap vermeyi öğrenmelidir. Acil bir durumda operatörün, polisin, itfaiyenin ya da hastanenin numaralarını tuşlamayı öğrenmelidir. Mesajını doğrudan ve sakin bir şekilde iletmeyi bilmelidirler. Oyuncak telefon kullanılarak çeşitli yerlere telefon açma taklidi yapmak çocuklara daha iyi telefon kullanıcısı olmalarında yardımcı olur.

Örnekler:

Çocuk bir yangını haber vermek için itfaiyeyi arar.

Çocuk köpeğinin kaybolduğunu bildirmek için polisi arar.

Çocuk bir telefon numarasını öğrenmek için telefon danışmayı arar.

Çocuk ödevini öğrenmek için bir arkadaşını arar.

Çocuk bir arkadaşını eve davet etmek için arar.

Çocuk hasta bir arkadaşını sağlık durumunu öğrenmek için arar.

Çocuk anne ya da babasını geç kalacağını haber vermek için arar.

Çocuk evdekilerden biri hasta olduğunda doktoru arar.

Tartışma

Tartışmayı sohbetten ayıran sohbetin informal, spontan ve yapılandırılmamış olması, sınıf tartışmasının ise genellikle formal, daha yapılandırılmış, yönetilen, pek çok amaç içeren ve pek çok kişinin işbirliğini gerektirme özelliklerinin bulunmasıdır.

Sınıf tartışması çeşitli uyaranlarla başlatılabilir. Her gün sınıf tartışması için sayısız fırsat olur. Çocuklar onlarda heyecan ya da çelişki yaratan bir öykü okumuş olabilirler. Bir televizyon şovu ya da film izlemiş olabilirler. Anlamlı ve yararlı tartışmalar yapmak için öğrenciler ve öğretmenler bazı standartlar belirlemelidir:

Herkes diğerinin kendi düşüncesini ifade etme hakkına saygı göstermek zorundadır.

Biri konuşurken tüm sınıf nazik ve dikkatli olmalıdır.

Konuşmacılar kendilerini dinletmek ve anlaşılabilecekleri şekilde açık konuşma ayrıca konuşmalarını bir noktaya dayandırmakla sorumludurlar.

Tüm öğrenciler tartışmaya katkıda bulunmaya çalışmalıdır.

Çocuklar bireysel olarak tartışmada dominant olmaya çalışmamalıdır.

 

Sunu

Her hafta öğrencilerin bireysel olarak ilgilendikleri bir konuda özel konuşma yapmaları için zaman ayrılmalıdır. Bu konuşmalar öğrencilere yalnızca düşüncelerini mantıklı ve sıralı bir biçimde sunmalarına yardımcı olmakla kalmaz aynı zamanda uygun ses niteliği, ritm, hız ve ses şiddetini kullanma ve dinleyici önünde konuşma pratiği yapma fırsatı verir. Öğrenciler bunlara ek olarak konuşma süresinde beden duruşu, yüz ifadesi, jestler ve beden hareketlerini uygulayabilirler. Çocuklar bu yolla televizyonda izledikleri bir filmi ya da okudukları bir öyküye ilişkin bilgileri arkadaşlarıyla paylaşmak için teşvik edilirler. Öğretmen belirli sorular sorarak çocuklara anlatımlarında ve bazı olayları hatırlamalarında yardımcı olur. İlginç bir nokta ya da tanımlayıcı cümleler için çocukların ödüllendirilmesi dinleyicilerin anlatılanlara ilişkin daha iyi bir resim oluşturmalarına yardımcı olur.

Parmak Oyunu

Parmak oyunu özellikle anasınıfı ve birinci sınıf çocukları için iyi bir konuşmayı teşvik edici etkinliktir. Parmak oyununda basit kafiyeli öyküler parmak hareketleriyle birleştirilerek anlatılır. Eğer uygun şekilde yapılırsa, çocuklara konuşmada sıra almanın öğretilmesinde, uygun beden hareketi ve jestlerin geliştirilmesinde yardımcı olur. Parmak oyunu konuşmaktan çekinen, utangaç ya da içe dönük çocukların konuşması için mükemmel bir araçtır. Parmak oyunu etkinliklerinde tüm grubun katılımı söz konusu olduğundan, konuşma güçlüğü olan çocuklar da genellikle katılmak isterler.

Aşağıda parmak oyunu etkinlikleri için bazı öneriler yer almaktadır:

Öğretmenler öğrencilere bir parmak oyunu etkinliği sunarlar.

Çocuklar önce parmak oyunu etkinliğine eşlik eden kafiyeyi öğrenirler.

Sonra parmak hareketlerini öğrenirler.

Kafiye ve parmak hareketleri birleştirilir. Öğretmen sevecen bir şekilde ve yavaşça çocuklara oyunu ezberletir.

Çocuklara öğretmensiz bireysel olarak birinci satır, daha sonra ikinci satır ve tüm satırlar tamamlatılır.

Çocuklar tüm oyunu kendi başlarına oynarlar.

Öğretmen teşvik edici, pekiştirici ve yardım edici bir rol oynamalıdır. Parmak

oyunu hem eğlenceli hem de eğiticidir. Çocukların katılımı teşvik edilmeli ancak zorlanmamalıdır. Eğer öğretmen ödüllendirmede istekli ve cömert olursa, daha sonra sınıftakilerin tümü katılacaktır.

Yaratıcı Drama ve Konuşma

Yaratıcı drama yaratıcı gücü geliştirir ve ses, sözcük dağarcığı ve düşünmede ilerlemelere yol açar. Çocuklar için çok doğaldır çünkü oyunlarının içinde “mış gibi yapma”, hayal etme ve taklit vardır. Yaratıcı drama uygun kullanılırsa, etkili bir öğretim ve öğrenme aracıdır.

Yaratıcı dramada hayal gücü kullanılarak informal canlandırma yapılır. Bu formda çocuklar kendi öykülerini ve dialoglarını oynarlar. Yaratıcı drama spontandır ve prova yapılmaz. Öğretmenler çocuklara bir mesajı vermek amacıyla bedenlerini ve seslerini kullandıkları basit bir etkinlikle başlamalıdır. Yalnızca bedenlerini kullanarak (pandomim), daha sonra yalnızca seslerini kullanarak ve en son ikisini bir araya getirerek çalışmalara başlayabilirler. Etkinlikler öğretmen rehberliden grup tarafında geliştirilenlere kadar gidebilir. Ayrıca yaratıcı drama tüm sınıfça, bir grup çocuk tarafından ya da tek başına çocuk tarafından yapılabilir.

Örnek İşlem

Öğretmen şöyle bir soru sorabilir: “Anne baban dişçiyi kaç kez aradı? Ne dediler? Kim dişçiyi arayan anne ya da babayı oynamak ister?

Sohbet muhtemelen şöyle olur?:

“Doktor Ahmat Bey’ le mi görüşüyorum?

“Dişlerimi kontrol ettirmek için bir randevu almak istiyordum.”

“Bu hafta alabilir miyim? Bir dişim çok ağrıyor”

“Teşekkür ederim.”

ya da öğretmen bir öykü anlatabilir ve daha sonra çocuklar öyküyü kendi dialoglarıyla canlandırırlar.

Kukla

Öykü anlatma, yaratıcı dramaya katılmaya istekli olmayan bazı çocuklar yaratıcı anlatım için kuklayı kullanabilirler. Kukla bebeklerin manipulasyonuyla, bu çocuklar dinleyici önünde konuşma korkusu ve utangaçlıklarının üstesinden gelirler. Duygularını ve düşüncelerini bebeklere yansıtmak onları canlı hale getirir. Kukla karakterleri, öyküleri vb. figürleri kullanarak oynama anlamına gelir. Oyunda bebekler karakterleri olurlar.

Öykü Anlatma

Günümüzde pek çok kişi öykü anlatmayı yaratıcı drama ya da kukla ile birleştirmektedir. Öğretmenler öğrencilerini iyi bir öykü anlatıcı olmak için teşvik etmeli ve iyi bir örnek oluşturmalıdır

Koro Halinde Konuşma

Koro halinde konuşma öğrencilerin eğlenerek konuşmalarının gelişmesine yardımcı olur. Koro halinde konuşma grubun seçilmiş bir şiiri ya da materyali ritmi yakalayarak sesli ve birlikte söyleme şeklidir. Ancak seçilen materyal birlikte söylemeye uygun olmalıdır.