2.YÜKSEK GERİLİM GÜÇ TRANSFORMATÖRLERİ 2.1.GENEL
Bu Şartname, Safiport Derince Uluslararası Limanı’nda kullanılmak üzere satın alınacak olan 34,5/11kV 16(20)MVA gücündeki transformatörleri kapsar.
Bu Şartname kapsamındaki güç transformatörleri tüm yardımcı donanımı ile birlikte komple birimler olarak temin edilecektir.
2.1.2.Standartlar
Bu Şartname kapsamındaki transformatörlerin tasarım, imalat ve deneyleri, aşağıda belirtilen Türk Standartları (TS) ve Uluslararası Elektroteknik Komisyonu (IEC) Standartlarının yürürlükteki en son baskılarına uygun olarak yapılacaktır.
IEC 60076-1
|
Güç Transformatörleri
|
IEC 60076-2
|
Güç Transformatörleri Bölüm 2: Sıcaklık Artışı
|
IEC 60076-3
|
Güç Transformatörleri Bölüm 3: Yalıtım Seviyeleri ve dielektrik deneyleri
|
IEC 60076-4
|
Güç transformatörleri-Bölüm 4: Basamaklar ve bağlantılar
|
IEC 60076-5
|
Güç transformatörleri-Bölüm 5: Kısa devreye dayanım yeteneği
|
IEC 60137
|
1000 Volttan yukarı alternatif gerilimlerde kullanılan geçit izolatörleri
|
IEC 60296
|
Elektrik kesicileri ve transformatörler için yalıtkan yağlar
|
IEC 60076-7
|
Yağlı güç transformatörlerini yükleme kuralları
|
Transformatörlerin imalatında kullanılan tüm malzeme ve yardımcı donanım da ilgili IEC ve/veya TSE standartlarına uygun olacaktır.
Eşdeğer veya daha üstün başka standartların kullanılması durumunda bunların İngilizce ya da Türkçe kopyaları teklifle birlikte verilecektir.
2.1.3.Çalışma Koşulları
Sipariş kapsamındaki transformatörler, Malzeme Listesinde aksi belirtilmedikçe aşağıda belirtilen çalışma koşullarında bina dışı (harici) kullanıma uygun olacaktır.
- Yükselti : Malzeme Listesinde aksi belirtilmedikçe 1000 m.
- Ortam sıcaklığı
. en çok : 45°C
. en az : -40°C
. 24 saat içinde ortalama : 35°C'nin altında
- Ortam hava kirliliği : Ağır
- Buzlanma : Sınıf 10, 10 mm
- Rüzgar basıncı : 700 Pa (34 m/s rüzgar hızı)
- Yer sarsıntısı
. Yatay ivme : 0.5 g
. düşey ivme : 0.4 g
- Sistem koşulları
. En yüksek sistem gerilimi (kV) : 7.2, 12, 17.5, 36
. Topraklama : Direnç üzerinden topraklı nötr sistemi
. Sistemin görünen kısa devre gücü
7.2, 12, 17.5 kV'ta : 500 MVA
36 kV'ta : 1000 MVA
2.2.TEKNİK ÖZELLİKLER 2.2.1.Tip
Bu Şartname kapsamındaki güç transformatörleri yağa daldırılmış, harici tipte olacaktır.
-
Sargı sayısı : 2
-
Faz sayısı : 3
-
Anma frekansı : 50 Hz
-
Anma gücü (ONAN/ONAF) : 16/20MVA
-
Anma gerilim oranları (kV) : 33/10.5
-
Kademe değiştirici : Boşta
-
Kademe değiştiricinin bulunduğu sargı : YG sargısı
-
Ayar sınıfı : Sabit akı (TS:SAA, IEC:CFVV)
-
Ayar kademe güçleri : Bütün kademelerde anma gücüne eşit
-
Kademe sayısı ve gerilim ayar sahası : (Malzeme Listesinde aksi belirtilmedikçe)
Tipi
|
Sargı anma gerilimi
|
Gerilim ayar sahası
|
kademe sayısı
|
Boşta
|
33 kV
|
30-31,5-33-34,5-36 kV
|
5
|
-
Sıcaklık artış limitleri
-
Sargılarda : 60 K
-
Üst yağ seviyesinde : 55 K
-
Bağlantı grubu :Dyn 5
-
Yalıtım düzeyleri
-
Anma gerilimi (kV) : 33
-
En yüksek sistem gerilimi (kV) : 36
-
Anma yıldırım darbe dayanım gerilimi (kV-tepe) : 170 (1.2/50 µs)
-
Şebeke frekanslı dayanım gerilimi (kV-etken) : 7 (1 dakika süreli)
-
Aşırı gerilim altında çalışma
Transformatörler,
-
anma geriliminin %105'ine eşit gerilimde anma akımında,
-
anma geriliminin %110'una eşit gerilimde boşta,
sürekli olarak çalışmaya uygun olacaktır.
Not: Sıcaklık artış limitinin, % 5'lik aşırı gerilim altında boştaki kayıpların artmasından dolayı
hafifçe aşılması dikkate alınmayacaktır.
- Kayıplar, boştaki akımlar, empedans gerilimi ve ses gücü düzeyleri (maksimum değerler)
Anma Boştaki Boştaki Yükteki Empedans Ses gücü
gücü kayıplar,Po akımlar,Io kayıplar,Pk gerilimi,Uk düzeyi,LWA
(MVA) (kW) (%) (kW) (%) (dB)
20 14 0.4 95 10 83
Not: Anma gücü, ONAN/ONAF transformatörlerde ONAF gücüdür.
-
Havadaki en küçük güvenlik açıklıkları
Anma gerilimi (kV)
|
33
|
Gerilim altındaki bölümler arasında (mm)
|
390
|
Gerilim altındaki bölümler ile topraklanmış bölümler arasında (mm)
|
320
|
Sipariş kapsamındaki transformatörlerin deney sonucunda bulunan değerleri, İmalatçı tarafından garanti edilen değerlerle aşağıda belirtilen toleranslar içinde aynı ise, transformatörlerin bu şartnameye uygun olduğu kabul edilir.
. Toplam kayıplar : + %10
. Boştaki kayıplar : + %15
. Yükteki kayıplar : + %15
. Boşta değiştirme oranı : ± %0.5
(bütün kademelerde)
. Kısa devre gerilimi (Uk) : ± %10
(anma akımında)
. Boştaki akım : ± %30
Toleranslar, aksi belirtilmedikçe, ana kademedeki ve anma değerlerindeki toleranslardır.
2.2.3.Yapısal Özellikler
2.2.3.1Manyetik Devre
Manyetik devre çekirdek tipi olacaktır.
Manyetik devre yüksek kalitede, düşük kayıplı, silisli saclardan imal edilmiş olacaktır.
Manyetik devrenin tanka irtibatı yalnız bir noktadan, kesiti en az 100 mm² olan bakır iletken ile yapılacaktır. Manyetik devrenin üst kısmında bir kutuya yerleştirilecek olan bu topraklama terminali, yağın boşaltılmasına gerek kalmadan yalıtım kontrolu yapılmasına imkan sağlayacak şekilde bir handhole (eldeliği) vasıtasıyla ulaşılabilir olacaktır. Bu bağlantı trafonun ana topraklama terminali ile aynı tarafta bulunacaktır.
2.2.3.2Sargılar
Sargılar elektrolitik bakır iletkenlerden imal edilecek ve belirtilen sıcaklık artışına uygun sınıfta malzeme ile yalıtılacaktır.
Sargılar üniform yalıtılacaktır. Basamaklı yalıtıma izin verilmeyecektir.
Sargılar kurutulduktan sonra tanka yağ doldurma işlemi, vakum altında yapılacaktır.
2.2.3.3Tank
Tank ve kapağın biçimi, dış yüzeylerde su birikimini önleyecek, içeride ise, oluşacak gazların Bucholz rölesinin çalışmasını engelleyen gaz cepleri oluşturmayacak şekilde olacaktır.
Tank normal işletmedeki basıncın 2 katı basınca dayanacak ve harici bir takviyeye ihtiyaç göstermeksizin 0.5 mm Hg'lik vakuma dayanıklı olarak tasarlanacaktır.
Kaynaklar, ilgili standartlara uygun olarak yapılacak sızdırmazlık istenen yerlerde çift kaynak uygulanacaktır.
Conta sistemi çalıştırma sırasında herhangi bir yağ sızıntısı olmamasını sağlayacaktır.
Tankı oluşturan parçalar arasındaki metal süreklilik, tümünün aynı potansiyelde olmalarını sağlayacak şekilde yapılacaktır.
Kapakta bütün buşinglerin alt uçlarını kontrol etmeye imkan veren yeterli sayıda, kapaklı kontrol delikleri bulunacaktır.
Transformatörlerin tabanlarında, düz satıhlarda kaydırılmasına engel olacak veya indirme ve bindirme sırasında takılmalara sebep olabilecek vana, tekerlek yuvası, v.b. gibi çıkıntıları bulunmayacaktır.
Transformatörün komple ağırlığını 1440 mm aralıklı raylar için tasarlanmış dört adet tekerlek üzerinde taşıyacak bir şasisi bulunacaktır. Tekerlekler birbirine dik iki konuma ayarlanabilecektir. Ünitenin kendiliğinden hareketini önlemek üzere tekerleklerde frenler bulunacaktır.
Tank kapağı tanka civatalarla bağlı olacaktır. Trafoyu emniyetle kaldırmak, manyetik devre ve sargıları kapakla birlikte kazandan çıkarmak için en az iki adet kaldırma halkası bulunacaktır.
Tankta, hariçte bağlantı elemanı olarak kullanılan civatalar paslanmaz veya galvanizli çelikten olacaktır.
Tank üzerinde aşağıdaki donanım bulunacaktır;
-
Yağ boşaltma ve örnek alma vanası (sargı tabanı ile aynı seviyede)
-
Yağ tasfiye işlemi için gerekli alt ve üst vanalar, (Yağ tasfiye üst vanası kapaktan yaklaşık 10cm. aşağıda ve alt tasfiye vanasına göre diagonal çapraz pozisyonda olacaktır.)
-
Yaşlanma sonucu biriken tortu ve yağ çamurunun gerektiğinde alınabilmesi için tank tabanında sıfır kotunda gömmeli flanşlı bir delik (tankın kaydırılmasına engel olmayacak şekilde),
-
Vakum pompa bağlantısı için vana,
-
Tank kapağında iki adet termometre cebi,
-
Her radyatörün tank ile bağlantı yerlerinde sızdırmaz vanalar,
-
Radyatörlerin tanka bağlantısı için flanşlar,
-
Bakır kaplı çelik veya paslanmaz çelikten topraklama terminali, (civatalı tipte ve topraklama sembolü ile işaretli)
-
Kapak üzerinde basınç tahliye ventili (pressure relief device).
2.2.3.4Yağ Genleşme Kabı
Transformatör, işletme şartlarında oluşabilecek genleşmelerden dolayı artan yağ hacmini alabilecek kapasitede bir yağ genleşme kabı ile donatılacaktır.
Yağ genleşme kabında, gazların ve nemin yağ tarafından emilmesini önlemek için yağın hava ile doğrudan temasını engelleyen bir düzenek bulunacaktır. Kullanılması öngörülen düzenek teklifte ayrıntılarıyla açıklanacaktır.
Yağ genleşme kabı üzerinde her bir bölme için aşağıdaki donanım bulunacaktır.
-
Bir adet yağ seviye göstergesi (Alarm kontaklı). Yağ seviye göstergesi, yağ genleşme kabının düşey yüzeyine monte edilecek ve zemin seviyesinden bakıldığında okunabilecektir. Kadranda +20°C'deki seviye ile en düşük ve en yüksek seviye işaretlenmiş olacaktır.
-
Higroskopik bir madde aracılığıyla (örneğin Silicagel) havanın nemini alan bir solunum cihazı ve bağlantı flanşı (Cihaz yer seviyesinden ulaşılabilir yüksekliğe tespit edilmiş olacaktır.)
-
Bir yağ doldurma tapası,
-
Bir yağ boşaltma vanası,
-
Yağ çökeltme çukuru ve vanası,
-
Sızdırmaz kapaklı bir muayene menholü,
-
Buchholz rölesi bağlantı düzeni,
-
Kaldırma kancaları.
2.2.3.5Buşing ve Terminaller
Buşingler ilgili TSE ve IEC standartlarına uygun olacaktır. Primer ve sekonder sargıların faz ve nötr uçları sargı ile aynı yalıtım düzeyinde seramik buşingler ile dışarıya çıkarılacaktır. Buşinglerin nominal spesifik yüzeysel kaçak yolu uzunluğu en az 25 mm/kV olacaktır. Tüm buşingler, atlama aralıkları ayarlanabilir ark boynuzları ile donatılacaktır.
Buşinglerin anma akımları en az aşağıda belirtilen değerlerde olacaktır:
Anma Gücü
|
Transformatör Anma Gerilimi
|
MVA
|
33 kV
|
16 (20)
|
630 A
|
Ana terminaller uygun kesitte (20-30-40 mm çapında) ve 80 mm uzunlukta silindirik olacaktır.
2.2.3.6Kademe Değiştirici
Gerilim ayarı için, bütün transformatörlerin yüksek gerilim sargılarında ayar sargıları bulunacaktır. Gerilim ayarı Malzeme Listesinde belirtildiği şekilde BOŞTA yapılacaktır. Ayar sargıları ve kademe değiştirici yüksek gerilim darbelerine, aşırı yük akımlarına ve kısa devre akımlarına karşı hasar görmeden dayanabilecek yapı ve karakteristikte olacaktır. Kademe değiştiriciler üç fazlı olacaktır.
Kademe değiştirme işlemi; yerden kullanılmaya uygun seviyede, elle kumanda edilen ve dönme momenti 50 Nm'yi geçmeyen bir kumanda mekanizmasıyla yapılacaktır. Bu mekanizmada, dışarıdan görülebilecek bir pozisyon göstergesi, her pozisyon için bir durma çentiği ve yersiz kumandaları önlemek için bir kilit bulunacak, ayrıca malzeme listesinde istenmesi halinde ilgili ayırıcılar ile kilitlemeyi sağlayacak elektro-mekanik kilide sahip olacaktır. Kumanda mekanizması paslanmaz çelikten ve/veya korozyona dayanıklı başka bir metalden yapılacaktır. Kaplama kabul edilmeyecektir.
2.2.3.7Soğutma Sistemi
Transformatörlerin soğutulması tanka bağlı radyatörlerle sağlanacak, soğutma sistemi Malzeme Listesine göre ONAN/ONAF tipte olacaktır. Doğal soğutma (ONAN) durumunda, zorlamalı soğutma (ONAF) durumundaki anma gücünün %80'ini sağlayacak şekilde tasarlanacak ve alıştırılacaktır.
Radyatörler sökülebilir tipte ve tanka flanşlarla bağlanmış olacak ve yağ giriş çıkışlarını kesecek vanalarla teçhiz edilecektir. Böylece her grup radyatör, transformatör devre dışı edilmeden veya tanktaki yağ seviyesi düşürülmeden sökülüp takılabilecektir.
Radyatörler tam-vakuma dayanacaktır. Her radyatörde kaldırma için kancalar, yağ ve hava boşaltma tapaları bulunacaktır.
Transformatörde, radyatörlerden herhangi birinin sökülüp alınması halinde, belirtilen sıcaklık artışlarını geçmeden şartnamedeki ONAN ve ONAF tam güç değerinde sürekli olarak çalışmayı sağlamak üzere yedek bir radyatör bulunacaktır.
Radyatörler çalışmada titreşimler ve yağ sızıntıları olmayacak şekilde tasarlanacaktır.
Trafoda zorlamalı hava dolaşımı için ilave edilecek vantilatörler bina dışında çalıştırmaya uygun, tam mahfazalı ve dış etkenlere karşı korunmuş olacaktır. Pervaneler, yanlışlıkla dokunmayı önlemek üzere, aralıkları 25 mm'den büyük olmayan galvanizli bir tel kafes içine alınacaktır.
Vantilatörler ve tahrik motorları yüksek verimle ve düşük gürültü düzeyinde alışacaktır. Her vantilatör motoru, termik röle ile teçhiz edilmiş bir kontaktörle çalıştırılacaktır.
Vantilatör kumanda panosunda elle/otomatik kumanda için seçici anahtar bulunacaktır. Otomatik çalıştırmada, soğutma teçhizatının başlatma ve durdurma kumandası, üst yağ sıcaklık termometresi vasıtasıyla yapılacaktır.
Kumanda sisteminde yerinden ve uzaktan kumanda için aşağıdaki göstergeler ve teçhizat bulunacaktır;
- Elle/otomatik kumanda seçici anahtar pozisyonu
- Soğutma sistemleri serviste lambası
- Bir veya daha fazla vantilatör servis dışı lambası
- Çalıştırma ve durdurma butonları.
Kumanda ve koruma teçhizatı, transformatör tankına tutturulmuş bir kumanda dolabı içinde bulunacaktır.
2.2.3.8Yardımcı Donanım
Teslim edilecek her bir transformatörde aşağıdaki donanım bulunacaktır.
-
Yağ üst seviye sıcaklığı için yerden okunabilir kadranlı termometre: İki kademeli,
(1.kademe alarm, 2.kademe alarm+açma), maksimum gösterge ibreli.
-
Tank ile genleşme kabını birleştiren boru üzerine monte edilmiş, İki kademeli (1.kademe alarm, 2.kademe alarm+açma) Bucholz gaz rölesi (Gaz numunesi alma ve röle deneme donanımıyla donatılmış)
-
Yağ seviye göstergesi(Alarm kontaklı)
-
Vantilatör kumandası için üst yağ sıcaklığı ile çalışan ayrı ayrı ayarlanabilir çift kontaklı kadranlı termometre.
2.2.3.9Kumanda Dolabı ve Kablo Tesisatı
Kademe değiştirici, soğutma donanımı ve tüm yardımcı donanıma yapılan bağlantılar kumanda dolabında toplanacaktır.
Kumanda dolabı, transformatör tankı üzerinde çalışmaya uygun bir yüksekliğe yerleştirilecektir. Dolabın yeri, ilgili bulunduğu aletlere yakın olacak ve transformatör enerjili durumdayken ulaşılabilecektir.
Kumanda dolabı, IP 44 koruma derecesini sağlayacak ve içerisinde su birikmesini önlemek üzere termostatlı ısıtıcı elemanları bulunacak ve tabii havalandırma sağlanacaktır. Dolaplarda, menteşeli kapağın hareketiyle çalışan butonla kumanda edilen bir aydınlatma lambası bulunacaktır.
Kablo tesisatında kullanılan terminal blokları her bir devre için ayrı bölümler halinde olacak ve ateşe dayanıklı, yanmaz malzemeden imal edilmiş olacaktır. Terminal blokları topraklanmış metal raylar üzerine yayla tutturulacaktır.
Komşu terminal blok dizileri birbirinden en az 10 cm aralıklarla ayrılacaktır. Her bir dizide gelecekte kullanılmak üzere %10 yedek terminal bulunacaktır. Her bir terminalde sökülür takılır tipte işaretleme şeridi bulunacaktır.
Transformatörün dışındaki bütün kablolar çelik boru veya amaca uygun koruyucular içerisinde bulunacaktır. Kumanda dolabının içindeki kablaj ve transformatör üzerine yerleştirilen kablolar PVC yalıtımlı ve yağa karşı dayanıklı olacaktır. Kabloların iletkenleri çok telli olacaktır. Dolaplarda, kablo ucu manşonlarıyla ve plastik tapalarla teçhiz edilmiş yeterli sayıda kablo giriş delikleri bulunacaktır. Kumanda dolabı bağlantı şeması ekte verilen resime uygun olacaktır.
2.2.3.10 Yardımcı Servis Gerilimleri
Besleme gerilimleri aşağıda belirtilmiştir:
- 3 fazlı motorlar için : 380 V ± %10, 50 Hz
- Kumanda devreleri için : 220 V ± %10, 50 Hz
- Sinyal devreleri için : 110 VDC-48 VDC-24 VDC
- Isıtıcı rezistansları için : 220 V ± %10, 50 Hz
2.2.3.11Yalıtkan Yağ
Transformatörde kullanılan yalıtkan yağ yeni, rutubetsiz ve tortu yapmayan özellikte ve ekteki transformatör yağı şartnamelerine uygun olacaktır. Alıcı gerek görmesi halinde imal edilmiş trafolardan alacağı yağ numunesini ek’te verilen ilgili yağ şartnamelerine göre test ettirebilir.(Kabul deneylerinden bağımsız olarak) Test sonuçları SATICI’yı bağlayıcı nitelikte olacaktır.
Sipariş kapsamındaki bütün transformatörlerde her teslimatta tek tip ve marka yağ kullanılacak ve kullanılan yağın markası ve tipi deney raporlarına ve transformatör etiketine yazılacaktır.
2.2.3.12Üst Görünüş ve Boyutlar
Terminaller ve yağ genleşme kabı, ekte verilen transformatör standart üst görünüş resminde gösterildiği şekilde düzenlenecektir.
Üniteler, en büyük parçanın (ambalajlama dahil) karayolu ile taşınmasına uygun olacak şekilde boyutlandırılacaktır.
Bütün teçhizatı monte edilmiş transformatörün genel boyutlarını gösteren resimler teklifle birlikte verilecektir.
2.2.3.13Etiket
Transformatör tankının uzun taraflarında, birbirinin tam karşı yönlerinde tesbit edilmiş iki adet etiket bulunacaktır.
Etiket ve plakalar paslanmaz çelikten veya paslanmayan başka malzemeden yapılacak, üzerlerindeki yazılar zamanla bozulmayacaktır. Etiketler paslanmaz çelik vidalarla tesbit edilecektir.
Etiket, ikaz ve talimat levhaları Türkçe olacak veya üzerlerindeki bilgiler Türkçe tekrarlanacak ve Alıcının onayına sunulacaktır.
Etiket üzerinde, IEC 60076-1'de belirtilenlere ek olarak aşağıdaki bilgiler de yer alacaktır.
- Alıcının adı ve sipariş numarası,
- Yapım tarihi (ay ve yıl olarak),
- Kullanılan yağın markası ve tipi,
- Kademe değiştiricinin kademe numaralarına göre gerilimleri,
- İmalatçı tarafından ölçülen yalıtım dirençleri
- Alıcının malzeme kod numarası
Dostları ilə paylaş: |