2- Müşterek Genel Giderlerin Dağılımı
193 sayılı Gelir Vergisi Kanununun 43. maddesinde, müşterek genel giderler ve amortismanların dağıtılması esasları düzenlenmiş olup, ilgili maddede; “ Birden fazla takvim yılına sirayet eden inşaat ve onarma işlerinde veya bu işlerin diğer işlerle birlikte yapılması halinde müşterek genel giderler ve amortismanlar aşağıdaki esaslara göre dağıtılır.
1. Yıl içinde birden fazla inşaat ve onarma işinin birlikte yapılması halinde, her yıla ait müşterek genel giderler bu işlere ait harcamaların (enflasyon düzeltmesi yapılan dönemlerde düzeltilmiş tutarlarının) enflasyon düzeltmesine tâbi tutulmuş tutarlarının birbirine olan nispeti dahilinde;
2. Yıl içinde tek veya birden fazla inşaat ve onarma işinin bu madde şümulüne girmeyen işlerle birlikte yapılması halinde, her yıla ait müşterek genel giderler, bu işlere ait harcamalar ile diğer işlere ait satış ve hasılat tutarlarının (enflasyon düzeltmesi yapılan dönemlerde bunların düzeltilmiş tutarlarının) birbirine olan nispeti dahilinde; “ hükmü yer almaktadır.
Maddenin 1.bendi hükmünden anlaşılacağı üzere, yıl içinde birden fazla inşaat ve onarım işinin birlikte yapılması halinde o yıl içinde gerçekleşen müşterek genel giderler, her bir inşaat işi için yapılan harcamaların birbirine olan oranları dahilinde dağıtılacaktır. Maddenin 2. bendinde ise, yıl içinde bir veya birden fazla inşaat ve onarım işi ile birlikte diğer işlerinde bulunması halinde, inşaatlarla ilgili harcamaların diğer işlerle ilgili satış ve hasılat tutarlarının birbirine olan oranları dahilinde dağıtıma tabi tutulacaktır.
Yıllara sari inşaat ve onarım işi yapan işletmelerin aynı anda birden fazla inşaat işini yapmaları ya da yıllara sari inşaat işleri ile birlikte başka işleri de bir arada yapmaları durumunda, işletme faaliyetlerini sürdürmek üzere katlandıkları genel giderler müşterek gider olarak adlandırılabilir. Ancak bir genel giderin müşterek gider olarak adlandırılabilmesi için, bu giderin genel bir gider olması ve bu giderin doğrudan bir işle ilişkisinin net olarak kurulamaması gereklidir. Diğer taraftan söz konusu giderin yıllara yaygın inşaat işi ile ilgili olması gerekmektedir.
Hangi işe ait olduğu net olarak tespit edilebilen giderler, o işe ait maliyet hesaplarında izlenir ve iş bitiminde o işten elde edilen kazanç tespitinde dikkate alınır. İnşaat ve onarma işi ile hiçbir ilişkisi olmayan giderlerin ilgili olduğu yılda doğrudan sonuç hesaplarına aktarılması gerekir. Fakat birden fazla inşaat işine ya da inşaat işi ile birlikte başka işlere ait ortak giderler, hangi işlere aitse o işlerin maliyetine dahil edilmelidir. Bu ise beraberinde müşterek genel gider dağıtımını ve bu dağıtımda bir dağıtım anahtarı kullanılmasını gündeme getirmektedir.
ÖRNEK: (A) İnşaat AŞ, 2010 yılında üçü de yıllara yaygın olan köprü, okul ve yol inşaat faaliyetleri bulunmaktadır. Söz konusu inşat işleri için toplam 800.000 TL ortak genel gider yapıldığı defter kayıtlarından tespit edilmiştir.
Şirket köprü inşaatı için 2.500.000 TL, okul inşaatı için 1.500.000 TL ve yol inşaatı için 1.000.000 TL harcama yapmıştır. Yapılan ortak genel giderin dağıtımı aşağıdaki şekilde olacaktır.
-
İşler
|
İnşaatlara Yapılan Harcamalar
|
Harcamaların Toplam Harcamaya Oranı (%)
|
Genel Giderlerden İşlere Düşen Pay
|
Köprü
|
2.500.000,00
|
50,00
|
400.000,00
|
Okul
|
1.500.000,00
|
30,00
|
240.000,00
|
Yol
|
1.000.000,00
|
20,00
|
160.000,00
|
Toplam
|
5.000.000,00
|
100,00
|
800.000,00
|
ÖRNEK: İnşaat işleri ile birlikte nakliye işi de bulunan (Z) AŞ’nin 2010 yılında 700.000 TL ortak genel gider yapmıştır. Şirket İlgili yılda bir anonim şirkete yıllara yaygın olmak üzere fabrika binası inşaatı işi ile İl Özel İdaresine okul inşaatı bulunmaktadır. Şirketin defter kayıtlarının tetkikinde, fabrika binasına yapılan harcamalar toplamının 1.000.000 TL, okul inşaatı için yapılan harcamaların toplamının ise 800.000 TL olduğu tespit edilmiştir. Nakliye işine ilişkin hâsılat 2.000.000 TL’ dir.
-
İşler
|
Yapılan Harcamalar/Elde Edilen Hasılat
|
Oran (%)
|
Genel Giderlerden
İşlere Düşen Pay
|
Binası İnşaatı
|
1.000.000
|
26,31
|
184.210,52
|
Okul İnşaatı
|
800.000
|
21
|
147.368,42
|
Nakliye İşi
|
2.000.000
|
52,63
|
368.421,05
|
Toplam
|
3.800.000
|
100,00%
|
700.000
|
Dostları ilə paylaş: |