ZâDU'l-meâd muhtasari

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM

HZ. PEYGAMBER'İN İBADETLERİ

1. Hz. Peygamber'in Abdest Alma Şekli

Hz. Peygamber, çoğu zaman her namaz için abdest alırdı. Bazen de bir abdestle birkaç namazını kılardı. Abdestini kimi zaman bir müd (hacim ölçüsü birimi) ile, kimi zaman bir müddün üçte ikisiyle, kimi zaman da bundan daha fazlasıyla alırdı.

Allah Elçisi: "Abdeste musallat olan 'Velhân' adında bir şeytan vardır. Bu nedenle suyun şüphe vermesinden sakının."¹⁵³ sözüyle ümmetini abdest alırken suyu fazla kullanıp israf etmekten sakındırırdı. Abdest uzuvlarını bazen birer, bazen ikişer ve bazen de üçer kez yıkayarak; uzuvlarının bir kısmını ikişer, bir kısmını da üçer kez yıkayarak abdest aldığı sahih olarak rivâyet edilmiştir. Abdest uzuvlarını tekrar tekrar yıkadığında başını bir kez meshederdi. Başının bir kısmını meshetmekle yetindiğine dair hiçbir sahih rivâyet yoktur.

Ancak kakülüne meshettiğinde sarık üzerine meshederek meshi tamamlardı. Bazen başına, bazen sarığına, bazen de hem kakülüne hem de sarığına birlikte meshederdi. Her abdest alışında mutlaka ağzını ve burnunu iyice yıkardı. Bu âdetini bir kez bile terk ettiği vaki olmamıştır. Ağzını ve burnunu kimi zaman bir avuç su ile, kimi zaman iki avuç su ile, kimi zaman da üç avuç su ile yıkardı. Buhârî ve Müslim'de Abdullah b. Zeyd'den rivâyet edildiği gibi,¹⁵⁴ Allah Resûlü, ağza ve burna birlikte su alır; bir avuç suyun yarısını ağzına alır, yarısını da burnuna çekerdi. Sağ eliyle ağzına su alır, sol eliyle de sümkürürdü. Başı ile beraber kulaklarının içini ve dışını da mes­he­derdi. Kulaklarını meshetmek için yeniden su aldığına dair ondan nakledilmiş sabit bir rivâyet yoksa da İbn Ömer'den böyle yaptığına dair sahih bir rivâyet vardır. Mest ve çorap giymediği zamanlarda ayaklarını yıkardı. Mest veya çorap giydiğinde ise, onların üzerine meshederdi.¹⁵⁵ Onun hem mukim iken (ikamet halinde) hem de yolculukta mestler üzerine mes­hettiği sahih olarak rivâyet edilmiştir. Bu durum, vefat edinceye ka­dar yürürlükten kaldırılmamıştır, yani nesh edilmemiştir. Rivâyet edilen pek çok hasen ve sahih hadise göre, mestler üze­rine meshetmek mukim (yolcu olmayan) için bir gün bir ge­ce­lik, yolcu için de üç gün üç gecelik bir zamanla sınırlandırılmıştır.

Mestlerin üst kısmına, çorap ve ayakkabıların ise üzerine meshederdi.

Abdestini âyetteki sıraya göre ara vermeden yapardı. Bu sırayı bir kez bile ihlal etmemiştir. Sakalını ve parmaklarının arasını su ile ovalama işlemini sürekli yapmazdı. Abdestin başında besmele, sonunda da teşehhüdden başka bir şey okumazdı. Dirseklerinin ve ayak bilek kemiklerinin üst tarafını yıkadığı tespit edilmemiştir. Abdest azalarını kurulamaya ilişkin olarak Tirmizî, bu konuda Hz. Peygamber'den sahih hiçbir rivâyet yoktur, demektedir.

Abdest suyunu bazen kendisi döker, bazen de başkası suyunu dökerek ona yardım ederdi. Nitekim Buhârî ve Müslim'de rivâyet edildiğine göre, bir yolculuk esnasında Muğîre b. Şu'be abdest suyunu dökmüştür.¹⁵⁶