ZiKİr ve dualariyla namazin gerçEĞİ

Secdenin Hikmetleri

İmam Ali'den (a.s) namazın hikmetlerini sorduklarında şöyle buyurmuştur:

"İlk secde; başlangıçta toprak olduğumuz, başı secdeden kaldırmak; topraktan yaratıldığımız, ikinci secde; tekrar toprağa döneceğimiz, başı ikinci secdeden kaldırmak ise kıyamet günü mezarlarımızdan kalkıp haşrolacağımız anlamına gelir."[287]

İmam Cafer Sadık (a.s) buyuruyor ki:

"Secde Allah için olduğundan dünya ehlinin ilgi duyduğu yiyecek ve giyecek maddeleri üzerine yapılmamalıdır. Secde, insanı mide, elbise ve maddiyata değil, Allah'a yönlendirmelidir."[288]

Hadislerde şöyle geçer: Her yapılan yanlışlık, yersiz konuşma, yersiz kıyam ve oturma için sehiv secdesi yapmanın nedeni, İblis'in seni fikir dağınıklığına ve dalgınlığa düşürüp namazına zarar vermesidir. O hâlde namazdan sonra iki secde yap ki İblis'in burnu yere sürülsün ve bilsin ki meydana getirdiği her kaymada sen tekrar Allah Tealâ'nın huzurunda secdeye kapanacaksın.[289] Hz. Ali (a.s) şöyle buyuruyor:

"Secdenin zahiri, alnı ihlâs ve huşuyla toprak üzerine bırakmaktır; batını ise bütün fani şeyleri kalbinden çıkarıp beka yurduna gönül vermek, kibir, yersiz taassup ve tüm dünya bağlarından kurtulmaktır."[290]

Secde Adabı

Burada, hadislerde geçen secde adabının bir bölümüne değineceğiz:[291]

-   Rükûdan sonra secdeye giderken, eller dizlerden önce yere ulaşmalıdır.

-   Secde ederken eller kulakların hizasında olmalı.

-   Secdede erkekler dirseklerini yere yapıştırmamak ve iki taraftan iki kanat gibi açılmalıdırlar.

-   Sadece alın değil, burun da yere bırakılmalıdır.

-   Namaz kılan kişi iki secde arasında oturunca, bedenin ağırlığı sağ ayağın üzerine gelecek şekilde sağ ayağın üst kısmını sol ayağın içine bırakmalıdır; çünküsol batılın ve sağ ise hakkın sembolüdür.

-   Secdede, farz olan zikrin yanı sıra salâvat getirilmeli, dua edilmeli ve Allah'ın korkusundan göz yaşı dökülmelidir.

-   Secdeden kalkınca tekbir getirilmeli, tekbir getirilince de eller yukarı kaldırılmalı.

Kerbelâ Toprağı

Pak olması kaydıyla toprak, taş ve ağaç üzerine secde edilebilir. Fakat İmam Hüseyin'in (a.s) türbetinin apayrı bir özelliği vardır. Bu yüzden İmam Cafer Sadık (a.s) Kerbelâ toprağı dışında başka bir şeyin üzerine secde etmezdi.

Kerbelâ toprağı üzerine secde etmek, yedi hicabı ortadan kaldırır. Namazın yücelere çıkıp kabul olmasına neden olur, namaz kılan kişiyi maddiyat bataklığından kurtarıp cihat, kan ve şehadetle tanıştırır.

İmam Hüseyin'in (a.s) toprağı üzerine edilen secde, kılman namazın velayetle birlikteliğini gösterir.

İmam Hüseyin'in (a.s) toprağına edilen secde, namaz kılanın şehadete hazır olduğunu gösterir.

İmam Hüseyin'in (a.s) toprağı üzerine secde etmek, namaz uğruna kanını verenleri anmak demektir.

İmam Hüseyin'in (a.s) toprağı üzerine edilen secde, "her gün Aşura, her yer Kerbelâ" bilincinin simgesidir.

İmam Hüseyin'in (a.s) toprağı üzerine secde etmek, zulümle mücadelede can ve baş verme pahasına da olsa zilleti kabul etmemek demektir.

Evet, İmam Hüseyin'in (a.s) mezarı cennet bahçelerinden bir bahçe, cennet kapılarından bir kapıdır.

Onun kubbesinin altında dua kabul olur, orada kılınan namaz Allah'ın katında sevimli ve makbuldür.

O topraktan yapılan Tesbih, sahibi sussa bile ona "subhanellah" mükâfatı yazılır; Tesbihin sahibi Allah'ı zikrederse her zikir için yetmiş kat mükâfat yazılır.

Şunu da hatırlatalım ki, Kerbelâ toprağı için nakledilen önem, İmam Hüseyin'in (a.s) mezarından dört mil uzaklığa kadarki topraklar için geçerlidir.[292]

Şükür Secdesi

Secde namazla sınırlı bir husus değildir; namazın dışında yapılan secdeler de söz konusudur, hatta bazen, tilâvet secdesinde olduğu gibi farz da olabilir.

Şükür ifadesi sayılan şeylerden biri de, "şükür secdesi"dir; hadislerde şükür secdesinin önemi vurgulanmıştır.

Şükür secdesi, Allah'ın bize ve ailemize verdiği sonsuz nimetlerine karşılık teşekkür ifadesidir. İmam Cafer Sadık (a.s) şöyle buyuruyor:

"Bir nimeti hatırlayınca, teşekkür etmek için yüzünü yere koy; insanların seni gördüğünü fark edersen, saygı ifadesi olarak birazcık eğil."[293]

Resulullah'ın (s.a.a), devesinden yere inerek beş secde yaptığı ve şöyle buyurduğu nakledilir:

128

"Cebrail nazil oldu ve bana beş müjde verdi; bunun üzerine her müjdeye karşılık bir şükür secdesi yaptım."[294]

Hz. Ali (a.s) bazen şükür secdesinde bayılırdı.[295] İmam Mehdi'nin (Allah zuhurunu çabuklaştırsın), "Şükür secdesi en gerekli sünnettir." buyurduğu nakledilmiştir.[296]

Şükür secdesinde her türlü zikir ve dua söylenebilir; fakat "şükren lillah" ve "el-hamdulillah" söylemek ve en büyük nimet olan Ehlibeyt'in (a.s) velayetini anmak tavsiye edilmiştir.[297] Allah Tealâ buyuruyor ki, "Şükreden kimseyi teşekkür ederek mükâfatlandırırım."[298]

Şükür secdesi için belli bir zaman ve mekân söz konusu değildir, ancak en uygun zaman, namazdan sonra ve namazın takibatından biri olarak yapılmasıdır.

Şükür Secdesinin Bereketleri

Hadislerde, şükür secdesi için bir çok bereketler açıklanmıştır; burada özetini sunmaya çalışacağız:

Eğer namazda bir noksanlık olur da bu nafilelerle giderilmezse şükür secdesiyle telafi edilebilir. Şükür secdesi Allah Tealâ’ınn rızasını kazandırır, insanla melekler arasındaki mesafenin kalkmasına neden olur. Secdede yapılan dua kabul olur; karşılığında on salâvat sevabı verilir, on büyük günahın yok olmasına sebep olur.

Şükür secdesinin değer ve konumu hakkında, Allah Tealâ'nın meleklere karşı şükür secdesiyle övünmesi yeter.[299]

Allah Velilerinin Secdeleri

İmam Cafer Sadık (a.s) şöyle buyuruyor:

"İbrahim'i (a.s) Halilullah makamına ulaştıran toprağa yaptığı çok secdelerdi."[300]

Hz. Ali (a.s), Resulullah'ın (s.a.a) düşmanların saldırısından kurtulması için onun yatağında yatacağı gece, "eğer bu işi yapacak olursam siz selamet kalacak mısınız? diye sordu. Resulullah (s.a.a) olumlu cevap verince Hz. Ali (a.s) gülümseyerek bu lütuftan dolayı şükür secdesi yaptı."[301]

Resulullah (s.a.a), müşriklerin önderi Ebu Cehl'in kesik başını yanma getirdiklerinde şükür secdesine kapandı.[302]

İmam Seccad (a.s) her namazın sonunda, namazı yerine getirebildiği için şükür secdesi yapıyordu, kendisinden bir bela defedildiğinde veya iki Müslüman'ın arasını bulduğunda yine buna karşılık secdeye kapanıyordu. İmam secdelerini o kadar uzatırdı ki, ter içinde kalırdı.[303]