Azərbaycan Hava Yolları Milli Aviasiya Akademiyası Sərbəst iş Fakültə

Azərbaycan Hava Yolları
Milli Aviasiya Akademiyası
Sərbəst iş


Fakültə :Hava nəqliyyatı
İxtisas :Hava nəqliyyatını hərəkətinin idarə olunması mühəndisliyi
Qrup : 1419A
Fənn :Uçuşların radionaviqasiya təminatı
Mövzu :Qısa məsafəli və uzaq məsafəli radionaviqasiya sistemləri arasındakı fərqlər
Müəllim :Babayev Hüseyn
Tələbə:Əliyev Alik

Bakı – 2021


VHF omnidirectional radio range (VOR)
Sabit yerüstü radiomayaklar şəbəkəsi tərəfindən ötürülən radio siqnalların qəbul edilməsi ilə kurs və mövqeni müəyyən edən qəbuledici avadanlığı olan HG üçün təyin edilmişdir
VHF hər tərəfə istiqamətlənmiş radiomayak (VOR) 1960-cı ildə ICAO tərəfindən standart qısa məsafəli naviqasiya vasitəsi olaraq qəbul edildi. Praktiki olaraq statik müdaxilədən azaddır və səma dalğalarından təsirlənmir, bu da gecə-gündüz istifadə edilməsinə imkan verir. VOR tezliyi eyni yerdə yerləşən məsafə ölçmə avadanlığı (DME) ilə birləşdirildikdə məsafə və pelenq fiks məlumatı əldə edilir. Avadanlıq 108 - 117.95 MHz tezlik diapazonunda işləyir.
VOR aşağıdakı istifadələrə malikdir:
• Hava yollarının başlanğıcını, sonunu və mərkəzini qeyd etmək.
• Yayınlanmış prosedurlardan istifadə edərək aerodromlarda vasitə kimi.
• Təyyarə üçün gözləmə nöqtəsi kimi.
• Marşrut naviqasiya mövqeləri xətlərinin mənbəyi kimi.
HG VOR qəbuledicisində stansiyaya tənzimlənmə ilə stansiyadan stansiyaya olan yolu izləyir və RMI (Radio Magnetic Indicator) - da olan nəzərdə tutulan kursu izləyir və ya CDI (Course deviation indicator) - dakı kursa tənzimlənir və ya HSI (Horizontal situation indicator) - da düzgün kursu saxlayır.

CDI RMI
EHSI

• 
  VOR və ya LOC-a DME məsafəsi
  
• 
  Ani yol
  
• 
  Kurs yayınma dərəcəsi göstəricisi (VOR və ya yaxınlaşma rejimi)
  
• 
  Sistem mənbəyi göstəricisi (VOR rejimi)
  
• 
  Seçilən kurs və ya UEZ kursu (yaxınlaşma rejimi)
  
• 
  Qlissada yayınma dərəcəsi (yaxınlaşma rejimi)
  
• 
  VOR stansiyasına to-from (VOR rejimi)
  
• 
  ILS tezliyi (yaxınlaşma rejimi)
  

ND display-naviqasiya displeyi
VOR rejimi
Kurs indeksi – Kurs indeksi NAV rejimi seçildikdə sarı rəngdə göstərilir.
Seçilmiş kurs – Mavi rəngdə göstərilir.
Üstünlükləri
VOR ADF-dən daha səmərəlidir, çünki onun göstəricisi yerüstü VOR ötürmə sistemini göstərir. Halbuki ADF təyyarənin uzununa oxu və NDB arasında uyğun nisbi pelenq təmin edir və buna görə də yerüstü mayakı işarə etmir.
Mənfi cəhətləri

• 
  Səhv təqribən +/- 2 dərəcə-dir.
  
• 
  VHF diapazonu fəaliyyəti səbəbindən LOS ilə məhdudlaşır.
  
• 
  VOR siqnalları binalar, dağlar, hasarlar, elektrik xətləri və s. səbəbiylə ya əks olunur, ya da bloklanır və ya təhrif edilir.
  
• 
  Daha yüksək hündürlükdə eyni tezlikdə işləyən iki yerüstü stansiya arasında müdaxilə baş verə bilər.
  
• 
  VOR təyyarənin yönünü təmin etmir, yalnız yerüstü stansiyanı göstərir.
  
• 
  GPS VOR-un yerini alsa da, VOR hələ də peyk əlaqəsi çatışmazlığı vəziyyətində köməkçi naviqasiya vasitəsi sistemi kimi istifadə olunur.
  

VOR xülasə
Xüsusiyyətləri: Maqnit pelenq, gündüz və gecə etibarlıdır
Tezlik: 108 - 117.95 MHz; 160 kanal
İstifadə edir: Hava yolları; Gözləmə nöqtələri; Marşrut naviqasiyası
İş prinsipi: İki 30 Hz siqnalın faza müqayisəsi