İPF – B00
|
İxtisas-peşə hazırlığı fənləri bölümü
Bu bölümə daxil olan fənlərin öyrənilməsi nəticəsində bakalavr bilməlidir:
- muzeyşünaslıq elminin yaranması, quruluşu, məqsəd və vəzifələrini, “Muzeylər haqqqında” Qanunu və onun maddələrini;
- ekskursiya sənətinin müzeyşünaslıq fənləri sistemindəki yeri, məqsədi və vəzifələrini, muzey fondu anlayışı və onun tərkib hissəsi, təsnifatını, muzey fondu üzərinə düşən vəzifə və məqsədini, funksiyalarını, muzey fonduna daxil olan əşyaların xüsusiyyətlərini, muzey fəaliyyə-tinin başlıca istiqamətlərindən birini təşkil edən nüma-yişetdirmənin həyata keçirilməsi xüsusiyyətlərini, prinsiplərini, texnologiyasını;
- tətbiqi muzeyşünaslığın öyrəndiyi mühüm məsələlərdən biri də muzey fəaliyyətinin bütün sahələrində istifadə olunan avadanlıq təchizatının xüsusiyyətlərinin öyrənilməsi, eləcə də onlarla işləmək bacarıq və vərdişlərinə yiyələnməyi;
- Azərbaycan maddi mədəniyyət abidələrinin öyrənilməsində dünya muzeylərinin fəaliyyət istiqamət-lərini;
- “Muzeydənkənar abidə” anlayışının təyinatını, abidələrin təsnifatını, eyni zamanda muzey abidələri ilə muzeydənkənar abidələr arasındakı nisbət və fərqləri;
- arxeologiya və etnoqrafiyanın tarix elmləri arasında yerini, onların obyektini, predmetini, məqsədini, vəzifələrini, metod və problemlərini, nəzəri quruluşunu, digər tarix elmləri ilə qarşılıqlı əlaqəsini;
- tarixşünaslığın predmetini, metod və vəzifələrini, eləcə də onun tədrisinin əhəmiyyətini;
- muzey və turizm anlayışlarını, muzeyin turizmin infrastruktur sahələrindən biri olduğunu, bu cəhətin elmi-nəzəri cəhətdən aydınlaşdırmağı;
- ekspertiza sənətinin muzey fəaliyyətinin mühüm istiqaməti olduğunu, “maddi dəyər” anlayışının xüsusiyyətlərini və bunların dəyərləndirmə mexanizmlərini;
- kitabçılıq işi sistemində biblioqrafiyanın yerini, Azərbaycan kitabxana işinin təşkilini, kitabxanaların tipləri və növlərini, onların vəzifələrini, kütləvi kitabxanalar, mərkəzləşdirilmiş kitabxana sistemini, kitabxana fondlarını, kitabxanada işin təşkili metodikasını, kitabxanalarda biblioqrafik xidmətin təşkilini, kitab təbliğində biblioqrafiyanın rolunu;
- arxivlərin yaranma tarixini, onların məqsəd və vəzifələrini, əsas funksiyalarını, arxiv işinin təşkilini və eyni zamanda arxivdə fond anlayışını;
- dünya ədəbiyyatının ən qədim, qədim, orta əsrlər, XIX əsr, XX əsr mərhələlərini;
- şərq, qərb, şərqi slavyan, türk xalqları ədəbiyyatı nümunələrini;
- Azərbaycan ədəbiyyatının qədim, orta əsrlər, XIX əsr, XX əsr mərhələlərini və bu dövrdə yazıb yaradan sənətkarların yaradıcılığını;
- mədəniyyətin tipologiyasını, mədəniyyətin və incəsənətin tarixini, elmi-metodoloji materialların işlənilməsi, elmi-tədqiqat işləri, ekskursiya fəaliyyəti, elmi məqalələrin, dərsliklərin yazılması;
- təsviri incəsənətin janrlarını, növlərini, cərəyanları, antik dovr, orta əsrlər, renessans, barokko, XIX və XX əsr mərhələlərini və bu dövr sənətkarlarının yaradıcılığını ;
- İKT-nin muəssisə və təşkilatlarda tətbiqi imkanlarını;
- əski Azərbaycan - ərəb əlifbası ilə yazılmış mətnləri oxumağı;
- marketinq anlayışı, onun bazar kateqoriyaları ilə qarşılıqlı əlaqəsini, müasir və klassik iqtisad məktəb nümayəndələrinin marketinq fəaliyətinə baxışlarını, bazar münasibətləri sistemində marketinq fəaliyyətinin yeri və rolunu, marketinq və menecment fəaliyyətinin gəlir gətirməyən sahələrdə istifadəsinin səbəblərini;
- fövqəladə hallar və onların vəzifələrini, fövqəladə hallarda əhalinin müdafiəsinin əsas üsullarını, kollektiv mühafizə vasitələrini.
bacarmalıdır:
- muzey ekspozisiyasının bədii memarlıq həllinin düzgün tapılmasını, ekskursiyanı yüksək səviyyədə (akademik) keçirməyi, fondların elmi sənədləşdirməsi işini, muzey arxivinin elmi təşkilini, muzeylərdə kitabxananın təşkili və elmi istiqamətləndirməni, muzeylərdə məqsədyönlü şəkildə tədbirlərin keçirilməsini, muzeyə gələn tamaşaçılarla zamanın tələblərinə uyğun olaraq, hər bir təbəqəni nəzərə alaraq sosioloji sorğu keçirməyi (şifahi və ya yazılı);
- muzey işinin təşkili metodlarını, idarəçilik qaydalarını - ekskursiya işinin təşkili metodlarını, muzey fəaliyyətinin bütün istiqamətlərində fond, ekspozisiya, emalatxana və laboratoriyalarda muzey avadanlıqları ilə işləməyi;
- dünya və Azərbaycan muzeyləri və abidələrinin təbliğində muzeylərin rolunu təhlil etməyi;
- “Muzeydənkənar abidə” statusunun əldə olunması üçün bütün dəyər göstəricilərini, abidələrin dəyər xüsusiyyətlərinə görə həmin statusa yiyələnmə mexanizmi vərdişlərini, muzeydənkənar abidələrin istənilən növünü dəyər parametrlərinə görə təhlil etməyi;
- arxeoloji tədqiqatların mərhələlərini keçməyi – geoloji materiallarla tanışlığı, qazıntıların tədqiqini, ilkin informasiyanın işlənilməsini, materialların şifrələnməsini və sonda elmi hesabatın hazırlnmasını, dünya xalqlarının məişətini və əxlaqi dəyərlərini, onların məskunlaşması, mədəni və tarixi əlaqələrini müşahidə edib təhlil etməyi;
- muzey və arxivlərdən istifadə, muzeydə ekspert işi, muzeylərlə beynəlxalq əməkdaşlıq etməyi, işləməyi, muzey və arxivlərdə araşdırma işini aparmağı;
- muzey və turizmin vəhdət xüsusiyyətlərini, müsir dövrdə dünyada, eyni zamanda Azərbaycanda turizm sektorunda muzey müəssisələrinin mövqeyini araşdırmağı;
- maddi dəyərlərin təsnifatını, bunların dəyər parametrlərinin əsaslarını, bununla bağlı beynəlxalq və respublika əhəmiyyətli qanunvericilik bazasından irəli gələn müddəalara istinadən maddi dəyərlərə ekspert rəyi və qiymət verməyi;
- kitabın əsas növlərini, onların spesifik cəhət və əlamətlərini fərqləndirməyi, məzmuna və janra görə təsnifatlandırmağı, kitab və biblioqrafik göstəriciklərlə müstəqil işləməyi, biblioqrafik aparatı qurmağı, kataloqlar, çap kartoçkalarının hazırlanmasını, biblioqrafik vasitələrin müxtəlif-liyinə görə fərqləndirməyi;
- arxivlərdən istifadə, arxivdə ekspert işi, arxiv kitabxanaları, arxivlərlə beynəlxalq əməkdaşlıq etməyi, araşdırma aparmağı;
- dünya ədəbiyyatının (qədim şərq, qədim yunan, Avropa, şərqi slavyan, türk və şərq xalqları) özünəməxsus ədəbi – bədii xüsusiyyətlərini xarakterizə etməyi;
- Azərbaycan ədəbiyyatı tarixinin əsas ideya istiqamətlərini, poetik forma və janrlarını, bədii metod, üslub və poetik vəzn problemini, ədəbiyyatın spesifik inkişaf xüsusiyyətlərini fərqləndirməyi;
- orta ixtisas məktəblərində, orta məktəblərdə mədəniyyət haqqında mühazirələr oxumağı, kitablar, dərsliklər, dərs vəsaitləri yazmağı, muzeylərdə, qədim saraylarda, ekskursiyalar aparmağı;
- təsviri incəsənətdə və memarlıqda uslubları və cərəyanları fərqləndirməyi, sənət nümunələrini təhlil etməyi, təsviri incəsənətin digər sənətlərlə qarşılıqlı əlaqəsini səciyyələndirməyi;
- WINDOWS əməliyyat sistemini, Word, PowerPoint, ofis proqramlarının ixtisas məsələlərinin həllinə tətbiqini;
- əski Azərbaycan yazısı ilə yazmağı və oxumağı;
- mədəniyyət məhsullarının fərqli cəhətlərini səciyyələndirməyi, mədəniyyət məhsullarının təyin edilməsinin ölçülərini təhlil etməyi, yeni məhsul buraxılışının müəssisələr üçün riskliyini təyin etməyi, asudə vaxt bazarının böyüməsinə təsir edən amilləri qiymətləndirməyi, mədəniyyət məhsullarından istifadə qərarına təsir göstərən amilləri düzgün müəyyən etməyi;
- fövqəladə hallarda əhalinin, ərazinin mühafizəsini, kollektiv və fərdi mühafizə vasitələrini.
yiyələnməlidir:
- muzey işinin tarixi, nəzəriyyəsi haqqında dərin biliklərə, profilə görə fərlqli olan və hansı muzeyə maraq göstərməsinə və işləyəcəyini planlaşdıraraq konkret elmi sistemə (məsələn: muzeyşünas-tarixçi, muzeyşünas-sənətşünas, və s.);
- muzey işinin tarixi, nəzəriyyəsi, təşkili və idarəolunmasi haqqında, ekskursiya sənəti ilə əlaqədar elmi-nəzəri biliklərə, muzey fondu üzrə dövrü mətbuat, elmi-nəzəri biliklərə, fondun əsasları haqqında dərin biliklərə;
- dünya muzeylərinin tarixi, muzeylərdə mühafizə olunan eksponatlar, xüsusilə də milli sənət nümunələri haqqında dərin biliyə;
- bu sahədəki qabiliyyətlərini formalaşdırmaq üçün əlavə elmi-nəzəri mənbələrdən istifadə etməyə;
- tələbə-muzeyşünaslar eyni zamanda həmin fənlə bağlı dövrü mətbuat, elmi-nəzəri məlumatlarla yaxından tanış olmalı, nəzəri problemlərin təhlili xüsusiy-yətlərinə;
- abidələrin mühafizə və istismarı üzrə fəaliyyət istiqamətləri və prosesin gedişi xronologiyasına;
- bəşəriyyətin keçmişini yazılı və maddi mənbələrə, arxeoloji abidələrə əsaslanaraq öyrənməyə, müxtəlif tarixi dövrlərdə xalqların etnik xarakterləri, onların spesifikası, folkloru, maddi və mənəvi dəyərləri haqqında dərin biliklərə;
- ayrı-ayrı dövrlərə aid sosial-siyasi və iqtisadi vəziyyət, elm və mədəniyyət haqqında hərtərəfli biliklərə, Azərbaycanın dünya birliyində yeri və rolu, milli ideologiyanın formalaşması prosesi haqqında biliklərə;
- turizmin inkişafı üçün muzeylərin üzərinə düşən müasir vəzifələr haqqında anlayışa, müstəqil fikir və tövsiyyələrin irəli sürülməsi və bundan irəli gələn proseslər haqqında biliklərə;
- maddi dəyərlərə ekspert rəyi və düzgün qiymət verilməsi üçün dövrü mətbuat, elmi-nəzəri mənbələrin araşdırılmasına;
- fənnin predmeti, formalaşması, əsas vəzifələri, prinsipləri, məzmunu, kitabxana sistemi, kitabxana fondları, kataloqları, biblioqrafiyanın ictimai rolu, prinsipləri, biblioqrafik aparat, biblioqrafik vasitələr, növləri, ümumi və xüsusi biblioqrafiya haqqında biliklərə;
- dövlət arxivləri, onların fondları və təşkilinə, arxivlərdən istifadə, arxivdə ekspert işi haqqında biliklərə;
- dünya ədəbiyyatının (qədim şərq, qədim yunan, Avropa, şərqi slavyan, türk və şərq xalqları) görkəmli nümayəndələri və onların yaradıcılığı barəsində dərin biliyə;
- Azərbaycan ədəbiyyatı tarixinin qədim, XIII-XVIII, XIX, XX əsr mərhələləri barədə və həmin əsrlərdə yaşayıb yaradan şair və yazıçıların yaradıcılığı haqqında biliyə;
- dünya mədəniyyətinin mərhələlərini, incəsənətin müxtəlif növlərinin yaranmasını, inkişafını və formalaşması xüsusiyyətlərini fərqləndirməyə;
- təsviri incəsənət və memarlıq haqqında dərin biliklərə;
- ixtisasa uyğun informasiya və intellektual sistemlərin yaradılmasına, kompüterin fayl strukturunun yaradılmasına;
- əski Azərbaycan - ərəb əlifbası ilə yazılmış mətnləri düzgün oxumaq vərdişlərinə;
- muasir marketinqin əsas müddəalarını araşdırmağa, qarşıya qoyulmuş məqsədə çatmaq üçün marketinq kompleksindən istifa-dəyə yiyələnməli, mədəniyyət və incəsənət sahələrində marke-tinqin əsas komponentlərinin təhlilinə, mədəniyyət müəssisə-lərinin məh-sula və ya bazara uyğunlaşmasına təsir edən amillərin öyrənilməsinə;
- fövqəladə hallarda əhalinin mühafizəsinin əsas üsullarına və prinsiplərinə, ilk tibbi yardımın həyata keçirilməsi qaydalarına.
|
180
|
İPF – B01
Muzeyşünaslıq
İPF – B02
Muzey işini təşkili və idarə olunması
İPF – B03
Dünya muzeyləri
İPF – B04
Muzeydənkənar tarix və mədəniyyət abidələrinin mühafizəsi və istismarı
İPF – B05
Arxeologiya və etnoqrafiya
İPF – B06
Muzeydə turizm işi
İPF – B07
Maddi dəyərlərin ekspertizası
İPF – B08
Arxivşünas-lıq
İPF – B09
Ədəbiyyat tarixi
İPF – B10
Mədəniyyət tarixi və nəzəriyyəsi
İPF – B11
Təsviri incəsənət tarixi
İPF – B12
İnformasiya texnologiyalarının əsasları
İPF – B13
Əski əlifba
İPF – B14
Mədəniyyət və incəsənət sahələrinin marketinqi
İPF – B15
Mülkü müdafiə
İPFS – B00
Seçmə fənlər
(Peşə hazırlığı
üzrə*)
|
11
39
10
10
6
6
6
8
10
8
5
4
4
4
3
46
|
PK-1
PK-2
PK-3
PK-4
PK-5
PK-6
PK-7
PK-8
PK-9
PK-10
PK-11
PK-12
PK-13
PK-14
PK -15
|