Direktor va mutaxassislarini qayta tayyorlash va ularning malakasini oshirish instituti maktabgacha ta

---

O’ZBEKISTON RESPUBLIKASI MAKTABGACHA TA’LIM 
VAZIRLIGI MAKTABGACHA TA’LIM TASHKILOTLARI 
DIREKTOR VA MUTAXASSISLARINI QAYTA TAYYORLASH VA 
ULARNING MALAKASINI OSHIRISH INSTITUTI 

MAKTABGACHA TA'LIM TASHKILOTI TARBIYACHISI
50-
GURUH
 
TINGLOVCHISI 
ASQAROVA FERUZANING 
MAKTABGACHA YOSHDAGI BOLALARDA MATEMATIK 
TASAVVURLARNI SHAKLANTIRISH FANIDAN 
DARS ISHLANMASI 

---

 Fazoviy Tasavvurlar 
(O’ng-chap,Oldinda-orqa,uzoqda-yaqinda) 

---

REJA 
Maqsad: 
Bolalarning
o’ng chap , yuqoriga-
pastga oldinga-orqaga , uzoqda-
yaqinda kabi fazoviy tasovvurlarni 
mustoxkamlash. 
 
Kutiliyatgan natijalar 
-Bolalar fazoda 
o’zining va atrofidagii 
narsalarning joylashishini 
to’gri 
aniqlashni , 
o’ngda,chapda,oldinda, 
orq1ada 
so’zlarini nutqda to’gri 
ifodalashni 
o’rganadilar
 
Kerakli jihozlar:
Turli 
o’yinchoqlar
Shartli belgilar 
Xar bir 
 bologa varaqlarda tasvirlagan 
tugalanmagan rasmlar. 
 

---

Mashg’ulotning borishi
Tarbiyachi: 
Bolojanlar, biz sizlar bilan oldin ham o’ng-chap , yuqori-past, oldi-
orqa,uzoq-yaqin haqida gaplashganmiz.Bugun sizlarning Biliblaringiz qanchaligini 
bilib olamiz.Mning stolimga turli o’yinchiqlar qo’ yilgan kuchuk , mushuk, sigir, 
buzoqcha , qo’y, qo’zichoq. Echki, quyon , ot, toychoq.Bolojanlar , kelib stol 
ustidagi hayvonlarga yaxshilab e’tibor bering va savollarga javob bering : 
•Sherning yonida nima turibdi ? 
Kiyikda chapda nima turibdi? 
•Maymunning yonida qaysi hayvon turibdi? 
•Tuyaning o’ng tomonida nima turibdi? 
•Begemotning oldida nima turibdi ? 
Tarbiyachi o’yinchoqlarni biri birinig orqasida
turadigan qilib qo’yadi va so’raydi!
•Qaysi Hayvon birinchi turibdi ? 
•Jirafa qaysi hayvondan keyin turibdi? 
Fildan oldin qaysi hayvon turibdi

---

Bololar ko’zlarini yumib turadilar tarbiyachi o’yinchoqlardan birini olib qo’yadi va 
qaysi o’yichoqni oldidagi qaysi hayvon olingani aytshni so’raydi: 
- Bolajonlar , ko’zingizni ochib sto’lda turgan o’yinchoqlarga diqqat bilan 
qrang,qaysi hayvonning oldidagi hayvonni olib qo’ydim? 
- Bolajonlar qaysi hayvondan keying hayvinni olib qo’ydim? 
Bilimlarni Mustahkamlash uchun o’yin:
“ Nima qayerdaligini top ”.
Bu o’yin bolalarning fazoda turgan joyni aniqlashni bilishga qaratilgan. 
tarbiy chi bolalarga ularning chap, ong oldin , orqa tomonidan qanaqa 
predmentlar yoki kim borligiga qarashlarini topshiradi
. 

---

---

Tarbiyachi bolalaga “sizning oldingizda nimalar va kimlar bor ? ”deb murojaat 
qiladi . 
Bir balo oldida stul , boshqasi – oldida stol , uchinchisi- Shahnoza , to’rtinchisi – 
Farxodbek borligini aytadi. Tarbiyachi 3-4 bolaninig javobini eshitgach , “Sizning 
chap tomoninguzda nimalar va kimlar bor ? “ deb so’raydi.Tarbiyachi so’ragn 
boalar o’zlarinig chap tomonida turgan turli predmentlarni boshqa o’rtoqlarini 
takrorlamay aytib beradilar. Bololarga har bir to’g’ri javob uchun yulduzcha 
beriladi.O’yin oxirida olingan yulduzchalar sanab chiqiladi va go’loiblar 
aniqlanadi. 
Tetiklashtiruvchi mashq: 
“Shartli belgilar asosida mashq bajaramiz”
Bu mashqda piktogramma usulida tomonlar shartli belgilar bilan belgilab olinadi 
va musiqa ostida ko’rsailgan belgi bo’yicha xarakat qilinadi.Qaysi belgida qanday 
harakatni bajarish oldindan o’rgatiladi
. 

---

---

---

---

---

T
arbiyachi:
bolajonlar, bular siz sevib o’ynaydigon varaqlardir. Varaqlar nechta? Varaqlarning o’ng tomonini boshqa ranga, 
chap tomonini boshqa ranga bo’yang. Varaqlarning dumini hohlagan ranga bo’yang. 
Quyidagi savolga javob bering; 
-
Birinchi varaqning “dumi” da necha uchburchak bor
-
Uchinchi varaqning dumi da uchburchaklar nechta 
-
Ikkinchi varaqning dumida uchburchaklar nechta
-
Varaqlar Qaysi Shaklga o’xshaydi
Bolalar Bilimini oshirish va mustaxkamlash uchun savollar 
1.Qaysi qo’lingiz chap qaysi qo’lingiz o’ng
2.Sizning Oldingizda kim o’tiribdi
3.Sizdan eng uzoqda o’tirgan o’rtoqingizni ismi nima
4.O’ng tomingizda o’tirgan do’stingizni ismi nima
5.Chap Tomonda o’tirgan do’stingizni ismi nima
6.To’gringi’zda o’tirgan o’rtog’ingizni o’ng va chap qo’lini ko’rsating
. 
Mashgulot davomida va yakunida bolalarni rag’batlantish

---