İNŞaat taahhüT İŞletmelerinde
Yüklə 12,57 Kb.
|
|
İNŞAAT TAAHHÜT İŞLETMELERİNDE MALİYETLERİN DÖNEMSONU İŞLEMLERİ Dr. Özcan UNUTKANİşletmeler, muhasebe kavramları gereği sınırsız kabul edilen ömürlerini, belli dönemlere ayırmak zorundadırlar. Bu ayırım bir takvim yılının bir dönem kabul edilmesi ile sağlanır. Buna göre dönemin faaliyet sonuçları diğer dönemlerden bağımsız olarak tespit edilir. Tespit gelir ve giderlerin tahakkuk esasına göre kaydedilmesi, hasılat, gelir ve karların aynı döneme ait maliyet, gider ve zararlarla karşılaştırılması işlemlerinden oluşmaktadır. Ancak bazı işkollarında maliyetlerin dönemin gelirleri ile karşılaştırılması uygulamada hatalı sonuçlar verebilmektedir. Özellikle inşaat işlerinde maliyetlerin her dönem, dönemin sonucuna yansıtılması pek doğru olmamaktadır. İnşaat işinin yıllara yaygın olması durumunda inşaat maliyetinin dönem k/z’na devredilmesi büyük bir olasılıkla zarar sonucunu verecektir. Bu durum inşaat işi gelirinin genellikle yapının tamamlanmasından sonra elde edilmesinden kaynaklanmaktadır. İnşaat tamamlanana kadar inşaat işletmesi zarar edecek, ancak iş tesliminde gelirin tahakkuku ile karlı duruma geçebilecektir. 01.01.1994 tarihinden itibaren yürürlüğe giren Muhasebe Uygulama l ve 2 nolu Genel Tebliğlerine göre yıllara yaygın inşaat ve onarım maliyetlerinin “740 HİZMET ÜRETİM MALİYETİ” hesabında izlenmesi zorunlu hale getirilmiştir. İnşaat işletmeleri inşaat maliyetlerini dönem içinde bu hesapta toplayacaklardır. Dönem sonlarında 740 nolu hesapta toplanan inşaat maliyetlerinin hangi hesaba devredileceği inşaat ve onarım işinin bulunulan dönemde tamamlanıp, tamamlanmamasına göre değişecektir. İnşaat işi başlanan yılda tamamlanmamış ise Gelir Vergisi Kanunu 42. madde uyarınca yıllara yaygın kabul edilir. Bu da aynı kanunda özel bir vergileme sistemine bağlanmıştır. Kurumlar Vergisi Kanunu 13.maddesi ile Gelir Vergisi Kanunu’na yollama yapmak suretiyle yapı işinin taahhüde bağlı ve yıllara yaygın olması halinde kar ve zararı işin bittiği yılda istemektedir. Muhasebe Uygulama Genel Tebliğleri de Gelir Vergisi ve Kurumlar Vergisi Kanunu hükümlerine paralellik göstererek, inşaat maliyetlerini iş tamamlanıncaya kadar aktifleştirmesini öngörmektedir. İnşaat işinin başlanılan yılda tamamlanamadığı durumlarda hizmet üretim maliyeti “170 YILLARA YAYGIN İNŞAAT VE ONARIM MALİYETLERİ” hesabına alınmak suretiyle aktifleştirilecektir. Geçici kabul yapıldıktan sonra hesap “622 SATTILAN HİZMET MALİYETİ” hesabına aktarılacaktır. Bu hesabın alt hesapları 170 nolu hesabın alt hesapları ile paralel açılırsa bilgi vermede fayda yaratılır. Eğer genel idare giderlerinden pay verilecekse 170 nolu hesaba yükleme yapılması gerekmektedir. İnşaat işinin yıllara yaygın olmaması halinde ise farklı bir işleme gerek olmayıp, “741 HİZMET ÜRETİM MALİYETİ YANSITMA” hesabı ile “622 SATILAN HİZMET MALİYETİ” hesabına devirler yapılacaktır. 740 ve 741 nolu hesaplar dönem sonunda birbiri ile karşılaştırılarak eksik veya fazla yüklemeler tespit edilebilecektir. 622 nolu hesapta dönemin kar zararına devredilecektir. İnşaat veya narım işinin yıllara yaygın olması halinde dönem sonunda yapılması gereken işlemin yevmiye maddesi aşağıdaki gibi olacaktır.
170 YILLARA YAYGIN İNŞAAT VE ONARIM MALİYETLERİ 170.10..........Şantiyesi 741 HİZMET ÜRETİM MALİYETİ YANSITMASI 741.10.........Şantiyesi Tamamlanmayan inşaat işinin maliyetlerinin yansıtma hesapları ile aktifleştirilmesi ______________________________/____________________________________ 741 HİZMET ÜRETİM MALİYETİ YANSITMASI 741.10.......Şantiyesi 740 HİZMET ÜRETİM MALİYETİ 740.10.......Şantiyesi Yansıtma hesabının ilgili hesap ile karşılaştırılması ______________________________/____________________________________
622 SATILAN HİZMET MALİYETİ 622.10.......Şantiyesi 170 YILLARA YAYGIN İNŞAAT VE ONARIM MALİYETLERİ 170.10.........Şantiyesi Geçici kabulün yapılması ile hizmet üretim maliyetinin aktif hesaptan ilgili hesaba alınması ______________________________/____________________________________ SONUÇYıllara yaygın inşaat ve onarım işleri, maliyetlerinin GVK, KVK ve VUK Muhasebe Uygulama Genel Tebliğleri uyarınca aktifleştirilmesi öngörülmektedir. Bu doğrultuda hizmet üretim maliyeti olarak kabul edilen taahhüt işi maliyetlerinin bir sonraki döneme devretmesi işi, yıllara yaygın bir hale getirmektedir. Bu maliyetlerin izlenmesinde sadece inşaat işletmelerine özgü 170 nolu “YILLARA YAYGIN İNŞAAT VE ONARIM MALİYETLERİ” hesabı kullanılacaktır. Yıllara yaygın inşaat ve onarım işi yapan işletmeler dönem sonlarında inşaat maliyetlerini 170 nolu hesapta izleyeceklerdir. Yapılan iş tamamlanıncaya kadar üretim maliyetleri, bahsi geçen hesap ile varlıklar arasında görülecektir. Yüklə 12,57 Kb. Dostları ilə paylaş:
|