Kahtabe b. ŞEBÎB 6 Bibliyografya : 6

KAHTABE B. ŞEBÎB 6

Bibliyografya : 6

KAHTAN 7

Bibliyografya : 8

KAHVE 8

Bibliyografya : 10

KAHYA 11

KÂHYA HASAN PAŞA 11

Bibliyografya : 16

KAIF 16

KÂSM-BİEMRİLLÂH 16

Bibliyografya : 18

KAİM-BİEMRİLLAH el-FATIMİ 18

Bibliyografya : 19

KÂİM-BİEMRİLLÂH es-SA'DÎ 19

Bibliyografya : 20

KAİME 20

Bibliyografya : 22

KAİMİ 22

Bibliyografya : 23

KÂİMUZZAMAN 23

KAİNAT 23

KA'KÂ' b. AMR 23

Bibliyografya : 24

KAKI 24

Eserleri. 24

Bibliyografya : 25

KAKMACILIK 25

Bibliyografya : 27

KAKÛYÎLER 27

Bibliyografya : 28

KALAFAT MEHMED PAŞA 29

Bibliyografya : 30

KALAN CAMİİ 30

Bibliyografya : 31

KALANİSİ, EBÜ'L-ABBAS 31

Bibliyografya: 33

KALÂNİSÎ, MUHAMMED B. HÜSEYİN 33

Eserleri. 33

Bibliyografya : 34

KAL'ATÜ BENÎ HAMMÂD 34

Bibliyografya : 35

KALAVUN 35

Bibliyografya : 37

KALAVUN KÜLLİYESİ 37

Bibliyografya : 38

KALAYÎ 39

KALB 39

KALB 39

Bibliyografya : 42

KALB 43

Bibliyografya : 44

Türk Edebiyatı. 44

Bibliyografya : 44

KALBURIZADE MEHMED EFENDİ 45

KALE 45

Bibliyografya : 53

KALE 53

Bibliyografya : 54

KALE MESCİDİ 54

Bibliyografya : 54

KALEM 55

Bibliyografya : 56

KALEM 57

Bibliyografya : 58

KALEM SÛRESİ 58

Bibliyografya : 59

KALEMDAN 60

KALEMİYE 60

Bibliyografya : 61

KALEMKARÎ 61

KALENDER BABA ZAVİYESİ 61

KALENDER ŞAH 61

Bibliyografya: 61

KALENDERHÂNE 62

Bibliyografya : 63

KALENDERHANE CAMİİ 63

Bibliyografya : 64

KALENDERİYYE 65

Bibliyografya : 69

KALENDEROĞLU MEHMED 69

Bibliyografya : 70

KALESADÎ 70

Eserleri. 71

A) Matematik. 71

B) Ferâiz. 71

C) Diğer Eserleri. 71

Bibliyografya : 71

KALESİ, HASAN 71

A) Kitapları. 72

B) Makaleleri. 72

Bibliyografya : 72

KALGAY 73

Bibliyografya : 74

KALIN 74

KÂLÎ 74

Eserleri. 74

Bibliyografya : 75

KALKALE 75

KALKAN 75

Bibliyografya : 76

KALKANDELEN 77

Bibliyografya : 78

KALKAŞENDİ 78

Eserleri. 78

Bibliyografya : 80

KALKINMA İÇİN BÖLGESEL İŞBİRLİĞİ TEŞKİLÂTI 80

Bibliyografya : 81

KALKÜTA 81

Bibliyografya : 82

KALLAVİ 82

KALMUKLAR 82

Bibliyografya : 83

KALP 84

KÂLÛ BELÂ 84

KÂLÛN 84

Bibliyografya : 84

KALUYAN 85

Bibliyografya : 85

KALYON 85

KALYUB 85

Bibliyografya : 86

KALYÛBÎ 86

Eserleri. 86

Bibliyografya : 87

KAM 87

KAM, ÖMER FERİT 87

Eserleri. 89

Bibliyografya : 90

KAM, RUŞEN FERİT 90

Bibliyografya : 91

KAMANİÇE 91

Bibliyografya : 92

KAMER 92

KAMER SÛRESİ 92

Bibliyografya : 93

KAMERİ YIL 93

KAMERİYYE 93

KAMERUN 93

I. Fizikî Ve Beşerî Coğrafya 94

II. Tarih 95

Bibliyografya : 96

KAMET 96

KÂMÎ 96

Eserleri. 96

Bibliyografya : 97

KAMİL 98

Bibliyografya : 99

el-KAMİL 99

el-KAMİL 99

el-KAMİL 99

Bibliyografya : 101

KAMİL PAŞA, MEHMED 101

KAMİL PAŞA, YÛSUF 101

Bibliyografya : 103

KAMİL YUSUF el-BEHTİMİ 103

Bibliyografya : 104

KAMİLİYYE 104

KÂMİLÜ'S-SINÂATİ'T-TIBBİYYE 104

KAMPALA 104

Bibliyografya : 104

KAMPFFMEYER, GEORG 105

Eserleri. 105

A) Arap Dili ve Lehçeleri. 105

B) Kütüphanecilik ve Kütüphane Ka­talogları. 105

C) Tarih, Coğrafya ve Diğer Şarkiyat Çalışmaları. 105

Bibliyografya : 106

KAMRAN MİRZA 106

Bibliyografya : 106

KAMUS 107

KAMUS-I FELSEFE 107

KAMUS TERCÜMESİ 107

KAMUS-I TURKI 107

KÂMUSÜ'L-A'LÂM 107

EL-KÂMÛSÜ'L-MUHÎT 107

Bibliyografya : 108

KAN 108

Bibliyografya : 110

KAN DAVASI 110

KANAAT 110

Bibliyografya : 111

KANADA 111

I. Fizikî Ve Beşerî Coğrafya 112

II. Tarih 112

Bibliyografya : 113

III. Ülkede İslâmiyet 113

Bibliyografya : 114

KANDEHAR 114

Bibliyografya : 115

KANDEHARÎ, HABÎBULLAH 115

Bibliyografya : 116

KANDEHLEVI, MUHAMMED İDRÎS 116

Bibliyografya 117

KANDEHLEVÎ, MUHAMMED İLYAS 117

Bibliyografya : 119

KANDEHLEVI, MUHAMMED YÛSUF 119

Eserleri. 119

Bibliyografya : 120

KANDEHLEVÎ, MUHAMMED ZEKERİYYÂ 120

Eserleri. 121

Bibliyografya ; 122

KANDİL 122

KANDİL 124

Bibliyografya : 125

KAHTABE B. ŞEBÎB

Ebû Abdilhamîd (Ebû Hamza) Kahtabe b. Şebîb b. Hâlid b. Ma'dân et-Tâî en-Nebhânî (ö. 132/749)

Abbâsîler'in kuruluşunda önemli rol oynayan nakib ve kumandanlardan.

Asıl adı Ziyâd olup Kahtabe lakabıyla meşhurdur. Horasan'da Abbasîler adına propaganda faaliyetinde bulunduğu dö­nemden önceki hayatı hakkında bilgi yok­tur. Dedesi Hâlid b. Ma'dân, Cemel Vak'a-sı'nda Hz. Ali'nin yanında yer almış ve ka­bilesi Benî Amr b. Sâbifin sancağını taşı­mış, ertesi yıl da Nehrevan'da Hâricîler'le savaşan Hz. Ali'nin kuvvetlerine kuman­da etmişti. Ailesinin Hz. Ali zamanında Küfe'ye yerleştiği ve Kahtabe'nin gençlik yıllarında Ali evlâdı ile yakın ilişki içinde bulunduğu anlaşılmaktadır. Horasan'da­ki Emevî aleyhtarı faaliyetlerin içinde ak­tif olarak görev alan Kahtabe, daha sonra Abbasîler adına daveti organize eden on iki nakib arasında yer aldı.

Horasan'daki nakibler, İmam Muham-med b. Ali b. Abdullah b. Abbas'ın Zilhicce 125'te (Ekim 743) ölümü üzerine yerine geçen oğlu İmam İbrahim'den (ibrahim el-İmâm) Horasan'da kendisini temsil et­mek üzere ailesinden birini görevlendir­mesini istediler. Abbasî ihtilâlinin hazır­layıcısı olan İbrahim bu görevi önce Süleyman b. Kesîr el-Huzâî'ye, o kabul etme­yince Kahtabe'ye teklif etti: ancak önce­leri Kahtabe de bu teklifi kabul etmek is­temedi. Daha sonra Mâlik b. Heysem el-Huzâî ve Süleyman b. Kesîr el-Huzâî adlı iki nakible birlikte Horasan'daki Şiîler adı­na İbrahim'e biat etmek için hac mevsi­minde Mekke'ye gitti. Burada Horasan Şiîlerİ ile İmam İbrahim arasında irtibatı sağlamayı kabul etti.

Ebû Müslim-i Horasânî, Emevîler'e kar­şı yürütülen faaliyetleri sevk ve idare et­mek üzere Horasan'a gönderilince Kah­tabe, Ebû Müslim'in emrindeki kuvvet­lerin başına getirildi (128/745-46). Ertesi yıl Ebû Müslim'e katılan Kahtabe onunla birlikte Batı Horasan'daki davet merkez­lerini dolaştı ve yapılan hazırlıkları gözden geçirdi.¹ Kümis'e vardıkları sırada Ebû Müslim Merv'e dönerken Kahtabe İmam İbrahim ile görüşmek üzere Mekke'ye gitti ve ona isyan hazırlıkları hakkında bilgi ver­di. Bu sırada Horasan'daki orduların baş­kumandanlığına tayin edildi. Ebû Müslim, Rebîülâhir 130'da (Aralık 747) Merv'e gi­rip Emevîler'in Horasan valisi Nasr b. Seyyâr'ı oradan uzaklaştırdı. Bu olaydan kısa bir müddet sonra Horasan'a dönen Kahtabe, Serahs üzerine yürüyerek² şehri ele geçirdi. Te-mîm b. Nasr b. Seyyâr'ı mağlûp ederek öl­dürdükten sonra Tûs'u ve Nîşâbur'u da zaptetti. Bu sırada Emevî Halifesi il. Mervân'ın emriyle Nübâte b. Hanzale el-Kilâbî kumandasında Cürcân"a gönderilen güçlü bir Emevî ordusu da Kahtabe karşısında yenilgiye uğradı.³ Ardından Kahtabe Kümis'i ele ge­çirdi. Âmir b. Dubâre el-Mürrî kumanda­sındaki büyük bir Emevî ordusu da Câbalk denilen yerde bozguna uğratılarak Abbasî ihtilâli için önemli bir zafer kaza­nıldı.⁴ Emevî ordusunun artıklarının toplandığı Nihâ-vend Kahtabe'nin oğlu Hasan tarafından kuşatıldı. Şehirde Suriyeli askerlerin yanı sıra Abbâsîler'e muhalif Horasanlı asker­ler de bulunuyordu. Kahtabe, şehri savu­nan Mâlik b. Edhem el-Bâhilî ile anlaşarak Suriyeliler'e eman verdikten sonra Hora-sanlılar kılıçtan geçirdi.

Kahtabe daha sonra oğlu Hasan'ı Irak'a gönderip kendisi de onun arkasından gitti. Bu sırada Emevîler'in Irak valisi Ebû Hâlid İbn Hübeyre güçlü bir orduyla Ab­bâsîler'e karşı harekete geçti ve Celûlâ'da konakladı. Kahtabe. Hânikin'den Medâ-in'e giderken yolu İbn Hübeyre tarafından kesildi, ancak askerî maharetiyle Dicle'yi aşıp Kûfe'ye ulaşmayı başardı. İleri hare­kâta devam edip Fırat'ı geçen İbn Hübey-re'nin karşısına karargâh kuran Kahtabe, 8 Muharrem 132 (27 Ağustos 749) gecesi küçük bir askerî birlikle İbn Hübeyre'nin ordusuna saldırdı. Fırat'ın batı yakasında yapılan şiddetli savaşta mağlûp olan İbn Hübeyre gece Vâsıt'a çekildi. Kahtabe bu savaş sırasında esrarengiz bir şekilde öl­dürüldü. Ölümü üzerine oğlu Hasan ku­mandayı ele alıp Kûfe'ye girdi. ⁵

Bibliyografya :

Belâzürî, Ensâb, III, 81, 115, 116, 118-120, 124, 135-139, 148, 171, 230; Dîneverİ, el-Ahbâ-rü'l-üüâl, s. 337, 339, 342, 359, 363-364, 369; Ya'kübî, Târih, II, 327, 332, 343-345, 353; Ta-berî. Târih (Ebü'l-Fazl). VI, 562; VII, 175, 198, 227, 329, 339, 355, 362-363, 379, 388-392, 401-409, 412-417, 432, 450; VIII, 372; J. Wellhausen. Arap Devleti öeSukulu(Uc. Fikret Işı İtan), An­kara 1963, s. 243, 247, 255-257, 259, 261; M. A. Shaban, The 'Abbâsid Reoolulion, Cam-bridge 1970, s. 154, 160-161; Ahbârü'd-deule-ti'l-':Abbâsiyye (nşr. Abdülazîzed-Dûrî-Abdül-cebbâr el-Muttalibî), Beyrut 1971, bk. İndeks; E. L. Daniel. The Poiilical and Social History of Khurasan underAbbasid Rule: 747-820,Chi­cago 1979, s. 39-40, 73-77, 81, 106, 178; H. Kennedy, The Eariy Abbasid Caliphate, London 1981, s. 43-44,46,49,78, 79, 84; Abdülazîz ed-Dûrî. el-cAşrü'l-cAbbâsiyyü'l-evuel, Beyrut 1988, s. 27,30-34, 42-46, 122, 204; K. V. Zet-tersteen. "Kahtabe", M, VI, 91-92; M. Sharon, "Kahtaba". Oz(lng.), IV, 445-447. Abdülkkrim Özaydın