Mənşə və quruluş oxşarlığına malik olan, müəyyən funksiya yerinə yetirən hüceyrə və hüceyrəarası maddələr qrupu

Toxuma (yun.histos, lat.tela) — mənşə və quruluş oxşarlığına malik olan, müəyyən funksiya yerinə yetirən hüceyrə və hüceyrəarası maddələr qrupu. Xarici mühitlə vəhdət təşkil edən tam orqanizm tərkibində, ümumi quruluşa və sinir sisteminin bilavasitə təsiri altında davam edən vəzifəyə və inkişafa malik olan tarix boyu meydana çıxmış histoloji elementlər sistemi[1]. Hazırda insanlarda və heyvanlarda dörd qrup toxuma ayırd edilir: epiteli, birləşdirici, əzələ, sinir. Epiteli və yaxud örtük toxuması orqanizmi həm xaricdən, həm də daxili səthdən örtür . Əzələ toxuması. Orqanizmin ümumi kütləsinin təxminən 40-45 faizini əzələ toxuması təşkil edir. Hərəkət orqanları məhz əzələ toxumasından təşkil olunub . Sinir toxuması sinir hüceyrələrindən, neyronlardan və spesifik funksiya yerinə yetirən peyk hüceyrələrindən-neyroqliyadan təşkil olunub. Birləşdirici toxuma rüşeymin mezoderma adlanan orta rüşeym vərəqindən əmələ gəlir və demək olar ki, bədəndə olan bütün orqanların tərkibində var.

• Toxuma (yun.histos, lat.tela) — mənşə və quruluş oxşarlığına malik olan, müəyyən funksiya yerinə yetirən hüceyrə və hüceyrəarası maddələr qrupu. Xarici mühitlə vəhdət təşkil edən tam orqanizm tərkibində, ümumi quruluşa və sinir sisteminin bilavasitə təsiri altında davam edən vəzifəyə və inkişafa malik olan tarix boyu meydana çıxmış histoloji elementlər sistemi[1]. Hazırda insanlarda və heyvanlarda dörd qrup toxuma ayırd edilir: epiteli, birləşdirici, əzələ, sinir. Epiteli və yaxud örtük toxuması orqanizmi həm xaricdən, həm də daxili səthdən örtür . Əzələ toxuması. Orqanizmin ümumi kütləsinin təxminən 40-45 faizini əzələ toxuması təşkil edir. Hərəkət orqanları məhz əzələ toxumasından təşkil olunub . Sinir toxuması sinir hüceyrələrindən, neyronlardan və spesifik funksiya yerinə yetirən peyk hüceyrələrindən-neyroqliyadan təşkil olunub. Birləşdirici toxuma rüşeymin mezoderma adlanan orta rüşeym vərəqindən əmələ gəlir və demək olar ki, bədəndə olan bütün orqanların tərkibində var.

Hüceyrə. Hüceyrə canlı orqanizmlərin kiçik hissəciyi olmaqla, bir-biri ilə əlaqəli tam sistem əmələ gətirir. Formasına, quruluşuna, ölçüsünə, funksiyasına görə hüceyrələr fərqlənirlər. Lakin istənilən hüceyrə üç hissədən qılaf, sitoplazma və nüvədən ibarətdir. Onun sitoplazmasında səpələnmiş halda orqanoidlər yerləşir. Bunlara endoplazmatik şəbəkə, ribosomlar, mitoxondrilər, lizosomlar, Holci kompleksi, hüceyrə mərkəzi, plastidlər, hərəkət orqanoidləri və hüceyrə törəmələri aiddir. Nüvənin yerləşməsinə görə hüceyrələr prokariot və eukariot formalara bölünür. Prokariotlara bakteriya və göy-yaşıl yosunlar aiddir. Prokariot hüceyrələrdə nüvə görünmür və Holci kompleksi, mitoxondrii, endoplazmatik şəbəkə kimi orqanoidlər olmur. Eukariot hüceyrələrə bitki, heyvan və insan hüceyrələri daxildir.

• Hüceyrə. Hüceyrə canlı orqanizmlərin kiçik hissəciyi olmaqla, bir-biri ilə əlaqəli tam sistem əmələ gətirir. Formasına, quruluşuna, ölçüsünə, funksiyasına görə hüceyrələr fərqlənirlər. Lakin istənilən hüceyrə üç hissədən qılaf, sitoplazma və nüvədən ibarətdir. Onun sitoplazmasında səpələnmiş halda orqanoidlər yerləşir. Bunlara endoplazmatik şəbəkə, ribosomlar, mitoxondrilər, lizosomlar, Holci kompleksi, hüceyrə mərkəzi, plastidlər, hərəkət orqanoidləri və hüceyrə törəmələri aiddir. Nüvənin yerləşməsinə görə hüceyrələr prokariot və eukariot formalara bölünür. Prokariotlara bakteriya və göy-yaşıl yosunlar aiddir. Prokariot hüceyrələrdə nüvə görünmür və Holci kompleksi, mitoxondrii, endoplazmatik şəbəkə kimi orqanoidlər olmur. Eukariot hüceyrələrə bitki, heyvan və insan hüceyrələri daxildir.

1.       Qan təchizatı olmayan yeganə bədən hissəsi - gözün buynuz təbəqəsidir. Bu orqan oksigeni havadan alır.

• 1.       Qan təchizatı olmayan yeganə bədən hissəsi - gözün buynuz təbəqəsidir. Bu orqan oksigeni havadan alır.

• 2.       Uşaq 7 aylığına qədər eyni anda həm udquna, həm də nəfəs ala bilir.

• 3.       Kəllə sümüyü 29 müxtəlif sümükdən ibarətdir.

• 4.       Asqırma zamanı insanın bütün funksiyaları dayanır, hətta ürək də.

• 5.       Beyindən gedən sinir impulsu 274 s/km sürəti ilə hərəkət edir.

• 6.       Bir insan beyni gün ərzində dünyanın bütün telefonlarından daha çox elektik impulsu generasiya edir.

• 7.       İnsanın ürəyi  48 milyon qallon(İngiltərə və ABŞ -da 4,5 litrə bərabər olan ölçü vahidi) qan çəkib vura bilir.

• 8.       Bu cümləni oxuduğunuz vaxtda orqanizminizdə 50000 hüceyrə ölür və yenisi ilə əvəz olunur.

• 9.       Qadınların ürəyi kişilərdən daha tez döyünür.

• 10.   İnsan 90% yuxularını unudur.

İnsan unikal bədən quruluşuna malikdir. 1.İnsan doğularkən diz qapaqları olmur, onlar 2-6 yaş aralığında formalaşır.

• İnsan unikal bədən quruluşuna malikdir. 1.İnsan doğularkən diz qapaqları olmur, onlar 2-6 yaş aralığında formalaşır.

• 2. İnsanın sağ ag ciyəri daha cox hava qəbul edir, nəyinki sol ağ ciyəri .

• 3.İnsanın bədəndə ən güclü əzələsi dildir. Ürək isə ən dözümlü əzələdir.

• 4.İnsan orqanizmində ümumi olaraq 2 kiloqrama yaxın bakteriya yaşayır.

• 5. İnsan gözü 10 milyon müxtəlif rəng çalarlarını seçə bilir.

• 6. İnsan bədənində 1 saniyədə 100 000 kimyəvi proses baş verir.

• 7. Hər gün bir qutu siqaret çəkən insanın orqanizmi, il ərzində yarım stəkan qətran içmiş olur.

• 8. Bir gün ərzində insan beyni daha çox elektrik cərəyanı yaradır, nəyin ki, bütün dünyadakı mobil telefonlar.

• 9. Mesopotamiyada əgər xəstə ölürdüsə həkimi edam edirdilər, əgər xəstə kor olurdusa həkimin gözlərini çıxarırdılar.

• 10. İnsan qidasız bir həftə yaşaya bilər, lakin susuz cəmi 3 gün. Bu müddətdən sonra bədən 10 % maye itirir və bu insan üçün ölüm ilə nəticələnir.

1)Huceyreler Nece Hisseden Ibaret Olur ? A)5 B)3 C)4 D)2 E)1 2)Epiteli Toxumasi Derinin Hansi Hissesinde Yerlesir ? A)Daxili B)Xarici 3)Sinir Sistemi Hansi Hisselere Ayrilir ? A)Simpatik ve Parasimpatik B)Akson ve Dendrit C)Vegetativ ve Somatik 4) Ən Sade Refleks Qovsunun Yaranmasinda Nece Neyron Istirak Edir ? A)3 B)4 C)2 D)5 E)1 5)Onurga Beyninin Uzunlugu Nece Santimetrdir? A)45 B)50 C) 40 D) 25 E)10

• 1)Huceyreler Nece Hisseden Ibaret Olur ? A)5 B)3 C)4 D)2 E)1 2)Epiteli Toxumasi Derinin Hansi Hissesinde Yerlesir ? A)Daxili B)Xarici 3)Sinir Sistemi Hansi Hisselere Ayrilir ? A)Simpatik ve Parasimpatik B)Akson ve Dendrit C)Vegetativ ve Somatik 4) Ən Sade Refleks Qovsunun Yaranmasinda Nece Neyron Istirak Edir ? A)3 B)4 C)2 D)5 E)1 5)Onurga Beyninin Uzunlugu Nece Santimetrdir? A)45 B)50 C) 40 D) 25 E)10