Nyu Yorkun Metropolitan İncəsənət Muzeyində saxlanılan Ağqoyunlu mədəniyyət nümunləri
Azərbaycan imperiyasını idarə etmiş Ağqoyunlu(Bayandurlu) sülaləsi tariximizdə mühüm rola malikdir. Ağqoyunluların mənşəyinin, onların tarixinin öyrənilməsi istiqamətində dəyərli alimlərimiz olan t.ü.f.d. Tofiq Nəcəfli, t.e.d. Yaqub Mahmudov, t.e.d. Şahin Fazil Fərzəliyev bir sıra məqalə, monoqrafiyalar yazaraq tariximizin bu boşluğunu doldurmaq istiqamətində mühüm addımlar atmışlar. Ağqoyunlular sırf türk mənşəli olmuşlar. Azərbaycanda hakimiyyətdə olan Barani sülaləsini devirib hakimiyyətə gələn Bayandurluların ilk nümayəndəsi Həsən padşah Bayanduri(və ya Uzun Həsən) olmuşdur. Ağqoyunluların türk olması danılmaz faktdır. Təqdim etdiyim araşdırma da bir məsələni diqqətə çatdırmaq istəyirəm. Aşağıda tədqim edəcəyim şəkillər Nyu Yorkda yerləşən məşhur muzeylərdən olan Metropolitan İncəsənət Muzeyindən götürülüb. Aşağıda təqdim edəcəyim hər bir eksponatın haqqında məlumatlar yazılarkən onların İran mədəniyyətinə aid olduğu göstərilir, eyni zamanda bəzi məqamlarda Ağqoyunlular iran mənşəli göstərilir, Ağqoyunlu dövlətinin tamam başqa, Azərbaycana dəxlisiz bir dövlət olduğu yazılır. Hər bir eksponatın üzərində yazılar var ki, onlarında tərcüməsində səhvlərə yol verildiyi üçün burada təqdim etmədim.
-
Lövhələri olan zirehli geyim
Tarix: XV əsr
Tərkibi: polad, gümüş, qızıl
Təsnifat: kişi zirehli geyimi
Kredit xətti: Rocers Fondu, 1904
Avadanlıq(İnventar) nömrəsi: 04.3.456b
-
Dəmir Dəbilqə
Tarix: XV əsrin sonrları
Tərkibi: polad, gümüş, qızıl
Təsnifat: dəbilqə
Kredit xətti: Rocers Fondu, 1904
Avandalıq nömrəsi: 04.3.209
Artikul: üzərində Osmanlıların İstanbul cəbbəxanasının möhürü(ştampı) var.
-
Lövhələri olan zirehli geyim
Tarix: XV əsrin sonrları
Tərkibi: polad, gümüş
Kredit xətti: Corc S.Stoun, 1935
Avandalıq nömrəsi: 36.25.54
-
Dəmir Dəbilqə
Tarix: XV əsrin sonrları
Tərkibi: polad, gümüş, qızıl
Təsnifat: dəbilqə
Kredit xətti: Rocers Fondu, 1904
Avandalıq nömrəsi: 04.3.462
Artikul: üzərində Osmanlıların İstanbul cəbbəxanasının möhürü(ştampı) var.
-
Dəmir Dəbilqə
Tarix: XV əsrin sonrları
Tərkibi: polad, gümüş, qızıl
Təsnifat: dəbilqə
Kredit xətti: Rocers Fondu, 1904
Avandalıq nömrəsi: 04.3.214
Artikul: üzərində Osmanlıların İstanbul cəbbəxanasının möhürü(ştampı) var.
-
Dəmir Dəbilqə
Tarix: XV əsrin sonrları
Tərkibi: polad, gümüş, qızıl
Təsnifat: dəbilqə
Kredit xətti: Rocers Fondu, 1904
Avandalıq nömrəsi: 04.3.210
Artikul: üzərində Osmanlıların İstanbul cəbbəxanasının möhürü(ştampı) var.
-
Dəmir Dəbilqə
Tarix: XV əsrin sonrları
Tərkibi: polad, gümüş, qızıl
Təsnifat: dəbilqə
Kredit xətti: Rocers Fondu, 1904
Avandalıq nömrəsi: 04.3.460
Artikul: Üzərində yazılıb: Konstantionopol cəbbəxanası(ola bilsin muzey özü Konstantinopol yazıb).
-
Dəmir Dəbilqə
Tarix: XV əsrin sonrları
Tərkibi: polad, gümüş, qızıl
Təsnifat: dəbilqə
Kredit xətti: Rocers Fondu, 1904
Avandalıq nömrəsi: 04.3.461
Artikul: Üzərində yazılıb: Konstantionopol cəbbəxanası(ola bilsin muzey özü Konstantinopol yazıb).
-
Dəmir Dəbilqə
Tarix: XV əsrin sonrları
Tərkibi: polad, gümüş, qızıl
Təsnifat: dəbilqə
Kredit xətti: Rocers Fondu, 1904
Avandalıq nömrəsi: 04.3.457
Artikul: üzərində Osmanlıların İstanbul cəbbəxanasının möhürü(ştampı) var.
-
Dəmir Dəbilqə
Tarix: XV əsrin sonrları
Tərkibi: polad, gümüş, qızıl
Təsnifat: dəbilqə
Kredit xətti: Corc S.Stoun, 1935
Avandalıq nömrəsi: 36.25.109
Şəkillərdən göründüyü kimi hər bir eksponat dəyərli maddi mədəniyyət nümunəsidir və bizə qalan isə onlara sahib çıxmaqdır.
Sədi NURİYEV
Dostları ilə paylaş: |