II –BOB. AXBOROT KUTUBXONA DIZAYNIGA OID WEB SAYTNING TASHKILIY VA FUNKSIONAL TUZILMASI2.1. Elektron kutubxona dizayniga oid web saytning tashkiliy va funksional tuzilmasi
Tashkiliy tuzilma (ingliz.Organizational structure)—usullar majmui bo ̳lib, daslab ish jarayoni alohida ish qismlariga ajratiladi, so ̳ngra masalani yechish maqsadida harakatlar muvofiqlashtiriladi. Umuman olganda tashkiliy tuzilma tashkilot ichida mas‘uliyatni va vakolatni taqsimlashni aniqlaydi. Odatda tashkiliy tuzilma organigarammalar (ingliz. organigram) ko ̳rinishida aks etib grafikli sxemalar, ierarxik ravishda tashkillashtirilgan birliklardan (bo ̳limlar, lavozim pozitsiyalari) iborat bo ̳ladi.
2.1 –rasm. Web saytning tashkiliy strukturasi
46Funksional tashkiliy tuzilma –tashkilot ichida funksiyalarni taqsimlash tamoyili asosida quriladi. Bunday holda funksiyalarni boshqarishga mo ̳ljallangan bo ̳limlar to ̳g ̳ridan to ̳g ̳ri tashkil qilinadi. Boshqaruvning bunday tashkil qilinishi rahbar ishini ancha yengillashtiradi. Rahbarning o ̳rinbosarlari mavjud bo ̳ladi va rahbar o ̳rinbosarlar orqali korxonani boshqaradi. Funksional tuzilma odatda an‘anaviy yoki klassik degan nom bilan yuritiladi, chunki u juda ko ̳p yillardan beri ishlatilib kelinmoqda. Funksional tuzilma va uning xususiyatlari yetarli darajada tadqiq qilingan.Web sayt administratori vazifalarining funksional tuzilmasi
2.2 –rasm. Foydalanuvchilar vazifalarining funksional tuzilmasi
3.3–rasm. Foydalanuvchilar vazifalarining funksional tuzilmasi
2.2 Web saytdan ma‟lumotlar kiritish hamda qidirish algoritmlariBobning ushbu bo‘limida axborot kutubxona dizayniga oid elektron kutubxona ma‘lumotlar bazasiga ma‘lumotlarni kiritish hamda ma‘lumotlar bazasidan ma‘lum axborotlarni izlash algoritmlarini ko‘rib chiqamiz.\
Bizga ma‘lumki, web saytlar ma‘lumotlar bazalaridan foydalanish huquqi chegaralangan hisoblanadi. Odatga ko‘ra ma‘lumotlarni bazasini faqatgina web sayt administratori boshqarishi, unga ma‘lumotlar kiritishi, ma‘lumotlar bazasidagi biror qiymatlarni o‘zgartirishi, biror ortiqcha ma‘lumotni o‘chirib tashlashi mumkin. Bundan tashqari web saytlar yaratish tizimlarida web sayt administrator tushunchasidan tashqari moderator tushunchasi ham mavjud bo‘lib, ushbu soha vakili faqatgina saytga ma‘lumot qo‘shish, o‘zgartirish yoki o‘chirish huquqiga ega FoydalanuvchiRo‘yxatdan o‘tishEKTMFoydalanuvchilarAxborot qidiruviNatijalarni chiqarish
48hisoblanadi.Uning bajaradigan ishlari ko‘lami administrator va sayt foydalanuvchilari o‘rtasida bo‘ladi, ya‘ni administrator web saytning to‘liq interfeysi, kontenti, bo‘limlariga javob bersa, moderator faqatgina foydalanuvchilar o‘qishi mumkin bo‘lgan ma‘lumotlar, yangiliklarni saytga joylashtirib turadi.
3.4 rasm. Web saytga ma‘lumotlarni kiritish algoritmi