Periferik işitmenin subjektif olarak değerlendirilmesi amacı ile kullanılan ve saf ses çıkarabilen ses jeneratörlerine odyometre adı verilmektedir.
Periferik işitmenin subjektif olarak değerlendirilmesi amacı ile kullanılan ve saf ses çıkarabilen ses jeneratörlerine odyometre adı verilmektedir.
Odyometreler tarafından belirlenen işitme eşiklerinin gösterilmesi amacı ile kullanılan grafiklerdir.
Odyometreler tarafından belirlenen işitme eşiklerinin gösterilmesi amacı ile kullanılan grafiklerdir.
Yaygın olarak, 125 Hz - 8000 Hz
Yüksek frekans odyometrisi: 8000 Hz-20.000Hz
Ses dalgaları dalganın
Ses dalgaları dalganın
genel özellikleriyle
karakterize edilir:
Frekans
Dalga boyu
Zaman
Şiddet
Hız
Yön
Ses dalgası sabit ve belirli hızda ilerleyen bir sinüs dalgasıdır.
Ses dalgası sabit ve belirli hızda ilerleyen bir sinüs dalgasıdır.
Frekans = titreşim / saniye
Frekans = titreşim / saniye
(cycle)
Hz - Hertz
cps – (cycles per second)
İnsan kulağı tüm frekanslara aynı duyarlılıkta yanıt vermez. Kulağın küçük frekans değişimlerini en iyi algılayabildiği bölge 1-4 kHz bölgesidir ( konuşma seslerinin yoğun olarak bulunduğu bölge).
İnsan kulağı tüm frekanslara aynı duyarlılıkta yanıt vermez. Kulağın küçük frekans değişimlerini en iyi algılayabildiği bölge 1-4 kHz bölgesidir ( konuşma seslerinin yoğun olarak bulunduğu bölge).
1000 Hz’de 1-2 Hertz gibi küçük frekans değişimleri fark edilebilir.
Alt ve üst frekans bölgelerinde bu duyarlılık azalır.
Ses şiddeti arttıkça frekans ayırt etme kolaylaşır.
İnsan işitme sistemi en çok frekans değişikliklerine, daha sonra şiddet değişiklerine, en az de zamansal değişikliklere duyarlıdır.
200 ms’den daha kısa olan seslerdeki frekans farklılıklarının
200 ms’den daha kısa olan seslerdeki frekans farklılıklarının
algılanabilmesi için normalde gerekenden daha büyük
farklılık sunmak gerekir.
Sesin büyüklüğü “desibel” olarak ölçülür.
Sesin büyüklüğü “desibel” olarak ölçülür.
İnsan kulağını uyarabilen en küçük basınç miktarı 0.0002 dyn/cm2 ya da güç cinsinden 10-16 watt/cm2 referans değeri ile ortamda bulunan basınç miktarının logaritmasıdır.
Desibel ölçeği doğrusal değil, oransal bir ölçektir. Dolayısıyla;
hissedilen ses şiddeti açısından;
10 dB-20 dB < 60 dB-70dB
Sound Pressure Level (SPL)
Sound Pressure Level (SPL)
Hearing Level (HL)
Sensation Level (SL)
Tek bir frekanstaki sestir. Harmonikleri yoktur. Sinyal üreteç ile üretilir.
Tek bir frekanstaki sestir. Harmonikleri yoktur. Sinyal üreteç ile üretilir.
Doğadaki bütün seslerin içinde harmonikleri vardır.
500 Hz-1000 Hz-2000 Hz
500 Hz-1000 Hz-2000 Hz
Saf Ses Ortalaması =
(Pure Tone Average) 3
İşitme kaybı derecesini belirlemek için, işitme eşikleri
değerlerinin ortalaması standart değerlerle karşılaştırılır.
500-1000-2000 Hz frekansları alınır çünkü;
günlük yaşamda kullandığımız konuşma sesleri
daha çok bu frekanslar içindir.
Dış, orta, iç kulak ve işitsel yollarda meydana gelen patolojiler sonucu çevredeki seslerin algılanamamasıdır.
Dış, orta, iç kulak ve işitsel yollarda meydana gelen patolojiler sonucu çevredeki seslerin algılanamamasıdır.
ANSI 1968’e göre saf ses ortalamasına göre (500 Hz, 1000 Hz ve 2000 Hz’lerdeki işitme eşiklerinin aritmetik ortalamasının hesaplanmasıyla elde edilen değerler) normal işitme ve işitme kayıpları sınıflandırılmaktadır.
Patolojinin lokalizasyonuna göre işitme kayıpları aşağıdaki gibi sınıflandırılır:
Patolojinin lokalizasyonuna göre işitme kayıpları aşağıdaki gibi sınıflandırılır:
İletim Tipi işitme kaybı
Sensörinöral Tip işitme kaybı
Mikst tip işitme kaybı
Fonksiyonel işitme kaybı
İşitsel nöropatiler
İşitsel işlemleme bozuklukları
Hava yolu işitme eşikleri ile kemik yolu işitme eşikleri arasında 5 dB’i aşan fark vardır ve kemik yolu işitme eşikleri normal sınırlardadır (conductive hearing loss).
Hava yolu işitme eşikleri ile kemik yolu işitme eşikleri arasında 5 dB’i aşan fark vardır ve kemik yolu işitme eşikleri normal sınırlardadır (conductive hearing loss).
Sesin iç kulağa iletilmesi aşamasında bir sorun olduğu düşünülmelidir.
Hava yolu işitme eşikleri normal sınırların dışına çıkar ve kemik yolu işime eşikleri, hava yolu işitme eşikleri ile çakışık (aynı) elde edilir (sensorineural hearing loss).
Hava yolu işitme eşikleri normal sınırların dışına çıkar ve kemik yolu işime eşikleri, hava yolu işitme eşikleri ile çakışık (aynı) elde edilir (sensorineural hearing loss).
Burada, iç kulak cevapları ile hava yolu cevapları aynı olduğu için, hava yolunda sesin iletimini olumsuz etkileyecek bir faktörden söz edilemez. İşitme kaybı, iç kulakta ya da işitme sinirinde oluşan bir lezyondan kaynaklanmaktadır.
Kemik yolu işitme eşikleri normal değerlerin dışındadır ve hava yolu işitme eşikleri ile arasında 5 dB’i aşan aralık vardır.
Kemik yolu işitme eşikleri normal değerlerin dışındadır ve hava yolu işitme eşikleri ile arasında 5 dB’i aşan aralık vardır.
Mikst tip işitme kaybında sorun, hem iç kulak ya da işitme sinirinde, hem de sesin hava yolu ile taşınan kısımlarında, yani dış kulak yolunda, timpanik membranda veya orta kulak yapılarındadır.
Çocuk test yöntemleri arasında en önemli olanıdır.
Çocuk test yöntemleri arasında en önemli olanıdır.
Kulaklık kullanımına şartlanamayan, çok küçük yaşlardaki ya da ek sorunları (hiperaktif, mental retarde, otistik çocuklar gibi) bulunan çocukların, işitme eşiklerinin saptanması için, standartlara uygun olarak kalibrasyonu yapılmış odyometreler ile bağlantılı hoparlörler kullanılarak yapılan bir testtir.
Serbest alan cevapları ayrıca işitme cihazı ya da koklear implant kullanan kişilerin cihazdan elde ettikleri kazancı tespit etmek ve uygulanan konuşma programlarının sonuçlarını takip etmek amacı ile de kullanılmaktadır.
Elektroakustik Ölçümler
İmmitance ölçümlerinin, odyolojik değerlendirmede üç önemli
İmmitance ölçümlerinin, odyolojik değerlendirmede üç önemli
Dış kulak yolundaki hava basıncını –200 ile +400 daPa arasında değiştirir.
Hoparlör:
Bir AGC devresi ile dış kulak yolundaki prob tonun (226 Hz) 85 dB SPL şiddet düzeyinde sabit kalmasını sağlar
Mikrofon:
226 Hz band pass filtre kullanılır.
Dış kulak yolunda, prob tonun şiddetini ölçer.
Akustik refleks ani ve yüksek seslere karşı oluşan otomatik sinirsel bir reflekstir.
Akustik refleks ani ve yüksek seslere karşı oluşan otomatik sinirsel bir reflekstir.
Ani ses karşısında stapes kasının kasılması, stapesin tabanını oval pencereden uzaklaştırır, kemik zincirin katılığı artar ve özellikle alçak frekanslarda iç kulağa ses geçişi azalır.
Akustik refleks ölçümü,
Akustik refleks ölçümü,
Orta kulak patolojileri
Koklear patolojiler
8. sinir patolojiler
7. sinir patolojileri
hakkında fikir verir.
Odyolojide Fizyolojik Ölçümler
Otoakustik emisyonlar, kokleada dış tüy hücreleri tarafından oluşturulan, orta kulak ve dış kulak yoluna doğru yayılan düşük şiddetli sslerdir.
Otoakustik emisyonlar, kokleada dış tüy hücreleri tarafından oluşturulan, orta kulak ve dış kulak yoluna doğru yayılan düşük şiddetli sslerdir.
Dış kulak yoluna yerleştirilen bir mikrofonla toplanabilirler.
Kokleanın amplifikasyon fonksiyonu ile ilgilidirler.
Dış tüy hücreleri hareketli bir sisteme sahiptirler ve ürettikleri titreşim kuvveti ilerleyen dalganın baziler membran üzerindeki peak noktasında vibrasyonun kuvvetini arttırır ve koklea içinde ayrı bir ses kaynağı gibi davranır ( Koklear amplifikasyon).
Dış tüy hücreleri hareketli bir sisteme sahiptirler ve ürettikleri titreşim kuvveti ilerleyen dalganın baziler membran üzerindeki peak noktasında vibrasyonun kuvvetini arttırır ve koklea içinde ayrı bir ses kaynağı gibi davranır ( Koklear amplifikasyon).
Koklear amplifikasyon sağlıklı kokleada, nonlinear davranış baziler membran davranışı, alçak şiddet ses uyarını girişinde işitme hassasiyetinde artış ve akustik stimülasyonun ince frekans analizini sağlar.
OAE testinin birincil amacı kokleanın özellikle de dış saç hücrelerinin fonksiyonunu test
OAE testinin birincil amacı kokleanın özellikle de dış saç hücrelerinin fonksiyonunu test
(1) İşitme taraması
(2) Sınırlı bir aralıkta işitme hassasiyetini ölçmekte.
8. sinir ve beyin sapındaki işitsel yapılardan kaynaklanan küçük voltajlardan oluşur.
Kayıt için nöronların senkronizasyonu gereklidir.
Kayıt kafa üstüne konan elektrotlarla yapılır.
ABR, klinikte periferik işitsel sistemin, 8.sinirin ve alt beyinsapının bütünlüğünü değerlendirmekte kullanılır.
ABR, klinikte periferik işitsel sistemin, 8.sinirin ve alt beyinsapının bütünlüğünü değerlendirmekte kullanılır.
ABR bir dizi tepe noktasını (dalgalar) içerir.
Nöral aktiviteyi zaman temelinde gösterir.
Zamansal sapmalar “normal dışı” bir durumun göstergesi olarak kabul edilir.
ABR işitme siniri ve işitme yollarındaki sinir liflerinin senkronize çalışmasıyla ortaya çıkmaktadır.
Senkronizasyonu bozan bir patoloji varlığında dalgalar gözlenmeyebilir, gecikmeli ya da bozuk dalga morfolojisi ile gözlenebilir.
Literatürde aynı anlama gelen
Literatürde aynı anlama gelen
Kısaltmalar;
BERA (Brainstem Responce Audiometry)
AEP (Auditory Evoked Potentials)
BAEP (Brainstem Auditory Evoked Potentials)
Yenidoğan işitme taraması
Yenidoğan işitme taraması
Davranışsal testlere koopere olamayan hastaların işitme düzeyini tahmin etme
( mental retarde, yaşlı ya da küçük çocuk, bebek...)
Retrokoklear lezyon şüphesi
Fonksiyonel işitme kayıpları
Orta latans yanıtları : Orta beyin, talamus ve işitsel korteks düzeyindeki yanıtlardır.
Orta latans yanıtları : Orta beyin, talamus ve işitsel korteks düzeyindeki yanıtlardır.
Geç latans yanıtları : işitsel korteks düzeyi
P 300 : Korteks ve hipokampus düzeylerinde bilişsel işlemleme yansımaları olarak kabul edilir. Hastanın sese aktif dikkat gösterdiğini ve sesin işlendiğini gösterir.
Mismatch negativity response: p 300’den hemen öncedir.
EcoG bir stimulus karşısında iç kulak ve işitme sinirinde oluşan potansiyelleri kaydeder. ( koklear mikrofonik, sumasyon potansiyelleri, aksiyon potansiyelleri).
EcoG bir stimulus karşısında iç kulak ve işitme sinirinde oluşan potansiyelleri kaydeder. ( koklear mikrofonik, sumasyon potansiyelleri, aksiyon potansiyelleri).
İç kulak hastalıklarının araştırılmasında önemli bir elektirksel uyarılmış potansiyel testidir.
Kayıt elektrodu kulak kanalının derinine, timpanik membrana yakın yerleştirilir.
Sesi amplifiye ve modifiye eden elektroakustik cihazlardır.
Sesi amplifiye ve modifiye eden elektroakustik cihazlardır.
Sensorinöral ve medikal/cerrahi olarak tedavi edilemeyen işitme kayıplarının habilitasyonu/rehabilaitasyonu için kullanılırlar.
Sensorinöral ve medikal/cerrahi olarak tedavi edilemeyen işitme kayıplarının habilitasyonu/rehabilaitasyonu için kullanılırlar.
A-Hava yolu işitme cihazları
A-Hava yolu işitme cihazları
1. Kulak arkası ( Behind The Ear)(BTE )
2. Kulak içi ( In The Ear)( ITE)
3. Kanal İçi (In The Canal) (ITC)
4. Komple Kanla içi( Completely In The Canal)( CIC)
5. Receiver In The Canal(RITE)
6. Gözlük Tipi
7. Cep Tipi
B-Kemik Yolu işitme Cihazları
B-Kemik Yolu işitme Cihazları
1. Gözlük Tipi
2. Baş bandı ile kullanılan cep tipi
Mikrofon : Akustik sinyali elektrik sinyaline dönüştürür.bazı işitme cihazlarında birden çok mikrofon vardır.
Mikrofon : Akustik sinyali elektrik sinyaline dönüştürür.bazı işitme cihazlarında birden çok mikrofon vardır.
Amfi (amplifier): Elektriksel sinyallerin gücünü arttırmak için kullanılan cihazdır.
Alıcı (Receiver): Elektriksel sinyali tekrar ses dalgasına dönüştürür ve kulağa yönlendirir.
Pil (Battery). Cihaz için gereken enerjiyi sağlar.
Analog işitme cihazı lineer çalışır. Kulak ise nonlineer.
Analog işitme cihazı lineer çalışır. Kulak ise nonlineer.
Dijital işitme cihazı yazılımlar ve donatılar kullanarak sesi fizyolojik
filtrelere benzer şekilde işlemden geçirerek kulağa verir.
