Tema: Psixologiya pa`ni, onin` a`hmiyeti

Tema: Psixologiya pa`ni, onin` a`hmiyeti

1. Psixologiya pa`ni, predmeti, onin` a`hmiyeti.

2. Psixika haqqinda tu`sinik.
3. Psixologiya ilim sipatinda.
4. Shig`is oyshilarinin` psixologiyaliq ko`z-qaraslari.
5. Psixologiyanin` basqa pa`nler menen baylanisi.


Psixologiya predmeti ha`m onin` a`hmiyeti. Ha`r bir adam aspannin` ko`k, tereklerdin` jasil ekenligin ko`redi, ko`sheden shig`ip atirg`an seslerdi esitedi, zatlardin` issi yamasa suwiq ekenligin sezedi, yag`niy ha`r bir insan qorshag`an ortaliqti sezedi ha`m qabil etedi. Insan oylaydi ha`m so`yleydi, pikir ju`ritedi. O`tmishti eslep, keleshek haqqinda a`rman etedi. Bular este saqlaw ha`m ko`z aldimizg`a keltiriw ja`rdeminde a`melge asiriladi. Ko`plegen qubilislar insandi tolg`andiradi, kewlin ko`teredi yamasa qapa etip, qanday-da bir sezimlerdi payda etedi. Insan bir na`rselerge umtiladi, go`zlegen maqsetine jetiw ushin talapshan`liq ha`m eriklik ko`rsetedi.
Bizin` seziwimiz, qabil etiwimiz, este saqlawimiz, pikir ju`ritiw ha`m so`ylewimiz, ko`z aldimizg`a keltiriwimiz, sezimimiz psixikaliq protsess dep ataladi.
Ayirim waqitlari psixologiyaliq protsessler quramali ha`m uzaq dawam etiwshi xarakterge iye bolip, ko`terin`ki yamasa pa`s jedellikte ko`rinedi, belgili bir ta`sirleniwler menen o`tedi. Bul psixikaliq jag`day dep ataladi.
Oqiwshinin` sabaq waqtinda diqqatli yamasa diqqatsiz otiriwi, adamlarda bolatug`in kewli ko`terin`kilik yamasa ashiwli jag`daylar usinnan.Ha`r bir insan o`zinin` jeke, turaqli ayirmashiliqlari, psixikaliq qa`siyetleri menen basqalardan o`zgeshelenedi. Bir adamda qizig`iwshiliq (misali kitap oqiwg`a yamasa texnikag`a) ku`shli bolsa, basqa bir adam uqiplilig`i (matematika yamasa muzikag`a) menen o`zgeshelenedi. Ashiwshaq adam haqqinda onin` temperamenti qizg`in (jigerli) desek, ja`ne bir adamnin` minezi jaqsi, jatiq deymiz.
Qizig`iwshiliq, uqip, temperament, xarakter-bul adamnin` psixikaliq qa`siyetleri.
Adamlar arasindag`i bunday a`piwayi ayirmashiliqlar haqqinda tu`sinik bizde kishkene waqtimizdan payda boladi ha`m turmisliq ta`jiriybe toplaniwi menen artip baradi. Psixikaliq protsessler, psixikaliq jag`day ha`m psixikaliq qa`siyetler bir-biri menen baylanisli ha`m birgelikte psixikani (ayirim waqitlari oni adamnin` ishki du`n`yasi yamasa psixikaliq o`miri, jan du`n`yasi dep ataydi) quraydi. Solay etip, psixologiya predmeti ha`m bir jeke adamnin` psixika ha`m psixikaliq qubilisi, sonday-aq topar ha`m ja`miyette baqlanatug`in psixikaliq qubilislar bolip esaplanadi.
Insan psixikasin, onin` psixikaliq ha`reketlerinin` nizamshilig`in u`yrenetug`in ilim psixologiya dep ataladi. Psixologiya shaxstin` (jeke adamnin`) psixikaliq protsess, jag`day ha`m qa`siyetlerin su`wretlep g`ana qoymastan, onin` payda boliw sebeplerin tu`sindiredi.