Türk otomotiv sektöRÜnde solventle yapilan yüzey iŞlemleri İÇİn ulusal mevcut en iYİ teknikler (met) kilavuzu

TÜRK OTOMOTİV SEKTÖRÜNDE

SOLVENTLE YAPILAN YÜZEY İŞLEMLERİ İÇİN

ULUSAL MEVCUT EN İYİ TEKNİKLER (MET) KILAVUZU

ENTEGRE ÇEVRE İZNİ

OTOMOTİV SEKTÖRÜ DEĞERLENDİRME PROJESİ

ANKARA YILDIRIM BEYAZIT ÜNİVERSİTESİ

Kasım 2016
Hazırlayanlar

Prof.Dr. İ.Ayhan ŞENGİL

Tamer ATALAY

İçindekiler

Kısaltmalar 2

Özet 4

1.GİRİŞ 6

2.MEVCUT EN İYİ TEKNİKLER- GENEL 9

2.1.Çevre Yönetimi İçin MET 9

2.2.Tesis Tasarımı, İnşaası ve Operasyonu 10

2.3. İzleme 11

2.4. Suyun Azaltılması, Tekrar Kullanılması ve Geri Dönüştürülmesi 14

2.5. Enerji Yönetimi 15

2.6.Hammadde Yönetimi 16

2.7. Boya kaplama prosesleri ve ekipmanları 18

2.8.Temizleme 25

2.9.İkame: Daha az zararlı olan maddelerin kullanılması 28

2.10.Havaya Salınan Emisyonlar ve Atık Gaz Arıtım Sistemleri 30

2.11. Atık Su Arıtımı 38

2.12.Atık Yönetimi 40

2.13.Tozun Azaltılması 43

2.14.Kokunun Azaltılması 43

2.15.Gürültünün Azaltılması 44

2.16.Yeraltı Sularının ve Toprağın Korunması 45

3.OTOMOTİV SEKTÖRÜNE ÖZEL MEVCUT EN İYİ TEKNİKLER 45

3.1.Enerji Yönetimi 45

3.1.1.Emisyonların Azaltılması 46

3.1.2.UOB ‘lerin Konsantre Edilmesi 48

3.1.3.Partikül Emisyonlarının azaltılması 49

3.1.4.Malzeme Verimliliği İçin MET 49

3.1.5.Suya Salınan Emisyonlar 50

3.2.Hafif Ticari Araç, Kamyonet ve Kamyonların Boya Kaplamaları 50

3.2.1.Emisyon, Enerji ve Hammadde Tüketiminin Azaltılması 50

3.2.2.Havaya Salınan Partikül Emisyonlarının Azaltılması 51

3.2.3.Malzeme Verimliliği 51

3.2.4.Suya Salınan Emisyonlar 52

3.3.Otobüslerin Boya Kaplamaları 52

3.3.1.Emisyon, Enerji ve Hammadde Tüketiminin Azaltılması 52

3.3.2.Havaya Salınan Partikül Emisyonlarının Azaltılması 53

3.3.3.Malzeme Verimliliği 53

3.3.4.Suya Salınan Emisyonlar 54

3.4.Tarım ve İş Makinaları Boya Kaplamaları 54

3.5.Tampon vb. Plastik Araç Parçalarının Boya Kaplamaları 56

3.5.1.Havaya salınan solvent emisyonları 56

3.5.2.Havaya salınan partikül emisyonları 56

3.5.3.Suya salınan emisyonlar 57

3.5.4.Atık Oluşumu 57

4.STM – BREF. METAL ve PLASTİKLERİN YÜZEY İŞLEMLERİ – OTOMOTİV SEKTÖRÜ YÜZEY İŞLEM HATLARI İÇİN MET’LER 58

Kaynaklar 62

EKLER

TABLOLAR

ŞEKİLLER

Kısaltmalar

ADR Tehlikeli Kimyasalların Karayolu ile Taşınması Regülayonu

AKM Askıda Katı Madde

BAT Best Available Techniques

BAT-AEL BAT Associated Emission Levels (MET’lere Dayalı Emisyon Seviyeleri )

BOD₅ Biolojik Oksijen İhtiyacı

BREF Best Available Techniques Referance Document

COD Chemical Oxygen Demand (Kimyasal Oksijen İhtiyacı- KOI)

ÇYS Çevre Yönetim Sistemi

EÇİ Entegre Çevre İzni

EED Endüstriyel Emisyonlar Direktifi

ELV Emission Limit Values (Emisyon Sınır Değerleri )

Ex-Proof Patlamaya Karşı Güvenli

FID Flame Ionisation Detector

HC Hidrokarbonlar

HVAC Isitma, Soğıtma ve Havalandırma Sistemleri

HVLP High Volume Low Pressure (boya sistemleri)

IED Industrial Emissions Directive

IPPC Industrial Pollution Prevention and Control

ISO 14001 Çevre Yönetim Sistemi Standardi

ISO 14064 Sera gazı Bilgi Yönetim Sistemi

ISO 50001 Enerji Yönetim Sistemi Standardı

MET Mevcut En İyi Taknikler

MGBF Malzeme Güvenlik Bilgi Formu

MSDS Material Safety Data Sheet

One-Bell Tek aşamada metalik boya uygulaması

OSD Otomotiv Sanayii Derneği

RTO Rekuperatif veya Rejeneratif Termal Oksidasyon

STM Metallere yapılan Yüzey işlemler

STS Solvent Kullanılarak Yapılan Yüzey işlemler

SYP Solveny Tönetim Planı

TOC Toplam Organik Karbon

UOB Uçucu Organik Bileşikler

VCA Vegetable Cleaning Agents (Bitkisel Temizleme Maddeleri)

VOC Volatile Organic Compounds

VOX Uçucu Organik Halojenler

Özet

Bu kılavuz, T.C. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı Çevre Yönetimi Genel Müdürlüğü tarafından yürütülen Entegre Çevre İznine Tabi Otomotiv Üretim Tesislerinin Uyum Durumları Ve Gerekliliklerinin Belirlenmesi Projesi kapsamında ilgili iş paketi gereğince hazırlanmıştır.

Bu kılavuzun hazırlanmasında sektör uzmanı olarak, Yıldırım Beyazıt Üniversitesi koordinatörlüğünde, Yıldırım Beyazıt Üniversitesi, Bursa Teknik Üniversitesi, Sakarya Üniversitesi Öğretim Üyeleri görev almıştır.

“Organik Solventlerin Kullanımı ile Yapılan Yüzey İşlemleri (STS)” ve “Metal ve Plastiklerin Yüzey İşlemleri (STM) başlıklı MET (Mevcut En İyi Teknikler) Referans Dokümanı (BREF), Avrupa Birliği 96/61/EC no’lu Konsey Direktifi’nin (IPPC Direktifi) 16(2) no’lu Maddesi uyarınca gerçekleştirilen bilgi alışverişini içermektedir.
Bu kılavuz, solvent tüketim kapasitesi saatte 150 kg’den veya yılda 200 ton’dan daha fazla olan ve yağ alma, boyama ve temizleme gibi yüzey işlemlerini organik solventlerin kullanımıyla gerçekleştiren veya İşlem tankının hacmi 30 m³’ü aşan, elektrolit veya kimyasal prosesler kullanarak metal ve plastik malzemelerin yüzey işlemlerini gerçekleştiren otomotiv sektörünün MET lerinin bir özetini içermektedir.

Yukarıdaki şekilde otomotiv sektörü ile ilgili BREF dökümanlarının hangi prosesler ile ilişkili olduğu görülmektedir.
Bu kılavuz aşağıdaki konuları ele almaktadır:

• 
  Otomobil ve ticari taşıt, otobüs, kamyon ve kamyonet, tarım ve iş makinası ve plastik yüzeylerin kaplama ve/veya boyanması
  
• 
  Bu aktivitelerle ilgili temizleme ve yağ alma işlemleri
  

Solvent bazlı boyamalara alternatif olarak suda çözünen uygulamaların kullanımı (elektro- kaplama gibi) bu dokümanda ele alınmaktadır: Diğer su bazlı yüzey işlemleri STM BREF’te ele alınmaktadır.

Başlıca çevre konuları solventlerin havaya, suya, yeraltı sularına ve toprağa emisyonu ile ilgilidir. Tıpkı havaya yapılan partikül emisyonu, atıkların minimum seviyeye indirilmesi ve yönetimi (uygulama etkinliğinin arttırılması yoluyla hammadde tüketiminin azaltılması dahil), aktivitelere ara verilmesi sırasındaki tesis koşulları gibi, enerji kullanımı da önem arz etmektedir.