## İxtisas: Təhsildə sosial psixoloji xidmət ## Fənnin adı: Psixologiya tarixi ## Azərbaycan bölməsi
Yüklə 0,7 Mb.
|
|
## Fakültə:Məktəbəqədər təhsil,Psixoloji xidmət və Korreksiyaedici təlim ## İxtisas: Təhsildə sosial psixoloji xidmət ## Fənnin adı: Psixologiya tarixi ## Azərbaycan bölməsi ## Qrup №-si: 412-413-414 ## Şöbə:əyani ## Müəllim: ps.üzrə fəl. dok.Rəhimova Qəribə Vahid qızı ## Kafedranın adı:Yaş və pedaqoji psixologiya ## Kafedra müdiri: prof.Baxşəliyev Ərəstun Təriş oğlu ##MÜNDƏRİCAT.................................................................................................................1 ##Mövzu № 1 Psixologiya tarixinin mövzusu, vəzifələri və metodları......................... 1-6
##Mövzu№10 XX-əsr Azərbaycanda etnosixologiyanın əsas inkişaf istiqamətləri və müasir vəziyyəti........................................................................................................................ ............42-46 ##Mövzu № 11 Azərbaycanda psixologiyanın ümumi nəzəri problemlərinin öyrənilməsi və müasir vəziyyəti ......................................................................................................................46-51 ##Mövzu № 12 Milli psixoloji kadr hazırlığı və onun müasir vəziyyəti......................... 51-55 ##Mövzu № 13 XX-əsrdə Azərbaycanda psixologiya elminin inkişafında kafedraların rolu............................................................................................................................................55--60 ### Mövzu №14 Azərbaycanda yaş və pedaqoji psixologiyanın inkişafı .......................60-64 ##Mövzu № 15 XX- əsrdə Azərbaycanda hüquq və tibbi psixologiyanın inkişafı......64-68 ##num=1// level= 1// sumtest=20 //name = Psixologiya tarixinin mövzusu, vəzifələri və metodları // T1- 5; T2 - 5; T3 - 5; T4 - 5 1. Psixologiya tarixi nəyi öyrənir? A) obyektiv aləmin subyektiv inikasını B) psixikanın təbiəti, funksiyasını, genezisini C) insanın özünəməxsus orjinallığını D) psixi prosesləri Е) şəxsiyyətin ictimai münasibətlərlə əlaqəsini 2. Ayrı - ayrı xalqların həyat müşahidələrinə, emprik təcrübəsinə, adət - ənənələrinə, əsas yaradıcılığına əsaslanan, onların psixoloji xüsusiyyətlərini araşdıran psixoloji sahə necə adlanır? А) elmi psixologiya B) etnik psixologiya C) güzəran psixologiyası D) sosial psixologiyası Е) psixodiaqnostika 3.Psixologiyada tətbiq olunan ilk metodlar içərisində hansı metodlar əsas yer tutur? А) genetik metod B) eksperiment metodu C) müşahidə metodu D) əkizlər metodu 4. Bütün psixoloji elmlərin fundamental əsasını nə təşkil edir? А) sosial psixologiya B) psixofiziologiya C) anatomiya D) ümumi psixologiya Е) fəlsəfə 5. Psixologiyada statistik metodların tətbiqi tarixi nə vaxtdan başlayır? A) XIX əsrin 90-cı illərindən B) XIX əsrin 50-ci illərindən C) XIX əsrin 30-cu illərindən D) XIX əsrin 60-ci illərindən E) XIX əsrin 10-cu illərindən 6. Psixologiya tarixi problemləri hansı elmlərlə qarşılıqlı əlaqədə araşdırır? Uyğun olanları seçin: 1 - etnoqrafiya 2 - psixodiaqnostika 3 - sosiologiya 4 - kulturologiya 5 - kliniki psixologiya 6 - məntiq 7 - uşaq psixologiyası 8 - dilçilik A) 4, 5, 6, 2, 7 B) 2, 3, 5, 1, 7 C) 1, 3, 4, 6, 8 D) 1, 4, 3, 5, 8 Е) 3, 4, 2, 6, 7 7. Psixologiya tarixində istifadə olunan uyğun metodları seçin: 1 - tarixi - funksional metod 2 - psixodiaqnostik metod 3 - müşahidə metodu 4 - bioqrafik metod 5 - fikir və ideyaların sistemli metodu 6 - eksperimental meod A) 2, 3, 5, 1 B) 1, 4, 5, 7 C) 4, 5, 3, 2 D) 1, 4, 3, 5 Е) 3, 4, 2, 7
1 - idraki prinsip 2 - fərdi inkişaf prinsipi 3- determinizm prinsipi 4 - şüur və fəaliyyətin vəhdəti prinsipi 5 - assosiasiyalar prinsipi 6 - inikas prinsipi 7- tarixilik prinsipi A) 1, 3, 5, 6 B) 3, 4, 6, 7 C) 4, 2, 6, 7 D) 1, 5, 3, 4 Е) 3, 4, 5, 6
1- psixi hadisənin proses kimi öyrənilməsindən 2- isən keçən psixotizm 3- genotipdən asılılıq 4 - müşahidənin aparılmasından 5 - faktların təhlilindən 6 - nəticənin çıxarılmasından 7- psixikanın qanunauyğunluqlarından 8 - adekvatlıqdan A) 1, 4, 7, 8 B) 2, 4, 5, 8 C) 4, 5, 7, 8 D) 3, 4, 5, 6 E) 1, 2, 3, 7 10. Psixikanın təkamülünün inkişaf xətləri hansılardır? Uyğun olanları seçin: 1 - kəsişən xətlərlə 2 - ziddiyyətli xətlərlə 3 - mübarizəsi ilə 4 - düz xətlə 5 - əksiliklərin mübarizəsi ilə A) 3, 4, 5 B) 2, 4, 5 C) 1, 2, 4 D ) 1, 3, 4 E) 1, 4, 5
1 - şəxsiyyətin istiqaməti 2 - şəxsiyyətin duyğusu 3 - şəxsiyyətin arzuları 4 - ustanovkası 5 - sosializasiyası 6 - şəxsiyyətin maraqları 7 - şəxsiyyətin frusturasiyası 8 - təkmilləşməsi A) 1, 2, 3, 8 B) 2, 3, 4, 8 C) 4, 5, 6, 7 D ) 1, 4, 5, 8 Е) 3, 4, 5, 6 12.Güzəran müşahidələri elmi müşahidədən nə ilə fərqlənir? Ardıcıllığı müəyyən edin: 1 - şüursuzluğu ilə 2 - məqsədyönlülüyü ilə 3 - qeyri mütəşəkkilliyi ilə 4 - plansızlığı ilə 5- adekvatlığı ilə 6 - ünsiyyəti ilə 7 - faktların ardıcıl izah edilməsi ilə 8 - məqsədəmüvafiqliyi ilə. A) 3, 4, 5, 7 B ) 1, 2, 4, 5 C) 2, 5, 7, 8 D ) 3, 4, 6, 7 E) 1, 4, 7, 8 13.Bu prinsipdən hansıları psixoloji tədqiqat prinsipi kimi XX əsrin 30-cu illərdə formalaşmışdır? Ardıcıllığını müəyyən edin: 1 - determinizm prinsipi 2 - методлаrın faktlara əsalanan prisipi 3 - şüur və fəaliyyətin vəhdəti prisipi 4- tədqiqatların fəlsəfi xarakter daşıması prinsipi 5- psixologiyanın fəaliyyətdə inkişafı prinsipi A) 3, 2, 1 B) 2, 3, 4 C ) 1, 3, 5 D) 2, 4, 5 E) 1, 4, 5
1- etnoqrafiya 2- psixodiaqnostika 3- sosiologiya 4- kulturologiya 5- tarix
6- yaş psixologiyası 7- məntiq A) 2, 4, 5, 2 B) 1, 3, 4, 7 C) 4, 5, 2, 1 D) 2, 3, 5, 1 E) 1, 4, 2, 5
1- psixologiyanın təbiətini 2- idrak prosesləri 3- psixologiyanın funksiyasını 4- psixoloji prosesləri 5- psixologiyanın genezisini 6- psixoloji xassələri A) 2, 3, 6 B) 2, 4, 6 C) 1, 4, 6 D) 3, 4, 5 E ) 1, 3, 5 16. Aşağıdakı nəzəri fikirlərin müəlliflərini ardıcıllıqla müəyyən edin: I - Psixi inkişaf bütün insan nəslinin təcrübəsinə yiyələnməklə başa gəlir və təcrübəni mənimsəmənin başlıca yolu təlimdir. II- Şagirdlərin fəaliyyət prosesində biliklərə yiyələnmələri onların yerinə yetir dikləri müəyyən iş sistemləri nəticəsində və şəraitində həyata keçirilir. III- Əgər pedaqogika insanı hərtərəfli tərbiyə etmək istəyirsə hər şeydən əvvəl onu bütün münasibətləri dairəsində öyrənməlidir. 1 – U.Ceyms 2 – A.Veçayen 3 – K.Uşinski 4 – A.Makarenko 5 – O.Elkonin 6 – L.Vıqotski 7 – L.Bojeviç 8 – P.Qolperin 9 – H.Rumyantsev 10 – O.Kostyuk A) I – 7; II – 5; III – 10 B) I – 1; II – 2; III – 3 C) I – 4; II – 6; III – 8 D) I – 6; II – 8; III – 3 E) I – 3; II – 8; III – 9 17. Psixoloji terminləri aid olduğu sahə ilə uyğunlaşdır: I - antenotal inkişaf II - prenatal inkişaf III - psixi hadisələr 1 - ümumi psixologiya 2 - yaş psixologiya 4 - sosial psixologiya 5 - obyektiv aləmin subyektiv inkası 6- qrup və kollektiv münasibətlər 7- inkişaf psixologiyası A) 1 - 6, 3; II- 1, 4; III -2, 7 B) 1 - 2, 1; II - 4, 5; III- 3, 7 C) 1 - 4, 5; II - 2, 3; III- 7, 1 D) 1- 1, 4; II- 2, 3; III- 6, 7 E) I - 2, 7; II- 1, 3; III- 6, 4 18. Qoyulmuş suallara uyğun cavablar tapın: I – Psixologiyanın inkişafını şərtləndirən prinsiplər: II – Psixologiyanın inkişafını şərtləndirən mühüm amillər: 1 – Sosial mühit 2 – Determinizm prinsipi 3 – İctimai tarixi şərait 4 – Sistematiklik prinsipi 5 – Bioloji inkişaf 6 – Funksional yanaşma 7 – Təhsil prosesi 8 – İnkişaf prinsipi 9 – Elmi texniki tərəqqi A) I- 5, 7, 8; II- 2, 4, 5, 6, 8 B) I- 3, 8, 9; II- 4, 6, 5, 8, 3 C) I- 2, 4, 6; II- 1, 3, 7, 8, 9 D) I- 7, 8, 9; II- 3, 6, 7, 8, 9 E) I- 1, 4, 5; II- 5, 6, 7, 8, 9 19. Nəzəriyyələrə uyğun müəllifi təyin edin: I- Psixikanın inkişaf mərhələləri sinir sistemində qeyd olunur və irsi olaraq uşağa ötürülür. Buna görə də inkişaf sürətində və ardıcıllığında heç bir dəyişiklik baş vermir. II- Filogenizdə inkişafla antogenezdə inkişafın məntiqi bağlılığı var. İnsanlığın inkişafı ilə ayrılıqda götürülmüş bir fərdin inkişafı oxşardır. III- Psixi inkişafın müxtəlif tərəfləri vardır və bunlar şəxsiyyətin inkişafı, intellektual inkişaf və sosial inkişafdan ibarətdir, eyni zamanda hər birinin özünəməxsus mərhələləri, qanunauyğunluqları mövcuddur. 1 – Stern 2 – Klapert 3 – Koll
4 – Blonski 5 – Piaje 6 – Uxtomski 7 - Seçenov 8 – Vıqotski 9 – Pavlov 10 – Seçenov A) I-7; II-8,9; III-2,3,4 B) I-2; II-3,5; III-2,4,6 C) I-4; II-6,8; III-7,8,9 D) I-3; II-2,4; III-1,5,8 E) I-3; II-7,9; III-5,6,9 20 . Əsrlərə uyğun fəaliyyət göstərmiş psixoloq və filosofları müəyyən edin: I - e.ə. dövr II - e. I minillikləri III- orta əsr 1 – Y.A.Komenski 2 – C.Bruno 3 – L.Vanilin 4 – Pifoqor 5 – Sokrat 6 – M.Kvintilyan 7 – C.Lokk
11 – Aristotel 12 – Ekvilt 13 – M.Avrelli 14 – Arximed 15 – Hipokrat A) I-10,11,13,14,15; II- 2, 3, 4, 7; III- 10,13,14,15 B) I-1,2,3,6,8,10; II-5, 11, 12; III- 9,11,14,15 C) I-1, 2, 5, 6, 8, 10; II- 4, 5, 10; III- 9, 10, 14, 15 D)I-4,5,9,11,14; II-6,13,2,3; III- 1,7,8,10 E) I-9,11,12,13,14; II- 5, 7, 13; III- 6, 7, 8, 9
A) E.Fromm B) A.Adler C) K.Yunq D) Z.Freyd E) L.S.Vıqotski 22. Mo Tszi nəzəriyyəsi nə vaxt yaranmışdır?
23. Budizm dininin yaradıcısı kimdir ? A) Fales
B) Konfutsi C) Mo Tszi D) Anaksiman E) Siddxartxa Qautama 24. Budizmin əsasını təşkil edən təlimlərin sayını göstərin: A) 6
B) 3 C) 5
D) 4 E) 7
25. Mo Tszinin konsepsiyasının əsas prinsipi nədən ibarətdir ? A) vətənə məhəbbət B) insana məhəbbət C) insana diqqət D) hamıya məhəbbət E) ailəyə hörmət 26. Konfutsinin ideyalarının əsasını nə təşkil edir? Uyğun olanları seçin: 1 - insana baglılıq 2 - insansevərlik 3 - humanizm 4 - insanlıq 5 - vətənpərvərlik A) 1, 3, 5 B) 2, 4, 5 C) 4, 1, 5 D) 3, 4, 2 E) 2, 3, 4
1 - cəmiyyətin qanunlarını 2 - psixofiziologiyanı 3 - təbiəti 4 - dünyanın müxtəlif problemlərini 5 - insanı A) 3, 4, 5 B) 1, 5, 3 C) 4, 1, 5 D) 3, 4, 1 E) 1, 3, 4
1 - psixi proseslər 2 - psixi halətlər 3 - psixi xassələr a - duyğular, inamsızlıq, şübhə b - duyğular, nitq, təxəyyül c - duyğular, qavrayış, diqqət d - temperament və qabiliyyətlər e - affektlər, inam, əhvallar A) 1 - e; 2 - d; 3 - c B) 1 - c; 2 - e; 3 - d C) 1 - b; 2 - a; 3 - d D) 1 - e; 2 - b; 3 - a E) 1 - a; 2 - e; 3 - b 29. Fəaliyyətin motivləri və onların növləri arasında uyğunluğu seçin: 1 - təlim motivləri 2 - dərk olunan 3 - dərk olunmayan a - geniş idrak motivləri, özünütəhlil motivləri, davranış sosial motivlər b - maraqlar, əqidələr, cəhdlər c - geniş sosial motivlər, cəhdlər, həvəs d - yönəlislik, həvəs e - əqidələr, tədris - idrak motivlər, maraqlar A) 1 - e; 2 - d; 3 - e B) 1 - a; 2 - b; 3 - d C) 1 - c; 2 - e; 3 - a D) 1 - b; 2 - a; 3 - d E) 1 - d; 2 - b; 3 - a 30.Öyrənmə nəzəriyyələri hansılardır? Uyğun olanları seçin: 1 - operant 2 - sosial 3 - şəxsi 5 - rollu 6 - fərdi A) 1, 2, 3 B) 3, 4, 6 C) 1, 3, 5 D)1, 2, 5 E) 4, 5, 6 31. Konfutsiyə görə, müəllim şagirdə nəyi öyrətməlidir? Ardıcıllığı müəyyən edin: 1 - yazmağı 2 – düzgün daranışı 3 – fədakarlığı 4 - xeyirxahlığı 5 – sədaqətli olmağı 6 – özünənəzarət A) 6, 4, 1, 2 B) 5, 4, 3, 6 C) 1, 2, 4, 5 D) 3, 2, 1, 5 E) 4, 3, 5, 1 32. Fəaliyyət genetik cəhətdən əvvəlcə necə xarakter daşımışdır? Ardıcıllığı müəyyən edin: 1- praktik fəaliyyət kimi 2- məqsədli fəaliyyət kimi 3- nəzəri fəaliyyət kimi 4- əşyavi fəaliyyət kimi 5- emosional fəaliyyət kimi 6- fiziki fəallıq kimi 7- oyun fəaliyyəti kimi А) 3, 4, 5 B) 2, 4, 5 C) 4, 5, 7 D) 1, 4, 6 E) 1, 6, 7
1- materiyanın varlıq formasından 2- cisim və hadisələrdən 3- cismin təsir səviyyəsindən 4 - təfəkkürdən 5 - diqqətdən 6 - hadisədən 7 - faktlardan 8 - təxəyyüldən А) 4, 5, 7, 8 B) 2, 4, 5, 8 C) 1, 3, 6, 7 D) 3, 4, 5, 6 E) 1, 4, 7, 8 34. Konfutsiyə görə, “ Nəcib kişilər “ necə olmalıdır?Ardıcıllığı müəyyən edin: 1 - təhsilli, məlumatlı 2 - idmanı sevməli 3 - elmə maraq göstərməli 4 - məsləhətlərə qulaq asmalı 5 - xeyirxaq olmalı 6 - yalan danışmamalı A) 2, 4, 1 B) 3, 4, 5 C) 2, 3, 4 D) 1, 4, 5 E) 1, 3, 4 35. Buddizmin universal etik sxeminə aid olanları ardıcıllıqla düzün: 1 - daxili rahatlıq 2 - ekstaz 3 - rahatsızlıq 4 - ekstazdan çıxmaq 6 - coşğun, hər şeyə qarışmaq 7 - tamamilə sakit, hər şeyə biganə olmaq A) 4, 5, 6, 7 B) 3, 4, 6, 7 C) 1, 3, 5, 6 D) 1,2, 4, 5 E) 1, 2, 3, 4
I- Elməqədərki I mərhələ hansı dövrü əhatə edir? II- İlkin elmi təsəvvürlər- II mərhələ hansı dövrü əhatə edir? 1 - bizim era. əvvəl VII-VI əsr 2 - X - XVIII əsr 3 - VII - V əsr 4 - VI - VIII əsr 5 - VI - IV əsr 6 - XIII - XIV əsr A) I -1; II - 2 B) I -2; II - 3 C) I -1; II - 4 D) I -4; II - 5 E) I -3; II - 6 37. Uyğunluğu tapın: I- Konfutsinin ideyalarının əsasını nə təşkil edir? II- Mo Tszinin konsepsiyasının əsas prinsipi nədən ibarətdir ? III- Buddizmin əsas prinsipi nədən ibarətdir? 1 - istedadlı adamlara hörmət etmək 2 - insansevərlik 3 - özünə hörmət qoymaq 4 - hamıya məhəbbət 5 - hər kəs müdrikliyə çata bilər. 6 - insanlıq 7 - hər kəsin mənəvi saflığı öz əlindədir. 8 - humanizm A) I - 5, 3, 8; II - 6, 3, 6, III - 4, 6 B) I - 3, 5, 7; II - 2, 5, 8, III - 6, 8 C) I - 4, 6, 8; II - 5, 3, 4, III - 5, 7 D) I - 2, 6, 8; II - 1, 3, 4, III - 5, 7 E) I - 8, 6, 4; II - 8, 2, 5, III - 5, 8
I - Buddizmin əsasını nə təşkil edir? II - Konfutsi təliminin əsasını nə təşkil edir? III -Mo Tszinin təlimin əsasını nə təşkil edir? 1 - hamıya məhəbbət və hörmət 2 - "dörd xeyirxah həqiqətlər" haqqında təlim 3 - ideal insan və qayda-qanunu olan dövlətin harmoniyası A) I - 2; II - 2; III - 3 B) I - 3; II - 1; III - 3 C) I - 1; II - 2; III - 2 D) I - 3; II - 1; III - 2 E) I - 2; II - 3; III - 1 39. Uyğunluğu tapın: I - Konfutsiyə görə, müəllim şagirdlərə ilk öncə nəyi öyrətməlidir? II - Mo Tszi natiqlik sənəti üçün nəyin vacib olduğunu qeyd edirdi? 1 - düzgün yazmaq 2 - tezis aydın və sadə olmalıdır. 3 - arqumentlə əsaslı və sistemli olmalıdır. 4 - düzgün davranmaq 5 - xeyirxah olmaq 6 - misallara geniş yer verilməlidir. 7 - sədaqətli olmaq A) I - 2, 3, 6, 1; II - 3, 3, 4 B) I - 3, 6, 4, 7; II - 1, 3, 5 C) I - 1, 4, 5, 7; II - 2, 3, 6 D) I - 4, 6, 5, 4; II - 2, 3, 7 E) I - 5, 4, 5, 3; II - 5, 4, 3
I - Konfutsi insansevərlik dedikdə hansı keyfiyyətləri nəzərdə tuturdu? II -Mo Tszi insanlarda hansı keyfiyyətləri əsas götürürdü? 1 - hörmət 2 - hamıya məhəbbət 4 - qarşılıqlı faydalılıq 5 - bərabərlik 6 - düzlük 7 - xeyirxahlıq 8 - insanlara hörmət 9 - dərrakəlilik 10 - özünə hörmət A) I - 2, 4, 5, 9, 8; II -1, 3, 4, 5, 9 B) I - 1, 3, 6, 7, 9; II -2, 4, 5, 8, 10 C) I - 4, 2, 5, 6, 9; II -3, 5, 7, 8, 9 D) I - 5, 3, 6, 1, 8; II -2, 4, 5, 8, 10 E) I - 7, 3, 6, 4, 7; II -2, 3, 5, 6, 7 ##num=3/level= 3//sumtest= 20//name=Orta əsrlərdə psixologiyanınn inkişafı/ T1- 5; T2 - 5; T3 - 5; T4 - 5 41. “ Elmlərin təsnifatı haqqında“ əsərin müəllifi kimdir ? A) Sokrat B) N. Tusi C) İbn - Sina D) İbn - Rüşd E) Əl – Fərabi 42.“Eksperimental nevroz"hadisəsini öyrənən ilk tədqiqatçı kim olmuşdur? A) Aristotel B) N. Tusi C) İbn - Sina D) Platon E) Sokrat 43. “ Elmdə qabiliyyətlərin tədqiqi“ əsəri kimə məxsusdur ? A) B.Bekon B) V.Vive C) F.Akvinski D) X.Uarte E) İ. Rüşd 44. Orta əsrlər dövrü nə vaxt başa çatmışdır ? A) XI
B) XIII C) XIV
D) XII E) XV
45. Stimul və reaksiya arasındakı əlaqənin eksperimental yolla öyrənilməsi kimin adı ilə bağlıdır? A) A. Bandura B) C. Kelli C) E. Torndayk D) A. Maslou E) K. Rocers 46. Orta əsrlər dövrünün başa çatmasını nə ilə əlaqələndirirlər? Uyğun olanları seçin: 1 - sənətdə intibah 2 - elmdə 3 - mədəniyyətdə 4 - Amerikanın kəşf olunması 5 - Roma imperiyasının dağılması A) 1, 4, 5 B) 3, 4, 1 C) 2, 3, 4 D)1, 2, 4 E) 2, 4, 5
1 - iradi davranışa 2 - idrak proseslərinin inkişafına 3 - şəxsiyyət azadlığına 4 - nitq problemlərinə 5 - qabiliyyətlərə A) 1, 4, 5 B) 3, 4, 5 C) 2, 3, 1 D) 4, 5, 2 E) 2, 4, 3
1 - reallıqda hec kəs öz davranışını sərbəst idarə edə bilməz. 2 - insan davranışı bilavasitə ətraf mühitdən asılıdı. 3 - insan davranışı müəyyən məqsədlərə xidmət edir. 4 - mürəkkəb davranış aktları kompleks beyin rabitəsilə bağlıdır. A) 3, 4
B) 2, 3 C) 1, 2 D) 1, 4 E) 2, 4 Yüklə 0,7 Mb. Dostları ilə paylaş:
|