& Şureddin memmedli Prof. Dr.; Gürcistan uyruklu; Ardahan Üniversitesi öğretim üyesi

Z AXALŞEN köyü – Karayazı düzünde, ilçe merkezinden 3 km batıdadır. Alman kolonisi olmuştu. İlk adları Telman, Kofrunstal olmuştu. Almanlar sürgün olunandan sonra buraya Tehle, Kosalı, Candar cemaatlerinden Karapapaklar gelip yerleşmişler. Nüfusu: 2002'de 1184 kişi (87% – 1030 kişi).

Z AMBARTEPE köyü – Karayazı düzünde, Tiflis–Kardabani şosesinin kenarında, ilçe merkezinden 4 km batıdadır, rakımı 305 m. Tarihi kaynaklarda adı Ambartepe (Ambar taife) şeklinde 19. yüzyılda da çekilir. Alman kolonisi olmuştu, Traunbenstal adlanmıştı, Roza da denilmişti, 1943'ten sonra Tehle cemaatinin bir kısmı buraya göçmüş, adı Ambartepe olmuştu. Nüfusu: 2002'de 131 kişi.

Z AŞAĞI KEPENEKÇİ köyü – Karayazı düzünde, Karayazı ormanının, Kür çayının sol kıyısında, ilçe merkezinden 3 km batıdadır, rakımı 300 m. Başka Kepenekçi köyleri gibi, bu köyün adı da kadim Türk menşeli Peçenek taifesinin Kapan / Kepen koluyla ilgili ola biler. Köye Ceferli, Ulukişili, Zerger de denir. Şimdi Kardabani şehrinin yönetimi bünyesindedir. Alanı: 42 ha ekin yeri. Nüfusu: 1918'de 87 ailede 65 kişi; 1926'da Yukarı Kepenekçi'de 338 kişi, Aşağı Kepenekçi'de 86 kişi; 2002'de yaklaşık 125 ailede 1020 kişi. İlkokul 1938'de açılmıştı, temel okul (2006'da 79 öğrenci, 12 öğretmen) faaliyettedir. Ünlü kişileri: seminaryum müdavimi Paşa Mehemmedeli oğlu, şair Mehemmed Kasım oğlu, aksakal Bayram kişi, eğitimciler İsmail Xudayev, Abdülaziz Mehemmedoğlu, Elşad Hesenov vb.

Z BİRLİK köyü – Karayazı düzünde, Tiflis–Kardabani şosesinin kenarında, ilçe merkezinden 3 km batıdadır, rakımı 310 m. 1928'de Ağtehlelilerden ibaret Birlik adında ciftlik kurulmakla salınmıştı. Nüfusu: 1926'da 158 kişi; 2002'de % 87 Karapapak olmakla 298 ailede 1184 kişi, 2006'da 396 ailede 2100 kişi. Ünlü kişileri: aksakallar Bekir Söyün oğlu, Ejder İbrahimov, Bayram Gözelov, eğitimciler Yunus Osmanov, Pirmemmed İbrahimov, Mehed Veliyev, Hacalı Mustafayev, Sefer Sadıkov, Musa Ehmedov, toplumsalcı Meherrem Hesenov, profesör Xemmed Gözelov, din hadimi Meşedi Namık, şair-gazeteci Ebdüleli İbrahimsoy, âşık Ağacan vb.

Z BOTANİKA köyü – Karayazı düzünde, şose kenarında, ilçe merkezinden 3 km batıda. 1956'da Sibir'den sürgünden dönen Almanlar teşkil etmişler. Arazisinde Nebatat (Botanik) bağı olmuştur, ona göre de Botanik köyü adlanmıştır. Şimdi Karapapaklar yaşarlar. Nüfusu: 2006'da 239 ailede 1200 kişi.

Z CANDAR köyü – Candar (Ağgöl) gölünün batı kıyısında, ilçe merkezinden 12 km doğuda, Gürcistan'ın Azerbaycan'la sınır yakınındadır, rakımı 320 m. Candar Türk taifesiyle ilgili ola biler. Tarihi kaynaklarda köyün adına Gölkend şeklinde de rast gelinir. Yüzölçümü: 2000 ha ekin alanı. Nüfusu: 1870'te 46 ailede 265 kişi; 1886'da 37 ailede 253 kişi; 1918'de 76 ailede 425 kişi; 1926'da 167 ailede 661 kişi; 1989'da 3115 kişi; 2002'de 3118 kişi. Okulun tarihi 1922'dendir, şimdi ortaokul (2006'da 240 öğrenci, 22 öğretmen) faaliyettedir. Ünlü kişileri: aksakallar Seyit Abbas, Seyit Yahya, Xoca kişi, Hacı Ehmed, Şamil Xelilov, Mirze Memmedov, Gürcistan Parlamentosu üyesi olmuş Memmed Memmedov, eğitimciler Tamam Paşayeva, Hüseyn Çopurov, Kulu Hesenov, Hemid Kuluyev, Abdulla Daşdemirov, Yasin Memmedov, Veli Ehmedov, Hacı Ehmedov, Aydın Musa oğlu, toplumsalcılar Telman Şemi loğlu, Rüfet Celal oğlu, Camal Bekir oğlu, Vidadi Hacı oğlu, Neriman Xocaoğlu, hukuk-muhafezeci Yasin Oruçov vb.

Z KARACALAR köyü – Kür çayının sol kıyısında, ilçe merkezinden 19 km kuzey-batıda, Tiflis'ten 10 km doğuda, Tiflis–Bakü demiryolunun kenarındadır, rakımı 355 m. Oğuz menşeli Karaca, Karacör taifeleriyle, Kıpçaklardaki Karaçay taifesiyle, Kılıçlı taifesinin Karaca koluyla ilgili ola biler. Nüfusu: 1869'da 69 ailede 498 kişi; 1886'da 86 ailede 563 kişi; 1926'da 171 ailede 711 kişi; 2002'de 4141 kişi (2052 bay, 2089 bayan), 2006'da 5121 kişi. 1870'ten mescit faaliyettedir. Dünyevi okulun tarihi 1920'dendir, hazırda ortaokul (2006'da 502 öğrenci, 37 öğretmen) var. Ünlü kişileri: eğitimciler Osman Karanizade, Mehemmed Karanizade, Bayram Eliyev, Mehemmed Sadıkov, Kerem Seferov, Arif Behmelov, Seyyad Nuruyev, Alı Sofuyev, aksakallar Mirze Eli ağa, Molla Kurban, Hacı Abdulla, Sofu Ellezoğlu, profesörler Ramiz Memmedov, Mehed Sofuyev, Sabir Eliyev, Ekber Eliyev, Namık Mehdiyev, eğitimci Seyyad Xelilov vb.

Z KALİNİN köyü – Karayazı düzünde, şose yolu kenarında, ilçe merkezinden 5 km batıdadır, rakımı 310 m. 1956'ya kadar adı Tatyanovka (Kafkas valisi Voronsov'un kızı Tatyana'nın şerefine) olmuştu. Nüfusu: 2002'de 1156 kişi, 2006'da 312 ailede 1200 kişi. Ortaokul var. Ünlü kişileri: aksakallar Ejder Karacayev, Kasım Eliyev, eğitimciler Reşid Memmedov, Yunus Osmanov, Tanrıkulu Memmedov, ressam Hümbeteli Karaca vb.

Z KOSALI köyü – Karayazı düzünde, otoyolu kenarında, ilçe merkezinden 5 km doğudadır, rakımı 290 m. Kaynaklarda adına Kaçalar-Kosalı şeklinde rast gelinir. Yüzölçümü: 153,3 km². Nüfusu: 1886'da 161 ailede 887 kişi; 1926'da 425 ailede 2004 kişi; 1995'da 1095 ailede 5836 kişi; 2002'de 5612 kişi, 2006'da 6000 kişi. 19. yüzyıldan mescit faaliyettedir. Okul 1918'dendir, ortaokul (2006'da 1028 öğrenci, 73 öğretmen) var. Ünlü kişileri: şairler Zabit, Mirze Mehdi Velizade, aksakallar Nebi Efendi, Hacı Emir, Hacı Veli, Mustafa, Yunus Mehralı oğlu, Kurban ağa (Hozeyin), Savrı İsayev, Memmed Xiyalov, Hacı Bedirxan İsmailov, İskender Oruç oğlu, Koca Xiyallı, Hacı Halay, şair Mayıl Usuboğlu, kahraman İsaxan, üstat âşıklar Elixan Karayazılı, Aslan Kosalı, profesörler Camal Mustafayev, Hamlet İsaxanlı, Elimxan Mahmudov, Rzaxan Mahmudov, İsaxan İsayev, Rza Memmedelizade, Eli Müftüzade, Rüfet Eminov, Veli Lezgiyev, Mecid Musayev, Vahid Şirinov, Ferhat Acalov, eğitimciler Esger Memmedelizade, Veli Lezgiyev, Mehed Abbasov, Ferrux Kerimov, Süleyman Abdullayev, şairler Veli Kadirli, Zahid Elempaşalı, hekimler Xiyal Xiyalov, Nizami Bağırov, Xelid Kamilov, Tapdık Bağırov, gazeteciler Müzeyet Yusifli, Şahismail Şemmedoğlu, Paşa Kesemenli, Nadir Almazoğlu, toplumsalcılar Arif İsayev, Mehemmed Bağırov, Sirac Aslan oğlu, Karaxan Xiyalov, Şahveled Xiyalov, Suddarxan İsayev, Müşfik İsayev, Merdan Dilenciyev vb.