1. Elm o vaxt mükəmməl olur ki, o riyaziyyatdan istifadə etməyə başlayır fiziki hansı iqtisadçıya məxsusdur?
Yüklə 1,22 Mb.
|
|
B) Bazisdə olan dəyişmələrin funksionalda olan əmsallarını C) Bazisə daxil edilən dəyişənləri D) Məhtudiyyətlərdə sərbəst hədlərin qiymətlərini və bütün məhtudiyyətlər sistemində iştirak edən dəyişənlərin əmsallarını E) Bazisdə olan dəyişənlərin nömrəsini; 211. XPM-nin həllində süni dazis üsulu nəyi nəzərdə tutur . A)) Simpleks cədvəldə vahid alt matrisin olmasını B) Məqsəd funksiyasında əmsalların sıfra bərabər olmasını C) Məhdudiyyət şərtlərinin yalnız yuxarıdan məhtud bərabərsizliklər şəklində verilməsini D) Məhtudiyyətlər sisteminin yalnız aşağıdan məhtud bərabərsizlıklərdən ibarət olmasını E) Məhtudiyyətlər sısteminin yalnız tənliklərdən ibarət olmasını 212. Aşağıdakı əməliyyatlardan biri III tip XPM nin həlli alqoritminə aid deyil: A)) Süni bazisə daxil edilən dəyişəmlər funksionala sıfır əmsalı ilədaxilir edilir B) Məhtudiyyət şərtlərində əmsalları sıfra bərabər olan dəyişənlər daxil edilməklə cahid alt matris qurulur C) Süni bazisdə iştirak edən dəyişənlər funksionalı M »1əmsalları ilə daxil edilir: D) Əmsalı mənfi birə bərabər olan dəyişənlər daxil etməklə bərabərsizliklər bərabərliklər şəklinə gətirilir. E) Bərabərsizlikləri bərabərliklərə çevirən dəyişənlər funksionala sıfır əmsalları ilə daxil olur. 213. Aşağıdakılardan biri XPM-nə qoşma olan məsələni düzgün ifadə etmir: A)) Qoşma məsələlərdən birinin matrisinin (m∙n) ölçülü olursa o birinin də matrisi(m∙n) ölçülü olur. B) İlkin məsələ kimi qoşma məsələlər çütündən istəniləni götürülə bilər C) Praktikada qiymətlərin və dəyər göstəricilərinin müəyyən edildiyi məsələlər qoşma məsələlər hesab olunur D) Qoşma məsələlər biri-biri ilə sıx əlaqəlidir E) XPM i və ona qoşma olan məsələ eyni informasiyasında qurulur 214. Aşağıdakılardan hansılar Qoşma məsələnin xüsusiyyətlərinə aiddir: 1) Qoşma məsələlərdən birində məqsəd funksiyası minimallaşdırılırsa, o birində maksimallaşdırılır; 2) Məsələlərdən birinin məhtudiyyət şərtlərində əmsallar o birinin məhtudiyyət şərtlərində transponirə olunmuş şəkildə olur. 3) Məsələlərdən birinin bərabərsizlikləri bir istiqamətdə olursa ,o birininki də həmin istiqamətdə olur; 4) İlkin nəsələnin dəyişənləri qosma məsələnin yazılışına daxil olmur; 5) Qoşma məsələnin həllinin alındığı indeks sətrində ilkin məsələnin də həlli alınır. A)) (1,2,4,5) B) (1,2,3,5) C) (1,3,4,5) D) (2,3,4,5) E) (1,2,3,4) 215. Aşağıdakılardan hansılar qoşma simpleks üsulun üstünlüklərinə aid deyil ? 1) III tip XPM-i həll edilərkən əlavə dəyişənlərin sayı ikiqat azalır; 2) Qoşma dəyişənlərdən istifadə edərkən məhtudiyyətlər matrisinin ölçüsü azalır; 3) Məsələnin həlli üçün iterasiyaların sayı artır. 4) m n olan məsələlər üçün, qoşma simpleks üsulun üstünlüyü daha da artır; 5) Nisbətən çoxlu sayda bərabərsizlik az sayda dəyişənlər olduqda qoşma üsul daha sərtlidir. A)) (1,2,4,5) B) (1,2,3,5) C) (1,3,4,5) D) (2,3,4,5) E) (1,2,3,4) 216. Aşağidakilardan biri qoşma məsələni xarakterizə etmir A)) Qoşma məsələ resursların dəyərinin ən böyük qiyməti taoılır B) Qoşma dəyişmşlərə çox zaman kölğə qiymətləri də deyirlər; C) Qoşma qiymətlər resursların qıtlıq ölçüsüdür; D) Qoşma qiymetlər məhtudluq şertlerinin məqsəd funksiyasına təsir ölçüsüdür; E) Qoşma dəyişənlər ilkin məsələdə iştirak etmir. 217. Nəqliyyat məsələsi bu meyarlardan hansılara görə həll olunur.1) maksimum mənfəət ;2) minimum xərclər; 3) Maksimum səmərəlilik ;4) minimal vaxt; 5) İstehlakçı tələbatını tam ödəmək: A)) (2,4) B) (2,3) C) (1,2)
D) (3,4) E) (4,5)
218. Aşağıdakılardan biri balanslaşdırılmış nəqliyyat məsələsinin mahiyyətini etdirmir: A)) Bütün marşrutlar üzrə daşımaların miqdarı müsbət olmalıdır. B) Bütün istehsal məntəqələrindəki yüklər hamısı daşınmalıdır C) Bütün istehlakçıların təlabatları ödəmməlidirə. D) Məsələnin məhtudiyyətlər sistemi iki tənliklər sistemindən ibarətdir E) İstehsal məntəqələrindəki yüklərin cəmi istehlak məntəqələrinin ümumi tələbatına bərabər olmalıdır. 219. İstehsalçıların ehtiyatlarının istehlakçıların tələbatından çox olduğu düzgün olmayan nəqliyyat məsələsinin mahiyyətini əks etdirmir. A)) Bütün istehsal məhtəqələrindəki yüklər mövcud istehlakçılara çatdırılmalıdır B) Bütün istehsal məntəqələrindəki yüklər daşınmalıdır C) Bütün marşrutlar üzrə daşımaların miqdarı mənfi olmalıdır D) İstehsal məntəqələrində olan artıq yükü daşımaq üçün süni istehlakçı müəyyən etmək lazımdır E) Bütün daşımalara çəkilən xərclərin cəmi minimal olmalıdır 220. İstehlakçıların təlabatların istehsalçıların ehtiyatlarından çox olduqda nəqliyyat məsələsini balanslaşdırılmış hala gətirmək üçün nə etmək lazımdır? A)) Süni istehlakçı müəyyən etmək lazımdır B) İstehlakçıların təlabatlarını azaltmaq lazımdır C) Süni istehsalçıdakı yüklərin bir hissəsi istehlakçılara çatdirilmalıdır D) Daşımaların miqdarı müsbət olmalıdır E) Süni istehsalçıda qalan yükləri daşımaq üçün süni istehlakçı müəyyən etmək lazımdır. 221. Aşağıdakılardan hansılar nəqliyyat məsələsinin planlarının mahiyyətini əks etdirir? 1) İstənilən nəqliyyat məsələsinin dayaq planı var; 2) Ən çox n+m-ı sayda daşımaya bir cirlaşmayan dayaq planı uyğun olur; 3) Nəqliyyat məsələsinin mümkün həllinin dayaq planı olması üçün zəruri və kafi şərt cədvəlin uyğun dolu xanalarının dövr təşkil etməsidir;4) İşlənilən nəqliyyat məsələsinin planı var; 5) Mümkün planı dayaq planı olması üçün sətir və sütünların üstündən xətt çəkmə üsulundan istifadə olunur. A)) (1,2,4,5) B) (1,2,3,5) C) (1,2,3,4) D) (1,2,3,4) E) (2,4,5) 222. Aşağıdakı prosedurlardan biri nəqliyyat məsələsinin potensiallar üsulu üzrə həll alqoritminə aid deyil. A)) Minimum məsələsi həll edilərkən potensialların cəmi elementdən böyük olan xanalar doldurulur B) Potensialların cəmi taoılır və boş xanalardakı ədədlərlə müqayisə olunur; C) Müqayisənin nəticəsi əsasında boş xanalar doldurulur D) Cədvəlin hər sətri və sutunu üçün potensiallar müəyyən olunur; E) Minimum məsələsi həll edilərkən mənfi təpə götürülür 223. Aşağıdakı münasibətlərdən hansı düzünə xərclər matrisi üçün doğrudur? A)) Düzünə xərclər matrisinin istənilən sütunu üçün elementlərin cəmi vahiddən kiçikdir B) Düzünə xərclər matrisinin istənilən sutunu ezrə elementlərin cəmi vahiddən böyükdür C) Düzünə xərclər matrisinin istənilən sütunu üzrə elementlərin cəmi vahidə bərabərdir; D) Düzünə xərclər matrisinin istənilən sətri üzrə elementlərin cəmi bahidə bərabərdir. E) düzünə xərclər matrisinin istənilən sətri üzrə elementlərin cəmi vahiddən böyükdür. 224. Aşagıdakılardan hansı tam xərclər matrisinin iqtisadi mahiyyətini ifadə edir; A)) J sahəsində bir vahid son məhsul istehsal etmək üçün i sahəsindən nə qədər məhsul lazımdır B) i sahəsindən j sahəsinə ümumilikdə nə qədər məhsul lazımdır; C) j sahəsində bir vahid məhsul istehsal etmək qçün i sahəsindən nə qədər məhsul lazımdır: D) j sahəsində bir vahid investisiya üçün i sahəsindən nə qədər məhsul lazımdır E) i və j sahələrinin məhsullarının həcminin nisbətini ifadə edir. 225. Sahələr arası balansın RİM-nə əsasən hər sahə üzrə məhsulun miqdarı nece müəyyən olunur. A)) Tam xərclər əmsalı ilə son məhsulun hasili kimi B) Tam xərclər əmsalı ilə sahəyə investisiyanın hasili kimi C) düzünə xərclər əmsalı ilə son məhsulun həcminin hasili kimi D) düzünə xərclər əmsalı ilə sahəyə qyrılan investisiyaların hasili kimi E) Tam xərclər əmsalı ilə hər sahə qzrə məhsul buraxılışının hasili kimi 226. Sahələrarası balansın İRM –i XPM –nə gətiriləcək aşağıdakılardan hansı tələb olunmur? A)) son tələbin tam ödənilməsi B) son tələbin tam ödənilməməsi C) ayrı – ayrı sahələr üzrə məhsul buraxılışının həcminə məhdudiyyət qoyulması D) xərclər əmsalının müəyyən olunması E) son məhsulun həcmi 227. Aşağıdakılardan hansılar sahələrarası balansın dinamik modelinin mahiyyətini əks etdirir: 1) əvvəlki dövrlərdən asılılığı əks etdirir; 2) dinamik modelin əsasını kapital qoyuluşu ilə məhsul artımı arasındakı asılılıq təşkil edir; 3) dinamik model iqtisadiyyatın inkişafını əks etdirir; 4) dinamik modellərdə kapital qoyuluşu əmsalları nəzərə alınır; 5) düzünə xərclər əmsalı nəzərə alınmır. A)) (1,2,3) B) (2,3,4,5) C) (1,2,4,5) D) (1,2,3) E) (2,3,4) 228. Sahələrin inkişafı və yerləşdirilməsı modelləri qurularkən asagıdakı proseduralardan hansı həyata keçirilmir? A)) Məsələnin dütün məhtudiyyətləri müəyyən olunur; B) Müxtəlif baxışdan inkişaf variantları hazirlanır; C) Obyektin xüsusiyyətli , təsərrüfat əlaqələri öurənilir: D) Meyar seçilir; E) Məqsəd funksiyası müəyyənləşdirilir 229. Sahələrin inkişafı və yerləşdirilməsi modeli qurularkən məsələyə nə zaman yenidən baxılmır? A)) Nəticə sifarişini təmin etdikdə B) Riyazi üsulda xətalar olduqda; D) Zəruri məhtudiyyətlər nəzərə alınmadıqda; C) İnformasiya dəqiq olmadıqda ; E) Parametrlər arasında münasibətlər düzgün müəyyən olunmadıqda 230. Aşağıdakılardan biri sahələrin inkişafı və yerləşdirilməsı modelləri qurularkən məhsul vahidinə illik məsrəflər hesablanarkən nəzərə alınmır: A)) Hər obyekt üzrə nəzərdə tutulan mənfəət: B) Hər obyekt üzrə kapital məsrəflər: C) Obyektin indeksi və ya onun inkişaf variantı: D) Hər obyekt üzrə zari məsrəflər: E) Hər obyekt üzrə məhsul buraxılışı: 231. Sahələrin inkişafı və yerləşdirilməsi modeli qurularkən dütün illər üzrə obyektin fəaliyyətinin iqtisadi göstəriciləri eyni olarsa məcmuu məsrəflər hesablanarkən aşağıdakılardan hansı nəzərə alınmır? A)) hər il üçün illik məsrəflər; B) Obyektə kapital məsrəflər; C) Cari məsləhətlər ; D) illər üzrə məhsul buraxılışının həcmi E) diskontlaşdırma 232. Sahələrin inkişafı və yerləşdirilməsinin birməhsullu modelində aşağıdakılardan hansılar nəzərə alınır: 1) Məhsulun maya dəyərinin istehsalın həcmindən asılılığı; 2) i məntəqəsindən j məntəqəsinə vahid məhsulun daşınma xərcləri; 3) sahə üzrə məhsul buraxılışının həcmi; 4) diskontlaşdırma əmsalı; 5) marşrutlar üzrə daşımaların miqdarı. A)) (1,2,3,5) B) (2,3,4,5) C) (1, 2,3,4) D) (1,3,4) E) (2,3,5) 233. Sahələrin inkişafı və yerləşdirilməsinin çoxmərhələli modeli qurularkən aşağıdakılardan hansılar nəzərə alınır: 1) hər xammal rayon üzrə xammalın miqdarına qoyulan məhtudiyyət; 2) hər obyekt üzrə xammalın miqdarı; 3) istehlak məntəqələrinin məhsula tələbatının miqdarı; 4) hər obyekt üzrə məhsul vahidinə ümumi məsrəflər; 5) bütün marşrutlar üzrə xammal və məhsul vahidini daşınmasına çəkilən xərclər: A)) (1,2,3,4) B) (2,3,4,5) C) (1,3,5) D) (1,2,5) E) (1,2,3,5) 234. Aşağıdakılardan hansıları sahələrin inkişafı və yerləşdirilməsinin çoxməhsullu modeli ilə müəyyən etmək olar: 1) tikiləcək məntəqələrin yerini; 2) tikiləcək müəssisələrin gücünü; 3) sahə üzrə ümumi məhsul buraxılışının həcmini; 4) tikiləcək müəssisələrin ixtisaslaşmasını; 5) istehsalçı və istehlakçıların nəqliyyat əlaqələrini. A)) (1,2,4,5) B) (1,2,3,4) C) (2,3,4,5) D) (1,2,4) E) (2,4,5) 235. Kəsr-xətti proqramlaşdırma məsələsində məqsəd funksiyası kimi aşağıdakılardan hansılar götürülə bilər: 1) Məhsul vahidinin maya dəyəri; 2) fond verimi; 3)fond tutumu; 4) məhsulun həcmi; 5) Əmək məhsuldarlığı; 6)Əsas fondların orta illik dəyəri A)) (1,2,3,5) B) (2,3,6) C) (1,2,4) D) (2,4,5,6) E) (1,4,5,6) 236. Parametrik proqramlaşdırma məsələsi hansı məqsədlər üçün istifadə olunur? A)) Hər üç parametrrin dəyişməsində optimal planın dəyişməsini öyrənmək üçün; B) Məhtudiyyət əmsalları dəyişdikdə optimal planın dəyişməsini öyrənmək üçün; C) Məhtudiyyətlər dəyişdikdə optimal planın dəyişməsini öyrənmək üçün; D) funksional əmsallarını dəyişdikdə optimal planın dəyişməsini öyrənmək üçün E)) Optimal planın sabit qaldığı halda verilmələrin dəyişmə intervalını bilmək üçün. 237. Tam ədədli xətti proqramlaşdırma məsələsinin həlli alqoritminə aşağıdakı proseduralardan hansılar daxildir: 1) Əvvəlcə məsələ XPM-i kimi həll olunur; 2) Tapılan həll tam ədədli olarsa, optimal həll kimi qəbul olunur; 3) Tapılan həll tam ədədli olmadıqda məhtudiyyət şərtlərində dəyişiklik edilir; 4) Tapılan həll tam olmadıqda tam olmayan optimal planlar atılır və əlavə şərtlərlə XPM-si həll edilir; 5) Əlavə şərtlər daxil edildikdən sonra da bəzi dəyişənlər optimal olanda tam olmazsa, kəsik elə daxil edilir ki, sonlu sayda addımdan sonra optimal planı tapmaq mümkün olsun. A)) (1,2,4,5) B) (1,3,4,5) C) (2,4,5) D) (1,2,3,4) E) (2,3,4,5) 238. Aşağıdakı proseduralardan hansı dinamik proqramlaşdırma məsələsinə aid deyil? A)) Məsələnin həlli obyektlərə birgə baxmaqla aparılır; B) Müəyyən qərarın qəbulu bir neçə mərhələdə axtarılır; C) Məsələnin həlli birinci addım kimi baxmaqla aparılır; D) Ümumi məsələnin optimallaşdırma dəyişənlərinə birgə deyil,ardıcıl olaraq baxılır E) Çoxdəyişənli məsələ biri-biri ilə qarşılıqlı əlaqəli bir neçə birdəyişənli məsələ kimi həlledilir. 239. Aşağıdakılardan biri oyunun mahiyyətini əks etdirmir A)) Orta mənfəət təmin edən strategiyanın tapılması məsələsinə baxılır B) Oyun dedikdə əvvəlcədən düşünülmüş qayda və şərtlərin çoxluğu başa düşülür C) Partiya oyunun konkret vəziyyətdə reallaşdırılmasıdır D) Hər oyunçu oyunun sonunda müəyyən vəsait əldə edir E) Salon oyunlarında uduşların cəmi sıfra bərabər olur 240. Uduş matrisinin elementləri nəyi xarakterizə edir A)) Oyunun aparılma qaydasını xarakterizə edir B) İki oyunçu arasında oyunun müxtəlif strategiyalarda nəticələrini xarakterizə edir C) Matrisin elementləri birinci oyuncu i-ci strategiyanı seçdiyi halda I oyuncunun ikinciyə nə qədər ödədiyini göstərir D) Matrisdə müsbət elementlər II-nin uduşunu mənfi element I-nin uduşunu göstərir E) Əgər matrisdə element sıfra bərabər olursa heç bir oyunçu uduzmur 241. Aşağıdakı tərəflərdən biri matris oyunda oyunçuların strategiyasını xarakterizə etmir A) ) Əgər X=(X1.......Xn) vektorunun elementləri mənfi olmazsa X vektoru birinci oyunçunun qarışıq strategiyası olur B) II oyunçu üçün qarışıq strategiya I-yə anoloji qaydadır C) X=(X1-Xn) vektorunun kompanentləri mənfi olmazsa və X1+X2+.....Xn=1 olarsa belə strategiya I oyuncunun qarışıq strategiyası adlanır D) X=(X1... Xn) kompanentləri mənfi olmayan vektorunun i-ci kompanenti 1, digər kompanentləri sıfır olarsa belə strategiya I oyuncunun xalis strategiyası deyilir E) II oyunçunun xalis strategiyası anoloji qaydada müəyyən olunur 242. Minimaks və maksmin prinsiplərindən istifadə edərkən aşağıdakı əməliyyatlardan hansılar aparılır 1) sətrlər üzrə ən böyük elementlər müəyyən olunur 2) sütunlar üzrə ən böyük elementlər müəyyən olunur 3) sətrlər üzrə ən kiçik elementlər müəyyən olunur 4) sütunlar üzrə ən kiçik elementlər müəyyən olunur 5) I və III variantlar müqayisə olunaraq üst-üstə düşən elementlər oyunun uduşu hesab olunur A)) (1,3,5) ,B) (1,2,5), C) (3,4,5), D) (1,2,3), E) (2,3,4) 243. Aşağıdakı əlamətlərdən biri matris oyunların qarışıq strategiyalarla həllini xarakterizə etmir: A) Qarışıq strategiyalarla matris oyunlarda uduş funksiyası riyazi gözləmə kimi müəyyən edilir B) Birinci oyunçu özünün optimal strategiyasını seçdikdə II oyunçu ən azı optimal uduş qədər uduzaçaq, səhv etsə çox uduzaçaq C) II oyunçu özünün optimal strategiyasını seçərsə I oyunçu ən azı optimal uduş miqdarında uduzacaq, səhv etsə çox uduza bilər D) İstənilən matris oyunu qarışıq strategiyalarla həlli var E)) İstənilən matris oyunu üçün hər iki oyuncu özlərinin optimal strategiyalarını seçərlərsə I oyuncu uduzur 244. Aşağıdakılardan hansılar matris oyunlarla XPM-i arasındakı asılılığı xaraterizə etmir A)) XPM-dən hər hansı birini həll etməklə hərəsi oyunçu optimal strategiyalar tapılır B) İki xətti proqramlaşdırma məsələsinə bir matris oyun uyğun olur C) Matris oyuna uyğun olan XPM-i biri-birinə qoşma olur D) XPM_dən hər hansı birini həll etməklə oyunun qiyməti tapılır E) Hər bir matris oyuna iki xətti proqramlaşdırma məsələsinə uyğun olur 245. KXN-də sifarişlər növbəsinin tənzimlənməsi əsas nədən asılıdır A)) Sistemin tam yüklənmə intensivliyindən B) Xidmətə daxil olan sifarişlər axınından C) Növbədə olan sifarişlərin sayından D) Sifarişlər axınının intensivliyindən E) Sifarişin gözləmə müddətindən 246. KXS-də sistemin buraxılış qabiliyyətini necə götürmək lazımdır A)) Sistemin buraxılış qabiliyyətini elə götürmək lazımdır ki, obyektin boşdayanması ilə yaranan xərclərlə xidmət sisteminin saxlanması xərclərinin cəmi optimal olsun B) Sistemin buraxılış qabiliyyətini azaltmaq lazımdır C) Sistemin buraxılış qabiliyyətini elə götürmək lazımdır ki, boşdayanmadan itkilər azalsın D) Sistemin buraxılış qabiliyyətini artırmaq lazımdır E) Sifarişin növbədə gözləmə müddətini azaltmaq lazımdır 247. Aşağıdakılardan biri (şəbəkə qrafikində) hadisənin mahiyyətini əks etdirmir A)) Hadisə tez və gec başlaya bilər B) Hadisələr ikili məna daşıyır C) Hadisə özündən əvvəlki işlər üçün nəticədir D) Hadisə iş görüldükdən sonra alınan nəticədir E) Hadisə özündən sonrakı işlər üçün başlanğıcdır 248. Aşağıdakılardan biri şəbəkə qrafikində işlərin mahiyyətini əks etdirir A)) işlər baş verir B) Gözləmə işlərində ançaq zaqman sərti tələb edir C) Saxta işlər bir neçə iş arasındakı mənfi və texnoloji əlaqəni göstərir D) Həqiqi işlər zaman daxilində baş verir, əmək, material, digər resurslar tələb edir E) İşlər üzündən əvvəlki və özündən sonrakı hadisələrin nömrələri ilə şifrələnir 249. Şəbəkə qrafikində işlərin görülmə vaxtı nə vaxt q/müəyyən olur A)) Əgər işin görülmə vaxtı haqqında məlumat yoxdursa, zamanın qiymətləndirilməsi üçün ehtimallı qiymətləndirmədən istifadə olunur B) İşlərin davamını normativ məlumatlar əsasında müəyyən etmək mümkün olduğunda C) İşlərin vaxtı anoloji işlərə uyğun götürüldükdə D) İşlərin davamını əvvəlcədən ölcmək mümkün olduqda E) İşlərin görülmə müddəti işlərin görülməsinin əlverişli şəraiti əsasında müəyyən olunur 250. Aşağıdakı parametrlərdən biri işlərin görülmə vaxtının ekspert qiymətləndirilməsi üçün düsturda iştirak etmir A)) işlərin davamını dispersiyası B) İ-ci ekspert tərəfindən verilən vaxt C) İ-ci ekspert tərəfindən qəbul olunan icraçıların sayı D) Ekspertlərin sayı E) İcraçıların layihələndirilən sayı 251. Aşağıdakılardan hansılar aralıq yollara aid deyil 1) verilən hadisədən əvvəlki yol 2) verilən hadisədən sonrakı yol 3) verilən hadisənin yerləşdiyi yollardan ən kiçiyi 4) verilən hadisənin yerləşdiyi yollardan ən uzunu 5) iki hadisə arasındakı yol A)) (1,2,5), B) (1,2,4), C) (2,4,5), D) (3,4,5), E) (1,2,3) 252. Aşağıdakılardan hansı böhran yoluna aid deyil A)) Böhran yolunun ehtiyat vaxtı o biri yollardan çox olur B) Onun artırılması işlərin yerinə yetirilmə müddətini uzadır C) Onun azaldılması işlərin yerinə yetirilmə müddətini azaldır D) Böhran yolu bütün tam yollardan davamı ən uzun yoldur E) Böhran yolunun uzunluğu yekun hadisənin baş vermə müddətini müəyyən edir 253. Hadisənin vaxt ehtiyatını müəyyən etmək üçün aşağıdakılardan hansılar yerinə yetirilməlidir 1) hadisənin daha tez baş vermə müddəti hesablanmalıdır 2) tez baş vermə müddətini hesablamaq üçün hadisəyə qədər olan yollardan ən uzununun davamı götürülməlidir 3) hadisənin gec baş vermə müddəti hesablanmalıdır 4) hadisənin gec baş vermə müddətini hesablamaq üçün hadisədən son hadisəyə qədər olan yollardan ən kiçik olan yolun davamını böhran yolunun davamından çıxmaq lazımdır 5) hadisənin gec baş vermə müddətindən tez baş vermə müddətini çıxmaq lazımdır A)) (1,2,3,5), B) (1,2,4,5), C) (2,3,5), D) (1.2,3,4), E) (1,3,4,5) 254. Aşağıdakılardan biri işlərin vaxt ehtiyatının müəyyən edilməsi prosedurasına aid deyil A)) İşlərin daha gec başlama müddətini hesablamaq üçün işlərin qurtardığı hadisənin gec baş vermə müddəti ilə işin görülmə mmüddəti cəmlənir B) İşlərin daha gec başlama müddəti hesablanır C) İşlərin daha tez başlama müddətini müəyyən etmək üçün həmin işin başladığı hadisənin tez baş vermə müddəti hesablanır D) İşlərin daha tez başlama müddəti hesablanır E) İşlərin vaxt ehtiyatı gec baş vermə müddəti ilə tez baş vermə müddətinin fərqi kimi müəyyən olunur 255. Aşağıdakılardan biri işlərin vaxt ehtiyatlarının hazırlanması prosedurasına aid deyil A)) İşlərin gec qurtarma müddətini hesablamaq üçün son hadisənin gec baş vermə müddətindən işin görülmə müddəti çıxılır B) İşlərin tez qurtarma müddəti işin başladığı hadisənin tez baş vermə müddəti ilə işin davamının cəmi kimi hesablanır C) İşlərin gec qurtarma müddəti hesablanır D) işlərin tez qurtarma müddəti hesablanır E) İşlərin vaxt ehtiyatı işlərin gec qurtarma müddəti ilə tez qurtarma müddətlərinin fərqi kimi müəyyən olunur 256. Şəbəkə qrafikində aşağıdakılardan hansı I növ vaxt ehtiyatına aid deyil A)) I növ xüsusi vaxt ehtiyatı işin son hadisəsin gec baş vermə müddəti ilə başlanğıc hadisəsinin gec baş vermə müddətlərinin fərqi kimi müəyyən olunur B) I növ xüsusi vaxt ehtiyatı ümumi başlanğıc hadisədən başlayan işlərdə olur C) I növ xüsusi vaxt ehtiyatı ümumi başlanğıc hadisə yaxın sonrakı hadisə arasındakı parçaların fərqi hesabına yaranır D) I növ xüsusi vaxt ehtiyatı bu işin özünün və ondan sonrakı işlərin vaxtının uzadılmasına sərf olunur, bir şərtlə ki, özündən əvvəlki işlərin vaxt ehtiyatı azalmasın E) I növ xüsusi vaxt ehtiyatı işin son və başlanğıc hadisələrinin gec baş vermə müddətlərinin fərqindən işin davamını çıxmaqla alınır 257. Şəbəkə qrafikində II növ xüsusi vaxt ehtiyatına aşağıdakılardan biri əks etdirmir A)) II növ vaxt ehtiyatı bu işin və bundan əvvəl gələn işlərin vaxtını artırmaq üçün istifadə olunur B) II növ vaxt ehtiyatı sonrakı hadisələrin vaxt ehtiyatını pozmadan bu işin və bundan sonrakı işlərin vaxtının artırılması üçün istifadə olunur C) II növ vaxt ehtiyat bu işin son və başlanğıc hadisələrinin tez baş vermə müddətlərinin cəmi ilə işin davamının fərqi kimi müəyyən olunur D) II növ vaxt ehtiyatı bu işin son və başlanğıc hadisələrinin tez baş vermə müddətlərinin fərqi ilə işin davamın fərqi kimi müəyyən olunur 258. Sərbəst ehtiyat vaxtı nə vaxt yaranır A)) Son hadisənin tez baş vermə müddəti ilə başlanğıc hadisənin gec baş vermə müddətləri arasındakı fərq bu işin davamından böyük olmuş olsun B) Sərbəst ehtiyat vaxtının ona malik olan işi üçün istifadə olunması ondan əvvəlki və sonrakı işlərin ehtiyat vaxtlarına təsir etmir C) Sərbəst ehtiyat vaxtı son hadisənin tez baş vermə müddəti başlanğıc hadisənin gec baş vermə müddətindən kiçik olduqda yaranır D) İşin sərbəst ehtiyat vaxtı işin tam ehtiyat vaxtından başlanğıc və son hadisələrin ehtiyat vaxtlarını çıxmaqla alınır E) İşin sərbəst ehtiyat vaxtı işin tam ehtiyat vaxtı ilə son hadisənin ehtiyat vaxtının fərqi kimi müəyyən olunur 259. II tərtib paraboladan istifadə nə zaman məqsədə uyğun deyil A)) Baxılan əlamətlər arasındakı əlaqənin xarakteri dəyişmədikdə B) Düzünə əlaqə tərs əlaqə ilə əvəz olunur C) Tərs əlaqə düz əlaqə ilə əvəz olunur D) Əlaqənin xarakteri amilin maksimal və yaxud minimal qiymət verən qiyməti ilə müəyyən olunur E) Baxılan əlamətlər arasında əlaqənin xarakteri dəyişir 260. Ekonometrikadan II tip paraboladan aşağıdakı əlaqələrdən hansının öyrənilməsi üçün istifadə olunmur A) Məhsul vahidinə xammal sərti ilə məhsulun həcmi arasında B) Buraxılan məhsulun həcmi ilə material sərti arasında C) Məhsulun həcmi ilə yanacaq sərti arasında D) Əmtəənin tədavül vaxtı ilə əmtəə dövriyyəsinin həcmi arasında E)) Buğdanın məhsuldarlığı ilə kübrənin miqdarı arasında 261. Engel əyrisi hansı əlaqələri öyrənir A) Uzunmüddətə istifadə olan məhsullara xərclərin payı ilə ümumi xərclərin miqdarı arasında əlaqəni B) Gəlirlə ərzağa çəkilən xərçlərin payı arasında C) Gəlirlə q/ərzaq məhsullarına xərclərin payı arasında D) Uzunmüddətə istifadə olunan məhsullarla xərclərin payı ilə ümumi xərclərin miqdarı arasında E) Tələblə qiymət arasında A)) (1,2,3,4), B) (1,2,3,5), C) (2,3,4,5), D) (1,2,3) , E) (2,3,4) 262. Elastik əmsalının hansı halda hesabatının mənası olmur A)) Baxılan əlamətləri üçün onların qiymətlərinin dəyişməsinin hesablanmasının heç bir əhəmiyyəti olmadıqda B) Baxılan əlamətlər üçün onların qiymətlərinin dəyişməsinin faizlə hesablanması əhəmiyyətli olduqda C) Tələblə qiymət arasında asılılıq öyrənildikdə D) Maşının qiyməti ilə onun yürüş məsafəsi və ili arasında asılılıq öyrənildikdə E) İstehsalın həcmi ilə ona təsir edən amillər arasında asılılıq öyrənildikdə 263. İstənilən ekonometrik tədqiqat nədən başlayır A)) Dəyişənlər arasında modelin formalaşdırılmasından B) Təsadüfi dəyişmənin paylanma funksiyasının qurulmasından C) Statistik külliyatın bircinsliliyə yoxlanılmasından D) Ölcmə səhvlərinin müəyyən edilməsindən E) Dəyişənlər arasında əlaqənin gücünün müəyyən olunmasından 264. Reqresiya tənliyində təsadüfi kəmiyyət nəyi xarakterizə edir A)) yekun əlamətin reqresiya tənliyi əsasında müəyyən olunan nəzəri qiymətlərinin real qiymətindən kənarlaşmasını xarakterizə edir B) seçmə səhvlərini xarakterizə edir C) modelin formasının düzgün seçilməsini xarakterizə edir D) ölçmə səhvlərini xarakterizə edir 265. Dəyişənlər arasında əlaqənin qeyri xətti olması nə vaxt real səmərə vermir A)) X və Y dəyiçənlərinin arasında variasiya çox məhtud olduqda B) X və Y dəyişənləri arasında variasiya az məhtud olduqda C) Dəyişənlər ölçülməsində səhvlər minimuma endirildikdə D) Dəyişənlər seçilməsində səhvlər minimuma endirildikdə E) Reqresiya tənliyinin formasının düzgün seçilməsinə tam əminlik olmadıqda 266. Çüt reqresiyada riyazi funksiyanın növünün seçilməsində bu üsulların hansılardan istifadə etmək olar 1) seçmə səhvlərinin aradan qaldırılması üsulundan 2) ölçmə səhvlərinin aradan qaldırılması üsulundan 3) qrafik üsuldan, 4) analitik üsuldan 5) təçrübi üsuldan A)) (3,4,5) B) (1,2,4), C) (1,2,5), D) (2,3,4) E) (1,2,3), 267. Reqresiya tənliyinin tapılmasının analitik üsulu nəyə əsaslanır A)) Tədqiq olunan əlamətlər arasında əlaqələrin maddi təbiətinin öyrənilməsinə B) korrelyasiya sahəsinə C) Qalıq dispersiyalarının müqayisəsi D) Korrelyasiya sahəsində iki nöqtənin seçilməsinə E) Dəyişənlər arasında əlaqənin sıxlığına 268. Çüt reqresiya X dəyişəni 3 dəfə iştirak edərsə zəruri müşahidələrin sayı neçə müşahidən az olmamalıdır A) ) 21
B) 14 C) 20
D) 13 E) 7
269. Xətti reqresiyanın parametrlərinin qiymətləndirilməsi aşağıdakılardan hansılara əsaslanır 1) korrelyasiya sahəsi əsasında 2) təcrübi üsula 3) ən kiçik kvadratlar üsuluna 4) nətiçənin dəyişməsinin amilin dəyişməsi nisbəti ilə 5) təcrübi üsulu A)) (1,3,4), B) (1,2,4), C) (2,3,4), D(3,4,5), E) (2,5,4,) 270. İnvestisiyanın gəlirdən asılılığını ifadə çüt xətti reqresiyada reqresiya əmsalı 0,4 olarsa, istehsalın gəlirdən asılılığını çüt xətti reqresiya ilə ifadə etdikdə reqresiya əmsalı hansı qiyməti olar A)) 0,6 B) 0,8
C) 0,5 D) 0,4
E) 0,9 271. İstehlakın gəlirdən asılılığı çüt xətli reqresiya ilə ifadə olunarkən b 0,5 olarsa, investisiyanın gəlirdən asılılığı eyni funksiya ilə ifadə olunarsa reqresiya əmsalını tapın A)) 0,5 B) 0,6
C) 0,4 D) 0,7
E) 0,9 272. Çüt xətti reqresiya ilə ifadə olunan investisiya funksiyasının b parametri əsasında m multipıikatorunu necə hesablamaq olar A) m= 273. Əlaqənin sıxlığı cüt reqresiyada hansı göstərici ilə ölçülür A) ) korrelyasiya əmsalı ilə B) reqresiya əmsalı ilə C) elastik əmsalı ilə D) m multiplikatoru ilə E) determinasiya əmsalı ilə 274. Cüt reqresiya əlaqənin keyfiyyəti hansı göstərici ilə müəyyən olunur A)) Determinasiya əmsalı ilə B) Elastik əmsalı ilə C) Covariasiya göstəricisi ilə D) Dispersiya göstəricisi ilə E) Reqresiya əmsalı ilə 275. by/x=2; x=5; y=20 olarsa elastiklik əmsalını hesablayın A)) 0,5%; B) 0,2%; C) 1%; D) 0,4%; E)0,6% 276. by/x=4; x=10; y=50 olarsa elastiklik əmsalını müəyyən edin A) 0,2%; B)) 0,8%; C) 0,4%; D) 0,5%; E) 0,3% 277. by/x=2; σx=10; σy=40 olduqda korrelyasiya əmsalını tapın A))0,8; B)0,4; C) 0,5; D)0,2; E)0,5 278. by/x=2; σx=10; σy=40 olduqda korrelyasiya əmsalını tapın A) )0,8; B)0,4; C) 0,5; D)0,2; E)0,5 279. by/x=1,5; σx=2; σy=4 olarsa korrelyasiya əmsalını tapın A) ) 0,75; B)0,8; C)0,9; D) 0,7; E) 0,85 280. r=0,9 olarsa modeldə nəzərə alınmayan amillərin təsiri ilə yaranan dispersiyanın ümumi dispersiyada payını müəyyən edin A) )19%B)0,81%; C)0,9%; D)0,18%; E) 0,1%; 281. r=0,8 olarsa modeldə nəzərə alınmayan amillərin təsiri ilə yaranan dispersiyanın ümumi dispersiyada payını müəyyən edin A) )36%; B) 3,6%; C)0,2%; D)0,4%; E)0,64% 282. r2=0,982 olarsa qalıq dispersiyanın ümumi dispersiyada payını müəyyən edin A))1,8%; B)18,2%; C)0,18%; D)0,018%; E)18,8% 283. r2=0,8 olarsa qalıq dispersiyasının ümumi dispersiyada payını müəyyən edin A) )20%; B)2%; C)0,2%; D)=0,04%; E)=4% 284. r=0,95 olarsa qalıq dispersiyanın ümumi dispersiyada payını hesablayın A) ) 0,5%; B)5%; C)25%; D) 9,75%; E)0,975% 285. r=0,9 olarsa qalıq dispersiyanın ümumi dispersiyada payını müəyyən edin A) )19%B)10%; C)0,81%; D)0,19%; E) 0,1%; 286. Disket təsadüfi kəmiyyətin paylanma fuhksiyası aşağıdakı kimidir:
B) 8 C) 8,1
D) 9 E) 10
287. Disket təsadüfi kəmiyyətin paylanma fuhksiyası aşağıdakı kimi verilir:
A)) 15 B) 10
C) 20 D) 18
E) 25 288. Disket təsadüfi kəmiyyətin paylanma fukhsiyası aşağıdakı şəkildə verilir:
Dispersiyani hesablayın A)) 50
B) 60 C) 55
D) 65 E) 70
289. Diskret təsadüfi kəmiyyətin dispersiyası 1-ə bərabər olarsa orta kvadratik aralanmanı müəyyən edin A)) 9
B ) 1 C) 8
D) 8,1 E) 18
290. Kəsilməz təsadüfi kəmiyyətin sıxlıq funksiya aşağıdakı kimidir: 
A))=2,25
B) 2,5 C) 2
D)=2,2 E) =2,1
291. Kəsilməz təsadüfi kəmiyyətin sıxlıq funksiyası aşağıdakı kimi verilir: 
A)) 21
B) 10 C) 5
D) 15 E) 20
292. Kəsilməz təsadüfi kəmiyyətin paylanma funksiyası aşağıdakı kimidir: 
X təsadüfi kəmiyyətinin (2, 6) yarım intervalına düşmə ehtimalını tapın A)) 2 B) -2
C) 1 D) 1
E) 3 293. İkitərəfli hiperpolada b parametrinin qiyməti 2, x arqumentinin orta qiyməti A))-0,08 B) 0,08
C) 0,2 D)-0,2
E) 0,5 294. Əgər xəttiv reqressiyada reqressiya əmsalı 3-ə,x-arqumentin orta kvadratik aralanması 2, y arqumentinin orta kvadratik aralanması 8 olarsa korrelyasiya əmsalını tapın. A)) 0,75 B) 0,8
C) 0,85 D) 0,7
E) 0,85 295. Reqressiya əmsalı 0,9 olarsa qalıq dispesiyasının ümumi dispersiyada payını tapın. A)) 19% B) 18
C) 9 D) 8
E) 20 296. Reqressiya əmsalı 0,8 olarsa qalıq dispersiyasının ümumi dispersiyada payını tapın. A)) 36 B) 2
C) 8 D) 64
E) 20 297. Reqressiya əmsalı 0,95 olduqda Determinasiya əmsalını müəyyən edin A)) 0,7225 B) 0,15
C) 0,64 D) 0,8
E) 0,72 298.
Elastik əmsalını hesablayın (b=  )
A)) 0,5
B) 0,4 C) 0,3
D) 0,2 E) 0,1
299. σx =5; σy=10, b=1,8 olarsa korrelyasiya əmsalını hesablayın 115. σx =10; σy=15, b=1 olarsa korrelyasiya əmsalı hesablayın A)) 0,75 B) 0,15
C) 1 D) 0,16
E) 0,35 300. Xətti reqressiyada b=2, A)) 50% B) 10%
C) 40% D) 2%
E) 45% 301. Əgər idarəediçi sistem mühitin vəziyyəti haqqında məlumata malikdirsə qərar qəbulu hansı şəraitdə baş verir ? A)) müəyyənlik şəraitində B) yüksək risk şəraitində C) qeyri müəyyənlikdə D) məçburi risk şəraitində E) məçburi olmayan risk şəraitində 302. Əgər idarəetmə sistemi mühitin vəziyyətləri çoxluğunda ehtimalın paylanması haqqında məlumata malikdirsə qərar qəbulu hansı şəraitdə baş verir ? A)) risk şəraitində B) qeyri müəyyənlikdə C) müəyyənlikdə E) oyun şəraitində 303. Xətti proqramlaşdırma məsələsi nəyin tapılmasını nəzərdə tutur ? A)) xətti məhtudiyyətlər şəraitində xətti funksiyanın ekstremal qiymətlərinin tapılması B) məhtudiyyətlər daxilində funksiyanın ekstremumunun tapılması C) məhtudiyyətlər daxilində xətti funksiyanın ekstremumun tapılması D) xətti məhtudiyyətlər daxilində funksiyanın ekstremumunun tapılması E) məhtudiyyətlər daxilində məqsəd funksiyasını 304. Xətti proqramlaşdırma məsələsinin müstəvi üzərində həndəsi mənası nədən ibarətdir ? A)) qabarıq çoxluqda təyin olunmuş xətti funksiyanın ekstremumunun qabarıq çoxbucaqlı çoxluqda tapılması B) D oblastında xətti funksiyanın ekstremumun tapılması C) D oblastında təyin olunmuş funksiyanın ekstremumun tapılması D) xətti funksiyanın ekstremumunun qabarıq D oblastında tapılması E) qabarıq çoxbucaqlıda təyin olunmuş xətti funksiyanın ekstremumunun tapılması 305. Fəzada xətti proqramlaşdırma məsələsinin həndəsi mənası nədən ibarətdir ? A)) qabarıq çoxüzlü çoxluqda təyin olunmuş xətti funksiyanın ekstremumunun tapılması B) qabarıq çoxüzlüdə təyin olunan xətti funksiyanın ekstremum qiymətlərinin tapılması C) D oblastında təyin olunmuş funksiyanın ekstremumunun tapılması D) D oblastında xətti funksiyanın ekstremumunun tapılması E) qabarıq D oblastında təyin olunmuş xətti funksiyanın ekstremumunun tapılması 306. İstehsal planlaşdırılmasında plan nə vaxt optimal adlanır ? A)) mümkündür və bütün mümkün planlar içərisində maksimal mənfəət verir B) qiymətləndirilən resurslara görə reallaşdırılan olduqda C) bütün planlar içərisində maksimal mənfəət verir D) bütün resurslara görə reallaşdırılan olduqda E) xətti bərabərsizliklərlə müəyyən olunur 307. Nəqliyyat məsələsində plan nə vaxt optimal adlanır.? A)) o mümkün plan olmaqla yanaşı bütün mümkün planlar icərisində minimal summar dəyərə malik olur B) hər məhsul anbarından daşınan yüklərin cəmi onun ehtiyatından çox olmadıqda E) bütün planlar icərisində o minimal summar dəyərə malık olur D) bütün istehlakcıların tələbatları ödəndikdə E) A və B 308. Qabarıq çoxluqda verilən xətti funksiya yalnız iki nöqtədə ekstremum ala bilərmi ? A)) yox, hecbir zaman B) həmişə C) bəzən
D) bəli E) bəzən ala bilər, bəzən yox 309. Xətti proqramlaşdırma məsələsində məqsəd funksiyasının qradiyenti neşə ifadə olunur A)) bütün səviyyə xətlərinə perpendikulyar olan vekteri B) düz xətlərlə məhtudlaşdıran çoxbucaqlı C) səviyyə xətləri ailəsi D) xətti bərabərsizliklər sistemi E) xətti proqramlaşdırmanın müəyyən mümkün D oblastı 310. I tip plan-iqtisadi və idarəetmə məsələlərinin xüsusiyyətlərinə nələr aid edilir A)) məqsədin çox dəqiq və aydın olması, qərarların çox qısa müddətdə qəbulu olunması, hesabat üsulunun sadə olması B) çoxlu sayda müxtəlif informasiyanın olması C) həllərin çoxvariantlılığı, hansı ki, eyni dərəcədə mümkündürlər D) həllərin böyük həcmli və əmək tutumlu hesablama işləri tələb etməsi 311. II tip plan-iqtisadi və idarəetmə məsələləri neşə həll olunur A)) müəyyən optimallıq meyarı əsasında mümkün həllər coxluğundan ən yaxşı variantın seçilməsi B) informasiyanın qruplaşdırılmasını tətbiq etməklə sadə hesabat sxemi ilə C) riyazi statistika və ehtimal nəzəriyyəsinin metodlarından istifadə etməklə D) sistemli təhlil əsasında E) böyük informasiya massivlərinin əsasən məntiqi metodlarla işlənməsi 312. Hansı məsələlərin həlli məntiqi mühakimələri, intuisiya analitik üsullar və təcrübədən istifadə edir A)) III tip plan-iqtisadi və idarəetmə məsələləri B) II tip plan-iqtisadi və idarəetmə məsələləri C) I tip plan-iqtisadi və idarəetmə məsələləri D) plan iqtisadi və idarəetmə məsələlərinin I və II tipi E) plan iqtisadi məsələləri I,II, III tipləri 313. I tip xətti proqramlaşdırma məsələləri həll edilərkən dəyişənlər ilkin dayaq planda neçəyə bərabər götürülür ? A)) sıfır B) vahid
C) iki D) üç
E) məhtudiyyətlərin istənilən sayı qədər 314. Xətti proqramlaşdırma məsələsi həll edilərkən hansı metoddan istifadə olunmur A)) uyğunlaşdırıcı metoddan B) qrafik metoddan C) simpleks metoddan D) bölgü metodundan E) həndəsi metoddan 315. Xətti proqramlaşdırma məsələsinin qrafik üsulla həlli üçün mümkün həllər çoxluğu qurularkən hansı hal mümkün deyil ? A)) mümkün həllər çoxluğu-bütün həqiqi ədədlərdir B) mümkün həllər çoxluğu yeganə nöqtədir C) mümkün həllər çoxluğu qabarıq çoxbucaqlıdır D) mümkün həllər çoxluğu-qabarıq qeyri məhtud oblastdır E) mümkün həllər çoxluğu boş çoxluqdur 316. Simpleks metodun alqoritmi nəyi özündə saxlayır ? A)) məsələnin kanonik şəklə gətirilməsini B) məqsəd funksiyasının qradiyent vektorunun qurulmasını C) mümkün həllər oblastından keçən məqsəd funksiyasının qradiyentinə perpendikulyar olan səviyyə xətlərin qurulması D) mümkün həllər oblastından keçən səviyyə xəttinin seçilməsi E) ekstremum nöqtəsinin kardinatlarının tapılması 317. I tip xətti proqramlaşdırma məsələsi həll edilərkən tapılan həll nə vaxt optimal hesab olunur A) )inde indeks sətrində heçbir element mənfi olmazsa B) ks sətrində heç olmazsa bir mənfi element olarsa C) heç olmazsa bir mənfi element olarsa və ona uyğun sütünda bir dənə də müsbət element olmazsa D) məqsəd funksiyası qeyri-məhtud olarsa E) heç olmazsa bir element indeks sətrində mənfi olarsa və ona uyğun dəyişənin əmsallarından heç olmazsa biri müsbət olarsa 318. Xətti proqramlaşdırma məsələsi həll edilərkən ilkin məsələ ilə birlikdə hansı məsələ həll olunur ? A)) qoşma məsələ B) münaqişə məsələsi C) stoxastik məsələ D) balans məsələsi E) bir addımlı məsələ 319. İki qoşma məsələ nə vaxt uyuşan olur ? A)) qoşma dəyişən bərabərsizlik məhtudiyyətinə uyğun qoyularsa, o mənfi olmur, məhtudiyyat bərabərlik şəklində olduqda, dəyişənin işarəsi ixtiyari olur. B) məsələlərdən biri kanonik şəkildə olmur, dəyişənlərin işarəsi istnilən kimi ola bilər C) ilkin məsələnin dəyişənləri mənfi olmursa qoşma məsələnin məhtudiyyətləri yuxarıdan məhtud olur əgər məsələ maksimuma həll edilərsə E) onlardan biri kanonik şəkildə olur, dəyişənlər mənfi olmurlar 320. Nəqliyyat məsələsi hansı sinif məsələlərə aid edilir ? A)) xətti proqramlaşdırma məsələsinə B) qeyri xətti proqramlaşdırma məsələsinə C) balans məsələlərinə D) dinamik proqramlaşdırmaya E) statistik məsələlərə 321. Nəqliyyat məsələsinin həlli adətən nə ilə əlaqədardır ? A)) dayaq planının qurulması və sonradan yaxşılaşdırılması ilə B) iqtisadi interpretasiya ilə C) resursların qıtlığının qiymətləndirilməsi ilə D) istehlakın həcmi ilə E) resursların artmasına mütənasib olaraq mənfəətin artması ilə 322. Nəqliyyat məsələsinin dayaq planı hansı metodla qurula bilər ? A)) “şimal qərb” bucağı üsulu ilə B) ilkin göndərişlər metodu ilə C) ən kiçik kvadratlar üsulü ilə D) göndərişlərin bölgüsu üsulu ilə E) zaman sıralarının təhlili metodu ilə 323. Nəqliyyat məsələsinin hansı tipləri var ? A)) düzgün balanslı və düzgün balansı olmayan B) qarışıq və qarışıq olmayan C) qarışıq və qarışıq olmayan D) simmetrik və qeyri simmetrik E) düzünə və qoşma məsələlər 324. İstehsal məntəqələrində yüklərin cəmi istehlakçıların tələbatlarının cəminə bərabər olarsa belə məsələ neçə adlanır ? A)) qapalı B) qoşma C) qarışıq D) açıq E) düzünə 325. Əgər nəqliyyat məsələsində istehsal məntəqələrində ki, yüklərin cəmi, istehlakçıların tələbatından çox və ya az olarsa belə məsələ neçə adlanır A)) açıq və ya balanslaşdırılmamış B) qapalı C) qeyri simmetrik D) qarışıq olmayan E) məhtudlaşdırıcı 326. Nəqliyyat məsələsinin həlli dolu xanaların sayı neçə olduqda nə vaxt cırlaşan adlanır A)) (m+n-1) B) (m+n-1)-dən çox olduqda C) (m+n-1)-dən kiçik olduqda D) (m+n)-dən böyük olduqda E) (m+n)-dən kiçik olduqda 327. Sahələr arası əlaqələrin təhlili və modelləşdirilməsi metodu kim tərəfindən hazırlanıb ? A)) Amerikan iqtisadçısı B.Leontyev B) İngilis iqtisadçısı A.Bouli C) Alman iqtisadçısı M.Veber D) Fransız iqtisadçısı L.Balras E) İsvecrə iqtisadçısı Bernulli 328. Sahələr arası əlaqələrin təhlili və modelləşdirilməsi metodunun əsasında nə dayanır ? A)) struktur yanaşma B) yekun yanaşma C) ictimai yanaşma D) sosial yanaşma E) istehsal yanaşması 329. Sahələr arası balans nəyi ifadə edir A)) sahələr üzrə ümumi məcmu məhsulun formalaşması və bölgüsünü əks etdirən cədvəli B) beynəlxalq biznes təşkilatlarının inkişafı prosesini əks etdirən qrafiki C) kiçik biznes təşkilatlarının inkişafı prosesini əks etdirən qrafiki D) kiçik biznes təşkilatlarının inkişafını əks etdirən cədvəli E) kiçik biznes təşkilatlarının inkişaf strategiyasını 330. Sahələr arası əlaqələrin təhlili və modelləşdirilməsi metodu sahələr və məhsul arasında hansı əlaqəni nəzərdə tutur ? A)) qarşılıqlı bir qiymətli uyğunluğu B) məhsullar üzrə əlaqəni C) istehsal əlaqəsi D) ərazi əlaqəsini E) istehsal ərazi əlaqələri 331. Sahələr arası balans neçə bölmədən ibarətdir ? A)) dörd
B) üç C) iki
D) beş E) altı
332. Sahələr arası balansın hansı bölməsinin sahələr arası əlaqələrin təhlili ilə ılaqəsi yoxdur və xalq təsərrüfatında yenidən bölgü münasibətlərini ifadə edir ? A)) dürdünçü B) beşinçi C) üçünçü D) ikinci E) birinci 333. Sahələr arası balansa daxil olan şərti xalis məhsula nə daxildir ? A)) amortizasiya ayrılmaları və yeni yaradılan dəyər (mənfəət və əmək haqqı) B) dövriyyə fondları C) əsas və dövriyyə vəsaitləri E) xammal və materiallar 334. Sahələr arası balansın ikinçi bölməsinin Y sütünunda göstərilən sahələrin son məhsulu nəyi ifadə edir ? A)) qeyri istehsal istehlakı (şəxsi və ümumi), çıxarılan əsas fondların bərpasını və yığımını B) sahənin müəssisələri tərəfindən buraxılan məhsulları C) sahə müəssisələrinin istehsal və qeyri istehsal təyinatlı məhsul buraxılışını D) sahənin müəssisələri tərəfindən buraxılan məhsulun nomeklaturasını, çeşidini E) sahələrin bütün istehsal fəaliyyətlərini 335. Sahələr arası balansda aralıq məhsulu nəyə deyilir ? A)) İ sahəsinin öz istehsal funksiyalarını həyata keçirərkən digər sahələr tərəfindən istifadə olunan hissəsini B) qeyri istehsal istehlakını (şəxsi və ümumi), çıxarılan əsas fondların bərpasını və yığımı C) İ sahəsinin müəssisələri tərəfindən buraxılan məhsulun nomeklatura və çeşidini D) iqtisadiyyatın sahələrində müəssisələrin bitməmiş istehsalı üçün E) köməkci təsərrüfatlar tərəfindən buraxılan məhsulu 336. Sahələr arası balansın sətri nəyə uyğun olur ? A) ) istehsalçıya B) istehlakçıya C) vasitəçiyə D) sənayeçiyə E) bütün qeyd olunanların hamısına 337. Sahələr arası balansın strukturu nəyi göstərir ? B) İ-ci sahə tərəfindən buraxılan məhsulun hamısını C) pul formasında məcmu məhsulu D) məhsulun bölgüsünü E) aralıq və son məhsulu 338. Sahənin inkişafı və yerləşdirilməsi planının məzmununa aşağıdakılardan hansı aid deyil; 1. Yeni müəssisənin tikinti məntəqəsi, 2.fəaliyyətdə olan müəssisənin genişləndirilməsi variantları, 3.ayrı-ayrı məhsulların çeşidinin müəyyən edilməsi, 4.müəssisələr arasında məhtud resursların bölgüsü, 5.sahələr arası axınlarda dəyişikliklərin ölçülməsi A)) IV B) V
C) I D) II
E) III 339. Müəssisələrin inkişafı və yerləşdirilməsi məsələsi üçün hazırlanmış riyazi-iqtisadi modellərdən hansı daha çox tətbiq olunur ? A)) tam ədədli proqramlaşdırma məsələsi B) iqtisadi statistik modellər C) balans modelləri D) dinamik proqramlaşdırma modeli E) qeyri-xətti proqram modeli 340. Müəssisələrin inkişafı və yerləşdirilməsinin ümumi riyazi iqtisadi modelini hansı məsələlərə tətbiq edirlər ? A)) nəqliyyat amili istehsalın inkişafı və yerləşdirilməsinə demək olar ki, təsir etmədikdə B) istehsalın inkişafı və ixtisaslaşmasına nəqliyyat amili təsir etdikdə C) kapital qoyuluşuna limit qoyulmadıqda D) kapital qoyuluşunun normativ səmərəlilik əmsalı tətbiq olunmadıqda E) hazır məhsulun istehlakçıları çatdırılması yüksək nəqliyyat xərcləri tələb edən sahələr üçün tərtib edildikdə 341. Kommersiya bankının rəhbərliyi müxtəlif vəzifələrə 10 namizəddən 3-nü seçir (bütün namizədlərin şansı eynidir), üç namizəddən ibarət nə qədər mümkün qrup tərtib etmək olar A)) 720 B) 120
C) 1000 D) 900
E) 600 342. Kommersiya bankının idarəetmə heyyəti 10 namizəddən eyni vəzifələr 3 nəfəri seçir (bütün namizədlərin şansı eynidir) 10 namizəddən 3 nəfərdən ibarət nə qədər mümkün qrup tərtib etmək olar ? A)) 120 B) 720
C) 1000 D) 600
E) 900 343. Menecer hər gün iqtisadi məzmunlu buraxılışa baxır, əgər buraxılışlara baxmaq təsadüfi xarakter daşıyırsa, onun həyata keçirilməsi üçün neçə üsul var ? A)) 720 B) 30
C) 900 D) 365
E) 24 344. Fikirlərdən hansı səhvdir ? 1.Ehtimal dedikdə qeyri müəyyənliyin kəmiyyət ölçüsü başa düşülür, 2.ehtimal dedikdə bu və digər təsadüfi hadisənin başverməsinə əminlik dərəcəsini ifadə edən kəmiyyət başa düşülür, 3.təsadüfi hadisə dedikdə hər hansı sınaqda baş verməsi mümkün və ya mümkün olmayan hadisə başa düşülür, 4.sınaq müşahidə və ölçmənin nəticəsidir, 5.sınaq nəticəsində hökmən baş verən hadisə yəgin hadisə adlanır A)) IV
B) I C) II
D) III E) V
345. Uyğunsuzluğu göstərin; 1.sınaq zamanı hökmən baş verən hadisə yəgin hadisə adlanır, 2.sınaqda baş verməsi mümkün olmayan hadisə həqiqi olmayan hadisə adlanır, 3.həqiqi və qeyri mümkün hadisələr təsadüfi hadisələrdir, 4.bir neçə hadisə o zaman uyuşan adlanır ki, onlardan birinin baş verməsini inkar etmir, 5.bir neçə hadisə o zaman uyuşmayan adlanır ki, onlardan birinin baş verməsi digərlərinin baş verməsini inkar edir A)) III
B) I C) IV
D) II E) V
346. Bankda məşğul olanların strukturu aşağıdakı kimidir İnzibatçı; Əməliyyatçı; Kişilər-15 kişilər-25 Qadınlar-25 qadınlar-35 Əgər qulluqculardan biri təsadüfi yolla seçilərsə onun inzibatçı kişi olması ehtimalını tapın A)) 0,15
B) 0,6 C) 5/3
D) 0,35 E) 0,4
347. Bankda məşğul olanların strukturu aşağıdakı kimidir İnzibatçı; Əməliyyatçı; Kişilər-15 kişilər-25 Qadınlar-25 qadınlar-35 Qulluqçulardan biri təsadüfi yolla seçilərsə onun inzibatçı qadın olması ehtimalını tapın A)) 0,25
B) 0,20 C) 0,35
D) 0,6 E) 0,15
348. Bankda məşğul olanların strukturu aşağıdakı kimidir İnzibatçı; Əməliyyatçı; Kişilər-15 kişilər-25 Qadınlar-25 kişilər-35 Qulluqçulardan biri təsadüfi seçilir. Onun əməliyyatçı kişi olması ehtimalını tapın A)) 0,25
B) 0,4 C) 0,15
D) 0,6 E) 0,4
349. Bankda məşğul olanların tərkibi aşağıdakı kimidir İnzibatçı; Əməliyyatçı Kişilər-15 kişilər-25 Qadınlar-25 qadınlar-35 Qulluqçulardan biri təsadüfən seçilər, onun inzibatçı qadın olması ehtimalını tapın A)) 0,35
B) 0,25 C) 0,6
D) 0,6 E) 0,4
350. Məsləhətçi 2 böyük kompaniyadan sifariş ala bilər. Onun A kompaniyasından sifariş alma ehtimalı 0,45-ə bərabərdir. Ekspertlər belə hesab edirləşr ki, firma A kompaniyasında sifariş alarsa , onun B firmasından sifarış alma ehtimalı 0,8- ə bərabərdir. Firmanın hər iki sifarişi alma ehtimalını tapın. A)) 0,36
B) 0,8 C) 0,45
D) 0,4 E) 0,5
351. İştirakçı tərəflərin maraqları tam və yaxud qismən üst-üstə düşməyən situasiya neçə adlanır ? A)) münaqişəli B) qeyri adi C) kommunikativ D) çıxılmaz E) qızışdırıcı 352. Həqiqi və ya formal münaqişədə ən azı iki iştirakçı varsa iştirakçıların hər biri öz məqsədinə çatmaq istəyirsə belə situasiya nə adlanır ? A)) oyun
B) münaqişə C) yarış
D) rəqabət E) əməkdaşlıq 353. Oyunun nəticəsinin kəmiyyətcə qiyməti necə adlanır ? A)) ödəniş B) vergi C) oyunun qaydası D) strategiya E) taktika 354. Oyunçunun öz şəxsi addımını atmalı olduğu hər bir mümkün situasiyada onun seçiminin bir mənalı yazılışı nə adlanır ? A)) oyunçunun strategiyası B) oyunçunun taktikası C) oyunçunun addımı D) sıfır summalı oyun , oyunçunun uduşu 355. Şəbəkə planlaşdırma metodlarının əsasında nə dəyanır ? A)) şəbəkə qrafiki B) statistik müşahidələr C) müəyyən işlər kompleksi D) statistik ümumiləşmələr E) statistik qarşılıqlı əlaqə 356. Verilən işlər bilavasitə başlandığı şəbəkə qrafikinin hadisəsi necə adlanır və hansı simvolla işarə olunur A)) bu iş üçün başlanğıc hadisəsi (i) B) növbəti hadisə (n) C) ilkin hadisə (1) D) əvvəlki hadisə (m) E) son hadisə (j) 357. Verilən işdən sonra baş verən şəbəkə qrafikinin hadisəsi necə adlanır və hansı simvolla işarə olunur ? A)) verilən iş üçün son hadisə (j) B) sonrakı hadisə (n) C) ilkin hadisə (ı) D) əvvəlki hadisə (m) E) bu iş üçün başlanğıc hadisə 358. Şəbəkə qrafikində işlər ardıcıllığında hər işin son hadisəsi bundan sonrakı işin başlanğıc hadisəsi ilə üst-üstə düşərsə belə işlərin istənilən ardıcıllığı nə adlanır ? A)) yol B) işlərin görülmə vaxtı C) şəbəkə qrafikinin baş elementi D) məsafə E) hadisənin kodu 359. Şəbəkə qrafikində vaxt ehtiyatı olmayan hadisələr necə adlanır ? A)) böhran yolunun hadisəsi B) tam yolun hadisəsi C) verilən yolun hadisəsi D) müəyyən nömrələr verilən iki hadisə E) bütün hadisələr 360. Şəbəkə qrafikində iki hansı əsas vaxt ehtiyatı hesablanır ? A)) tam və sərbəst B) tam və hissə-hissə C) gec və tez D) məşğul və sərbəst E) optimal və hissə-hissə 361. İstehsal funksiyasında asılı olmayan dəyişən və asılı dəyişənlər nəyi ifadə edir ? A)) asılı dəyişən əmtəəlik məhsulun miqdarını, asılı olmayan dəyişənlər əsas istehsal fondlarının həcmi və sənaye istehsal heyyətinin sayını B) asılı dəyişən sənaye istehsal heyyətinin sayını, asılı olmayan dəyişənlər əsas istehsal fondlarının həcmini və əmtəəlik məhsulun həcmini, C) asılı dəyişən əsas istehsal fondlarının dəyərini asılı olmayan dəyişənlər isə sənaye istehsal heyyətinin sayını və əmtəəlik məhsulu D) asılı dəyişən reallaşdırılan məhsulun miqdarını asılı olmayan dəyişənlər müəssisənin işçilərinin orta sayının və əməyin orta məhsuldarlığını E) asılı dəyişən istehsal proqramını asılı olmayan dəyişənlər fond verimi və fond tutumunu 362. Ekonometrikanın yaranması iqtisadi hadisələrin öyrənilməsinə hansı elmlərin birgə yanaşmasının nəticəsidir A)) A və B B) riyaziyyat və iqtisadi statistikanın C) iqtisadi nəzəriyyə və iqtisadi statistikanın D) iqtisadi nəzəriyyə və riyaziyyatın E) A,B və C 363. Ekonometrikanın iqtisadi nəzəriyyə ilə əlaqəsi özünü nədə göstərir A)) iqtisadi hadisələr kəmiyyət xarakteristikaları nöqteyi nəzərindən öyrənilir B) qarşılıqlı iqtisadi əlaqələrin təhlili və proqnozlaşdırılması üçün iqtisadi statistikanın alətləri tətbiq olunur C) iqtisadi qanunların təcrübi yoxlanışı aparılır D) iqtisadi göstəricilərin çox hissəsini təsadüfi xarakter daşıması ilə əlaqədar olaraq riyazi statistikanın aparatı tətbiq olunur E) tədqiqatın məqsədindən asılı olaraq verilənlərin təhlili metodları işlənilir. 364. Ekonometrikanın məqsədi nədən ibarətdir ? A)) real iqtisadi obyektlərin kəmiyyətcə təhlili və modelləşdirilməsi üsullarının işlənməsindən B) empirik təhlil üçün ekonometrik modellərin qurulması C) qurulan modelin parametrlərinin qiymətləndirilməsi D) modelin parametrlərinin və modelin keyfiyyətinin yoxlanması E) konkret iqtisadi hadisələr üçün proqnoz və məsləhətlərin tərtib edilməsi 365. Ekonometrik modellərdə dəyişənlərin müşahidə qiymətlərinin sayı onların xətti modeldə amillərin sayından ən azı necə dəfə çox olmalıdır A)) ən azı 7 dəfə B) ən azı 2 dəfə C) ən azı 5 dəfə D) ən azı 4 dəfə E) ən azı 3 dəfə 366. Ekonometrik modelləşdirmənin ilkin mərhələsi necə adlanır A)) məsələnin qoyuluşundan B) parametrləşdirmə C) aprior qiymətləndirmə D) informasiya xarakterli E) modelin verifikasiyasından 367. Ekonometrik modelləşdirmənin son mərhələlsi neçə adlanır A)) modelin verifikasiyası B) parametrləşdirmə C) informasiya xarakterli D) aprior qiymətləndirmə E) məsələnin qoyuluşu 368. Asılı olmayan dəyişənin analoqu necə adlanır A)) ekzoqen dəyişənlər B) laq dəyişənləri C) nəticə dəyişənləri D) endoqen E) əvvəlcədən müəyyən edilmiş 369. Əlaqə nə vaxt korrelyasiya əlaqəsi adlanır A)) əgər amil əlamətin hərbir qiymətinə yekun əlamətin çoxlu qiymətləri, başqa sözlə müəyyən statistik paylanma qarşı qoyulur B) amil əlamətin hər bir qiymətinə yekun əlamətin tam paylanması uyğun olur C) amil əlamətin hər bir qiymətinə yekun əlamətin tam müəyyən təsadüfi olmayan qiyməti qarşı qoyulur D) amil əlamətin hər bir qiymətinə yekun əlamətin təsadüfi qiyməti uyğun olur E) amil əlamətin hər bir qiymətinə yekun əlamətin ciddi müəyyən edilmiş qiyməti uyğun olur 370. Asılı dəyişənin analoqu necə adlanır A)) endoqen dəyişəni B) laq dəyişməsi C) nəticə dəyişəni D) ekzoqen E) parametrdən asılı dəyişən 371. Analitik ifadəsinə görə əlaqələrin hansı növlərini fərqləndirirlər A)) B və C B) xətti
C) əyrixətli D) çüt
E) tərs 372. Reqressiya təhlili nəyin müəyyən edilməsini nəzərdə tutur A)) yekun əlamətin-d bir və ya bir neçə amilin təsiri altında dəyişməsini ifadə edən analitik əlaqədir və bu əlaqədə nəzərə alınmayan amillərin təsiri sabit olur B) yekun əlamətlə amil əlamətlər arasında əlaqənin sıxlığını C) iki təsadüfi kəmiyyətin qarşılıqlı təsirinin statistik ölcüsünü D) dəyişənlər arasında əlaqənin statistik ölçüsünü E) normal paylanmaya tabe olan nəticə və amil əlamətlərini 373. Xüsusi korrelyasiya dedikdə nə başa düşülür A)) digər amil əlamətlərin qeyd olunmuş qiymətlərində nəticə əlaməti ilə bir amil əlaməti arasında əlaqə B) keyfiyyət amilləri arasında əlaqə C) tədqiqatda istifadə olunan yekun əlamətlə bir və ya bir neçə amil əlamət arasında əlaqə D) kəmiyyət əlamətləri arasında əlaqə E) iki əlamət arasında əlaqə 374. Cüt korrelyasiya əmsalı hansı qiyməti ala bilməz A)) 1,12; B) -0,09; C) 0,05; D) 0,71 E) -0,7; 375. Xətti korrelyasiya əmsalının hansı qiymətində əlamətlər arasında korrelyasiya əlaqəsi sıx (güclü) hesab olunur A)) -0,97 B) 0,65
C) -0,25 D) 0,42
E) -0,38 376. Korelyasiya əmsalının əhəmiyyətliliyini qiymətləndirmək üçün hansı meyardan istifadə olunur A)) Styudentin t meyarindan B) Pirson meyarından C) Darvin-uotsonun -d meyarı D) Fişerin F meyarından E) A və d-dən 377. Əgər çüt korrelyasiya əlaməti (-1)-ə bərabərdirsə əlaqə neçə adlanır A)) əks funksional əlaqə var B) zəif əlaqə var C) əks korrelyasiya əlaqəsi var D) əlaqə yoxdur E) düzünə funksional əlaqə var 378. Çüt korrelyasiya əmsalı 0,675 olarsa determinasiya əmsalı neçə olar A)) 0,456 B) 0,141
C) 0,822 D) -0,675 E) 0,575 379. Ən kiçik kvadratlar üsulu ilə reqresiya tənliyinin parametrlərinin qiymətləri necə olmalıdır A)) qarışıq olmamalıdır B) heteroskedatik C) səmərəli D) qarışıq E) A,B,C 380. Xətti reqresiya tənliyində b parametrinin iqtisadi mənası nədən ibarətdir A)) amil əlaməti bir vahid artdıqda yekun əlamət orta hesabla nə qədər dəyişir B) amil əlamətin 1% dəyişməsində yekun əlamətin orta dəyişməsi C) yekun əlamətə nəzərə alınmayan amillərin ümumiləşmiş təsirini D) modeldə yekun əlamətin variasiyasının hansı payının nəzərə alındığını E) amillərin yekun əlamətə təsirinin orta qiymətini 381. Reqresiya tənliyinin əhəmiyyətliliyini qiymətləndirmək üçün hansı əlamətlərdən istifadə olunur A)) Fişerin F meyarından B) Styudentin t meyarından C) Pirson meyarından D) Darvin-Uotsonun d meyarından E) qalıqlar sırasının səviyyəsindən 382. Amil əlamətin 1% dəyişməsinin yekun əlamətin ortalaşdırılmış dəyişməsini hansı əlamət müəyyən edir A)) elastiklik əmsalı B) determinasiya əmsalı C) korrelyasiya əmsalı D) amil əmsalı E) reqresiya əmsalı 383. Toplu korrelyasiya əmsalı hansı intervalda dəyişir A)) [-1, 1] B) [0,∞]
C) [0,1] D) [-∞; +∞] E) [-∞; 0] 384. Toplu determinasiya əmsalı hansı intervalda dəyişir A)) [0, 1] B) [-1, +1] C) [0, ∞] D) [-∞, ∞] E) [-∞, 0] 385. Xüsusi korrelyasiya əmsalı nəyi qiymətləndirir A)) digər amillər sabit olduqda iki dəyişən arasında əlaqənin sıxlığı B) üç dəyişən arasında əlaqənin sıxlığını C) amilə təsir göstərən dəyişənlər arasında əlaqənin sıxlığı D) iki dəyişən arasında əlaqənin sıxlığını E) kəmiyyət əlamətləri arasında əlaqənin sıxlığı 386. Arqumentin 1% dəyişməsinin yekun göstəricinin neçə faiz dəyişməsini hansı göstərici ifadə edir A)) elastiklik əmsalı B) beta-əmsal C) determinasiya əmsalı D) reqressiya əmsalı E) toplu əmsal 387. Xətti toplu korrelyasiya əmsalı 0,75-ə bərabər olduqda, asılı dəyişənin variasiyasının neçə faizi modeldə nəzərə alınıb və amil əlamətlərin hesabına yaranıb A)) 56,2 B) 75
C) 37,5 D) 47,2
E) 50. 388. Reqressiya əmsalı 1,341, reqresiya əmsalının orta kvadratik aralanması 0,277-ə bərabər olarsa styudyentin t meyarının qiymətini və reqressiya əmsalının əhəmiyyətliliyinin dərəcəsi 0,05 və t-nin cədvəl qiyməti 2,11 olarsa qiymətləndirin A)) 4,841, əmsal əhəmiyyətlidir B) 4,841, əmsal əhəmiyyətli deyil C) 0,207, əmsal əhəmiyyətli deyil D) 0,371, əmsal əhəmiyyətli deyil E) 2,682, əmsal əhəmiyyətlidir 389. Toplu korrelyasiya əmsalı hansı qiyməti ala bilər A)) 0,861 B) 2,1
C) 1,501 D) 1,01
E) -0,453 390. Modelin tətbiqi prosedurası nə ilə əlaqədardır? 1. Onun köməyi ilə bilik əldə olunur, 2. Real iqtisadi obyekt qurulur, 3. İqtisadi obyekt proqnozlaşdırılır, 4. Oriqinal obyektin xassələrini nəzərə almaqla verilənlər korrentləşdirilər, 5. İqtisadi obyekti obyektiv təsvir etmək üçün A)) (1,2,3,4,) B) (1,2,3) C) (2,3,4) D) (2,3,4,5) E) (1,2,3,5) 391. Ümumi qəbul edilmiş təşkilata görə riyazi-iqtisadi modellər hansı növlərə bölünür; 1. Ekonometrik, 2.statistik, 3.balans, 4.optimizasiya, 5.şəbəkə. A)) (1,2,3,4) B) (1,2,3,5) C) (2,3,5) D) (1,2,3) E) (2,3,4) 392. Funksional əlamətə görə modellər hansı növlərə bölünür; 1. Planlaşdırma modelləri, 2. Mühasibat uçotu modeli, 3. İqtisadi təhlil modeli, 4. İnformasiya proseslərinin modeli, 5. Optimizasiya modeli A)) (1,2,3,4) B) (2,3,4,5) C) (1,2,3,5) D) (2,3,4) E) (1,2,3) 393. Riyazi statistikanın metoduna aid deyil A) ) imitasiya B) korrelyasiya C) reqresiya D) indeks seçmə 394. Ekonometrik və riyazi-iqtisad modellərin modelləşdirilən obyektləri hansı mövqedən təsnifatlaşdırılmır A)) proseslərin ölçülərinə B) proseslərin zaman xarakteristikaları C) proseslərin idarəetmə səviyyələri D) təkrar istehsal prosesinin mahiyyəti E) modellərin idarəetmədə təyinatına 395. Riyazi iqtisadi modellərə daxildir; 1.məhtudiyyətlər sistemi, 2.məqsəd funksiyası, sərhəd şərtləri, 4.dəyişənlər arasında əlaqənin sıxlığı, 5.digər şərtlər. A)) (1,2,3) B) (1,2,3,4,5) C) (2,3,4) D) (3,4,5) E) (2,3,5) 396. Korrelyasiya əmsalının kvadratı necə adlanır A)) determinasiya əmsalı B) elastiklik əmsalı C) reqressiya əmsalı D) beta əmsalı E) dispersiya 397. Toplu reqressiya modelinin keyfiyyəti hansı istiqamətlər üzrə müəyyən olunur; 1.reqressiya tənliyinin keyfiyyətinin yoxlanılması, 2.reqressiya tənliyinin əhəmiyyətliyinin yoxlanması, 3.parametrlərin statistik əhəmiyyətliliyinin müəyyən edilməsi, 4.ƏKKÜ-nun fərziyyələrinin yoxlanması, 5.ilkin informasiyanın yoxlanması A)) (1,2,3) B) (2,3,4,5) C) (1,2,3,4) D) (2,3,5) E) (1,2,4,5) 398. İnformasiya alt sistemi hansı elementlərdən ibarətdir A)) idarəedici və idarə olunandan B) serverdən C) idarəedicidən D) idarəolunandan 399. Mürəkkəb dinamik sistemlərdə qərar qəbulu məsələsi ilə hansı elm sahəsi məşğul olur A)) əməliyyatların tədqiqi B) riyazi-iqtisadi modellər C) imitasiya modelləri D) ekonometrika E) riyazi-iqtisadi üsullar 400. İqtisadi sistemdə həll edilən planlaşdırma və idarəetmə məsələlərinin I tipinin xüsusiyyətlərinə nələr aiddir A)) məsələ aydın və dəqiqdir, qərar qısa müddətə qəbul olunur, bir mənalıdır, hesabat üsulu sadədir B) məsələ aydın və dəqiqdir, qərar uzunmüddətə qəbul olunur, bir mənalıdır, hesabat üsulu sadədir C) məsələ aydın və dəqiqdir. Qərar qısa müddətə qəbul olunur, bir mənalıdır hesabat üsulu mürəkkəbdir D) məsələ aydın və dəqiqdir qərar uzunmüddətə qəbul olunur, bir mənalıdır hesabat üsulu sadədir E) məsələ çox aydın və dəqiqlər, qərar qısa müddətə qəbul olunur, çox mənalıdır, hesabat üsulu sadədir 401. İqtisadi sistemdə həll olunan II tip məsələlərin xüsusiyyətlərinə nələr aid edilir A)) həllərin çoxvariantlılığı, eyni dərəcədə mümkünlüyü, lakin iqtisadi nəticələrin fərqliliyi, çox əmək tutumluluğu RİÜ və kompyuterdən istifadə olunması B) həllərin çoxvariantlılığı, eynidərəcədə mümkünlüyü, lakin iqtisadi nəticələrin kəmiyyətcə fərqliliyi, az əmək tutumluluğu, riyazi-iqtisadi modellərdən istifadə olunması D) həllərin çoxvariantlılığı, yeganəliyi, çox əmək tutumluluğu, kompyuterdən istifadə olunması E) həllərin çoxvariantlılığı, eyni dərəcədə mümkünlüyü, lakin iqtisadi nəticələrin kəmiyyətcə fərqliliyi, ən yaxşı həllin seçilməsi, az əmək tutumluğu 402. Əgər idarəedici sistem mühitin vəziyyəti haqqında məlumata malikdirsə, qərar qəbulu hansı şəraitdə baş verir? A)) Müəyyənlik şəraitində B) Yüksək risk şəraitində C) Qeyri müəyyənlikdə D) məcburi risk şəraitində E) məcburi olmayan risk şəraitində 403. Əgər idarəetmə sistemi mühitin vəziyyətləri çoxluğunda etimalın paylanması haqqında məlumata malikdirsə qərar qəbulu hansı baş verir? A)) Risk şəraitində B) Qeyri müəyyənlikdə C) meəyyənlikdə D) nəzəri şəraitdə E) oyun şəraitində 404. Xətti proqramlaşdırma məsələsi nəyin tapılmasını nəzərdə tutur? A)) Xətti məhtudiyyətlər şəraitində xətti funksiyanın ekstremal qiymətlərinin tapılması; B) Məhtudiyyətlər daxilində funksiyanın ekstremumunun tapılması; C) Məhtudiyyətlər daxilində xətti funksiyanın ekstremumunun tapılması; D) Xətti məhtudiyyətlər daxılındə funksiyanın ekstremumunun tapılması; E) Məhtudiyyətlər daxılındə məqsəd funksiyasını 405. Xətti proqramlaşdırma məsələsinin müstəvi üzərində həndəsi mənasınədən ibarətdir? A)) Qabarıq çoxliqda təyin olunmur xətti funksiyanın ekstremumunun qabarıq çoxbucaqlı çoxliqda tapılması. B) D oblastında xətti funksiyanın ekstremumunun tapılması; C) D oblaşdında təyinolunmuş funksiyanın ekstremumunun tapılması; D) xətt funksiyanın ekstremumunun qabarıq D oblastında tapılması; E) Qabarıq çoxbucaqlıda təyin olunmuş xətti funksiyanın ekstremumunun tapilması 406. Fəzada xətti proqramlaşdırma məsələsinin həndəsi mənası nədən ibarətdir? A)) Qabarıq çoxüzlü çoxluqda təyin olunmus xətti funksiyanın ekstremumunun tapılması; B) Qabarıq çoxüzlüdə təyin olunan xətti funksiyanın ekstremum qiymətlərinin tapılması; C) D oblastında təuinolunmuş funksiyanınekstremumunun tapilması; D) D oblastında xətti funksiyanın ekstremumunun tapılması; E) Qabarıq D oblastında təyin olunmuş xətti funksiyanın ekstremumunun tapılması; 407. İstehsal planlaşdırılmasında plan və vaxt optimal adlanır? A)) Mümkündür və bütün mümkün planlar içərisində maksimal mənfəəti verir; B) Qiymətləndirilən resurslara görə reallaşdırılan olduqda; C) Bütün planlar içərisində maksimal mənfəət verir; D) Bütün resurslara görə reallaşdırılan olduqda; E) Xətti bərabərsizliklə müəyyən olunur; 408. Nəqliyyat məsələsinda plan nə vaxt optimal adlanır? A)) O mümkün plan olmaqla yanaşı bütün mümkün planlar içərisində minimal summar dəyəri malik olur; B) Hər məhsul anbarından daşınan yüklərin cəmi onun ehtiyatından çox olmadıqda; C) Bütün planlar içərisində o minimal summar dəyərə malik olur; D) Bütün istehlakçıların təlabatları ödəndikdə; E) A və B; 409. Qabarıq çoxluqda verilən xətti funksiya yalnız iki nöqtədə ekstremum ala bilərmi? A)) Yox,heç bir zaman; B) Həmişə; C) bəzən; D) Bəli;
E) Bəzən ala bilər, bəzən yox 410. Xətti proqramlaşdırma məsələsində məqsəd funksiyasının qradiyenti neçə ifadə olunur? A) Yüklə 1,22 Mb. Dostları ilə paylaş:
|
; B) 
C))
D)
E) -
=5 olarsa elastiklik əmsalının hesablayın
=40 olarsa elastiklik əmsalını hesablayın: