| 29. BANK VƏ KREDİT SİSTEMİ
Mülkiyyət formasından asılı olmayaraq hə r bir dövlətin özünəməxsus bank sistemi fəaliyyət göstərir ki, onun da əsasını mərkəzi milli bank təşkil edir. Bank əməliyyatları və yerinə yetirdiyi funksiyaların kökü çox qədimdir. Qədim Babilistan, Misir, Yunanıstan, Roma imperiyası həmin bankların törəmələri 1587-ci ildə Florensiya, Venesiya olmuşdur. Sonradan 1605-ci ildə Amsterdamda, Hamburqda 1618-ci ildə yaradılmış banklar əsassında ticarət sahələrinə xidmət etmişlər.
Ölkə səviyyəsində banklar: 1) Mərkəzi Milli Bank; 2) Kommersiya bankları;
3) xüsusiləşdirilmiş kredit orqanları; 4) Dövlətlərarası (beynəlxalq) bank fəaliyyət göstərir.
Mərkəzi bank – kassa ehtiyatlarının toplanması və saxlanması funksiyasını yerinə yetirir. Adətən mərkəzi bank ölkənin qızıl valyuta ehtiyatının saxlandığı yerdir.
Mərkəzi bank öz fəaliyyətini müəyyən əməliyyatlar əsasında həyata keçirir ki, bu əməliyyatlar 4 qrupa bölünür:
1. Passiv əməliyyatlar.
2. Aktiv əməliyyatlar.
3. Bank xidmətləri.
4. Bankın xüsusi əməliyyatları.
Bank əməliyyatların bir növü də bank xidmətləridir. Bu əməliyyatlar 4 növə bölünür:
1. İnkassa – bank öz müştərisinin sifarişinə əsasən ondan əmtəə-qaimə sənədlərini qəbul edərək, yenə də öz müştərisi olan digər subyektin adından həmin məbləği birinjisinin nəfinə silir.
2. Akreditiv – akreditiv sənədi şərtlərə uyğun olaraq müəyyən məbləğin verilməsi haqqında tələbnamədir.
Kredit qaytarmaq şərti ilə müəyyən gəlirlə (faizlə) verilən vəsaitdir. Onun əsas mənbəyi bunlardır: 1. Amortizasiya fondu. 2. Dövriyyə kapitalın bir hissəsi (pul formasında). 3. Məhsulların satışından daxil olmaqla əmək haqqının ödənilməsi vaxtı arasında sərbəst qalan pul vəsaiti. 4. Yığım fondu. 5. Fərdi şəxslərin əmanətləri.
Dostları ilə paylaş: | 
